Comparison of two files

String differences and analyses across Diff+ core.xsl, Diff+ core.xsl
Comparison generated August 28, 2021, 2:24 P.M.
notices
input_selection
Main input directory: file:/E:/Joel/Dropbox/TAN/library-arithmeticus/evagrius/cpg2455
Found 2 input files: file:/E:/Joel/Dropbox/TAN/library-arithmeticus/evagrius/cpg2455/cpg2455.grc.1000.vat_gr_754.xml; file:/E:/Joel/Dropbox/TAN/library-arithmeticus/evagrius/cpg2455/cpg2455.grc.2021.rondeau.xml
Exclude orphaned top-level divs? false
input_alteration
1 batch replacements applied globally, in this order:
Global replacement 1: Removing punctuation: PATTERN: \p{P}+ REPLACEMENT:
Ignore case differences: true
Ignore combining marks: false
Ignore character component differences: false
Ignore punctuation differences: true
Ignore differences in Greek between grave and acute accents: true
collation_handling
Preoptimize string order for tan:collate()? true
Treat differences word-for-word (not character-for-character)? true
statistics
Characters ignored in statistics (regular expression): [\r\n]
output
Collate/diff results in the HTML file are replaced with their original form (e.g., ignored punctuation is restored, capitalization is restored): true
There may be discrepancies between the statistics and the displayed text. The original texts may have been altered before the text comparison and statistics were generated (see any attached notices), but for legibility the results styled according to the original text form. To see the difference that justifies the statistics, see the original input or any supplementary output.
Differences
URILengthNumberLengthPortion
cpg2455_grc_1000_vat_gr_754
Tt
Tt
☑
file:/E:/Joel/Dropbox/TAN/library-arithmeticus/evagrius/cpg2455/cpg2455.grc.1000.vat_gr_754.xml24761827944451717.98%
cpg2455_grc_2021_rondeau
Tt
Tt
☑
file:/E:/Joel/Dropbox/TAN/library-arithmeticus/evagrius/cpg2455/cpg2455.grc.2021.rondeau.xml24831923194521818.21%
averages
247968.52556.544867.518.1%
aggregate
file:/E:/Joel/Dropbox/TAN/TAN-2021/output/cpg2455.grc.1000.vat_gr_754-compared.xml29283631768973530.64%

Comparison

numerals
1
psalm
1
verse
1
part
Μακάριος ἀνήρ, ὃς οὐκ ἐπορεύθη ἐν βουλῇ ἀσεβῶν
sch1
scholion
Βουλὴ ἀσεβῶν ἐστι λογισμὸς ἐμπαθὴς
τοῖς
αἰσθητοῖς πράγμασι τὸν νοῦν προσδεσμῶν. [Οὐκ εἶπε δὲ,
ἄνθρωπος », ἀλλ' «
ἄνθρωπος, ἀλλ'
ἀνήρ,
ὅτι πρὸς ἀγῶνας καὶ πάλας καὶ μάχας τὰς ὑπὲρ ἀρετῆς καλεῖ καὶ βούλεται καὶ τὰς γυναῖκας
ἀῤῥενώπους
ἀρρενωποὺς
καὶ ἀνδρείας εἶναι.]
sch2
scholion
μακαριότης δὲ ψυχῆς ἀπάθεια μετὰ γνώσεως τῶν ὄντων ἀληθοῦς.
1
verse
3
part
καὶ ἐπὶ καθέδραν λοιμῶν οὐκ ἐκάθισεν
sch3
scholion
καθέδρα λοιμῶν ἐστι λογικῆς ψυχῆς ἕξις χειρίστη, καθ' ἣν καὶ τοὺς ἄλλους διδάσκει παρανομεῖν.
2
verse
2
part
καὶ ἐν τῷ νόμῳ αὐτοῦ μελετήσει ἡμέρας καὶ νυκτός.
sch4
scholion
[οὗτος
διὰ παντὸς
διαπαντὸς
μελετήσει τῷ νόμῳ τοῦ θεοῦ ὁ τὰ καλὰ ἔργα διαπραττόμενος.]
3
verse
καὶ ἔσται ὡς τὸ ξύλον τὸ πεφυτευμένον παρὰ τὰς διεξόδους τῶν ὑδάτων ὃ τὸν καρπὸν αὐτοῦ δώσει ἐν καιρῷ αὐτοῦ καὶ τὸ φύλλον αὐτοῦ οὐκ ἀπορρυήσεται
ὁ̔
sch5
scholion
Ὁ
καρπὸς τοῦ πνεύματός ἐστιν ἀγάπη, χάρα, εἰρήνη καὶ τὰ ἑξῆς. Ὅρα πῶς ἐμψύχως εἴρηται δώσει, ἀλλ' οὐκ
οἰσει
οἴσει
. Δίδωσι δὲ ὁ δίκαιος ἐν καιρῷ θυμοῦ καὶ ἐπιθυμίας μακροθυμίαν, ἀνδρείαν, σωφροσύνην, ἐν λοιδορίᾳ καὶ καταλαλιᾷ τὴν εὐλογίαν, τὴν σιωπήν, τοὺς ἐπαινούς, ὧν τὰς ἐπικαρπίας κομίσεται ἐν τῷ μέλλοντι. Θάλλει δὲ καὶ ὧδε κομῶν ὡς φύλλοις
τῷ
τῇ
ἐλπίδι ψυχαγωγούσῃ τὴν τῶν κόπων βαρύτητα ἢ τῇ ταπεινώσει τηρούσῃ καὶ σκεπούσῃ τοὺς καρποὺς ἀδιαπτώτους.
sch6
scholion
τὰ φύλλα δεικνύουσι τὰ δένδρα καὶ τὸν δίκαιον τὰ καθήκοντα. [Ἔστι δὲ φύλλα γνωρίσματα ψυχῆς ἀγαθῆς διὰ σώματος ἐκτελούμενα, οἷον εἶδος ἐσθῆτος, βῆμα ποδός, προσώπου μειδίαμα.]
4
verse
1
part
οὐχ οὕτως οἱ ἀσεβεῖς, οὐχ οὕτως
sch7
scholion
[Ἐσχηματισμένην οἱ ἄπιστοι κέκτηνται τὴν ἀρετήν.]
sch8
scholion
[Οὔτε δὲ ἐν τῷ Ἑβραϊκῷ κεῖται ὁ διπλασιαμὸς οὔτε τις τῶν ἑρμηνευτῶν ἐχρήσατο αὐτῷ.]
5
verse
1
part
διὰ τοῦτο οὐκ ἀναστήσονται ἀσεβεῖς ἐν κρίσει
οὐδὲ ἁμαρτωλοὶ ἐν βουλῇ δικαίων·
sch9
scholion
[Τὸ εἰς κρίσιν, οὐκ εἰς ἐρώτησιν.
]
sch10
scholion
Κρίσις ἐστὶ δικαίων μὲν ἡ ἀπὸ πρακτικοῦ σώματος ἐπὶ ἀγγελικὰ μετάβασις, ἀσεβῶν δὲ ἀπὸ πρακτικοῦ σώματος ἐπὶ σκοτεινὰ καὶ ζοφερὰ μετάθεσις σώματα. Ἐγερθήσονται
γὰρ
οὖν
οἱ ἀσεβεῖς οὐκ ἐν τῇ προτέρᾳ κρίσει, ἀλλ' ἐν τῇ δευτέρᾳ.
6
verse
1
part
ὅτι γινώσκει κύριος ὁδὸν δικαίων,
sch11
scholion
[Μόνον τὸ καλὸν οἶδεν ὁ θεὸς, φαῦλον δὲ οὐδέν· ἀνάξια γὰρ τῆς γνώσεως αὐτοῦ.]
2
psalm
5
verse
1
part
τότε λαλήσει πρὸς αὐτοὺς ἐν ὀργῇ αὐτοῦ
sch1
scholion
Ὀργή ἐστι θεοῦ κόλασις ἐπίπονος ἐπὶ τῷ συμφέροντι τοῦ ἡμαρτηκότος
γινομένη.
7
verse
κύριος εἶπεν πρός με· υἱός μου εἶ
σύ,ἐγὼ
σύ, ἐγὼ
σήμερον γεγέννηκά σε
ἄχρι
sch2
scholion
Ἄχρις οὗ
τὸ σήμερον καλεῖται.
8
verse
1
part
αἴτησαι παρ' ἐμοῦ καὶ δώσω σοι ἔθνη τὴν κληρονομίαν σου
sch3
scholion
Κληρονομίαν ἐνταῦθα ὠνόμασεν τὴν φύσιν τὴν λογικὴν κληρονομοῦσαν αὐτὸν ὡς σοφίαν καὶ γνῶσιν καὶ ἀλήθειαν καὶ δικαιοσύνην· κληρονομία δέ ἐστι φύσεως λογικῆς θεωρία
σωματῶν
σωμάτων
καὶ ἀσωμάτων καὶ τοῦ αἰτίου τούτων θεοῦ.
12
verse
1
part
δράξασθε παιδείας μήποτε ὀργισθῇ κύριος
sch4
scholion
Παιδεία ἐστὶ
μετριοπαθεία
μετριοπάθεια
παθῶν, ὅπερ συμβαίνειν πέφυκεν ἐκ τῆς πρακτικῆς, εἴγε πρακτική ἐστι διδασκαλία πνευματικὴ τὸ παθητικὸν μέρος τῆς ψυχῆς ἐκκαθαίρουσα.
3
psalm
2
verse
1
part
κύριε, τί ἐπληθύνθησαν οἱ θλίβοντές με;
sch1
scholion
Οἱ προκόπτοντες πολλοὺς τοὺς θλίβοντας
ἔχουσι:-
ἔχουσιν.
4
verse
σὺ δέ, κύριε, ἀντιλήμπτωρ μου εἶ, δόξα μου καὶ ὑψῶν τὴν κεφαλήν μου
sch2
scholion
Τὸ τηνικαῦτα ὑψοῦται νοῦς
ὁπηνικα
ὁπηνίκα
ἂν ἐπιβάλῃ
τῇ πολυποικίλῳ σοφίᾳ τῇ τοῦ θεοῦ
.
5
verse
φωνῇ μου πρὸς κύριον ἐκέκραξα, καὶ
ἐπήκουσέν
εἰσήκουσέν
μου ἐξ ὄρους ἁγίου αὐτοῦ
sch3
scholion
Ὄρος ἅγιόν ἐστιν ὁ Χριστός.
Ἀνάστα, Κύριε, σῶσόν με, ὁ Θεός μου,ὅτι σὺ ἐπάταξας πάντας τοὺς ἐχθραίνοντάς μοι ματαίως,
8
verse
part
3
ὀδόντας ἁμαρτωλῶν συνέτριψας,
sch4
scholion
Ὀδόντες ἁμαρτωλῶν εἰσι λογισμοὶ ἄλογοι παρὰ φύσιν ἡμῖν ἐπισυμβαίνοντες·
τοἷς
τοῖς
γὰρ
λογισμοίς
λογισμοῖς
ὡς ὀδοῦσι χρώμενοι πολλάκις οἱ ἀντικείμενοι προσεγγίζουσιν ἡμῖν
τοῦ φαγεῖν τὰς σάρκας
ἡμῶν, τουτέστι τὰ ἐκ τῆς σαρκὸς φυόμενα·
Φανερὰ δέ
,
ἐστι
φησὶν,
ἐστὶν
τὰ ἔργα τῆς σαρκὸς
φησὶν
ὁ θεῖος ἀπόστολος.
4
psalm
2
verse
1
part
ἐν τῷ ἐπικαλεῖσθαί με εἰσήκουσέν μου ὁ θεὸς τῆς δικαιοσύνης μου
sch1
scholion
Οὐ μετὰ τὸ
ἐπικαλεῖσθαι
ἐπικαλέσασθαι
εἰσήκουσέν
με
μου
, ἀλλ' ἐν τῷ ἐπικαλεῖσθαι.
2
verse
2
part
ἐν θλίψει
ἐπλάτυνας
ἐπλάτυνάς
μοι
ὁταν
sch2
scholion
Ὅταν τῶν
θλίψεων καὶ τῶν πειρασμῶν τοὺς λόγους ἐπιγινώσκωμεν, τότε μάλιστα πλατυνόμεθα.
3
verse
1
part
υἱοὶ ἀνθρώπων, ἕως πότε βαρυκάρδιοι
sch3
scholion
Ἐντεῦθεν γινώσκομεν ὅτι βαρείας φύσεώς ἐστιν ἡ κακία, διόπερ ὁ ἐρχόμενος εἰς τὴν Αἴγυπτον
κύριος ἐπὶ νεφέλης
λέγεται καθέζεσθαι
κούφης
.
Νεφέλη
δὲ
κούφη
ἐστὶ φύσις λογικὴ πάσης ἀρετῆς πεπληρωμένη καὶ γνώσεως.
5
verse
1
part
ὀργίζεσθε καὶ μὴ ἁμαρτάνετε
sch4
scholion
Παραινεῖ μὴ συγκατατίθεσθαι τῇ φαντασίᾳ μηδὲ τὸ ἔργον ἐπάγειν
κυροῦν
κυροῦντα
τὴν ὀργήν.
6
verse
θύσατε θυσίαν δικαιοσύνης καὶ ἐλπίσατε ἐπὶ κύριον
sch5
scholion
Θυσία δικαιοσύνης ἐστὶν ἀπάθεια ψυχῆς λογικῆς προσφερομένη θεῷ· ἐλπὶς δέ ἐστιν ἀγαθὴ προσδοκία γνώσεως ἀληθοῦς.
7
verse
2
part
ἐσημειώθη ἐφ' ἡμᾶς τὸ φῶς τοῦ προσώπου σου, κύριε
sch6
scholion
οἱ
μὲν
ἄγγελοι
διὰ παντὸς
διαπαντὸς
βλέπουσι τὸ πρόσωπον
τοῦ θεοῦ, οἱ δὲ ἄνθρωποι τὸ φῶς τοῦ προσώπου αὐτοῦ· πρόσωπον γὰρ κυρίου ἐστὶν θεωρία πνευματικὴ πάντων τῶν ἐπὶ γῆς γεγονότων, φῶς δὲ προσώπου ἐστὶν ἡ μερικὴ γνῶσις τούτων αὐτῶν, εἴπερ κατὰ τὴν σοφὴν
Θηκωϊτίδα· ὤσπερ
Θεκωϊτίδα, ὥσπερ
ἄγγελος θεοῦ ἦν ὁ Δαυὶδ πάντα εἰδὼς τὰ ἐπὶ τῆς γῆς.
8
verse
ἔδωκας εὐφροσύνην εἰς τὴν καρδίαν μου· ἀπὸ καρποῦ σίτου καὶ οἴνου καὶ ἐλαίου αὐτῶν ἐπληθύνθησαν
sch7
scholion
Σῖτος καὶ οἶνος καὶ ἔλαιον πληθύνει ἁμαρτωλούς, εὐφροσύνη δὲ θεοῦ εὐφραίνει δικαίους.
5
psalm
1
verse
εἰς τὸ τέλος· ὑπὲρ τῆς κληρονομούσης.
sch1
scholion
Ἡ
κληρονομία τοῦ χριστοῦ
κληρονομοῦσά
ἐστιν ἡ φύσις ἡ λογική.
4
verse
τὸ πρωῒ εἰσακούσῃ τῆς φωνῆς μου, τὸ
πρωὶ
πρωῒ
παραστήσομαί σοι καὶ ἐπόψομαι
sch2
scholion
Ὁ
ἀποθέμενος τὰ ἔργα τοῦ σκότους καὶ ἐνδυσάμενος τὰ ὅπλα τοῦ φωτὸς
ταῦτα λεγέτω τὰ ῥήματα.
7
verse
1
part
ἀπολεῖς πάντας τοὺς λαλοῦντας τὸ ψεῦδος
ουκ εἶπεν̓
sch3
scholion
Οὐκ εἶπεν
τοὺς λαλήσαντας, ἀλλὰ τοὺς λαλοῦντας. Εἰ δὲ ἀπόλλυσι κύριος τοὺς λαλοῦντας τὸ ψεῦδος,
πᾶς
δὲ
ἄνθρωπος ψεύστης
κατὰ τὸν Δαυίδ, πάντας ἄρα τοὺς
ἀνθρωπους
ἀνθρώπους
κατὰ τὸν λόγον τοῦτον ἀπόλλυσι κύριος, ἵν' ἀποθέμενοι τὸ εἶναι ἄνθρωποι γένωνται θεοί,
ἐ̓πειδὴ
ἐπειδὴ
καὶ θεοὶ γεγονότες
καὶ υἱοὶ ὑψίστου γεγόνασιν πάντες
γεγόνασιν
ἄνθρωποι.
8
verse
2
part
προσκυνήσω πρὸς ναὸν ἅγιόν σου ἐν φόβῳ σου
sch4
scholion
Ναὸς ἅγιός
ἐστι
ἐστιν
τοῦ θεοῦ ὁ Χριστός, διότι
ὁ θεὸς ἦν ἐν Χριστῷ κόσμον καταλλάσσων ἑαυτῷ
.
sch5
scholion
Εἰ
τῷ φόβῳ κυρίου ἐκκλίνει πᾶς ἀπὸ κακοῦ
, ἐν φόβῳ δὲ κυρίου προσκυνεῖ τὸν ναὸν,
ἐκκλίνας ἄρα ἀπὸ παντὸς κακοῦ προσκυνεῖ τὸν ναόν,
ὅς ἐστι Χριστός·
Λύσατε γὰρ
, φησὶν,
τὸν ναὸν τοῦτον, καὶ ἐν τρισὶν ἡμέραις ἐγερῶ αὐτόν
.
9
verse
1
part
κύριε, ὁδήγησόν με ἐν τῇ δικαιοσύνῃ σου ἕνεκα τῶν ἐχθρῶν μου
sch6
scholion
Ἐν τῇ κατὰ πρακτικὴν δικαιοσύνῃ
ἢ
ἐν τῷ Χριστῷ.
10
verse
1
part
ὅτι οὐκ ἔστιν ἐν τῷ στόματι αὐτῶν ἀλήθεια
ἡ καρδία αὐτῶν ματαία. πρότερον,
sch7
scholion
Πότερον
οὐδεμία ἀλήθεια ἢ ὁ Χριστός; Καὶ τάχα τὸ δεύτερον.
10
verse
3
part
τάφος ἀνεῳγμένος ὁ λάρυγξ αὐτῶν
sch8
scholion
Νεκρῶν ἔργων πεπληρωμένος.
11
verse
2
part
ἀποπεσάτωσαν ἀπὸ τῶν
διαβουλιῶν
διαβουλίων
αὐτῶν
sch9
scholion
Μακαριότης
ἐστὶ,
ἐστὶν
βουλῆς
πάσης
κακῆς
ἐκπεσεῖν.
11
verse
3
part
κατὰ τὸ πλῆθος τῶν ἀσεβειῶν αὐτῶν ἔξωσον αὐτοὺς
ἐξωσον
sch10
scholion
Ἔξωσον
αὐτοὺς ἀπὸ τῆς ἀσεβείας εὐσεβεῖς αὐτοὺς
ἐργασάμενος
ἀπεργασάμενος
.
12
verse
2
part
εἰς αἰῶνα ἀγαλλιάσονται, καὶ κατασκηνώσεις ἐν αὐτοῖς
sch11
scholion
Αἰών ἐστι σύστημα φυσικὸν ἐκ σωμάτων ποικίλων λογικὰ
διαφορὰ
διάφορα
περιέχον τῆς τοῦ θεοῦ γνώσεως ἕνεκεν.
13
verse
κύριε, ὡς ὅπλῳ εὐδοκίας ἐστεφάνωσας ἡμᾶς
sch12
scholion
Ἡ γνῶσις
οὖν
ἡ
τοῦ θεοῦ ᾗ μὲν ἀμύνεται τοὺς πολεμίους ὅπλον
ἐστὶν
ἐστὶ
εὐδοκίας,
εἰ
ᾗ
δὲ βασιλεύειν
ποιεῖ τινα
τινὰ ποιεῖ
τῶν παθῶν στέφανος ὀνομάζεται. Τέμνεται δὲ ἡ γνῶσις ἡ τοῦ Θεοῦ εἰς δύο, εἰς πρᾶξιν καὶ θεωρίαν· καὶ τῆς μὲν πράξεως τὸ ὅπλον τῆς εὐδοκίας
ἐστὶ
ἐστίν
, τῆς δὲ θεωρίας ὁ στέφανος. Τετήρηται δὲ καὶ ἡ τάξις· πρὸ γὰρ τοῦ στεφάνου τὸ ὅπλον, ἐπειδὴ καὶ πρὸ τῆς θεωρίας
ἢ
ἡ
πρᾶξις.
6
psalm
2
verse
3
part
κύριε, μὴ τῷ θυμῷ σου ἐλέγξῃς με.
sch1
scholion
Θυμός ἐστιν ὁρμὴ ἐπιθυμίας ἡμέρου ψυχῆς, κατ' ἐξοχὴν ἀμύνης.
Στρομ. 5.5.27-28̓. θυμὸς γὰρ εὑρίσκεται ὁρμὴ ἐπιθυμίας ἡμέρου ψυχῆς κατ' ἐξοχὴν ἀμύνης ἐφετικὸς ἀλόγως.]
6
verse
1
part
ὅτι οὐκ ἔστιν ἐν τῷ θανάτῳ ὁ μνημονεύων σου
sch2
scholion
Πᾶς ὁ μνημονεύων τῆς ζωῆς τῆς εἰπούσης·
̓Εγώ
Ἐγώ
εἰμι ἡ ζωὴ
, οὐκ ἔστιν ἐν τῷ θανάτῳ.
7
verse
2
part
λούσω καθ' ἑκάστην νύκτα τὴν κλίνην μου,
3
part
ἐν δάκρυσίν μου τὴν στρωμνήν μου βρέξω
sch3
scholion
Προτρεπτικὸν πρὸς τὸ δακρύειν ἐν νυκτὶ προσευχομένον.
8
verse
1
part
ἐταράχθη ἀπὸ θυμοῦ ὁ ὀφθαλμός μου
sch4
scholion
Οὐδὲν οὕτω τυφλοῖ νοῦν ὡς θυμὸς ταρασσόμενος.
9
verse
1
part
ἀπόστητε ἀπ' ἐμοῦ πάντες οἱ ἐργαζόμενοι τὴν ἀνομίαν,
sch5
scholion
Δαιμόνων
μὲν
τὸ διὰπαντὸς
τὴν ἀνομίαν ἐργάζεσθαι·
ἐργάζεσθαι τὴν ἀνομίαν,
ἀνθρώπων δὲ τὸ μὴ
διὰπαντός
διαπαντός
, ἀγγέλων
τὸ
δὲ
μήτε
διὰπαντός
διαπαντὸς
μήτε μὴ
διὰπαντός
διαπαντός
, ὅπερ ἐστὶ οὐδέποτε.
11
verse
αἰσχυνθείησαν καὶ ταραχθείησαν σφόδρα πάντες οἱ ἐχθροί μου
sch6
scholion
Ἡ αἰσχύνη εἰς συναίσθησιν ἄγει τὸν ἁμαρτάνοντα.
[[Κύριε ὁ θεός μου, ἐπὶ σοὶ ἤλπισα· σῶσόν με ἐκ πάντων τῶν διωκόντων με καὶ ῥῦσαί με]]
7
psalm
5
verse
1
part
εἰ ἀνταπέδωκα τοῖς ἀνταποδιδοῦσίν μοι κακά
sch1
scholion
Πρὸς ἀμνησικακίαν ἀναγκαῖον τὸ ῥητόν τοῦτο.
εἰ ἀνταπέδωκα τοῖς ἀνταποδιδοῦσί μοι κακὰ,
5
verse
part
2
ἀποπέσοιμι ἄρα ἀπὸ τῶν ἐχθρῶν μου κενὸς
sch2
scholion
Κενός ἐστιν ὁ μὴ δυνάμενος εἰπεῖν τὸ
ἐκ τοῦ πληρώματος αὐτοῦ ἡμεῖς πάντες ἐλάβομεν καὶ χάριν ἀντὶ χάριτος
, διόπερ καὶ οἱ τοιοῦτοι
καὶ « κάλαμοι »
κάλαμοι
λέγονται τρέφοντες ἐν ἑαυτοῖς τὰ θηρία·
ἐπιτίμησον »
Ἐπιτίμησον
γάρ, φησί,
τοῖς θηρίοις τοῦ καλάμου
καὶ, «
καὶ
ὁ διάβολος,
φησὶν ὁἸὼβ` «
φησὶν ὁ Ἰώβ,
παρὰ παντοδαπὰ δένδρα κοιμᾶται, παρὰ πάπυρον καὶ βούτομον καὶ κάλαμον
·
Αὐτὸς γὰρ βασιλεύς ἐστι πάντων τῶν ἐν τοῖς ὕδασιν
.
6
verse
3
part
καὶ τὴν δόξαν μου εἰς χοῦν κατασκηνώσαι
sch3
scholion
Χοϊκὸς ἀντὶ ἐπουρανίου γενοίμην.
7
verse
2
part
ὑψώθητι ἐν τοῖς πέρασι τῶν ἐχθρῶν μου
sch4
scholion
Ἐὰν ὑψωθῶ, πάντας ἑλκύσω πρὸς ἐμαυτόν,
φησὶ
φησὶν
ὁ σωτήρ.
10
verse
συντελεσθήτω δὴ πονηρία ἁμαρτωλῶν, καὶ κατευθυνεῖς δίκαιον
sch5
scholion
Ἐὰν συντελεσθῇ ἡ πονηρία τῶν ἁμαρτωλῶν, ὁ δίκαιος κατευθύνει τὴν ὁδὸν αὑτοῦ μηκέτι πολεμούμενος ὑπ' αὐτῶν.
13
verse
1
part
ἐὰν μὴ ἐπιστραφῆτε, τὴν ῥομφαίαν αὐτοῦ στιλβώσει
sch6
scholion
Ῥομφαία ἐστὶ νοητὴ λόγος πνευματικὸς χωρίζων ψυχὴν ἀπὸ σώματος ἢ κακίας ἢ ἀγνωσίας.
14
verse
1
part
καὶ ἐν αὐτῷ ἡτοίμασε σκεύη θανάτου
sch7
scholion
Σκεύη θανάτου εἰσὶν ἀκάθαρτα
λόγια
λογικά
.
sch7b
scholion
Εἰ
σκευή
σκεύη
θανάτου
ἐσιν
εἰσὶν
αἱ τὸν θάνατον ἔχουσαι ψυχαί, σκεύη ζωῆς εἰσιν αἱ τὴν ζωὴν ἔχουσαι ψυχαί· οὔτε γὰρ καὶ Παῦλος
σκεῦος ἐκλογῆς
ὠνόμασεν ὁ κύριος;
14
verse
2
part
τὰ βέλη αὐτοῦ τοῖς καιομένοις ἐξειργάσατο
sch8
scholion
Καιόμενοί εἰσιν οἱ
τὰ πεπυρωμένα βέλη τοῦ διαβόλου
δεχόμενοι.
15
verse
ἰδοὺ ὠδίνησεν ἀδικίαν, συνέλαβε πόνον καὶ ἔτεκεν ἀνομίαν
sch9
scholion
Διὰ τοῦτο ἔτεκεν ἀνομίαν, ἐπειδὴ συνέλαβεν πόνον καὶ ὠδίνησεν ἀδικίαν· αὕτη γὰρ
ἡ
ἀκολουθία τῆς φύσεως.
17
verse
ἐπιστρέφει ὁ πόνος αὐτοῦ εἰς κεφαλὴν αὐτοῦ, καὶ ἐπὶ κορυφὴν αὐτοῦ ἡ ἀδικία αὐτοῦ καταβήσεται
sch10
scholion
Ἡ κορυφὴ νῦν τὸν νοῦν σημαίνει, εἴπερ ὁ
στέφανος τῶν χαρίτων
κατὰ τὸν Σωλομῶντα, ἥτις
ἐστὶν
ἡ σοφία, δίδοται
τῇ κορυφῇ
.
8
psalm
1
verse
εἰς τὸ τέλος· ὑπὲρ τῶν ληνῶν·
Κολαστικὸν καὶ τιμωρητικόν Εἰς τὸ τέλος ὑπὲρ τῶν ληνῶν
ψαλμὸς τῷ
Δαυΐδ, κ. τ. ἑ.
Δαυίδ
sch+1
scholion
2 Ληνοί
εἰσι
εἰσιν
φύσεις λογικαὶ τοὺς ἐκ τῆς πνευματικῆς ἀμπέλου καρποὺς ὑποδεξάμεναι.
3
verse
ἐκ στόματος νηπίων καὶ θηλαζόντων κατηρτίσω αἶνον
Τῶν κατὰ
ἕνεκα τῶν ἐχθρῶν σου τοῦ καταλῦσαι ἐχθρὸν καὶ ἐκδικητήν
sch1
scholion
Κολαστικὸν καὶ τιμωρητικόν.
sch2b
scholion
Ὡς ἐχθρὸς μὲν ἡμᾶς ὁ σατανᾶς ἁμαρτάνειν καταναγκάζει, ὡς δὲ ἐκδικητὴς παραδιδομένους κολάζει. Ὑμέναιον γοῦν καὶ Ἀλέξανδρον αὐτὸς βλασφήμους ἀπεργασάμενος πάλιν ἐπαίδευσεν διὰ πάλιν ἐπαίδευσεν διὰ τὰς εἰς
θεὸν
νηπιαζόντων τῇ κακίᾳ
βλασφημίας
.
4
verse
ὅτι ὄψομαι τοὺς οὐρανοὺς, ἔργα τῶν δακτύλων σου, σελήνην καὶ ἀστέρας, ἃ σὺ ἐθεμελίωσας
κ. τ. ἑ.
sch3
scholion
Τῷ μηδέπω θεασαμένῳ τοὺς οὐρανοὺς καὶ τὸν ἥλιον καὶ τὴν σελήνην ἔστι τὸ λέγειν
ὅτι ὄψομαι τοὺς οὐρανούς·
Τοῦτο
ἢ τότε
τὸ πρᾶγμα σαφῶς ἐπιστάμεθα
ὅτε
ὅταν
καὶ τὸν λόγον
αὐτοῦ,
καὶ τὴν αἰτίαν
γινώσκομεν
αὐτοῦ γινώσκωμεν
.
9
psalm
1
verse
εἰς τὸ τέλος· ὑπὲρ τῶν κρυφίων τοῦ υἱοῦ
ψαλμὸς τῷ Δαυῒδ, κ. τ. ἑ. Κρύφιά ἐστι
sch1
scholion
Κρύφιά ἐστιν
γνῶσις
ἀπόῤῥητος
ἀπόρρητος
τῶν περὶ Χριστοῦ
τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ
μυστηρίων.
5
verse
part
2
ἐκάθισας ἐπὶ θρόνου ὁ κρίνων δικαιοσύνην
κ. τ. ἑ. Θρόνος μὲν
sch2
scholion
Θρόνος
θεοῦ ὁ Χριστὸς· θρόνος δὲ Χριστοῦ ἡ ἀσώματος φύσις.
Ἐπετίμησας ἔθνεσι, καὶ ἀπώλετο ὁ ἀσεβής·
6
verse
part
2
τὸ ὄνομα αὐτῶν ἐξήλειψας
κ. τ. ἑ. ῀.
εἰς τὸν αἰῶνα καὶ εἰς τὸν αἰῶνα τοῦ αἰῶνος
sch3
scholion
Εἰ τὸ ὄνομα ἐνταῦθα τὴν κακὴν σημαίνει κατάστασιν, ἐξήλειψε δὲ τὸ
τοῦ ἁμαρτωλοῦ ὄνομα
ὄνομα τῶν ἁμαρτωλῶν ὁ κύριος
, ἐξήλειψεν ἄρα τὴν χειρίστην
αὐτοῦ
αὐτῶν
κατάστασιν.
12
verse
part
1
ψάλατε τῷ κυρίῳ τῷ κατοικοῦντι ἐν Σιὼν
κ. τ. ἑ.
sch4
scholion
Ἐκεῖνος ψάλλει ὁ ἔχων ἐν ἑαυτῷ τὸν Χριστόν.
14
verse
part
2
ὁ ὑψῶν με ἐκ τῶν πυλῶν τοῦ θανάτου.
sch5
scholion
Ἵνα μὴ
καὶ
αἱ
πύλαι τοῦ ᾅδου κατισχύσωσιν αὐτοῦ, αἵτινές εἰσιν αἱ κακίαι κατάγουσαι
εἰς πυθμένα ᾅδου
.
17
verse
part
1
γινώσκεται κύριος κρίματα ποιῶν
Ἔστιν
sch6
scholion
Ἔστι
ὅτε καὶ ἐκ τῶν κριμάτων ποδηγούμενος ὁ ἄνθρωπος ἐπιγινώσκει τὸν κύριον.
18
verse
1
part
ἀποστραφήτωσαν οἱ ἁμαρτωλοὶ εἰς τὸν ᾅδην
ὡσπερ
sch7
scholion
Ὥσπερ
ὁ παράδεισος τῶν δικαίων
ἐστὶν
ἐστὶ
παιδευτήριον, οὕτως ὁ ᾅδης τῶν ἁμαρτωλῶν ἐστι κολαστήριον.
Ἀποστραφήτωσαν οἱ ἁμαρτωλοὶ εἰς τὸν ᾅδην,
18
verse
part
2
πάντα τὰ ἔθνη τὰ ἐπιλανθανόμενα τοῦ θεοῦ
Τί ἐπελάθετο
sch8
scholion
Εἰ ἐπελάθετο τὰ ἔθνη τοῦ θεοῦ, ᾔδει ποτὲ
τὰ ἔθνη τὸν κύριον· ἡ γὰρ λήθη δευτέρα γνώσεως· οὐκοῦν ἐντεῦθεν σαφὲς καὶ
τό·Ἐγὼ ἐφύτευσά σε
τό
ἐγὼ ἐφύτευσα
ἄμπελον καρποφόρον πᾶσαν ἀληθινήν, πῶς
ἐστράφης
ἐστράφη
εἰς πικρίαν ἡ ἄμπελος ἡ ἀλλοτρία
;
19
verse
part
2
ἡ ὑπομονὴ τῶν πενήτων οὐκ ἀπολεῖται εἰς τὸν αἰῶνα
κ. τ. ἑ
sch9
scholion
Ὥσπερ τὸ πνεῦμα οὐ σβέννυται,
οὕτως
οὕτω καὶ
ἡ ὑπομονὴ
οὐκ ἀπόλλυται.Ὁ
ἀπόλλυται·
Ὁ
γὰρ
κύριος τὸ πνεῦμά
ἐστι·»
ἐστιν
καὶ
«Ἡ
τὸ
σὺ εἶ
ὑπομονή μου,
Κύριος
κύριε
.
»
Οὕτω καὶ ἐν Γαλάταις μορφοῦται Χριστὸς ἄμορφος
ὤν.Ἐνταῦθα
ὤν, ἔν τισι δὲ
λέγεται καὶ κοιμᾶσθαι·
Ἐξεγέρθητι
γὰρ, φησίν,
ἵνα τί ὑπνοῖς,
κύριε
;
22
verse
part
1
Ἵνα τί, κύριε, ἀφέστηκας μακρόθεν;
sch10
scholion
Θεὸς ἐγγίζων ἐγώ; φησὶν ἐν
τῇ
τῷ
προφήτῃ.
26
verse
1
part
Βεβηλοῦνται αἱ ὁδοὶ αὐτοῦ ἐν παντὶ καιρῷ
κ. τ. ἑ.
sch11
scholion
Ὁ μὲν δίκαιος
εὐλογεῖ τὸν κύριον ἐν παντὶ καιρῷ
,
ὁ δὲ ἁμαρτωλὸς βεβηλοῖ τὰς ὁδοὺς αὐτοῦ ἐν παντὶ καιρῷ.
26
verse
3
part
πάντων τῶν ἐχθρῶν αὐτοῦ κατακυριεύσει
κ. τ. ε
sch12
scholion
Εἰ πάντων τῶν ἐχθρῶν αὐτοῦ κατακυριεύσει ὁ σατανᾶς, πάντες δὲ οἱ δίκαιοι ἐχθροὶ αὐτοῦ εἰσι, πάντων ἄρα τῶν δικαίων κατακυριεύσει ὁ σατανᾶς. Οὐκ ἐν παντὶ δὲ δηλονότι κατακυριεύσει πράγματι, ἀλλ' ἔν τινι. Μόνος γὰρ ὁ Χριστὸς ἁμαρτίαν οὐκ ἐποίησεν, καὶ οὐχ εὑρέθη δόλος ἐν τῷ στόματι αὐτοῦ.
sch12b
scholion
Ἢ τάχα τὸ βούλημα αὐτοῦ τίθησιν ἡ θεία γραφὴ, ὅπερ
ἐστὶ εἰς
ἐπὶ
πέρας ἀγαγεῖν
τὸ
τῶν
οὐκ
ἐνδεχόμενον· εἴ γε
ἐνδεχομένων ἐστίν, εἴγε
διελογίσαντο βουλὰς
αἷς
ἃς
οὐ μὴ δύνωνται στῆναι
. Καὶ γὰρ ἐν
τῷἸὼβ
τῷ Ἰὼβ
ψευδόμενος ὁ διάβολός φησι·
Περιελθὼν τὴν γῆν καὶ ἐμπεριπατήσας τὴν ὑπ' οὐρανὸν
πάρειμι,» καίτοι μηδὲν
πάρειμι
,μηδὲν
πείσας
τῷἸὼβ
τὸν Ἰὼβ
ἄτοπον πεπραχέναι.
2
sch12c
scholion
Τῶν πειρασμῶν οἱ μὲν προσάγονται τῇ ψυχῇ, οἱ δὲ τῷ σώματι, οἱ δὲ τοῖς πέριξ τοῦ σώματος. Καὶ οἱ μὲν τῇ ψυχῇ προσαγόμενοι λογισμοὶ ἀκάθαρτοι λέγονται ἁμαρτίας γεννῶντες καὶ δόγματα ψευδῆ· οἱ δὲ τῷ σώματι προσφερόμενοι πληγῶν καὶ στρεβλώσεων καὶ διωγμῶν καὶ φυλακῶν καὶ θανάτων αἴτιοι γίνονται· οἱ δὲ τῶν πέριξ τοῦ σώματος πειρασμοὶ περιέχουσι ζημίας χρημάτων καὶ κτημάτων καὶ ἀποβολὰς τέκνων καὶ γυναικῶν ἀφαιρέσεις. Δῆλον οὖν ἔστιν ἐκ τούτων ὅτι πάντως διά τινος τῶν κατειλεγμένων πειρασμῶν ἐκυρίευσε παντὸς δικαίου ὁ σατανᾶς.
sch12d
scholion
Εἰ
γὰρ
οἱ προκόπτοντες κατὰ μείωσιν τῆς κακίας προκόπτουσι, δίκαιοι δὲ λέγονται καὶ οἱ τελείαν ἕξιν τῆς δικαιοσύνης κτησάμενοι καὶ οἱ ἀνεμποδίστως προκόπτοντες —
δίκαιος
γάρ, φησίν,
ἑαυτοῦ κατήγορος ἐν πρωτολογίᾳ
· καὶ εἰ δίκαιος, πῶς κατήγορος; Εἰ δὲ κατήγορος, πάντως οὐ τέλειος δίκαιος καὶ
γνώριζε δικαίῳ καὶ προσθήσει τοῦ δέχεσθαι
—, καλῶς οὖν λέγεται ὁ διάβολος
πάντων τῶν ἐχθρῶν αὐτοῦ
κατακυριεύσει ὁ Σατανᾶς, καὶ δίκαιοι πάντες αὐτοῦ ἐχθροί εἰσι, πάντων ἄρα κατακυριεύσει.
κατακυριεύειν,
οὐ
μὲν παντὶ δὲ
τῶν τελείων
δηλονότι
πράγματι κυριεύσει, ἀλλ' ἔν τινι· μόνος
ἐχθρῶν, ἀλλὰ τῶν σπευδόντων ἐπὶ τὴν τελειότητα. Εἰ
γὰρ
ὁ Χριστὸς ἁμαρτίαν
μὴ ἦν μῖσος πρὸς τὸν σατανᾶν ἀτελὲς καὶ τέλειον,
οὐκ
ἐποίησεν, οὐδ' εὑρέθη δόλος ἐν τῷ στόματι αὐτοῦ. Εγκάθηται ἐνέδρα
ἂν ἔλεγεν ὁ Δαυίδ·
Τέλειον μῖσος ἐμίσουν αὐτούς, εἰς ἐχθροὺς ἐγένοντό μοι
.
29
verse
1
part
ἐγκάθηται ἐνέδρᾳ
μετὰ πλουσίων
sch13
scholion
Ἐν
ἀποκρύφοις, κ. τ. ἑ. Ἐν
μὲν τοῖς ἔχουσι πλοῦτον
ἀγνωσίας
κακίας
καὶ
ἀδικίας
ἀγνωσίας
ὁ διάβολος ἐγκαθέζεται· ἐν δὲ τοῖς κεκτημένοις
γνῶσιν καὶ ἀρετὴν
τὴν ἀρετὴν καὶ τὴν γνῶσιν
αἱ ἅγιαι δυνάμεις ἐπαναπαύονται, ὧν σύμβολά ἐστι
τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ
τὰ
κατασκηνοῦντα ἐν τοῖς κλάδοις
σινάπεως·
τοῦ νάπυος,
ὃ σημαίνει τὴν ἐνυπάρχουσαν
ἐν
ἡμῖν κατὰ δύναμιν βασιλείαν
τῶν
οὐρανῶν.
30
verse
ἐνεδρεύει ἐν ἀποκρύφῳ ὡς λέων ἐν τῇ μάνδρᾳ αὐτοῦ, ἐνεδρεύει τοῦ ἁρπάσαι πτωχόν, ἁρπάσαι πτωχὸν ἐν τῷ ἑλκύσαι αὐτόν
sch14
scholion
Χρηστέον τούτῳ τῷ ῥητῷ πρὸς τοὺς πλουσίους.
sch14b
scholion
Ἕλκει μὲν διὰ τοῦ λογισμοῦ, ἁρπάζει δὲ διὰ τῆς κατ' ἐνέργειαν ἁμαρτίας.
33
verse
2
part
μὴ ἐπιλάθῃ τῶν πενήτων.
sch15
scholion
Εἰ ἐπελάθετο τῶν πενήτων ὁ κύριος, ᾔδει τοὺς πένητας ὁ κύριος.
35
verse
part
1
βλέπεις ὅτι σὺ πόνον καὶ θυμὸν κατανοεῖς
τοῦ παραδοῦναι αὐτοὺς εἰς χεῖράς σου, κ. τ. ἑ.
sch16
scholion
Πόνους καὶ θυμοὺς ὁ σατανᾶς ἐργαζόμενος παραδίδωσι τὰς ψυχὰς εἰς κόλασιν τῷ κριτῇ.
Ορφανός
35
verse
part
4
ὀρφανῷ σὺ ἦσθα βοηθῶν
sch17
scholion
Ὀρφανός
ἐστιν ὁ ἀποβαλὼν τὸν πονηρὸν πατέρα·
̔Υμεῖς»
Ὑμεῖς
γὰρ, φησὶν ὁ σωτὴρ,
ἐκ τοῦ πατρὸς
ἡμῶν
τοῦ διαβόλου ἐστέ
.
Σύντριψον
36
verse
part
1
oύντριψον
τὸν βραχίονα τοῦ ἁμαρτωλοῦ καὶ πονηροῦ
κ. τ. ἑ.
sch18
scholion
Εἰ ἡ συντριβὴ τοῦ βραχίονος ἀφανίζει τὰς ἁμαρτίας, τὸ δὲ ἀπαλλαγῆναι
τῶν
ἁμαρτιῶν εὐεργεσία
οὕτως
ἐστιν, τὸ συντριβῆναί τινος τὸν βραχίονα εὐεργεσία ἐστίν· οὕτω γὰρ
ἐγὼ πείθομαι κολάζειν θεόν. Βραχίονα δὲ
λέγει
εἶπεν
τὴν πονηρὰ κατεργασαμένην ψυχήν.
Σύντριψον τὸν βραχίονα τοῦ ἁμαρτωλοῦ καὶ πονηροῦ. ῾1θ´. Αμαρτωλός
sch19
scholion
Ἁμαρτωλός
ἐστιν ὁ ἐξ ἡδυπαθείας καὶ ἀκολασίας ἁμαρτάνων· πονηρὸς δὲ ὁ ἑκουσίως κακοποιητικός.
37
verse
part
1
Βασιλεύσει κύριος εἰς τὸν αἰῶνα καὶ εἰς τὸν αἰῶνα τοῦ αἰῶνος
κ. τ. ἑ. "«εῖ»
sch20
scholion
Δεῖ
γὰρ τὸν κύριον
βασιλεύειν
διὰ τῶν αἰώνων,
ἄχρις
ἂν
οὗ
θῇ πάντας τοὺς ἐχθροὺς
αὑτοῦ
ὑπὸ τοὺς πόδας
αὐτοῦ."»Ἡ
αὐτοῦ
. Ἡ
γὰρ βασιλεία αὐτοῦ ἐστιν ἡ θεωρία πάντων τῶν γεγονότων καὶ γενησομένων αἰώνων, δι' ἧς θεωρίας
καὶ οἱ ἐχθροὶ φίλοι γίνονται
.
37
verse
part
2
ἀπολεῖσθε, ἔθνη, ἐκ τῆς γῆς αὐτοῦ
sch21
scholion
Γῆ κυρίου ἡ θεωρία
πάντων τῶν γεγονότων
τῶν γεγονότων αἰώνων ἢ γενησομένων ἐστίν
, ἣν καὶ βασιλείαν
οὐρανῶν εἶναί φαμεν
κυρίου εἶναι φαμέν
.
38
verse
part
1
τὴν ἐπιθυμίαν τῶν πενήτων
εἰσήκουσε
εἰσήκουσεν
κύριος
κ. τ. ἑ.
sch22
scholion
Το
τηνικαῦτα
εἰσακούει
ἐπακούει
τῆς ἐπιθυμίας ὁ κύριος, ὁπηνίκα ἂν τὸ ἐπιθυμητὸν παράσχῃ τῇ
ἐπιθυμούσῃ
ἐπιθυμησάσῃ
ψυχῇ.
Οτι
10
psalm
2
verse
part
1
ὅτι
ἰδοὺ οἱ ἁμαρτωλοὶ ἐνέτειναν τόξον
ἡτοίμασαν βέλη εἰς φαρέτραν, τοῦ κατατοξεῦσαι ἐν σκοτομήνῃ τοὺς εὐθεῖς τῇ καρδίᾳ, κ. τ. ἑ.
sch1
scholion
Τόξον ἐστὶν ἀκάθαρτος νοῦς.
Βέλος ἐστὶν ἐμπαθὴς λογισμὸς
2
verse
part
2
ἡτοίμασαν βέλη εἰς φαρέτραν
sch2
scholion
Βέλος ἐστὶ λογισμὸς ἐμπαθής
, φαρέτρα δὲ ἕξις χειρίστη λογισμῶν ἀκαθάρτων πεπληρωμένη.
Σκοτομήνη ἐστὶν
2
verse
part
3
τοῦ κατατοξεῦσαι ἐν σκοτομήνῃ τοὺς εὐθεῖς τῇ καρδίᾳ
sch3
scholion
Σκοτόμηνά ἐστιν
ἄγνοια ψυχῆς
λογικῆς.
4
verse
part
3
οἱ ὀφθαλμοὶ αὐτοῦ εἰς τὸν πένητα
ἀποβλέπουσι· τὰ βλέφαρα αὐτοῦ ἐξετάζει τοὺς υἱοὺς τῶν ἀνθρώπων.
ἀποβλέπουσιν
sch4
scholion
Εἰ οἱ ὀφθαλμοὶ κυρίου εἰς
πένητας ἀποβλέπουσι
τὸν πένητα ἐπιβλέπουσιν
, γενώμεθα πένητες ἵνα οἱ ὀφθαλμοὶ κυρίου εἰς ἡμᾶς ἐπιβλέπωσιν. Εἰ δὲ οἱ πλούσιοι οὐκ εἰσὶ πένητες, οἱ ὀφθαλμοὶ κυρίου εἰς τοὺς πλουσίους οὐκ
ἀποβλέπουσι
ἀποβλέπουσιν
.
5
verse
part
2
ὁ δὲ ἀγαπῶν ἀδικίαν μισεῖ τὴν ἑαυτοῦ ψυχήν
sch5
scholion
Εἰ ὁ ἀγαπῶν τὴν ἀδικίαν μισεῖ τὴν ἑαυτοῦ ψυχήν, ὁ μισῶν δηλονότι τὴν ἀδικίαν ἀγαπᾷ τὴν ἑαυτοῦ ψυχήν.
6
verse
part
2
πῦρ καὶ θεῖον καὶ πνεῦμα καταιγίδος ἡ
μέρις
μερὶς
τοῦ ποτηρίου αὐτῶν
sch6
scholion
Ποτήριον νῦν τὴν κόλασιν ὀνομάζει ἐν ᾧ κακίας καὶ
ἀγνωσίας
ἀγνοίας
ἐγκέκραται πόμα.
7
verse
part
1
ὅτι δίκαιος κύριος καὶ δικαιοσύνας ἠγάπησεν
κ. τ. ἑ. Δικαιοσύνας
sch7
scholion
Δικαιοσύνας νῦν λέγει
τοὺς δικαίους
λέγει
ἀπὸ τῆς
πράξεως
ἕξεως
αὐτοὺς
ὀνομάσας. Τοιοῦτον καί·
ὀνομάζων. Τοιοῦτόν ἐστι καὶ τὸ
ἡ ἀγάπη οὐ
περισσεύεται
πεπερεύεται
,
»
ἀντὶ τοῦ ὁ ἔχων τὴν ἀγάπην.
11
psalm
2
verse
σῶσόν με, κύριε, ὅτι ἐκλέλοιπεν ὅσιος, ὅτι ὠλιγώθησαν αἱ ἀλήθειαι ἀπὸ τῶν υἱῶν τῶν ἀνθρώπων
sch1
scholion
Εἰ οἱ μὲν ὅσιοι ἐκλελοίπασιν, αἱ δὲ ἀλήθειαι ὠλιγώθησαν, οὐκ ἐν
μόνοις τοῖς ὁσίοις
τοῖς ὁσίοις μόνοις
αἱ ἀλήθειαι καὶ οὐκ ἐν τοῖς ἀληθέσιν ὁσιότης·
Καὶ
ἢ
ἐπειδὴ οἱ ὅσιοι ἐκλελοίπασι, διὰ τοῦτο ὠλιγώθησαν αἱ ἀλήθειαι· καὶ τάχα ἡ σπάνις τῶν ὁσίων αἰτία γέγονε τῶν πολλῶν τούτων αἱρέσεων.
Μάταια ἐλάλησεν ἕκαστος πρὸς τὸν πλησίον αὐτοῦ, κ. τ. ἑ.
4
verse
part
1
ἐξολεθρεύσαι κύριος πάντα τὰ χείλη τὰ δόλια
sch2
scholion
Ἐπειδὴ δόλια ἐνενόησαν, διὰ τοῦτο
ἐλάλησαν ματαιότητας Σὺ, Κύριε, φυλάξεις ἡμᾶς, καὶ διατηρήσεις ἡμᾶς ...
καὶ ἐλάλησαν δολιότητας
9
verse
1
part
κύκλῳ οἱ ἀσεβεῖς περιπατοῦσιν.
sch3
scholion
Ἐπειδὴ ὁ κύκλος τῇ εὐθείᾳ ἐναντίος ἐστὶ κατὰ τὴν σκολιότητα καὶ εὐθύτητα, οἱ δὲ ἀσεβεῖς κύκλῳ περιπατοῦσιν, οἱ εὐσεβεῖς ἄρα εὐθείαν
περιπατοῦσι. Διὰ τοῦτό φησι· Φυλάξεις ἡμᾶς, ἐπειδὴ κυκλοῦντες κυκλοῦσιν ἡμᾶς οἱ ἀσεβεῖς, ἐπιβουλεύοντες τῇ ἡμῶν σωτηρίᾳ, οὗτοι δ' ἂν εἶεν ἀντικείμεναι δυνάμεις.
περιπατοῦσιν.
9
verse
2
part
κατὰ τὸ ὕψος σου ἐπολυώρησας τοὺς υἱοὺς τῶν ἀνθρώπων
sch4
scholion
Ἐπολυώρησας· πολλῆς φροντίδος ἠξίωσας.
12
psalm
2
verse
part
2
ἕως πότε
Κύριε, ἐπιλήσῃ μου εἰς τέλος; κ. τ. ἑ.
ἀποστρέψεις τὸ πρόσωπόν σου ἀπ' ἐμοῦ;
sch1
scholion
Τοῦτο
τὸ πρόσωπον οἱ ἄγγελοι βλέπουσι διαπαντός
.
4
verse
part
2
φώτισον τοὺς ὀφθαλμούς μου,
μή ποτε
μήποτε
ὑπνώσω εἰς θάνατον
κ. τ. ἑ.
sch2
scholion
Φωτίσατε ἑαυτοῖς φῶς
γνώσεως.»̔ Μή ποτε εἴποι ὁ ἐχθρός μου·Ἴσχυσα πρὸς αὐτόν.῾
γνώσεως.
5
verse
part
2
οἱ θλίβοντές με ἀγαλλιάσονται ἐὰν σαλευθῶ
sch3
scholion
Ὥσπερ χαίρουσιν
οἱ ἄγγελοι
χαίρουσιν
ἐπὶ τοῖς μετανοοῦσιν,
οἱ δαίμονες
οὕτω καὶ οἱ δαίμονες ἀγαλλιῶνται
ἐπὶ τοῖς ἁμαρτάνουσιν·
ἀγάλλονται.
οἱ μὲν γὰρ
τέ εἰσιν
ἀρετῆς, οἱ δὲ κακίας
ἐρασταί. Ἄσω
εἰσὶν ἐρασταί.
6
verse
part
3
ᾄσω
τῷ κυρίῳ τῷ εὐεργετήσαντί με
part
4
καὶ ψαλῶ τῷ ὀνόματι κυρίου τοῦ ὑψίστου
κ. τ. ἑ.
sch4
scholion
Ὁ εὐεργετηθεὶς ᾀδέτω καὶ ὁ εὐθυμῶν ψαλλέτω·
Εἶπεν ἄφρων
Εὐθυμεῖ
γάρ
τις
ἐν
καρδίᾳ αὐτοῦ·
ὑμῖν, ψαλλέτω
.
sch4+
scholion
[Τὸ καὶ ψαλῷ τῷ ὀνόματι κυρίου τοῦ ὑψίστου
οὐκ
ἔστι Θεός
ἔκειτο παρ' οὐδενὶ ἐν τῷ τετρασελίδῳ οὔτε ἐν τῷ Εὐσεβίου τοῦ Παμφίλου οὔτε ἐν τῷ Ἑβραϊκῷ
.
]
13
psalm
1
verse
διεφθάρησαν καὶ ἐβδελύχθησαν ἐν ἐπιτηδεύμασι
κ. τ. ἑ.
sch1
scholion
Εἰ ἐν τοῖς ἐπιτηδεύμασι διαφθείρονται, οὐχ ἡ φαύλη ἔννοια
διαφθείρει τινὰ
τινὰ διαφθείρει
, ἀλλὰ τὸ ταύτης ἀποτέλεσμα
ἡ κακία
τῆς ἐννοίας
.
3
verse
part
9
καὶ ὁδὸν εἰρήνης οὐκ ἔγνωσαν
sch2
scholion
Ἐγώ εἰμι ἡ ὁδός
, φησὶν ὁ σωτήρ· καὶ
αὐτός ἐστιν ἡ εἰρήνη ἡμῶν
.
3
verse
part
10
οὐκ ἔστι φόβος θεοῦ ἀπέναντι τῶν ὀφθαλμῶν αὐτῶν
Ἐγώ εἰμι ἡ ὁδὸς, φηςὶν ὁ Σωτὴρ, καὶ αὐτός ἐστιν εἰρήνη ἡμῶν.
sch3
scholion
Τῷ
γὰρ
φόβῳ κυρίου ἐκκλίνει πᾶς ἀπὸ κακοῦ
.
4
verse
part
2
οἱ κατεσθίοντες τὸν λαόν μου βρώσει ἄρτου
τὸν κύριον οὐκ ἐπεκαλέσαντο
sch4
scholion
Ἐν τῷ ἐγγίζειν ἐπ’ ἐμὲ κακοῦντας τοῦ φαγεῖν τὰς σάρκας μου.
6
verse
part
1
βουλὴν πτωχοῦ κατῃσχύνατε
ὅτι Κύριος ἐλπὶς αὐτοῦ ἐστι.
sch5
scholion
Δι' ἡμᾶς
γὰρ
ἐπτώχευσεν
ὁ κύριος,
πλούσιος ὤν, ἵν' ἡμεῖς τῇ ἐκείνου πτωχείᾳ πλουτίσωμεν
.
7
verse
1
part
τίς δώσει ἐκ Σιὼν τὸ σωτήριον
τοῦἸσραήλ
τοῦ Ἰσραήλ
;
sch6
scholion
Ἥξει ἐκ Σιὼν ὁ ῥυόμενος
καὶ
ἀποστρέψει ἀσεβείας
ἀπὸἸακώβ
ἀπὸ Ἰακώβ
.
»
Εἰ δὲ ἐκ Σιὼν ἔρχεται ὁ σωτὴρ, αὐτὸς δὲ ἐκ τοῦ πατρὸς
ἐξῆλθε
ἐξῆλθεν
καὶ ἧκεν, ἡ Σιὼν νῦν σύμβολόν ἐστι τοῦ πατρός.
7
verse
2
part
ἐν τῷ ἐπιστρέψαι κύριον τὴν αἰχμαλωσίαν τοῦ λαοῦ αὐτοῦ
3
part
ἀγαλλιάσθω Ἰακὼβ καὶ εὐφρανθήτω Ἰσραήλ
sch7
scholion
Αἰχμαλωσία ἐστὶν ἡ ἀπὸ γνώσεως καὶ ἀρετῆς ἐπὶ
ἀγνωσίαν
κακίαν
καὶ
κακίαν
ἀγνωσίαν
ἀκούσιος μετάβασις·
«ἈγαλλιάσεταιἸακὼβ, καὶ εὐφρανθήσεταιἸσραήλ.»Ἀγαλλιάσεται
καὶ ἀγαλλιᾶται
μὲν ὁ
πραττικὴν
πρακτικὸς
ἀπάθειαν κτησάμενος, εὐφραίνεται δὲ ὁ
γνωστικῆς
γνωστικὸς
θεωρίας καταξιωθείς.
Κύριε, τίς παροικήσει ἐν τῷ σκηνώματί σου;
14
psalm
1
verse
part
2
καὶ τίς κατασκηνώσει ἐν τῷ ὄρει τῷ ἁγίῳ σου;
κ. τ. ἑ.
sch1
scholion
Ὄρος ἅγιόν ἐστιν ἡ γνῶσις τοῦ Χριστοῦ, ἥτις ἐστὶ θεωρία τῶν γεγονότων.
2
verse
1
part
πορευόμενος ἄμωμος καὶ ἐργαζόμενος δικαιοσύνην
sch2
scholion
Ὥσπερ
ἐργάζεται
ἐργάζεταί
τις δικαιοσύνην, οὕτω
και
καὶ
σωφροσύνην καὶ ἀνδρείαν καὶ ἀγάπην καὶ τὰς λοιπὰς ἀρετάς.
Ὃς
3
verse
part
3
καὶ ὀνειδισμὸν
οὐκ
ἐδόλωσεν ἐν γλώσσῃ αὐτοῦ, οὐδὲ ἐποίησε τῷ πλησίον
ἔλαβεν ἐπὶ τοὺς ἔγγιστα
αὐτοῦ
κακὸν, κ. τ. ἑ. Ο
sch3
scholion
Ὁ
ἀνεπιλήπτως βιοὺς
ὀνειδισμοὺς
ὀνειδισμὸν
οὐ λαμβάνει ἐπὶ τοὺς ἔγγιστα αὐτοῦ.
5
verse
1
part
τὸ ἀργύριον αὐτοῦ οὐκ ἔδωκεν
ἐπὶ
τόκῳ
sch4
scholion
Τοῦτο λεκτέον πρὸς τοὺς τοκιστὰς ὡς κωλυτικὸν τῆς
ἐν
τῷ
ἁγίῳ ὄρει κατασκηνώσεως
.
Φύλαξόν με, Κύριε, ὅτι ἐπὶ σοὶ ἤλπισα.
15
psalm
1
verse
2
part
εἶπα τῷ κυρίῳ· κύριός μου εἶ σύ, ὅτι τῶν ἀγαθῶν μου οὐ χρείαν ἔχεις
κ. τ. ἑ.
sch1
scholion
Εἰ ἀγαθὰ πᾶσαι
ἀρεταὶ, χρῄζει δὲ
αἱ ἀρεταὶ, τῶν δὲ ἀρετῶν χρῄζει
ἡ γνῶσις, τῶν
ἀρετῶν, πάντων
ἀγαθῶν
ἄρα
χρῄζει τῶν ἀγαθῶν
πάντων χρῄζει
ἡ γνῶσις. Καὶ μήποτε ἀγαθὰ
εἴρηται
εἴρηκεν
τὰ μέσα ὧν ἡ δικαία χρῆσις ἡμᾶς ἀγαθοὺς καὶ οὐ τὸν θεὸν
ἐργάζεται. « Εἰ » γὰρ «
ἀπεργάζεται.
Εἰ
γὰρ
τὰ ἀγαθὰ
, φησὶν Ἰὼβ,
ἐδεξάμεθα ἐκ χειρὸς κυρίου, τὰ κακὰ οὐχ ὑποίσομεν;
Ἐνταῦθα γὰρ ἀγαθὰ τὰ ὑπάρχοντα ὠνόμασεν, ἅπερ παρὰ τὴν χρῆσιν τὴν καλὴν γίνεται ἀγαθά.
5
verse
part
1
κύριος
ἡ
μερὶς τῆς κληρονομίας μου καὶ τοῦ ποτηρίου μου
σὺ εἶ ὁ ἀποκαθιστῶν τὴν κληρονομίαν μου ἐμοὶ, κ. τ. ἑ. Κληρονομία
sch2
scholion
Κληρονομία ἐστὶ
φύσεως λογικῆς
ἐστιν
ἡ θεωρία τῶν γεγονότων καὶ
τῶν
γενησομένων αἰώνων· κληρονομία δὲ Χριστοῦ
ἡ γνῶσις
ἐστιν ἡ γνῶσις ἡ
τοῦ Θεοῦ.
6
verse
part
1
σχοινία ἐπέπεσάν μοι ἐν τοῖς
καλλίστοις, καὶ γὰρ ἡ κληρονομία μου καλλίστη μοι ἐστὶν, κ. τ. ἑ.
κρατίστοις
sch3
scholion
Εἰ τὸ σχοινίον μέτρον ἐστί, πῶς γέγραπται ἐν τῷ
κατὰἸωάννην
κατὰ Ἰωάννην
εὐαγγελίῳ
τὸ
οὐ γὰρ ἐκ μέτρου δίδωσιν ὁ θεὸς τὸ πνεῦμα καὶ τὸ
ἐκχεῶ ἀπὸ τοῦ πνεύματός μου; Ἢ τάχα τὸ μέτρον οὐ πρὸς
αὐτὴν τὴν γνῶσιν
τὴν γνῶσιν αὐτὴν
ὀνομάζεται,
ἀλλὰ παρὰ
ἀλλ' πρὸς
τὸν ὑποδεχόμενον
αὐτὴν
τῷ μὴ εἶναι αὐτὸν μείζονος
γνώσεως
δεκτικόν· καὶ γὰρ
αὐτὸς
ὁ ὑετὸς
αὐτὸς
ἀμέτρητος
μέν
ἄμετρός ἐστι
ἐστιν
, μετρεῖται δὲ ἐν τοῖς ὑποδεχομένοις αὐτὸν ἀγγείοις.
9
verse
part
4
διὰ τοῦτο ηὐφράνθη ἡ καρδία μου
καὶ ἠγαλλιάσατο ἡ γλῶσσά μου, κ.τ.ἑ.
sch4
scholion
Ἀντὶ τοῦ ὁ νοῦς
μου.Ἔθος
μου· ἔθος
γὰρ τῇ θείᾳ γραφῇ ἀντὶ τοῦ νοῦ τὴν καρδίαν λαμβάνειν κατὰ τὸ
Καρδίᾳ
ὑπὸ τοῦ ἀποστόλου·
Καρδίᾳ γὰρ
πιστεύεται εἰς δικαιοσύνην, στόματι δὲ ὁμολογεῖται εἰς σωτηρίαν
. Νοῦς δέ ἐστιν ὁ πιστεύων, ὅστις καὶ
ῥήματα διακρίνει
κατὰ
τὸνἸώβ. Γλῶσσαν δὲ νῦν
τὸν Ἰώβ.
9
verse
part
2
καὶ ἠγαλλιάσατο ἡ δόξα μου
sch5
scholion
Δόξαν νῦν λέγει
τὸ χάρισμα τοῦ ἁγίου πνεύματος·
λέγει. « Δόξα »
Δόξα μου
γάρ,
μου,» φησὶ, «
φησί,
καὶ ὑψῶν τὴν κεφαλήν μου
πρὸς τὸν
Κύριον.Ὁ δὲ «
κύριον. Ὁ δὲ
κύριος τὸ πνεῦμά ἐστι,
κατὰ τὸνἈπόστολον.
ὡς καὶ ὁ ἀπόστολός φησιν.
9
verse
part
3
ἔτι δὲ
καὶ
ἠγαλλιάσατο ἡ γλῶσσά
ἡ σάρξ
μου
ε.´
κατασκηνώσει ἐπ' ἐλπίδι
sch6
scholion
Ἀντὶ τοῦ
ἡ
ἐμψύχωσίς μου·
Οὕτω καὶ
τοῦτο γὰρ καὶ ὁ
Ἰώβ φησι·
Σάρκα με καὶ κρέας ἐνέδυσας
.
10
verse
ὅτι οὐκ ἐγκαταλείψεις τὴν ψυχήν μου εἰς ᾅδην
οὐδὲ δώσεις τὸν ὅσιόν σου ἰδεῖν διαφθοράν.
κ. τ. ἑ.
sch7
scholion
Τοῦτο Πέτρος ἐν ταῖς
Πράξεσι
Πράξεσιν
τῶν ἀποστόλων
εἰς Χριστὸν λαμβάνει
ἐπὶ τοῦ σωτῆρος ἡμῶν λαμβάνει. Ζητήσεις δὲ εἰ ὅλον τὸν ψαλμὸν ἐφαρμόσαι δεῖ τῷ Χριστῷ, διὰ τὸ
ἔτι δὲ καὶ ἕως νυκτὸς ἐπαίδευσάν με οἱ νεφροί μου
καὶ διὰ τὸ
σχοινία ἐπέπεσόν μοι
καὶ τὰ ἑξῆς
.
16
psalm
2
verse
part
1
ἐκ προσώπου σου τὸ
κρῖμα
κρίμα
μου ἐξέλθοι
κ. τ. ἑ.
sch1
scholion
Εἰ πᾶσαν τὴν κρίσιν
δέδωκεν
ἔδωκεν
ὁ πατὴρ τῷ υἱῷ, ἐκ
προσώπου δὲ
δὲ τοῦ προσώπου
αὐτοῦ τὸ
κρῖμα
κρίμα
ἐξέρχεται, ἐκ τοῦ υἱοῦ
ἄρα
αὐτοῦ ἄρα τὸ κρίμα ἐξέρχεται
· εἰκὼν γάρ ἐστι τοῦ πατρὸς.
ὁ Χριστός Εδοκίμασας
3
verse
part
1
ἐδοκίμασας
τὴν καρδίαν μου, ἐπεσκέψω νυκτός
sch2
scholion
Εἰ
ἡ θλῖψις ὑπομονὴν κατεργάζεται, ἡ δὲ ὑπομονὴ
δοκιμασίαν
δοκιμήν
, ἡ θλῖψις ἄρα
δοκιμασίαν
δοκιμὴν
κατεργάζεται. Εἰ δὲ
ἡ δοκιμασία
τὴν δοκιμὴν
ἐν νυκτὶ
διέδραμεν
διδόαμεν
, ἡ νὺξ ἐνταῦθα τὴν θλῖψιν σημαίνει, ἐν ᾗ σκοτοῦται
πταιομένη
πιεζομένη
ψυχὴ λογική.
Ἐδοκίμασας τὴν καρδίαν μου, ἐπεσκέψω νυκτός· ἐπύρωσάς με, καὶ οὐχ εὑρέθη ἐν ἐμοὶ ἀδικία.Ὅπως ἂν μὴ λαλήσῃ τὸ στόμα μου τὰ ἔργα τῶν ἀνθρώπων·
4
verse
2
part
διὰ τοὺς λόγους τῶν χειλέων σου ἐγὼ ἐφύλαξα ὁδοὺς σκληρὰς
κ. τ. ἑ.
sch3
scholion
Εἰσέλθετε διὰ τῆς στενῆς πύλης καὶ τεθλιμμένης ὁδοῦ
, τουτέστι
διὰ
τῆς πρακτικῆς, ἥτις
εἰ καὶ νῦν
δοκεῖ πρὸς τὸ παρὸν
ὀδύνης καὶ οὐ
χαρᾶς
ἀλλ'
εἶναι
πρόξενος,
ὕστερον
καρπῶν
μέντοι
καρποὺς
δικαιοσύνης
γίνεται πρόξενος
ἀποδίδωσι
τοῖς δι' αὐτῆς γεγυμνασμένοις
.
10
verse
1
part
τὸ στέαρ αὐτῶν συνέκλεισαν
sch4
scholion
Στέαρ ἐστὶ νοητὸν ἡ ἐκ τῆς κακίας τῷ ἡγεμονικῷ παχύτης ἐπισυμβαίνουσα.
Ἐκβαλόντες
11
verse
part
1
Ἐκβάλλοντές
με νυνὶ περιεκύκλωσάν με
τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτῶν ἔθεντο ἐκκλῖναι ἐν τῇ γῇ, κ. τ. ε
sch5
scholion
Τοῦτον κυκλοῦσιν οἱ δαίμονες ὃν ἐκβάλλουσι τῆς ἀρετῆς· διὸ καλῶς λέγεται τό
ἐὰν πνεῦμα τοῦ ἐξουσιάζοντος ἀναβῇ ἐπὶ σὲ, τόπον σου μὴ ἀφῇς
καὶ τό
Μὴ δῶτε
μὴ δότε
τόπον τῷ πονηρῷ
,
ὡσεὶ ἔλεγεν·Ἐὰν
ὡσεὶ ἔλεγεν· ἐὰν
πνεῦμα πορνείας ἀναβῇ ἐπὶ σέ, σωφροσύνην σου μὴ ἀφῇς· καὶ πνεῦμα μίσους
ἐὰν
ἀναβῇ ἐπὶ σέ, ἀγάπην σου μὴ ἀφῇς. Πλὴν προσεκτέον πότερον ὁ ἀπὸ πασῶν τῶν ἀρετῶν ἐκπεσὼν κυκλοῦται ἢ ἀπὸ πολλῶν ἢ ἀπὸ μιᾶς. Καὶ ἐὰν μὲν
ἀντακολουθοῦσιν
ἀντακολουθῶσιν
ἀλλήλαις αἱ κακίαι ὥσπερ καὶ
αἱ
ἀρεταί, ὁ ἀπὸ μιᾶς ἐκπεσὼν ἀρετῆς κυκλοῦται· ἐὰν δὲ μὴ
ἀντακολουθοῦσιν
ἀντακολουθῶσιν
ἀλλήλαις αἱ κακίαι, οὐχ ὁ ἀπὸ μιᾶς ἐκβληθεὶς ἀρετῆς κυκλοῦται, ἀλλ' ὁ ἀπὸ
πασῶν.Ἢ
πασῶν. Ἢ
τάχα ἧστινός τις ἀρετῆς ἐκπίπτει ὑπὸ τῆς ἀντικειμένης ταύτῃ κακίας κυκλοῦται.
12
verse
part
1
ὑπέλαβόν με ὡσεὶ λέων ἕτοιμος εἰς θήραν
καὶ ὡσεὶ σκύμνος οἰκῶν ἐν ἀποκρύφοις, κ. τ. ἑ.
sch6
scholion
Διὰ τοῦ ἀκαθάρτου λογισμοῦ ὑπολαμβάνει τὸν νοῦν ἡμῶν ὁ ἀντικείμενος ἡμῖν λέων.
13
verse
2
part
ῥῦσαι τὴν ψυχήν μου ἀπὸ
ἀσεβοῦς,ῥομφαίαν
ἀσεβοῦς,
3
part
ῥομφαίαν
σου ἀπὸ ἐχθρῶν τῆς χειρός σου
sch7
scholion
Ὥσπερ τὴν πλήξασαν αὐτὸν δύναμιν ὁ Ἰὼβ χεῖρα λέγει Θεοῦ,
ἡ χείρ
γὰρ
σου
, φησὶν,
μή με στροβείτω
,
οὕτω καὶ τοὺς ἐχθροὺς τῆς εὐεργετικῆς χειρὸς τοῦ θεοῦ καλεῖ ὁ Δαυὶδ ῥομφαίαν
Θεου·χεὶρ
θεοῦ· χεὶρ
δὲ εὐεργετικὴ
Θεου
θεοῦ
οἱ ἅγιοι
ἄγγελοι
ἄγγελοί
εἰσι, δι' ὧν προνοεῖ τοῦ κόσμου τοῦ αἰσθητοῦ, οἷς ἀντίκεινται δαίμονες,
οἱ μὴ βουλόμενοι « πάντας ἄνθρώπους
βουλόμενοι
πάντας ἀνθρώπους
σωθῆναι καὶ εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας ἐλθεῖν
.
̓14. Εχορτάσθησαν
14
verse
3
part
καὶ τῶν κεκρυμμένων σου ἐπλήσθη ἡ γαστὴρ αὐτῶν
sch8
scholion
Ἀντὶ τοῦ ἀκαθαρσίας.
14
verse
4
part
ἐχορτάσθησαν
υἱῶν
5
part
καὶ ἀφῆκαν τὰ κατάλοιπα τοῖς νηπίοις αὐτῶν.
κ. τ. ἑ. Υἱῶν ἀντὶ τοῦ, ἀκαθαρσίας.
sch9
scholion
Οὐ μόνον
δὲ αὑτοὶ
γὰρ αὑτοὶ ἀκάθαρτοι
γεγόνασιν,
ἀκάθαρτοι, ἀλλὰ
ἀλλὰ γὰρ
καὶ τοῖς τέκνοις αὐτῶν τῆς ἀκαθαρσίας μετέδωκαν.
17
psalm
2
verse
2
part
Ἀγαπήσω σε, κύριε,
ἰσχύς μου. Κύριος στερέωμά μου, καὶ καταφυγή μου, καὶ ῥύστης μου· ὁ Θεός μου βοηθός μου, ἐλπιῶ ἐπ' αὐτόν.Ὑπερασπιστής μου καὶ κέρας σωτηρίας μου, καὶ ἀντιλήπτωρ μου, κ. τ. ἑ. Διὰ τοῦ ὁμοίου τὸ ὅμοιον ἐπιγινώσκομεν, καὶ
ἡ ἰσχύς μου
sch1
scholion
Διὰ τῆς ἀγάπης τὴν ἀγάπην
καὶ διὰ
ἐπιγινώσκομεν καὶ
τοῦ δικαίου τὴν δικαιοσύνην·
ἐκ γὰρ τοῦ ὁμοίου τὸ ὅμοιον ἐπιγινώσκεται.
5
verse
1
part
περιέσχον με ὠδῖνες θανάτου
καὶ χείμαῤῥοι ἀνομίας ἐξετάραξάν με.Ὠδῖνες ᾅδου περιεκύκλωσάν με· προέφθασάν με παγίδες θανάτου, κ. τ. ἑ.
sch2
scholion
Ὠδῖνες θανάτου ἤτοι αἱ τὸν θάνατον
τίκτουσαι,
τικτοῦσαι
ἢ αἱ συνειλημμέναι ἐκ τοῦ θανάτου, ὅστις ἔσχατος ἐχθρὸς καταργηθησόμενος ὑπὸ Παύλου κεκήρυκται.
Χείμαῤῥοι ἀνομίας
5
verse
2
part
καὶ χείμαρροι ἀνομίας ἐξετάραξάν με
6
verse
ὠδῖνες ᾅδου περιεκύκλωσάν με, προέφθασάν με παγίδες θανάτου
sch3
scholion
Χείμαρροι ἀνομίας εἰσιν
οἱ παράνομοι λογισμοί·
οἵτινες
οὗτοι δὲ καὶ αὐτοὶ καὶ
ὠδῖνες καλοῦνται χρονίζοντες ἐν ἡμῖν καὶ πάλιν παγίδες θανατοῦντες ἡμᾶς διὰ τῆς κατ' ἐνέργειαν ἁμαρτίας.
Καὶ ἐν τῷ θλίβεσθαί με ἐπεκαλεσάμην τὸν Κύριον, καὶ πρὸς τὸν Θεόν μου ἐκέκραξα.Ἤκουσεν
7
verse
part
3
ἤκουσεν
ἐκ ναοῦ ἁγίου αὐτοῦ
τῆς
φωνῆς μου
καὶ ἡ κραυγή μου ἐνώπιον αὐτοῦ εἰσελεύσεται εἰς τὰ ὦτα αὐτοῦ, κ. τ. ἑ.̓δ´. Ναὸς
sch4
scholion
Ναὸς μὲν
θεοῦ ὁ Χριστός,
Χριστοῦ δὲ
ναὸς δὲ Χριστοῦ
αἱ νοεραὶ καὶ ἅγιαι δυνάμεις. Διὸ καὶ ὁ Χριστὸς
1228 νῦν λέγεται καθέζεσθαι
νῦν καθέζεσθαι λέγεται
ἐπὶ
θρόνου
Δαυῒδ
Δαυὶδ
τοῦ πατρὸς αὐτοῦ
.
9
verse
2
part
καὶ
ἐσαλεύθη, καὶ ἔντρομος ἐγενήθη ἡ γῆ, καὶ τὰ θεμέλια τῶν ὀρέων ἐταράχθησαν, καὶ ἐσαλεύθησαν, ὅτι ὠργίσθη αὐτοῖς ὁ Θεός. Ἀνέβη καπνὸς ἐν ὀργῇ αὐτοῦ, καὶ
πῦρ ἀπὸ προσώπου αὐτοῦ κατεφλόγισεν
ἄνθρακες ἀνήφθησαν ἀπ' αὐτοῦ, κ. τ. ἑ. « Καὶ πῦρ ἀπὸ προσώπου αὐτοῦ κατεφλόγισεν, »
sch5
scholion
Κατακαῖον
ξύλα, χόρτον, καλάμην
, τουτέστιν
ἀναλίσκον
τὰς ἕξεις καταναλίσκον
τὰς
πονηρὰς ἕξεις
μοχθηράς
. Οὕτω κατέκαυσέ ποτε τελώνην μὲν ὄντα τὸν Ματθαῖον, Παῦλον δὲ
διώκτην καὶ ὑβριστήν
.
11
verse
1
part
καὶ ἐπέβη ἐπὶ Χερουβὶμ καὶ ἐπετάσθη
sch6
scholion
Ὁ θεὸς ἐν μὲν τοῖς ἁγίοις ἀνθρώποις
ἐνοικεῖ καὶ ἐμπεριπατεῖ
, ἵπταται δὲ ἐν τοῖς Χερουβίμ.
12
verse
Καὶ ἔθετο σκότος ἀποκρυφὴν αὐτοῦ· κύκλῳ αὐτοῦ ἡ σκηνὴ αὐτοῦ, σκοτεινὸν ὕδωρ ἐν νεφέλαις ἀέρων
κ. τ. ἑ.
sch7
scholion
Ἐπειδὴ ἔθετο σκότος ἀποκρυφὴν αὐτοῦ καὶ
ἔστι
ἔστη
κύκλῳ αὐτοῦ ἡ σκηνὴ αὐτοῦ, διὰ τοῦτο
τὸ σκοτεινὸν ὕδωρ ἐν νεφέλαις ἀέρων
σκοτεινόν ἐστι τὸ ὕδωρ τὸ ἐν ταῖς νεφέλαις
, τουτέστι τὸ ἐν τοῖς προφήταις·
Ἐντελοῦμαι
γάρ,
φησὶ
φησίν
,
ταῖς νεφέλαις τοῦ μὴ βρέξαι ἐπ' αὐτοὺς ὑετὸν
καὶ ἔσται λιμός,
οὐ λιμὸς ἄρτου, ἀλλὰ λιμὸς τοῦ ἀκοῦσαι λόγον κυρίου
.
Εἰ
Εἰ δὲ
ὁ θεὸς ἡμῶν φῶς ἐστι, πῶς καλύπτεται σκότει; Οἶμαι δὲ
ὅτι
αὐτὸν οὕτω
καλύπτει σκότος,
καλύπτεσθαι σκότει
ὡς καὶ τῇ ἀγνοίᾳ τὸ γινωσκόμενον
ἀνακαλύπτεται
καλύπτεται
, ἥτις ὡς πρὸς τὸν γινώσκοντα καὶ οὐ πρὸς τὸ γινωσκόμενον λέγεται. Σκηνὴν δὲ αὐτοῦ τὴν σάρκα ὠνόμασεν ἐν ᾗ Χριστὸς ἐκαθέζετο.
ἔτι
Εὖ
δὲ καὶ τὸ φάναι σκηνὴν διὰ τὸ πρόσκαιρον τῆς σαρκώσεως·
Εἰ
γὰρ
ἐγνώκαμεν
, φησί,
Χριστὸν κατὰ σάρκα, ἀλλὰ νῦν οὐκέτι γινώσκομεν
.
Ἢ τάχα σκηνὴν τὸ σῶμα
ὠνόμασε
ὠνόμασεν
διὰ τὴν
ἄμπελον
ἣν ἐξ
Αἰγύπτου
μετῇρεν,
μετῆρεν
ἵνα φυλάξῃ αὐτὴν ἄχρις οὗ πεπανθῇ ὁ βότρυς
αὐτῆς
καὶ μὴ
λυμαίνηται
λυμήνηται
αὐτὴν ὗς ἐκ δρυμοῦ
. Δύναται δὲ σκηνὴν λέγειν καὶ τὴν σωματικὴν φύσιν ἐν ᾗ θεὸς διὰ
τοῦ Λόγου
τῶν λόγων
ὁρᾶται,
εἴ γε
εἴγε
ἐκ καλλονῆς κτισμάτων
ἀναλόγως
ὁ γενεσιουργὸς θεωρεῖται
καὶ διὰ τῶν ποιημάτων νοούμενος καθορᾶται.
15
verse
2
part
καὶ
ἐξαπέστειλε βέλη, καὶ ἐσκόρπισεν αὐτούς· καὶ
ἀστραπὰς ἐπλήθυνε καὶ συνετάραξεν αὐτούς
Καὶ ὤφθησαν αἱ πηγαὶ τῶν ὑδάτων, καὶ ἀνεκαλύφθη τὰ θεμέλια τῆς οἰκουμένης· ἀπὸ ἐπιτιμήσεώς σου, Κύριε, ἀπὸ ἐμπνεύσεως πνεύματος ὀργῆς σου, κ. τ. ἑ. Ὅτε τὰ
sch8
scholion
Ὅτε
πνευματικὰ πνευματικοῖς συγκρίνομεν
, τότε ποιοῦμεν τὰς ἀστραπὰς τὴν ἀπ' αὐτῶν γνῶσιν
ἐμφαίνοντες. Πηγὰς
ἐκφαίνοντες.
16
verse
1
part
καὶ ὤφθησαν αἱ πηγαὶ τῶν ὑδάτων
sch9
scholion
Πηγὰς ὑδάτων λέγει
τὰς ἀρετὰς·
λέγει ἐξ ὧν
ἐκ γὰρ τούτων
ἐξέρχεται γνῶσις·
Μακάριοι
γὰρ, φησίν,
οἱ καθαροὶ τῇ καρδίᾳ, ὅτι αὐτοὶ τὸν θεὸν ὄψονται
.
16
verse
2
part
καὶ ἀνεκαλύφθη τὰ θεμέλια τῆς οἰκουμένης
sch10
scholion
Θεμέλιον γὰρ ἄλλον οὐδεὶς δύναται θεῖναι παρὰ τὸν
κείμενιν
κείμενον
ὅς ἐστι Χριστός.
Ἐξαπέστειλεν ἐξ ὕψους καὶ ἔλαβέ με, προσελάβετό με ἐξ ὑδάτων πολλῶν.Ῥύσεταί
18
verse
1
part
Ῥύσεταί
με ἐξ ἐχθρῶν μου δυνατῶν
καὶ ἐκ τῶν μισούντων με· ὅτι ἐστερεώθησαν ὑπὲρ ἐμὲ, κ. τ. ε
sch11
scholion
Ἐντεῦθεν γινώσκομεν ὅτι
ἰσχυρότεροι ἡμῶν ἦσαν
πρὸ τῆς ἐπιδημίας τοῦ σωτῆρος
ἰσχυρότεροι ἡμῶν ἦσαν
ἡμῶν
οἱ δαίμονες,
νῦν
νυνὶ
δὲ
τούτων
γεγόναμεν
ἡμεῖς
ἐπικρατέστεροι, οἷς
αὐτῶν ἰσχυρότεροι·
ἔδωκεν
ὁ Χριστὸς «
γὰρ ἡμῖν ὁ κύριος
πατεῖν ἐπάνω ὄφεων καὶ σκορπίων καὶ ἐπὶ πᾶσαν τὴν δύναμιν τοῦ ἐχθροῦ
.
21
verse
part
2
καὶ
ἀνταποδώσει μοι Κύριος κατὰ τὴν δικαιοσύνην μου, καὶ
κατὰ τὴν καθαριότητα τῶν χειρῶν μου ἀνταποδώσει μοι
ὅτι ἐφύλαξα τὰς ὁδοὺς Κυρίου, κ. τ. ἑ. Καθαρειότης ψυχῆς
sch12
scholion
Καθαριότης χειρῶν
ἐστιν ἀπάθεια
ψυχῆς
ἐκ χάριτος,
Θεοῦ, προσγινομένης
προσγινομένη θεοῦ
καὶ σπουδῆς τοῦ ἀνθρώπου.
24
verse
part
1
καὶ ἔσομαι ἄμωμος μετ' αὐτοῦ
καὶ φυλάξομαι ἀπὸ τῆς ἀνομίας μου, κ. τ. ἑ.
sch13
scholion
Ἄμωμός ἐστιν ὁ ἔχων ἐν ἑαυτῷ τὴν ὁδὸν τοῦ Θεοῦ,
τὸν Χριστόν.
ἥτις ἐστὶν ὁ Χριστός·
Ἐγὼ
γὰρ
φησὶν, εἰμὶ
εἰμι
, φησίν,
ἡ ὁδός
.
Ἄμωμον δὲ
ταύτην τὴν ὁδὸν
τὴν ὁδὸν ταύτην
καὶ αὐτὸς ὁ
Δαυῒδ ἔφη
Δαυὶδ ὠνόμασε
λέγων·
«Ὁ Θεός μου
Κύριε
, ἄμωμος ἡ ὁδός σου
.
sch13b
scholion
Μόνος ὁ μετὰ θεοῦ ὢν δύναται ἄμωμος εἶναι.
25
verse
part
1
καὶ ἀνταποδώσει μοι κύριος κατὰ τὴν δικαιοσύνην μου
κ. τ. ἑ.
sch14
scholion
Ἐν ᾧ μέτρῳ μετρεῖτε ἀντιμετρηθήσεται
ὑμῖν.»Ἁγίων
ὑμῖν
. Ἁγίων
δὲ αὕτη ἡ φωνὴ τῶν διὰ πολλὴν
παῤῥησίαν
παρρησίαν
δυναμένων λέγειν·
̓Ανταπόδος
Ἀνταπόδος
τῷ δούλῳ σου
.
26
verse
Μετὰ ὁσίου ὁσιωθήσῃ καὶ μετὰ ἀνδρὸς
ἀθώου ἀθῶος
ἀθῴου ἀθῷος
ἔσῃ
27
verse
καὶ μετὰ ἐκλεκτοῦ ἐκλεκτὸς ἔσῃ καὶ μετὰ στρεβλοῦ διαστρέψεις
κ. τ. ἑ.
sch15
scholion
Ἐν μὲν τοῖς ὁσίοις ὅσιός ἐστιν ὁ θεὸς, ἐν δὲ τοῖς
ἀθώοις ἀθῶος
ἀθῴοις ἀθῷος
, ἐν δὲ τοῖς ἐκλεκτοῖς ἐκλεκτός, ἐν δὲ τοῖς στρεβλοῖς οὐ στρεβλὸς ἀλλὰ συστρεβλούμενος αὐτοῖς διὰ τὸ εὔφημον· στρεβλὸν γὰρ
τὸν Θεὸν εἰπεῖν
εἰπεῖν τὸν θεὸν
ἐφυλάξατο. Τούτους τοὺς στίχους οἱ ἁπλούστεροι ἐπὶ τῶν ἀνθρώπων πολλάκις λαμβάνουσιν. Οὕτω δὲ συστρεβλοῦται θεὸς ὡς ἐν τῷ Δευτερονομίῳ λέγει·
Ἐὰν εἰσελεύσησθε πρός
μὲ
με
πλάγιοι, εἰσελεύσομαι κἀγὼ πρὸς ὑμᾶς ἐν θυμῷ πλαγίῳ
.
ὁλύχνος
29
verse
ὅτι σὺ φωτιεῖς λύχνον μου, κύριε, ὁ θεός μου, φωτιεῖς τὸ σκότος μου
sch16
scholion
ὁ λύχνος
τοῦ σώματός ἐστιν ὁ ὀφθαλμός
· καὶ εἰ οὖν τὸ ἐν σοὶ φῶς σκότος ἐστί, τὸ σκότος πόσον.
λύχνον
δεͅ
δὲ
νῦν τὸν
νοὺν
νοῦν
ὀνομάζει· οὗτος γάρ ἐστι
φωτοͅς
φωτὸς
δεκτικός, τουτέστι γνώσεως·
Φωτίσατε
γάρ, φησίν,
ἑαυτοῖς φῶς γνώσεως
·
σῶμα
δὲ θυμὸν καὶ ἐπιθυμίαν, ἅπερ
γνωσεώς
γνώσεώς
εἰσιν ἀνεπίδεκται.
Ὅτι τίς Θεὸς πλὴν τοῦ Κυρίου; καὶ τίς Θεὸς πλὴν τοῦ Θεοῦ ἡμῶν;Ὁ Θεὸς ὁ περιζωννύων με δύναμιν, καὶ ἔθετο ἄμωμον τὴν ὁδόν μου·
34
verse
ὁ καταρτιζόμενος τοὺς πόδας μου
ὡσεὶ
ὡς
ἐλάφου καὶ ἐπὶ τὰ ὑψηλὰ ἱστῶν με
κ. τ. ἑ. Καταρτίζονται δὲ οἱ πόδες ὡς ἐλάφων, τοῦ τρέχοντος καλῶς, καὶ τὸν δρόμον πληροῦντος. « Καὶ ἐπὶ τὰ ὑψηλὰ ἱστῶν με. » Ἴδιά τινα ὕψη ἐστὶν ἑκάστου, ἀφ' ὧν κατέπεσεν, ἢ καταβέβηκε. Τοῦ αὐτοῦ
sch17
scholion
Ἡ ἔλαφος ἀναιρεῖ τοὺς ὄφεις
. Καταρτίζονταί τινος οἱ πόδες ὡσεὶ ἐλάφου διὰ τῆς πρακτικῆς· ὑψοῦνται δὲ διὰ τῆς θεωρίας.
Διότι ἡ ἔλαφος ἀναιρεῖ τοὺς ὄφεις. Διδάσκων χεῖράς μου εἰς πόλεμον·
35
verse
part
2
καὶ ἔθου τόξον χαλκοῦν τοὺς βραχίονάς μου
κ. τ. ἑ.
sch18
scholion
Ὁ χαλκὸς σύμβολόν ἐστι πρακτικῆς·
«Διέφθειρε γὰρ
Διέφθειρες
γάρ, φησί,
τὸν χαλκόν σου
,
φησὶνἸεζεχιὴλ
Ἰεζεκιὴλ
πρὸς
τὴνἹερουσαλήμ. Καὶ ἔδωκάς μοι ὑπερασπισμὸν σωτηρίας μου·
τὴν Ἱερουσαλήμ.
36
verse
part
2
καὶ ἡ δεξιά σου ἀντελάβετό μου
part
3
καὶ ἡ παιδεία σου
ἀνώρθωσέ
ἀνώρθωσέν
με εἰς τέλος,
part
4
καὶ ἡ παιδεία σου αὐτή με διδάξει
κ. τ. ἑ.[Επλάτυνας
37
verse
part
1
ἐπλάτυνας
τὰ διαβήματά μου ὑποκάτω μου
καὶ οὐκ ἠσθένησαν τὰ ἴχνη μου]
sch19
scholion
Ὁ ἐν δεξιᾷ καθήμενος τοῦ πατρὸς οὗτος καλεῖται δεξιά. Καὶ διὰ μὲν τῆς προτέρας παιδείας
ἡμᾶς »
ἡμᾶς
ἀνορθοῖ, διὰ δὲ τῆς δευτέρας διδάσκει· πολιτεία γὰρ ὀρθὴ ἀνίστησι ψυχήν, γνῶσις δὲ ἀληθὴς πλατύνει αὐτήν.
sch20
scholion
[τὸ καὶ ἡ παιδεία σου αὕτη με διδάξει Θεοδοτίωνός ἐστιν. Ἀντὶ τοῦ καὶ ἡ παιδεία σου ἀνώρθωσέν με
ρἰς
εἰς
τέλος εἰρημένου τοῖς ο´.]
38
verse
1
part
καταδιώξω τοὺς ἐχθρούς μου καὶ καταλήψομαι αὐτοὺς
καὶ οὐκ ἀποστραφήσομαι, ἕως ἂν ἐκλείπωσιν.Ἐκθλίψω αὐτοὺς, καὶ οὐ μὴ δύνωνται στῆναι· πεσοῦνται ὑπὸ τοὺς πόδας μου, κ. τ. ἑ.
sch21
scholion
Οὗτος καταδιώκει τοὺς ἐχθροὺς ὁ μὴ ἐῶν ἐμπαθεῖς ἐν
ἑαυτῷ
ἀυτῷ
γίνεσθαι λογισμούς· ἀπὸ γὰρ τούτων ἐπισυμβαίνουσιν ἡμῖν αἱ ἁμαρτίαι.
Ἔκλειψιν ἐχθρῶν
39
verse
1
part
ἐκθλίψω αὐτούς, καὶ οὐ μὴ δύνωνται στῆναι
sch22
scholion
Ἔκλειψιν τῶν ἐχθρῶν ἡ
ἀπάθεια κατεργάζεται.
41
verse
part
1
καὶ τοὺς ἐχθρούς μου ἔδωκάς μοι νῶτον
καὶ τοὺς μισοῦντάς με ἐξωλόθρευσας, κ. τ. ἑ.
sch23
scholion
Νῶτον διδόασιν οἱ ἐχθροὶ μηκέτι λογισμοὺς ἐμπαθεῖς ἐμβαλεῖν δυνάμενοι τῇ ψυχῇ.
Λαὸς, ὃν οὐκ ἔγνων, ἐδούλευσέ μοι, εἰς ἀκοὴν ὠτίου ὑπήκουσέ μοι, κ. τ. ἑ.
46
verse
υἱοὶ ἀλλότριοι ἐπαλαιώθησαν καὶ ἐχώλαναν ἀπὸ τῶν τρίβων αὐτῶν
sch24
scholion
Ἕως πότε ὑμεῖς χωλανεῖτε ἐπ' ἀμφοτέραις ταῖς ἰγνύαις ὑμῶν; Τρίβοι δὲ ἀνθρώπων πρᾶξις καὶ θεωρία.
48
verse
part
2
καὶ ὑποτάξας λαοὺς ὑπ' ἐμέ
sch24+
scholion
[
Ἰδοῦ δέδωκα ὑμῖν τὴν ἐξουσίαν πατεῖν ἐπάνω ὄφεων καὶ σκορπίων καὶ ἐπὶ πᾶσαν τὴν δύναμιν τοῦ ἐχθροῦ
.]
49
verse
part
1
ὁ ῥύστης μου ἐξ ἐχθρῶν μου ὀργίλων
ἀπὸ τῶν ἐπανιστανομένων ἐπ' ἐμὲ ὑψώσεις με, ἀπὸ ἀνδρὸς ἀδίκου ῥύσῃ με.] κε
sch25
scholion
Ἐν οἷς θυμὸς ἐπικρατεῖ, ἐν τούτοις καὶ ὀργιλότης. Εἰ δὲ ἐχθροὶ ἡμῶν
ὄργιλοί εἰσιν
ὀργίλοι εἰσίν
, οἱ ἐχθροὶ ἡμῶν ἄρα
θυμωδεῖς εἰσιν
θυμώδεις εἰσίν
·
Θυμὸς
γὰρ
αὐτῶν, φησὶ
αὐτοῖς
, φησίν
,
κατὰ τὴν ὁμοίωσιν τοῦ ὄφεως
καὶ
ἐν τῷ ὀργισθῆναι τὸν θυμὸν
αὐτοῦ
αὐτῶν
ἐφ' ἡμᾶς
.
18
psalm
2
verse
part
1
οἱ οὐρανοὶ διηγοῦνται δόξαν Θεοῦ
sch1
scholion
Εἰ οἱ οὐρανοὶ διηγοῦνται δόξαν θεοῦ, οἱ δὲ οὐρανοὶ ἀπολοῦνται —
οἱ οὐρανοὶ
γὰρ, φησὶν, «
γάρ, φησίν,
ἀπολοῦνται, σὺ δὲ διαμένεις
—,
Ÿ
οἱ διηγούμενοι
ἆρα
ἄρα
τὴν δόξαν τοῦ θεοῦ ἀπολοῦνται. Ἀλλὰ μὴν οὐδεὶς διηγούμενος τὴν δόξαν τοῦ θεοῦ ἀπολεῖται —
τοὺς
γὰρ
δοξάζοντας με »
δοξάζοντάς με
, φησὶν ὁ θεος,
δοξάσω » Ÿ.
δοξάσω
—,
οὐκ ἄρα οἱ οὐρανοὶ ἀπολοῦνται. Ἀλλ' οἱ μὲν διηγούμενοι οὐρανοὶ τὴν δόξαν τοῦ θεοῦ τῆς νοερᾶς εἰσι φύσεως, οὐρανοὶ λεγόμενοι διὰ τὸ ἔχειν ἐν ἑαυτοῖς τὸν τῆς
δικαιοσύνης ἥλιον
, οἱ δὲ ἀπολλύμενοι οὐρανοὶ τῆς σωματικῆς εἰσιν οὐσίας.
Εν
5
verse
3
part
ἐν
τῷ ἡλίῳ ἔθετο τὸ σκήνωμα αὐτου·
6
verse
1
part
καὶ αὐτὸς ὡς νυμφίος ἐκπορευόμενος ἐκ παστοῦ αὐτου
sch2
scholion
Εἰ ὁ κύριος ἡμῶν
ἥλιος τῆς δικαιοσύνης
ἐστίν, ἐν τούτῷ δὲ κατεσκήνωσεν ὁ πατὴρ·
̔Ο
Ὁ
πατὴρ
γάρ, φησίν,
ἐν ἐμοὶ μένων ποιεῖ τὰ
ἔργα»Ÿ
ἔργα
, καλῶς εἴρηκεν ὁ ἀπόστολος ὅτι
θεὸς ἦν ἐν Χριστῷ κόσμον καταλλάσσων
ἑαυτῳ »
ἑαυτῷ
. Ἀλλὰ καὶ νυμφίος ἐστὶν ὁ Χριστός·
̔Ο
Ὁ
γὰρ
ἔχων
, φησὶν,
τὴν νύμφην νυμφίος
ἐστιν»
ἐστίν
.
7
verse
καὶ οὐκ
ἐστὶν
ἔστιν
ὃς ἀποκρυβήσεται τὴν θέρμην αὐτοῦ
sch3
scholion
Πῦρ
γὰρ,
ἦλθεν, φησί,
φησίν,
ἦλθον
βαλεῖν ἐπὶ τὴν γῆν
.
8
verse
part
1
ὁ νόμος τοῦ κυρίου ἄμωμος, ἐπιστρέφων ψυχάς
sch4
scholion
Ζητητέον πότερον ἀπὸ κακίας ἐπιστρέφων ἐπὶ τὴν ἀρετὴν ἢ ἀπὸ τῶν αἰσθητῶν ἐπὶ τὰ νοητά. Καὶ τάχα τὸ δεύτερον· τὸ γὰρ πρότερον ἡ ἐντολὴ πέφυκεν ποιεῖν.
10
verse
ὁ φόβος κυρίου ἁγνὸς, διαμένων εἰς αἰῶνα αἰῶνος
sch5
scholion
Ἁγνεία ἐστὶν ἁμαρτημάτων ἀποχὴ· διὸ καὶ ἁγνὸς εἴρηται ὁ φόβος ὡς ἁγνοὺς ποιῶν·
Τῷ γὰρ φόβῳ κυρίου ἐκκλίνει πᾶς ἀπὸ κακοῦ.
Αἰώνιος δὲ ὢν ὁ φόβος ἐν οἷς ἂν ἐγγένηται καὶ αὐτοὺς
αἰωνίους
ποιεῖ.
19
psalm
4
verse
part
1
μνησθείη πάσης θυσίας σου
4
verse
part
2
καὶ τὸ
ὁλοκαυτωμά
ὁλοκαύτωμά
σου πιανάτω
κ. τ. ε ῾.
sch1
scholion
τὰ μὲν ἄλογα
ζῶα
ζῷα
πιαινόμενα θύεται καὶ ὁλοκαυτοῦται, τὰ δὲ λογικὰ μετὰ τὸ ὁλοκαυτωθῆναι πιαίνεται,
εἴ γε
εἴγε
μετὰ τὴν
ἐκ τοῦ
ἁγίου πυρὸς κάθαρσιν καταξιοῦται γνώσεως.
6
verse
part
1
ἀγαλλιασόμεθα ἐν τῷ σωτηρίῳ σου
κ. τ. ἑ.
sch2
scholion
Οἱ μὲν ἄνθρωποι ἐν πλούτῳ ἀγαλλιῶσιν ἢ ἐν δόξῃ ἢ ἐν εὐγενείᾳ· ὁ δὲ ἅγιος ἐν τῷ σωτηρίῳ τοῦ θεοῦ.
6
verse
7
part
πληρώσαι κύριος πάντα τὰ αἰτήματά σου
κ. τ. ἑ. Πληροῦται δὲ
sch3
scholion
Πληροῖ κύριος
τὰ αἰτήματα,
τοῦ αἰτοῦντος μεγάλα καὶ ἐπουράνια.Ἀλλ'
οὐ τὰ κακὰ αἰτήματα.
Αὐτοὶ συνεποδίσθησαν
8
verse
οὗτοι ἐν ἅρμασιν
καὶ
ἔπεσαν, κ. τ. ἑ
οὗτοι ἐν ἵπποις, ἡμεῖς δὲ ἐν ὀνόματι κυρίου θεοῦ ἡμῶν μεγαλυνθησόμεθα
.
sch4
scholion
Οἱ μὲν ἀντικείμενοι μετὰ τῆς κακίας ἡμῖν ἐφορμῶσιν· ἡμεῖς δὲ μετὰ τῆς Χριστοῦ γνώσεως αὐτοῖς ἀπαντῶμεν.
20
psalm
4
verse
part
2
ἔθηκας ἐπὶ τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ στέφανον ἐκ λίθου τιμίου
κ. τ. ἑ.
sch1
scholion
Στέφανος μὲν Χριστοῦ ὁ θεὸς,
Χριστὸς
στέφανος
δὲ τῆς λογικῆς φύσεως
ὁ Χριστός.
9
verse
εὑρεθείη ἡ χείρ σου πᾶσι τοῖς ἐχθροῖς σου, ἡ δεξιά σου εὕροι πάντας τοὺς μισοῦντάς σε
sch2
scholion
Οἱ μὲν ἐχθροὶ τοῦ
Κυρίου
θεοῦ
εὑρίσκουσιν αὐτὸν· οἱ δὲ μισοῦντες αὐτὸν εὑρίσκονται
παρ
ὑπ
' αὐτοῦ. Καὶ διὰ μὲν τοῦ νόμου εὑρίσκομεν θεόν, διὰ δὲ τῶν εὐαγγελίων εὑρισκόμεθα
παρ
ὑπ' αὐτοῦ. Ἢ διὰ πρακτικῆς μὲν εὑρίσκομεν αὐτόν, διὰ δὲ γνώσεως εὑρισκόμεθα ὑπ
' αὐτοῦ, ἐχθροὶ ὄντες τὸ πρότερον
καὶ
ξένοι τῶν διαθηκῶν τοῦ θεοῦ,
ἐλπίδα μὴ ἔχοντες καὶ ἄθεοι ἐν τῷ κόσμῳ
.
[ἢ διὰ πρακτικῆς μὲν εὑρίσκομεν Θεὸν, διὰ δὲ γνώσεως εὑρισκόμεθα παρ' αὐτοῦ.] Κύριος ἐν ὀργῇ αὐτοῦ συνταράξει
10
verse
part
3
καὶ καταφάγεται
αὐτοὺς
κ. τ. ἑ.
πῦρ
sch3
scholion
Ἐπειδή εἰσι
ξύλα, χόρτος, καλάμη
.
11
verse
Τὸν καρπὸν αὐτῶν ἀπὸ γῆς ἀπολεῖς καὶ τὸ σπέρμα αὐτῶν ἀπὸ υἱῶν ἀνθρώπων
κ. τ. ἑ. Εὐεργεσία δέ ἐστιν ἐκπεσεῖν
sch4
scholion
Εὐεργεσία ἐστὶν
ἁμαρτιῶν
ἐκπεσεῖν
καὶ ἐννοιῶν πονηρῶν· σπέρμα γὰρ ἁμαρτίας λογισμὸς πονηρός.
12
verse
part
1
ὅτι ἔκλιναν εἰς σὲ κακὰ
διελογίσαντο βουλὴν ἣν οὐ μὴ δύνωνται στῆσαι, κ. τ. ἑ.
sch5
scholion
Τότε κλινόμεθα
ὅτε
ὅταν
παρὰ φύσιν κινούμεθα.
Ὁ Θεὸς, ὁ Θεός
21
psalm
2
verse
part
2
μακρὰν ἀπὸ τῆς σωτηρίας
μου
πρόσχες μοι· ἵνα τί ἐγκατέλιπές με, κ. τ. ἑ. Ὡς ἔλεγε·
οἱ λόγοι τῶν παραπτωμάτων μου
sch1
scholion
Ὡσανεὶ ἔλεγεν
μακράν με ποιοῦσι τῆς σωτηρίας αἱ ἁμαρτίαι.
4
verse
σὺ δὲ ἐν
ἁγίῳ
ἁγίοις
κατοικεῖς, ὁ ἔπαινος
τοῦἸσραὴλ̔. Ἐντεῦθεν μανθάνομεν ὅτι αὐτοέπαινός ἐστιν ὁ Κύριος καὶ
Ἰσραήλ
sch2
scholion
Ὁ
ἐπαινούμενος ὑπὸ τοῦ Ἰσραὴλ ἢ
ὁ
αὐτὸς ἔπαινος ὤν.
7
verse
part
1
ἐγὼ δέ εἰμι σκώληξ καὶ οὐκ ἄνθρωπος
κ. τ. ἑ.
sch3
scholion
Ὁ σκώληξ οὐκ ἐκ συνδυασμοῦ γεννᾶται, ἀλλ' ἀπὸ ξύλου.
καὶ
Ὁ σκώληξ
κατεσθίει ξύλα,
χόρτον, καλάμην. Τάχα καὶ
τάχα δὲ καὶ χόρτον καὶ καλάμην·
Ὁ θεὸς
ἡμῶν πῦρ ἐστι καταναλίσκον τὴν μοχθηρὰν καὶ εὔπρηστον ὕλην
γὰρ ἡμῶν ἐστι πῦρ καταναλίσκον
. Εἰ δὲ ξύλα καὶ αἱ λογικαὶ ὀνομάζονται φύσεις —
Σε`»
σὲ
γάρ, φησίν,
ἐζήλωσαν πάντα τὰ ξύλα τοῦ παραδείσου —, ἐν δὲ ταύταις πέφυκε γεννᾶσθαι Χριστὸς ὡς σοφία καὶ δικαιοσύνη,
καλῶς
καὶ σκώληξ
ὁ Χριστὸς ὀνομάζεται
σκώληξ
ἐν τοῖς τοιούτοις ξύλοις
γενόμενος
γεννώμενος
.
10
verse
part
1
ὅτι σὺ εἶ ὁ ἐκσπάσας με ἐκ γαστρός
ἡ ἐλπίς μου ἀπὸ μαστῶν τῆς μητρός μου, κ. τ. ἑ. ἐπειδὴ γὰρ
sch4
scholion
Τάχα
τὸν Χριστὸν μόνον ἐκ τῆς Μαρίας ἐξέσπασεν ὁ θεὸς, τῶν ἄλλων ἀνθρώπων οὐκ ἐκσπωμένων ἀλλ'
ἐξερχομένων.Ἐξῆλθε »
ἐξερχομένων·
Ἐξῆλθεν
γάρ, φησίν,
«Ἡσαῦ, ᾧ ἡ δορὰ δασύς. » Rondeau notes cf. R10: Μόνον δὲ τὸν Σωτῆρα αὐτὸς ἐξέσπασεν ὁ Πατὴρ ἀπὸ τῆς γαστρὸς, ὥστε αὐτὸν τοῦ ἐξαιρέτου αἰσθανόμενον εἰρηκέναι τό. «Ὅτι σὺ εἶ ὁ ἐκσπάσας με ἐκ γαστρός· » τῶν ἄλλων ἀνθρώπων οὐκ ἐκσπασμένων, ἀλλ' ἐξερχομένων· «Ἐξῆλθε » γὰρ, φησὶν, « ὁἩσαῦ
ὁ Ἡσαῦ
ὡσεὶ δορὰ δασύς
.
10
verse
2
part
ἡ ἐλπίς μου ἀπὸ μαστῶν τῆς μητρός μου
ἐπὶ σὲ ἐπεῤῥίφην ἐκ μήτρας, κ. τ. ἑ. Ἐνὼς
sch5
scholion
Ἐνὼς μὲν
ἤλπισεν ἐπικαλεῖσθαι τὸν θεόν
, ἀλλ' οὐκ ἀπὸ μαστῶν τῆς μητρός·
πάντες γὰρ ἄνθρωποι γεννώμενοι πρότερον τῇ κακίᾳ προσέρχονται,
ὁ δὲ
Χριστὸς
κύριος ἡμῶν
πρὶν ἢ
γνωσθῆναι
γνῶναι
ἀγαθὸν ἢ κακὸν ἐξελέξατο τὸ ἀγαθόν
, ὥστε καλῶς οὗτος λέγεται ἠλπικέναι ἀπὸ μαστῶν τῆς μητρός·
Οὐκ ἔστι
Οὐκ ἔστιν
γάρ, φησίν,
ἄνθρωπος ὃς ζήσεται καὶ οὐχ
ἁμαρτήσει. » Ὡσεὶ ὕδωρ ἐξεχύθην,
ἁμαρτήσεται
.
15
verse
part
2
καὶ διεσκορπίσθη πάντα τὰ ὀστᾶ μου
κ. τ. ἑ.
sch6
scholion
Τὰ
ὀστᾶ τῆς σοφίας τὰ ἅγια δόγματα τῆς ἐκκλησίας ἐστίν, ἅπερ ἐν τῷ
Πάσχα τοῖςἸουδαίοις
πάσχᾳ
μὴ συντρίβειν
τοῖς Ἰουδαίοις
νενομοθέτηται· Ὀστοῦν
γὰρ, φησὶν, «
γὰρ αὐτοῦ, φησίν,
οὐ συντρίψετε.
αὐτοῦ. »
16
verse
part
3
καὶ εἰς χοῦν θανάτου κατήγαγές με
κ. τ. ἑ.
sch7
scholion
Οὐκ εἰς θάνατον, ἀλλ' εἰς χοῦν θανάτου κατήχθη ὁ Χριστός·
οὐ
Οὐκ ἐγκατελείφθη
γὰρ ἡ ψυχὴ αὐτοῦ εἰς
ᾅδου κατελήφθη, καὶ
τὸν ᾅδην οὐδὲ
ἡ σὰρξ αὐτοῦ
οὐκ οἶδε
οἶδεν
διαφθοράν.
19
verse
διεμερίσαντο τὰ ἱμάτιά μου ἑαυτοῖς
καὶ ἐπὶ τὸν ἱματισμόν μου ἔβαλον κλῆρον, κ. τ. ἑ.
sch8
scholion
Ἰουδαῖοι μὲν τὸν γραπτὸν νόμον τηροῦντες
καὶ
τὰ αἰσθητὰ ἱμάτια τοῦ λόγου διαμερίζονται· ἡμεῖς δὲ τὸ πνεῦμα τοῦ
λόγου
νόμου
φυλάσσοντες τὰ νοητὰ ἱμάτια τοῦ σωτῆρος ἡμῶν διαμεριζόμεθα,
εἰς Χριστὸν βαπτιζόμενοι καὶ
αὐτὸν
Χριστὸν
ἐνδυόμενοι
ὡς σοφίαν καὶ ἀλήθειαν καὶ δικαιοσύνην.
21
verse
1
part
ῥῦσαι ἀπὸ ῥομφαίας τὴν ψυχήν μου
κ. τ. ἑ. «
sch9
scholion
Καὶ πρὸς τὴν Μαριὰμ ὁ Συμεών φησι·
Καὶ σοῦ δὲ αὐτῆς τὴν ψυχὴν διελεύσεται ῥομφαία
. Ῥομφαία τοίνυν ἐστὶ ψεκτὴ πειρασμὸς εἰς ἀπιστίαν Θεοῦ προσκαλούμενος τὴν ψυχὴν ἢ γνῶσις ψευδώνυμος ἢ λογισμὸς ἀκάθαρτος εἰς ἁμαρτίαν ἐφελκόμενος τὴν ψυχήν, ὅπερ συμβαίνει τοῖς τὴν πρακτικὴν κατορθοῦν βουλομένοις.
21
verse
2
part
Καὶ ἐκ χειρὸς κυνὸς τὴν μονογενῆ μου
κ. τ. ἑ.
sch10
scholion
Τὰ ἐκ τούτου τοῦ κυνὸς γεννώμενα καὶ αὐτὰ κυνάρια ὀνομάζεται·
περὶ ὧν εἴρηται· « Οὐκ ἔστι καλὸν
Οὐ καλὸν
γάρ, φησίν,
ἔστι
λαβεῖν τὸν ἄρτον τῶν τέκνων καὶ βαλεῖν τοῖς κυναρίοις
.
26
verse
παρὰ σοῦ ὁ ἔπαινός μου
ἐνἘκκλησίᾳ μεγάλῃ, κ. τ. ἑ.
ἐν ἐκκλησίᾳ μεγάλῃ
sch11
scholion
Ἐν τῷ κυρίῳ ἐπαινεθήσεται ἡ ψυχή μου,
τουτέστιν οὐκ ἐν εὐγενείᾳ οὐδ' ἐν πλούτῳ, ἀλλ' ἐν σοφίᾳ καὶ δικαιοσύνῃ.
27
verse
part
1
φάγονται πένητες καὶ ἐμπλησθήσονται
καὶ αἰνέσουσι Κύριον οἱ ἐκζητοῦντες αὐτὸν, κ. τ. ἑ.
sch12
scholion
Ἐγώ εἰμι ὁ ἄρτος ὁ
ἐκ
ἀπὸ
τοῦ οὐρανοῦ καταβάς.
28
verse
part
1
μνησθήσονται καὶ ἐπιστραφήσονται πρὸς κύριον πάντα τὰ πέρατα τῆς γῆς
κ. τ. ἑ.
sch13
scholion
Μετὰ τὴν γνῶσιν ἡ λήθη καὶ μετὰ τὴν λήθην ἡ μνήμη.
29
verse
ὅτι τοῦ κυρίου ἡ βασιλεία, καὶ αὐτὸς δεσπόζει τῶν ἐθνῶν
κ. τ. ἑ. ιδ-ιε´.
sch14
scholion
Δεῖ γὰρ αὐτὸν βασιλεύειν ἄχρις
ἂν
οὗ
θῇ πάντας τοὺς ἐχθροὺς
αὐτοῦ
ὑπὸ τοὺς πόδας
αὐτοῦ.Ὡσεὶ
αὐτοῦ.
30
verse
part
1
ἔφαγον καὶ προσεκύνησαν πάντες οἱ πίονες τῆς γῆς
part
2
ἐνώπιον αὐτοῦ προπεσοῦνται πάντες οἱ καταβαίνοντες εἰς τὴν γῆν
sch15
scholion
Ὡσεὶ
ἔλεγεν ὅτι πάντες
ἄδικοι γενόμενοι
οἱ ἄδικοι γενήσονται
δίκαιοι παυσάμενοι τοῦ
γενέσθαι
γίνεσθαι
γήϊνοι καὶ φθαρτοί.
30
verse
part
3
καὶ ἡ ψυχή μου αὐτῷ ζῇ
κ. τ. ἑ. Μόνῳ
sch16
scholion
Μόνη
ἡ ψυχὴ τοῦ
Θεοῦ
Χριστοῦ
ζῇ τῷ θεῷ, τὴν γνῶσιν ἔχουσα οὐ μόνον τῶν γεγονότων, ἀλλὰ καὶ αὐτοῦ τοῦ
Θεου.
θεοῦ.
31
verse
part
2
ἀναγγελήσεται τῷ κυρίῳ γενεὰ ἡ ἐρχομένη
sch17
scholion
Γενεὰ πορεύεται καὶ γενεὰ ἔρχεται·
Γενεὰ δὲ σοφίας
ἐστί, κατὰ τὸν σοφὸν Σολομῶντα,
φόβος κυρίου
καὶ
ἡ ψυχή μου αὐτῷ ζῇ,
πλοῦτος
καὶ
τὸ σπέρμα μου δουλεύσει αὐτῷ.῾ [Note Rondeau designates this cf:]
δόξα
καὶ
ταῦτα περὶ τῶν ἐθνῶν σημαίνει
ζωή
.
22
psalm
1
verse
κύριος ποιμαίνει με, καὶ οὐδέν με ὑστερήσει.
ῄ
2
verse
Εἰς τόπον χλόης, ἐκεῖ με κατεσκήνωσεν, ἐπὶ ὕδατος ἀναπαύσεως ἐξέθρεψέν με
sch1
scholion
Ὥσπερ τὸ πρόβατον τρέφεται χλόῃ καὶ ὕδατι, οὕτω καὶ ὁ ἄνθρωπος ζωοποιεῖται
πρακτικῇ
πράξει τε καὶ γνώσει.
ant 1.1.1} ὡδήγησέ
3
verse
2
part
ὡδήγησέν
με ἐπὶ τρίβους δικαιοσύνης
Εἰ ἔστιν
sch2
scholion
Εἴ ἐστιν
τρίβος δικαιοσύνης,
ἐστιν̀
ἐστὶν
καὶ σωφροσύνης καὶ ἀγάπης καὶ ἐγκρατείας, δι' ὧν εἰσέρχεταί τις εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν.
4
verse
3
part
ἡ ῥάβδος σου καὶ ἡ βακτηρία σου,
αὗταί
αὐταί
με παρεκάλεσαν
sch3
scholion
Ὥσπερ ῥάβδος παιδεύει, οὕτω
καὶ
πρακτικὴ μετριοπαθεῖν ἐκδιδάσκει, καὶ ὥσπερ βακτηρία ἀναπαύει, οὕτω καὶ γνῶσις εὐφραίνει.
5
verse
1
part
ἡτοίμασας ἐνώπιόν μου τράπεζαν ἐξ ἐναντίας τῶν θλιβόντων με
sch4
scholion
Πρότερον μὲν ὡς ποιμὴν ὁ Χριστὸς ποιμαίνει τὰ
πρόβατα·
πρόβατας,
νυνὶ δὲ λοιπὸν ὡς φίλος καλεῖ τοὺς φίλους ἐπὶ τὴν τράπεζαν·
Οὐκέτι
γὰρ
ὑμᾶς καλῶ δούλους
, φησὶν ὁ σωτήρ,
ἀλλὰ φίλους
. Καὶ δοῦλον μὲν ποιεῖ φόβος θεοῦ, φίλον δὲ γνῶσις μυστηρίων.
23
psalm
1
verse
part
2
Τοῦ κυρίου ἡ γῆ καὶ τὸ πλήρωμα αὐτῆς
part
3
ἡ οἰκουμένη καὶ πάντες οἱ κατοικοῦντες ἐν αὐτῇ.
sch1
scholion
Ταύτην λέγει
τὴν οἰκουμένην
,
ἐν
ἐφ'
ᾗ
ηὐ-φραίνετο συντελειωθείς. Ἀθῶος χερσὶ
εὐφραίνετο συντελεσθείσῃ
.
3
verse
τίς ἀναβήσεται εἰς τὸ ὄρος τοῦ κυρίου καὶ τίς στήσεται ἐν τόπῳ ἁγίῳ αὐτοῦ;
4
verse
part
1
ἀθῷος χερσὶν
καὶ καθαρὸς τῇ καρδίᾳ
κ. τ. ἑ. Ἰούδας ἀνέβη μὲν
sch2
scholion
Ἰούδας μὲν ἀνέβη
εἰς τὸ ὄρος
τοῦ
κυρίου· οὐκ ἔστη δὲ ἐν τόπῳ ἁγίῳ αὐτοῦ,
οὐ γὰρ
διότι μηδὲ ἀθῷος
ἦν
ἀθῶος χερσὶν, οὐδὲ
ταῖς χερσὶ μηδὲ
καθαρὸς τῇ καρδίᾳ·
ἀλλὰ κλέπτης
Κλέπτης
γὰρ
ὢν
τὰ βαλλόμενα
βαστάζων
ἐβάσταζεν
.
6
verse
part
1
αὕτη ἡ γενεὰ ζητούντων
αὐτὸν,ζητούντων
αὐτὸν,
part
2
ζητούντων
τὸ πρόσωπον τοῦ
ΘεοῦἸακώβ.
θεοῦ Ἰακώβ
sch3
scholion
Εἰ ἀγγέλων ἐστὶ τὸ
βλέπειν τὸ πρόσωπον τοῦ θεοῦ διαπαντός
, τοῦτο δὲ τὸ πρόσωπον καὶ οἱ ἄνθρωποι ζητοῦσιν ἰδεῖν,
ἀγγέλων
ἄρα καὶ οἱ ἄνθρωποι γνῶσιν ἐπιζητοῦσιν, εἴγε δυνατὸν
ἄρτον ἀγγέλων φαγεῖν
καὶ
τὸν
ἄνθρωπον
.
7
verse
1
part
ἀρατε πύλας οἱ ἄρχοντες
ὑμῶν,καὶ
ὑμῶν,
2
part
καὶ
ἐπάρθητε, πύλαι αἰώνιοι
ἀρατε
sch4
scholion
Ἄρατε
πύλας ὑμῶν οἱ ἄρχοντες· πύλας δὲ λέγει τὰς ἀρετάς·
Ἀνοίξατε γάρ μοι,
φησὶ, «
φησί,
πύλας δικαιοσύνης.
Ὡς δὲ δικαιοσύνης ἀνοίγονται πύλαι, οὕτω καὶ σωφροσύνης καὶ ἀνδρείας καὶ ἀγάπης καὶ μακροθυμίας, δι' ὧν εἰσέρχεσθαι πέφυκε γνῶσις θεοῦ.
8
verse
2
part
κύριος κραταιὸς καὶ δυνατὸς
Κύριος δυνατὸς ἐν πολέμῳ, κ. τ. ἑ. « Θαρσεῖτε, » φησὶν ὁ Σωτὴρ, «
sch5
scholion
Θαρσεῖτε
, φησίν,
ἐγὼ νενίκηκα τὸν κόσμον
νῦν ἄρχων τοῦ κόσμου τούτου ἐμβληθήσεται ἔξω. »
καὶ τὸν
ἄρχοντα αὐτοῦ ἐξέβαλον ἔξω
.
24
psalm
1
verse
Πρὸς σὲ, Κύριε, ἦρα τὴν ψυχήν μου,
ὁ θεός μου.
2
verse
Ἐπὶ σοὶ πέποιθα· μὴ καταισχυνθείην, μηδὲ καταγελασάτωσάν μου οἱ ἐχθροί μου.
3
verse
part
1
Καὶ γὰρ πάντες οἱ ὑπομένοντές σε οὐ μὴ καταισχυνθῶσιν
sch1
scholion
Ἐν καιρῷ μαρτυρίου λεκτέον τούτους τοὺς λόγους
3
verse
2
part
αἰσχυνθήτωσαν
πάντες
οἱ ἀνομοῦντες διακενῆς
κ. τ. ἑ. Ἔστι καὶ
sch2
scholion
Ἔστι γὰρ ἀνομῆσαι
μὴ διακενῆς·
ἀνομῆσαι. «Ἐγενόμην
ἐγενήθη γὰρ
τοῖς ἀνόμοις ὡς ἄνομος
·
αὕτη ἡ ἀνομία οὐ διακενῆς
ἐγένετο.
4
verse
1
part
τὰς ὁδούς σου, κύριε, γνώρισόν μοι
καὶ τὰς τρίβους σου δίδαξόν με, κ. τ. ἑ. Ὁ θέλων
sch3
scholion
Εἴ τις βούλετο
γνῶναι τὰς ὁδοὺς
τοῦ
κυρίου, γενέσθω πραΰς·
Διδάξει »
Διδάσκει
γὰρ, φησί,
πραεῖς ὁδοὺς αὐτοῦ.
τοὺς καταπαύσαντας
Πραεῖς δέ εἰσιν οἱ τὴν ἄπιστον μάχην
τὴν ἐν τῇ ψυχῇ
ἄπαυστον μάχην
καταπεπαυκότες
θυμοῦ καὶ ἐπιθυμίας καὶ τῶν τούτοις ὑποβεβλημένων
παθῶν
εἰδῶν
.
5
verse
1
part
ὁδήγησόν με ἐπὶ τὴν ἀλήθειάν
σουκαὶ
σου
2
part
καὶ
δίδαξόν με ὅτι σὺ εἶ ὁ θεὸς ὁ σωτήρ μου
sch4
scholion
Χρήσιμον τοῦτο τὸ ῥητὸν ἐν προσευχῇ.
Ἁμαρτίας νεότητός μου καὶ ἀγνοίας μου μὴ μνησθῇς, Κατὰ τὸ ἔλεός σου μνήσθητί μου, ἕνεκεν τῆς χρηστότητός
6
verse
part
1
μνήσθητι τῶν οἰκτιρμῶν
σου, κύριε
sch5
scholion
Ἄνθρωποι μὲν μνημονεύοντές τινων τὰς
τῶν προεγνωσμένων φαντασίας
φαντασίας τῶν προεγνωσμένων
ἀνακινοῦσιν ἐν ἑαυτοῖς· θεὸς δὲ μνημονεύων λογικῆς φύσεως
ἐν αὐτῇ γίνεται
οὐχὶ φαντασίας αὐτῆς λαμβάνει — γνῶσις γάρ ἐστιν ὁ θεὸς οὐσιώδης —, ἀλλὰ γίνεται ἐν αὐτῇ
. τούτου γὰρ λέγεται μεμνῆσθαι
τοῦ
ἐν ᾧ
χωρεῖ.
οὐ
χωρεῖ.
δὲ
Καὶ
πρότερον μὲν διὰ τῆς
θεωρίας
τῶν γεγονότων
θεωρίας
ὁ κύριος χωρεῖ ἐν οἷς χωρεῖ
, ἔπειτα δὲ καὶ διὰ τῆς γνώσεως τῆς ἑαυτοῦ.
Χρηστὸς καὶ εὐθὺς ὁ Κύριος·
8
verse
2
part
διὰ τοῦτο νομοθετήσει ἁμαρτάνοντας ἐν
ὁδῷ.Ὁδηγήσει πραεῖς ἐν κρίσει, διδάξει πραεῖς ὁδοὺς αὐτοῦ, κ. τ. ἑ. " «
ὁδῷ
sch6
scholion
Δικαίῳ γὰρ νόμος οὐ κεῖται.
15
verse
1
part
οἱ ὀφθαλμοί μου διαπαντὸς πρὸς τὸν κύριον
sch7
scholion
ὁ πάντα πράττων καὶ λέγων τῆς τοῦ θεοῦ γνώσεως ἕνεκεν τοὺς ὀφθαλμοὺς τῆς ψυχῆς διαπαντὸς ἔχει πρὸς
τὸν
κύριον.
16
verse
ἐπίβλεψον ἐπ' ἐμὲ καὶ ἐλέησόν με, ὅτι μονογενὴς καὶ πτωχός εἰμι ἐγὼ
sch8
scholion
Εἴ τις
υἱοθεσίας
οὐκ
ἔλαβε πνεῦμα
οὐδὲ
ἀδελφὸς γέγονε
τῶν ἁγίων δυνάμεων καὶ αὐτοῦ τοῦ Χριστοῦ,
γέγονεν ἀδελφὸς, λεγέτω μονογενὴς εἶναι
λεγέτω μονογενῆ ἑαυτὸν
καὶ
πτωχὸς ἐστερημένος
πτωχὸν ἐστερημένον
τοῦ πλούτου τῆς γνώσεως. Οἶμαι δὲ τὸν
Δαυῒδ
Δαυὶδ
μετριάζοντα τούτους ᾄδειν τοὺς λόγους·
Τὰ ἄδηλα
γὰρ καὶ
τὰ κρύφια τῆς σοφίας
αὐτοῦ
δεδήλωκεν
αὐτῷ
ὁ θεός.
Αἱ θλίψεις τῆς καρδίας μου ἐπληθύνθησαν· ἐκ τῶν ἀναγκῶν μου ἐξάγαγέ με.Ἴδε
17
verse
ἴδε
τὴν ταπείνωσίν μου καὶ τὸν κόπον μου καὶ ἄφες πάσας τὰς ἁμαρτίας μου
κ. τ. ἑ.
sch9
scholion
Οὐ πᾶς κόπος περιαιρεῖ ἁμαρτίας, ἀλλ' ὁ διὰ τὸν κύριον τῇ πρακτικῇ προσγινόμενος.
Ἴδε τοὺς ἐχθρούς μου, ὅτι ἐπλη-θύνθησαν,
19
verse
part
2
καὶ μῖσος ἄδικον ἐμίσησάν με
sch10
scholion
Οἱ τοὺς δικαίους ὡς δικαίους μισοῦντες μῖσος ἄδικον μισοῦσιν αὐτούς.
20
verse
2
part
μὴ καταισχυνθείην ὅτι ἤλπισα ἐπὶ σε
sch11
scholion
Ἡ
γὰρ
ἐλπὶς οὐ καταισχύνει
· θυγάτηρ γάρ ἐστι δοκιμῆς· ἔκγονον δὲ ὑπομονῆς δοκιμή·
δοκιμὴ
ὑπομονὴ
δὲ ἐκ θλίψεων πέφυκε γίνεσθαι, ὧν πρόξενοι γίνονται αἱ ἀρεταὶ αἷς ἕπεται γνῶσις θεοῦ.
25
psalm
2
verse
part
2
Πύρωσον τοὺς νεφρούς μου
κ. τ. ἑ.
καὶ τὴν καρδίαν μου
sch1
scholion
Νεφροὶ μὲν σύμβολόν εἰσι τοῦ παθητικοῦ μέρους τῆς ψυχῆς, τουτέστι θυμοῦ καὶ ἐπιθυμίας, καρδία δὲ τοῦ λογιστικοῦ.
Ὅτι ὁ ἔλεός σου κατέναντι τῶν ὀφθαλμῶν μου ἐστὶ,
3
verse
part
2
καὶ εὐηρέστησα ἐν τῇ ἀληθείᾳ σου
κ. τ. ἑ. Εἰ ἡ
sch2
scholion
Εἰ
ἀλήθειά ἐστι Χριστὸς
ὁ Θεὸς ἡμῶν, ὡς εἶπεν·
ἡμῶν —
ἐγὼ
εἰμι
γὰρ, φησίν,
εἰμὶ
ἡ ἀλήθεια
—,
ἐν δὲ τῇ ἀληθείᾳ
εὐηρέστησε Δαυῒδ
εὐηρέστει ὁ Δαυὶδ
τῷ θεῷ, ἐν τῷ
Θεῷ
Χριστῷ ἄρα
εὐηρέστει
ἄρα ὁ Δαυῒδ
ὁ Δαυὶδ
τῷ θεῷ.
5
verse
ἐμίσησα ἐκκλησίαν πονηρευομένων καὶ μετὰ ἀσεβῶν οὐ μὴ καθίσω.
sch3
scholion
Λεκτέον ταῦτα πρὸς τοὺς θεωροῦντας
ἱπποδρομία
ἱπποδρόμια
καὶ θέατρα· ἔτι δὲ καὶ πρὸς τοὺς
γενομένους κοινωνοὺς
κοινωνοὺς γενομένους
τῶν αἱρέσεων.
Νίψομαι ἐν ἀθώοις τὰς χεῖράς μου
6
verse
part
2
καὶ κυκλώσω τὸ θυσιαστήριόν σου, κύριε
κ. τ. ἑ.
sch4
scholion
Λογικὸν θυσιαστήριον θεοῦ ὁ νοῦς ἡμῶν ἐστιν, ἐφ' οὗ καίομεν
τῷ παρὰ τοῦ Πατρὸς εἰς τὴν γῆν βληθέντι πυρὶ
πάντα λογισμὸν ἄλογον ἀποσκιρτῶντα τῆς ἀγέλης
τοῦ δεσπότου.Ὅτε
τῆς τοῦ δεσπότου τῷ πυρὶ τῷ βληθέντι ὑπὸ τοῦ σωτῆρος ἡμῶν εἰς τὴν γῆν· περὶ δὲ τοῦτο τὸ θυσιαστήριον τὴν ἐμψύχωσιν καλουμένην εἶναι φαμέν. Ὅταν
τοίνυν
ἡ ψυχὴ οὐκ
αὕτη μὴ πρὸς τὰ
ἔξω
νεύει, ἀλλὰ βλέπει πρὸς ἑαυτὴν καὶ
βλέπῃ, ἀλλὰ πρὸς
τὸ ἴδιον κέντρον
νεύῃ,
κυκλοῖ τὸ θυσιαστήριον τοῦ θεοῦ, μηδεμίαν γωνίαν
ἐργαζομένη
κατεργαζομένη
φθορᾶς δεκτικήν·
τὴν γὰρ ἀφροσύνην
παρὰ
γωνίαν παρεδρεύειν
ὁ σοφός φησι Σολομών.Ἔστι
ὁ Σολομών ἡμᾶς ἐδίδαξεν. Δύναται
δὲ θυσιαστήριον
σωμάτων θεωρία
λέγειν καὶ τὴν θεωρίαν σωμάτων
καὶ ἀσωμάτων,
ἐν ᾗ
ἐφ' ἧς
καθαίρεται νοῦς, ἣν ὁ κυκλώσας, τουτέστιν ἐγνωκὼς,
διηγεῖται πάντα τὰ θαυμάσια
τοῦ θεοῦ.
Ἐγὼ δὲ ἐν ἀκακίᾳ μου ἐπορεύθην.
8
verse
part
1
κύριε, ἠγάπησα εὐπρέπειαν οἴκου σου
sch5
scholion
Ὁ τὴν τῆς ψυχῆς ἀπάθειαν προθύμως διαφυλάττων ταῦτα λέγει τὰ ῥήματα.
Κύριε, ἠγάπησα εὐπρέπειαν οἴκου σου,
8
verse
2
part
καὶ τόπον σκηνώματος δόξης σου
sch6
scholion
Τόπος κυρίου εἰρήνη ψυχῆς·
Ἐγενήθη
γάρ, φησίν,
ἐν εἰρήνῃ ὁ τόπος αὐτοῦ
.
9
verse
1
part
μὴ συναπολέσῃς μετὰ ἀσεβῶν τὴν ψυχήν μου
sch7
scholion
Ὡς δυναμένου καὶ δικαίου συναπολέσθαι τοῖς ἀσεβέσι ταῦτά φησι· καὶ
ὁἈβραὰμ
ὁ Ἀβραὰμ
δὲ πρὸς τὸν θεὸν·
Μὴ συναπολέσῃς
,
φησὶ, «
φησί,
δίκαιον μετὰ ἀσεβοῦς καὶ ἔσται ὁ δίκαιος ὡς ἀσεβής
.
Χρηστέον δὲ τούτῳ τῷ ῥητῷ πρὸς εὐλαβεῖς ἄνδρας ἢ γυναῖκας, συζῶντας ἢ
συζούσας
συζώσας
κακοῖς.
10
verse
2
part
ἡ δεξιὰ αὐτῶν ἐπλήσθη δώρων
sch8
scholion
Ἐπειδὴ εἰργάζοντο ἀνομίαν, διὰ τοῦτο τὴν δεξιὰν αὐτῶν ἐπλήρουν δώρων.
26
psalm
2
verse
part
1
ἐν τῷ ἐγγίζειν ἐπ' ἐμὲ κακοῦντας τοῦ φαγεῖν τὰς σάρκας μου
οἱ θλίβοντές με καὶ οἱ ἐχθροί μου, αὐτοὶ ἠσθένησαν καὶ ἔπεσαν, κ. τ. ἑ. α.´ Τοῦ αὐτοῦ.
sch1
scholion
Εἰ ἡμεῖς τὰς τοῦ Χριστοῦ σάρκας ἐσθίομεν —
ὁ τρώγων
γάρ
μου
, φησί,
τὴν
σάρκα καὶ πίνων μου τὸ αἷμα
—,
τὰς δὲ ἡμετέρας οἱ δαίμονες, μήποτε καὶ τὰς τοῦ Χριστοῦ ἄρα σάρκας οἱ δαίμονες ἐσθίουσι, τὰς ἐν ἡμῖν ἀρετὰς καὶ τὰ ἀληθῆ δόγματα διαφθείρειν σπουδάζοντες. Λέγεται γὰρ τὸ φαγεῖν καὶ ἐπὶ τοῦ διαφθείρειν.
–« Ἐὰν » γὰρ «
Ἐὰν
γὰρ
θέλητε
,
φησὶν, «
φησί,
καὶ εἰσακούσητέ μου, τὰ ἀγαθὰ τῆς γῆς
φάγεσθε.Ἐὰν
φάγεσθε· ἐὰν
δὲ μὴ θέλητε μηδὲ εἰσακούσητέ μου, μάχαιρα ὑμᾶς κατέδεται· τὸ γὰρ στόμα κυρίου
ἐλάλησε
ἐλάλησεν
ταῦτα
· ἐνταῦθα γὰρ τὸ
κατέδεται, »
κατέδεται
ἀντὶ τοῦ
διαφθείρει, »
διαφθερεῖ
κεῖται· μάχαιρα γὰρ ἐσθίειν οὐ πέφυκεν.Ἢ τὰς σάρκας ἡμῶν λέγονται ἐσθίειν οἱ δαίμονες ἀντὶ τοῦ τὰ ἐκ τῆς σαρκὸς φυόμενα·
Φανερὰ δέ
,
ἐστι
φησίν,
ἐστὶ
τὰ ἔργα τῆς σαρκὸς
, ὁ
ἱερὸςἈπόστολός φησιν
ἱερὸς ἀπόστολός
,
ἅτινά ἐστι μοιχεῖαι, πορνεῖαι, ἀσέλγειαι, εἰδωλολατρεῖαι
καὶ τὰ ἑξῆς.
3
verse
1
part
ἐὰν παρατάξηται ἐπ' ἐμὲ παρεμβολή, οὐ φοβηθήσεται ἡ καρδία μου·
κ. τ. ἑ.
sch2
scholion
Ὁ μὲν πρακτικὸς διὰ τῶν ἀρετῶν πολεμείτω τοῖς ἀλλοφύλοις· ὁ δὲ θεωρητικὸς τοῖς ἀληθέσι
δόγμασι καθαιρεῖ τὸ
χρώμενος δόγμασι καθαιρείτω
πᾶν ὕψωμα
κατὰ τῆς
ἐπαιρόμενον κατὰ τῆς γνώσεως
τοῦ θεοῦ
.
γνώσεως ἐπαιρόμενον.
3
verse
2
part
ἐὰν ἐπαναστῇ ἐπ' ἐμὲ πόλεμος, ἐν ταύτῃ ἐγὼ ἐλπίζω
γ́́
sch3
scholion
Τουτέστιν
ἐν τῇ
καρδίᾳ.Ἐφωτίσθη
καρδίᾳ· ἐφωτίσθη
γὰρ.
5
verse
part
1
ὅτι
ἔκρυψέ
ἔκρυψέν
με ἐν σκηνῇ
αὐτοῦ
ἐν ἡμέρᾳ κακῶν μου,
κ. τ. ἑ.
part
2
ἐσκέπασέν με ἐν ἀποκρύφῳ τῆς σκηνῆς αὐτοῦ
sch4
scholion
Ἐνταῦθα
σκηνὴν τὸν Χριστὸν ὀνομάζει, ἐν ᾧ καὶ κατεσκήνωσεν ὁ θεός·
Εν
Ἐν
τῷ ἡλίῳ
γὰρ, φησίν,
ἔθετο τὸ σκήνωμα αὐτοῦ
.
ἥλιος
δὲ
δικαιοσύνης
τῆς δικαιοσύνης
ἐστὶ κατὰ τὸν προφήτην
ὁ κύριος. Καὶ
νῦν ἰδοὺ ὕψωσε τὴν κεφαλήν μου ἐπ' ἐχθρούς μου·
πάλιν ὁ Παῦλος·
Διότι
, φησί,
θεὸς ἦν ἐν Χριστῷ κόσμον καταλλάσσων ἑαυτῷ
.
6
verse
part
2
ἐκύκλωσα καὶ ἔθυσα ἐν τῇ σκηνῇ αὐτοῦ θυσίαν ἀλαλαγμοῦ
κ. τ. ἑ.
sch5
scholion
Εἰ ὁ κυκλώσας θύει,
θυσία
δέ ἐστι
πνεῦμα συντετριμμένον
, ὁ συντρίψας τὴν ἑαυτοῦ ψυχὴν
κύκλῳ
κύκλον
αὐτὴν πεποίηκε, σχῆμα γωνίας μὴ
ἔχουσαν ἐπιδεχομένην
ἔχων ἐπιδεχομένης
φθορὰν καὶ τὴν ἀφροσύνην αὐτήν,
ἣ, φησὶ Σολομὼν, «
ἥτις πέφυκε κατὰ τὸν Σολομῶντα
ταῖς γωνίαις
παρεδρεύει
παρεδρεύειν
·
»
καὶ τὸ
πῦρ δὲ τὸ
κατελθὸν
δὲ ἐπὶ τοὺς παῖδαςἸὼβ πῦρ
ἐπὶ τὰ παιδία τοῦ Ἰὼβ
τῶν τεσσάρων ἥψατο
γωνιῶν
τοῦ οἴκου
Σοὶ εἶπεν ἡ καρδία μου·Ἐξεζήτησα τὸ πρόσωπόν σου,
γωνιῶν
.
8
verse
2
part
τὸ πρόσωπόν σου, κύριε, ζητήσω
κ.τ.ἑ.
sch6
scholion
Δι' ὧν καθαίρει τις ἑαυτὸν δείκνυσι ζητῶν
τὸ πρόσωπον
τοῦ θεοῦ, ὅπερ
οἱ ἄγγελοι
διὰ παντὸς
διαπαντὸς
λέγονται
βλέπειν
.
9
verse
part
4
καὶ μὴ ἐγκαταλίπῃς με, ὁ θεὸς ὁ σωτήρ μου,
10
verse
part
1
ὅτι ὁ πατήρ μου καὶ ἡ μήτηρ μου ἐγκατέλιπόν με
κ. τ. ἑ.
sch7
scholion
Μακάριος ὁ ἐγκαταλειφθεὶς ὑπὸ τοῦ
πατρὸς τοῦ
διαβόλου καὶ τῆς
συζύγου αὐτοῦ
γυναικὸς τούτου
κακίας,
ἐξ
μεθ'
ἧς τίκτει τοὺς παρανόμους
τούτου υἱούς.Ὥσπερ
υἱούς· ὥσπερ γὰρ
Παῦλος διὰ τοῦ εὐαγγελίου γεννᾷ τοὺς Γαλάτας, οὕτω καὶ διὰ τῆς κακίας ὁ διάβολος γεννᾷ τοὺς πονηρούς.
12
verse
1
part
μὴ παραδῷς με εἰς ψυχὰς θλιβόντων με
sch8
scholion
Ἐν καιρῷ συκοφαντίας ταῦτα λεκτέον.
13
verse
πιστεύω τοῦ ἰδεῖν τὰ ἀγαθὰ κυρίου ἐν γῇ
τῶν
ζώντων.
sch9
scholion
Αὐτὸς μὲν ὁ θεός ἐστιν ἐν τῷ οὐρανῷ· τὰ δὲ ἀγαθὰ αὐτοῦ ἐν τῇ γῇ τῶν ζώντων
ἐστιν.
14
verse
part
2
ἀνδρίζου καὶ κραταιούσθω ἡ καρδία σου
κ. τ. ἑ.
sch10
scholion
Αὕτη ἐστὶν
ἀνδρεία καὶ
κραταια]καρδία καὶ ψυχή ἐστιν
κραταιὰ καρδία
ἡ μὴ ἔχουσα λογισμοὺς ἀκαθάρτους καὶ δόγματα ψευδῆ.
27
psalm
1
verse
part
2
ὁ θεός μου, μὴ παρασιωπήσῃς ἀπ' ἐμοῦ
part
3
μήποτε παρασιωπήσῃς
ἐπ' ἐμοὶ,
ἀπ' ἐμοῦ
part
4
καὶ ὁμοιωθήσομαι τοῖς καταβαίνουσιν εἰς λάκκον
sch1
scholion
Τοῦ νοῦ λάκκος ἡ ἄγνοιά ἐστιν, εἰς ἣν ἐμπίπτει, παρασιωπησάσης αὐτῷ τῆς τοῦ θεοῦ σοφίας καὶ μὴ λεγούσης
τό·Ἰδοὺ
τό
ἰδοὺ
πάρειμι
·
Εἰσάκουσον, Κύριε, τῆς δεήσεώς μου
ψυχῆς δὲ ἡ κακία.
2
verse
part
2
ἐν τῷ
δέεσθαι με πρὸς σὲ, ἐν τῷ αἴρειν με
με αἴρειν
χεῖράς μου πρὸς ναὸν ἅγιόν σου
κ. τ. ἑ.
sch2
scholion
Εἰ ναός ἐστιν ὁ ἔχων θεὸν,
ὁ θεὸς
δὲ
ἦν ἐν Χριστῷ κόσμον καταλλάσσων ἑαυτῷ
, ναὸς ἄρα ἐστὶν ἅγιος ὁ Χριστός, πρὸς ὃν αἴρει τις καὶ ὑψοῖ τὴν ἑαυτοῦ ψυχὴν διὰ τῶν ἀρετῶν.
5
verse
part
1
ὅτι οὐ συνῆκαν εἰς τὰ ἔργα κυρίου
part
2
καὶ εἰς τὰ ἔργα τῶν χειρῶν αὐτοῦ
κ. τ. ἑ. -δ´.
sch3
scholion
Ἔργα μὲν κυρίου τάχα ἐστὶ τὰ νοητά, ἔργα δὲ χειρῶν αὐτοῦ
τὰ αἰσθητὰ νομίζω. "«
νομίζω εἶναι τὰ αἰσθητὰ·
Οὐχὶ ἡ χείρ μου, φησίν, ἐποίησε ταῦτα
πάντα;»Ἢ
πάντα; Ἢ
τάχα ἔργα μὲν κυρίου
εἰσὶν
αἱ ἀρεταὶ, ἔργα δὲ χειρῶν αὐτοῦ οἱ λόγοι τῶν γεγονότων.
5
verse
part
3
καθελεῖς αὐτοὺς καὶ οὐ μὴ
οἰκοδομήσεις
οἰκοδομήσῃς
αὐτούς
sch4
scholion
Καθελεῖ κύριος τὰς ἕξεις τὰς
πονηρὰς,
μοχθηρὰς
καὶ οὐ μὴ ἔτι
συγχωρήσει
συγχωρήσῃ
τοῖς οἰκοδομοῦσιν οἰκοδομῆσαι αὐτάς.
7
verse
part
3
καὶ ἀνέθαλεν ἡ σάρξ μου
κ. τ. ἑ. Σάρκα μὲν
sch5
scholion
Σάρκα νῦν
ὠνόμασε τὴν ψυχὴν διὰ τὸ κεκολλῆσθαι αὐτὴν τῇ σαρκὶ.
κατὰ τὸ, «Ὄψεται πᾶσα σὰρξ τὸ σωτήριον τοῦ Θεοῦ ἡμῶν.»Ἢ τάχα
Ἢ τάχα καὶ
ἡ αἰσθητὴ θάλλει σὰρξ ἀποθεμένη τὰ πάθη.
9
verse
part
1
σῶσον τὸν λαόν σου καὶ εὐλόγησον τὴν κληρονομίαν σου
καὶ ποίμανον αὐτοὺς, καὶ ἔπαρον αὐτοὺς ἕως τοῦ αἰῶνος, κ. τ. ἑ.
sch6
scholion
Κληρονομίαν νῦν λέγει τὴν κληρονομοῦσαν αὐτὸν φύσιν λογικήν.
28
psalm
1
verse
part
1
ἐνέγκατε τῷ κυρίῳ, υἱοὶ θεοῦ
κ. τ. ἑ.
sch1
scholion
Παῦλος ὁ ἅγιος υἱὸς θεοῦ
γέγονε
γεγονὼς
διὰ τοῦ εὐαγγελίου ἐγέννα
δὲ
καὶ αὐτὸς υἱοὺς καὶ
προσῆγε
προσῆγεν
τῷ θεῷ.
1
verse
part
2
ἐνέγκατε τῷ κυρίῳ δόξαν καὶ τιμήν
sch2
scholion
Τιμή ἐστιν θεοῦ σεβάσμιος ἀποδοχὴ μετ' εὐχαριστίας.
3
verse
φωνὴ κυρίου ἐπὶ τῶν ὑδάτων
κ. τ. ἑ.
ὁ θεὸς τῆς δόξης ἐβρόντησεν, κύριος ἐπὶ ὑδάτων πολλῶν
sch3
scholion
Φωνὴ μὲν κυρίου
ἁπλῶς
ἐπὶ τῶν ὑδάτων, αὐτὸς δὲ ὁ κύριος ἐπὶ ὑδάτων πολλῶν· λογικὰς δὲ φύσεις νῦν σημαίνει τὰ ὕδατα·
Γενηθήτω, φησὶ, τὸ
Γενηθήτω
γάρ, φησί,
στερέωμα ἐν μέσῳ τοῦ ὕδατος καὶ ἔστω διαχωρίζον
ἀνὰ μέσον ὕδατος καὶ ὕδατος
.
5
verse
part
2
καὶ συντρίψει κύριος τὰς κέδρους τοῦ Λιβάνου
6
verse
part
1
καὶ λεπτυνεῖ αὐτὰς ὡς τὸν μόσχον τοῦ Λιβάνου
κ. τ. ἑ.
sch4
scholion
Μόσχος Λιβάνου ὁ πονηρὸς
ἐνώπιον κυρίου παντοκράτορος τραχηλιάσας
καὶ ἀποῤῥίψας τὸν
εὐαγγελικὸν
ἀγγελικὸν
ζυγὸν
καὶ
θεὸς εἶναι βιαζόμενος.
7
verse
φωνὴ κυρίου διακόπτοντος φλόγα πυρὸς
κ. τ. ἑ.
sch5
scholion
Ἡ φωνὴ κυρίου σβέννυσι τὰ πεπυρωμένα βέλη τοῦ πονηροῦ, ἥτις ἐστὶ διδασκαλία πνευματικὴ πρὸς
σοφὴν
ὀρθὴν
πολιτείαν ἐκκαλουμένη τὸν πεπιστευκότα
τῷ
Χριστῷ.
8
verse
part
1
φωνὴ κυρίου συσσείοντος ἔρημον
καὶ συσσείσει Κύριος τὴν ἔρημον Κάδης, κ. τ. ἑ. Ἐγὼ
sch6
scholion
Ἐγὼ
, φησί,
φωνὴ βοῶντος ἐν τῇ
ἐρήμῳ·Ἑτοιμάσατε
ἐρήμῳ· ἑτοιμάσατε
τὴν ὁδὸν
Κυρίου.Ἔρημός
κυρίου
. Ἔρημος δέ
ἐστι ψυχὴ λογικὴ ἐστερημένη θεοῦ.
9
verse
part
1
φωνὴ κυρίου καταρτιζομένου ἐλάφους
part
2
καὶ ἀποκαλύψει δρυμούς.
sch7
scholion
Ἄνευ φωνῆς κυρίου οὐκ ἂν γένοιτό τις ἔλαφος διαφθείρων τοὺς ὄφεις —
ὁποῖος ἦν ὁ Παῦλος
κατὰ ἀνθρώπων
θηριομαχῶν ἐν Ἐφέσῳ
—
καὶ ἀποκαλύπτων δρυμοὺς, ἐν οἷς
αἱ ἀλώπεκες
εἶχον
φωλεοὺς καὶ τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ κατασκηνώσεις, ὁ δὲ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου οὐκ
ἔχει
εἶχεν
ποῦ τὴν κεφαλὴν κλίνῃ
.
29
psalm
1
verse
εἰς τὸ τέλος· ψαλμὸς ᾠδῆς τοῦ ἐγκαινισμοῦ τοῦ οἴκου·
τοῦ Δαυῒδ, κ. τ. ἑ.
τῷ Δαυίδ
sch1
scholion
Οἰκοδομεῖ μὲν οἶκον βίος ὀρθός· ἐγκαινίζει δὲ τοῦτον γνῶσις θεοῦ.
2
verse
ὑψώσω σε, κύριε,
ὅτι ὑπέλαβές με καὶ οὐκ
εὔφρανας
ηὔφρανας
τοὺς ἐχθρούς μου ἐπ' ἐμέ
sch2
scholion
Τοὺς μὲν πρακτικοὺς ὑπολαμβάνει ὁ κύριος διὰ τῶν ἀρετῶν, τοὺς δὲ ἐπιπλέον προκεκοφότας διὰ τῆς φυσικῆς θεωρίας, ἐφ'
οἷς
αἷς
οὐκ εὐφραίνεσθαι λέγονται οἱ ἐχθροί· αἱ μὲν γὰρ φεύγουσι τὴν κακίαν, ἡ δὲ τὰ ψευδῆ δόγματα διελέγχει γνῶσις οὖσα Θεοῦ πνευματική.
Τὸ δέ· ὑπέλαβες, ἀντὶ τοῦ μετεώρισας.Ἀνθ' οὗἈκύλας εἶπεν·Ἀνέσωσάς με.
5
verse
ψάλατε τῷ κυρίῳ οἱ ὅσιοι αὐτοῦ καὶ ἐξομολογεῖσθε τῇ μνήμῃ τῆς ἁγιωσύνης αὐτοῦ
κ. τ. ε
sch3
scholion
Πᾶς ὁ μεμνημένος τῆς
τοῦ Θεοῦ φιλανθρωπίας
ἁγιωσύνης αὐτοῦ
ἐξομολογεῖται
αὐτῷ
τῷ θεῷ
.
6
verse
part
1
ὅτι ὀργὴ ἐν τῷ θυμῷ αὐτοῦ
part
2
καὶ ζωὴ ἐν τῷ θελήματι αὐτοῦ
κ. τ. ἑ. γ.Ὥσπερ
sch4
scholion
Ὥσπερ
ἐκ τοῦ λεγομένου θυμοῦ κυρίου ἐξέρχεται ὀργή, οὕτω καὶ ἐκ τοῦ θελήματος αὐτοῦ γεννᾶται ζωή. Καὶ εἰ ἡ ζωὴ τὴν γνῶσιν σημαίνει —
«Ἐγὼ » γάρ «
ἐγὼ
γάρ
εἰμι
,
φησὶ Χριστὸς, «
φησίν,
ἡ ζωή
—, ἡ ὀργὴ τὴν ἀγνωσίαν δηλοῖ,
Τῇ ζωῇ δὲ
ἀλλὰ τῇ ζωῇ
ἀντίκειται ὁ θάνατος, οὐκοῦν ἡ ὀργὴ
τὸν
νῦν
θάνατον σημαίνει
τὴν καταστέρησιν
τὸν κατὰ στέρησιν
τῆς θεωρίας
ἐπισημαίνουσα
ἐπισυμβαίνοντα
. Καλῶς οὖν λέγεται τὸ
ζωὴ καὶ θάνατος ἐν χειρὶ γλώσσης
.
6
verse
part
3
τὸ ἑσπέρας αὐλισθήσεται κλαυθμὸς
part
4
καὶ εἰς τὸ πρωῒ ἀγαλλίασις
sch5
scholion
Ὥσπερ μετὰ πειρασμῶν καὶ δακρύων κατορθοῦται βίος ὀρθός, οὕτω
κατὰ
μετὰ
ἀγαλλιάσεως καὶ χαρᾶς ἐπιφαίνεται γνῶσις.
8
verse
part
1
κύριε, ἐν τῷ θελήματί σου
παρέσχου
παράσχου
τῷ κάλλει μου
δύναμιν.Ἀπέστρεψας
δύναμιν
sch6
scholion
Τῷ κάλλει ἡμῶν τῷ ἐκ προαιρέσεως προστίθησιν ὁ κύριος δύναμιν.
8
verse
part
2
ἀπέστρεψας
δὲ τὸ πρόσωπόν σου, καὶ ἐγενήθην τεταραγμένος
κ. τ. ε
sch7
scholion
Τοῦτο
τὸ πρόσωπον οἱ ἄγγελοι βλέπουσι διαπαντός
· εἰ δὲ κατὰ τὴν σοφὴν γυναῖκα τὴν Θεκωϊτίδα οἱ ἄγγελοι
πάντα οἴδασι τὰ ἐπὶ γῆς
, τὸ πρόσωπον τοῦ θεοῦ οἱ λόγοι εἰσὶ τῶν ἐπὶ γῆς
οἱ
χαρακτηρίζοντες τὸν δημιουργικὸν αὐτοῦ λόγον.
Πρὸς σὲ, Κύριε, κεκράξομαι, καὶ πρὸς τὸν Θεόν μου δεηθήσομαι. Τίς ὠφέλεια ἐν τῷ αἵματί μου ἐν τῷ καταβῆναί με εἰς διαφθορὰν, κ. τ. ἑ.
10
verse
3
part
μὴ ἐξομολογήσεταί σοι χοῦς;
sch8
scholion
Ἀντὶ τοῦ
οὐ δοξάσει
χοϊκός.Ἀλήθεια ὁ Χριστός· ἢ τάχα τὴν ἐν πράγμασι λέγει ἀλήθειαν
σε χοϊκός
.
12
verse
part
1
ἔστρεψας τὸν κοπετόν μου εἰς χαρὰν ἐμοὶ
κ. τ. ἑ. Ὥσπερ τὸν κόπον δέχεται
sch9
scholion
Ὥσπερ κοπετὸν διαδέχεται
χαρά, οὕτω καὶ
τὴν
πρακτικὴν γνῶσις θεοῦ.
12
verse
part
2
διέρρηξας τὸν σάκκον μου καὶ περιέζωσάς με εὐφροσύνην
sch10
scholion
Ὁ σάκκος κακίαν καὶ ἀγνωσίαν σημαίνει, ἐπειδὴ καὶ αἱ τρίχες τῶν ἐρίφων εἰσὶν τῶν ἱσταμένων ἐξ εὐωνύμων καὶ τοῦ ἀποπομπαίου τράγου.
13
verse
part
1
ὅπως ἂν ψάλῃ σοι ἡ δόξα μου καὶ οὐ μὴ κατανυγῶ
sch11
scholion
Ἡ κατάνυξις ἐπὶ ταῖς ἁμαρτίαις εἴωθε γίνεσθαι· γέγραπται γάρ·
ἐώρακας
Ἑώρακας
ὡς κατενύγη Ἀχαάβ
.
Ἐπὶ σοὶ, Κύριε, ἤλπισα, μὴ καταισχυνθείην εἰς τὸν αἰῶνα,
30
psalm
2
verse
part
2
ἐν τῇ δικαιοσύνῃ σου ῥῦσαί με καὶ ἐξελοῦ με
κ. τ. ἑ.
sch1
scholion
Οὐ μόνον ἐν τῇ δικαιοσύνῃ ῥύεται ἡμᾶς ὁ θεός, ἀλλὰ γὰρ καὶ ἐν σωφροσύνῃ καὶ ἀνδρείᾳ καὶ ἀγάπῃ. Νῦν δὲ τέθεικε τὴν δικαιοσύνην ἐπειδὴ περιεκτική ἐστι πασῶν τῶν ἀρετῶν.Ἢ τάχα δικαιοσύνην λέγει τὸν Χριστόν· αὐτὸς γὰρ
ἐγενήθη ἡμῖν σοφία ἀπὸ Θεοῦ, δικαιοσύνη τε καὶ ἁγιασμὸς καὶ ἀπολύτρωσις
.
3
verse
part
3
γενοῦ μοι εἰς θεὸν ὑπερασπιστὴν
part
4
καὶ εἰς οἶκον καταφυγῆς τοῦ σῶσαί με
κ. τ. ἑ.
sch2
scholion
Οἶκος καταφυγῆς γνῶσις τοῦ Θεοῦ.
Ὅτι κραταίωμά μου καὶ καταφυγή μου εἶ σὺ,
4
verse
part
2
καὶ ἕνεκεν τοῦ ὀνόματός σου ὁδηγήσεις με καὶ διαθρέψεις με
κ. τ. ἑ.
sch3
scholion
Ὁδηγεῖ μὲν διὰ τῆς πίστεως τῆς ὀρθῆς καὶ διὰ τῆς πρακτικῆς, τρέφει δὲ διὰ τῆς γνώσεως αὐτοῦ.
6
verse
part
1
εἰς χεῖράς σου παραθήσομαι τὸ πνεῦμά μου
κ. τ. ἑ.
sch4
scholion
Νῦν τὸ πνεῦμα σημαίνει τὸν νοῦν·
ὁ
γὰρ
κολλώμενος τῷ κυρίῳ
νοῦς
ἓν
γίνεται
πνεῦμα
.
7
verse
ἐμίσησας τοὺς διαφυλάσσοντας ματαιότητας διακενῆς, ἐγὼ δὲ ἐπὶ τῷ κυρίῳ ἤλπισα
κ. τ. ἑ.
sch5
scholion
Εἰ οἱ ἁμαρτωλοὶ ἐν τῇ
παρούσῃ ζωῇ
ζωῇ ταύτῃ
ἠλπικότες εἰσὶ μόνον, αὕτη δὲ
κατὰ τὸν
ἡ ζωὴ κατὰ τὸν σοφὸν
Σολομῶντα
ματαιότης
ἐστὶ
ματαιοτήτων
, ὁ ταύτην τὴν ζωὴν διαφυλάττων
ματαιότητας
ματαιότητα ἄρα
φυλάττει διακενῆς.
Καὶ οὐ συνέκλεισάς με εἰς χεῖρας ἐχθροῦ,
9
verse
part
2
ἔστησας ἐν εὐρυχώρῳ τοὺς πόδας μου
κ. τ. ἑ.
sch6
scholion
Οἱ λόγοι τῶν πειρασμῶν θεωρούμενοι εὐρυχωρίαν παρέχουσι τῇ ψυχῇ.
10
verse
part
2
ἐταράχθη ἐν θυμῷ ὁ ὀφθαλμός μου
κ. τ. ἑ. Οὐδὲν οὕτω σκοτεῖ
sch7
scholion
Οὐδὲν οὕτως ἐπισκοτεῖ
διάνοιαν ὡς θυμὸς
ταραττόμενος
ταρασσόμενος
.
13
verse
part
1
ἐπελήσθην ὡσεὶ νεκρὸς ἀπὸ καρδίας.
sch8
scholion
Νεκρὸς μὲν ἀπὸ καρδίας ἐστὶν ὁ ἐστερημένος γνώσεως· νεκρὸς δὲ ἀπὸ ψυχῆς ὁ ἐστερημένος ἀρετῶν.
14
verse
part
3
τοῦ λαβεῖν τὴν ψυχήν μου
ἐβουλεύσαντο.Ἐγὼ δὲ ἐπὶ σοὶ, Κυριε, ἤλπισα
ἐβουλεύσαντο
sch9
scholion
Διὰ τῆς ψυχῆς τὴν καρδίαν λαμβάνουσιν· διὰ γὰρ θυμοῦ καὶ ἐπιθυμίας τὸν νοῦν θανατοῦσιν.
16
verse
part
1
ἐν ταῖς χερσί σου οἱ κλῆροί μου
ῥῦσαί με ἐκ χειρὸς ἐχθρῶν μου, καὶ ἐκ τῶν καταδιωκόντων με, κ. τ. ἑ.
sch10
scholion
Κλῆροι τῶν δικαίων ἀνθρώπων εἰσὶν αἱ ὑπὸ τῶν ἁγίων ἀγγέλων γινωσκόμεναι θεωρίαι.
16
verse
part
2
ῥῦσαί με ἐκ χειρὸς ἐχθρῶν μου
part
3
καὶ ἐκ τῶν καταδιωκόντων με
sch11
scholion
Φεύγετε τὴν πορνείαν, φησὶν ὁ
Παῦλος
ἀπόστολος
. Εἰ δὲ διώκει ἡ πορνεία,
διώκει
δηλονότι καὶ ἡ μοιχεία καὶ ἡ πλεονεξία καὶ θυμὸς καὶ ὀργή.
καὶ τὰ λοιπά.
19
verse
part
1
ἄλαλα γενηθήτω τὰ χείλη τὰ δόλια
τὰ λαλοῦντα κατὰ τοῦ δικαίου ἀνομίαν ἐν ὑπερηφανίᾳ καὶ ἐξουδενώσει, κ. τ. ἑ.
sch12
scholion
Εὐεργετεῖται ὁ λαλῶν δολιότητας, ἐὰν γένηται ἄλαλος· ἀποβάλλει γὰρ δηλονότι τὴν δολιότητα.
21
verse
κατακρύψεις αὐτοὺς ἐν ἀποκρύφῳ τοῦ προσώπου σου
κ. τ. ἑ.
ἀπὸ ταραχῆς ἀνθρώπων, σκεπάσεις αὐτοὺς ἐν σκηνῇ ἀπὸ ἀντιλογίας γλωσσῶν
sch13
scholion
Ὥσπερ τὸ πρόσωπον τοῦ θεοῦ κρύπτει τὴν ψυχὴν ἀπὸ ταραχῆς ἀνθρώπων, ἀπάθειαν διὰ τῆς πρακτικῆς χαριζόμενον,
οὕτω καὶ
οὕτως
ἡ σκηνὴ τὸν νοῦν διὰ τῆς ἀληθοῦς γνώσεως φυλάττει ἀπὸ λόγων ἐναντίων καὶ δογμάτων ψευδῶν.
22
verse
εὐλογητὸς κύριος, ὅτι
ἐθαυμάστωσε
ἐθαυμάστωσεν
τὸ ἔλεος αὐτοῦ ἐν πόλει περιοχῆς
κ. τ. ἑ.
sch14
scholion
Ψυχὴ ἀπαθὴς πόλις ἐστὶ
περιοχῆς ἀντὶ τοῦ
τετειχισμένη, ὅπερ τεῖχος καθελόντες οἱ ἐχθροὶ μετὰ Βηρσαβεὲ εἰσῆλθον πρὸς
Δαυΐδ· διὸ καὶ δεῖται
τὸν Δαυίδ, διόπερ καὶ
ἐν τῷ νʹ ψαλμῷ
οἰκοδομηθῆναι
παρακαλεῖ τὸν κύριον ἵν'
οἰκοδομηθῇ
τὰ τείχη Ἱερουσαλήμ
.
24
verse
2
part
ὅτι ἀληθείας ἐκζητεῖ Κύριος
κ. τ. ἑ.
sch15
scholion
Ἀληθείας ἀντὶ τοῦ
ἀληθινοῦ.Ἀληθινὸν
ἀληθινούς·
Ἀληθινῶν
γὰρ
στόμα
, τουτέστι νοῦν,
ἐμπλήσει γέλωτος
, ἀντὶ τοῦ γνώσεως.
24
verse
3
part
καὶ ἀνταποδίδωσι τοῖς περισσῶς ποιοῦσιν ὑπερηφανίαν.
sch16
scholion
Μακροθυμεῖ μὲν ὁ κύριος ἐπὶ τοῖς ὑπερηφάνοις· τοῖς δὲ περισσῶς ποιοῦσιν ὑπερηφανίαν καὶ ἀνταποδίδωσι.
31
psalm
1
verse
μακάριοι ὧν ἀφέθησαν αἱ ἀνομίαι καὶ
ἀπεκαλύφθησαν
ὧν ἐπεκαλύφθησαν
αἱ ἁμαρτίαι
κ. τ. ἑ. Ἀφίενται μὲν αἱ
sch1
scholion
Ἀφίενται μὲν
ἀνομίαι διὰ τοῦ ἁγίου βαπτίσματος·
καλύπτονται
ἐπικαλύπτονται
δὲ αἱ ἁμαρτίαι διὰ τῆς πικρᾶς
ἁμαρτίας
μετανοίας.
3
verse
ὅτι ἐσίγησα, ἐπαλαιώθη τὰ ὀστᾶ μου ἀπὸ τοῦ κράζειν με ὅλην τὴν ἡμέραν
κ. τ. ε Ἀπὸ τοῦ κράζειν διηνεκῶς πρὸς τὸν
sch2
scholion
Κραζόντων μὲν ἡμῶν πρὸς
θεὸν οὐ παλαιοῦνται αἱ τῆς ψυχῆς δυνάμεις
αἱ τῆς ψυχῆς,
ἀλλ' ἀεὶ
ἀνανεοῦνται
ἀνακαινοῦνται
ἡμέρᾳ καὶ ἡμέρᾳ
· σιωπώντων δὲ παλαιοῦνται τὸν παλαιὸν ἀναλαμβάνουσαι
ἄνθρωπον τὸν φθειρόμενον κατὰ τὰς ἐπιθυμίας τῆς ἀπάτης
.
Τὴν ἁμαρτίαν μου ἐγνώρισα, καὶ τὴν ἀνομίαν μου οὐκ ἐκάλυψα. Εἶπα·Ἐξαγορεύσω
5
verse
3
part
εἶπα· ἐξαγορεύσω
κατ' ἐμοῦ τὴν ἀνομίαν μου τῷ κυρίῳ
κ. τ. ἑ. «
sch3
scholion
Δίκαιος ἑαυτοῦ κατήγορος ἐν πρωτολογίᾳ
καὶ
λέγε σύ
, φησί,
τὰς ἁμαρτίας σου πρῶτος
πρῶτος τὰς ἀνσμίας μου
.
9
verse
part
1
μὴ γίνεσθε ὡς ἵππος καὶ ἡμίονος, οἷς οὐκ ἔστι σύνεσις
κ. τ. ἑ. -ε´.
sch4
scholion
Τὴν ἄλογον κίνησιν τῆς ψυχῆς
λέγει
ἵππον καὶ ἡμίονον
Σύνεσις δέ
ὀνομάζει.
sch5
scholion
Σύνεσίς
ἐστι λογικὴ διάγνωσις.
10
verse
part
1
Πολλαὶ αἱ μάστιγες
τοῦ ἁμαρτωλοῦ, κ. τ. ἑ.
τῶν ἁμαρτωλῶν
sch6
scholion
Αἱ πολλαὶ θλίψεις τῶν δικαίων πολλαὶ μάστιγες λέγονται τῶν ἁμαρτωλῶν.
11
verse
part
2
καὶ καυχᾶσθε, πάντες οἱ εὐθεῖς τῇ καρδίᾳ
κ. τ. ἑ.
sch7
scholion
Εἰ
οἱ καυχώμενοι
εὐθεῖς εἰσι τῇ καρδίᾳ, οὐ πάντων ἐστὶ τὸ
ἐν κυρίῳ καυχᾶσθαι
, διότι μηδὲ πάντες
εἰσιν
εὐθεῖς τῇ καρδίᾳ.
32
psalm
1
verse
part
1
ἀγαλλιᾶσθε, δίκαιοι, ἐν τῷ κυρίῳ
α.´. Εἰ
sch1
scholion
Εἰ ὁ
κύριος ἡμῶν σοφία ἐστίν, οἱ δὲ δίκαιοι ἐν κυρίῳ ἀγαλλιῶσιν, οἱ δίκαιοι ἄρα ἐν σοφίᾳ ἀγαλλιῶσιν.
2
verse
1
part
ἐξομολογεῖσθε τῷ κυρίῳ ἐν κιθάρᾳ,
sch2
scholion
Κιθάρα ἐστὶ ψυχὴ πρακτικὴ ὑπὸ τῶν ἐντολῶν τοῦ Χριστοῦ κινουμένη.
2
verse
2
part
ἐν ψαλτηρίῳ δεκαχόρδῳ ψάλατε αὐτῷ
ψαλτήριον ἐστὶ
sch3
scholion
Ψαλτήριόν ἐστι
νοῦς καθαρὸς ὑπὸ πνευματικῆς κινούμενος γνώσεως.
5
verse
part
1
ἀγαπᾷ ἐλεημοσύνην καὶ κρίσιν
δ.´
sch4
scholion
Ἀντὶ τοῦ ἐλεήμονα καὶ διακριτικόν.
7
verse
part
1
συνάγων ὡς ἀσκὸν ὕδατα θαλάσσης
sch5
scholion
Ὡς ἐν
ἀσκῳ
ἀσκῷ
συνάγων τὰ ὕδατα τῆς θαλάσσης.
7
verse
part
2
τιθεὶς ἐν θησαυροῖς
ἀβύσσους̔. ς.´
ἀβύσσους
sch6
scholion
Οἱ λόγοι τῆς ἀβύσσου ἐν τοῖς θησαυροῖς εἰσι τοῦ θεοῦ.
Φοβηθήτω τὸν Κύριον πᾶσα ἡ γῆ,
8
verse
part
2
ἀπ' αὐτοῦ δὲ σαλευθήτωσαν πάντες οἱ κατοικοῦντες τὴν οἰκουμένην
κ. τ. ἑ. ζ.´
sch7
scholion
Σάλος ἐστὶν ἐπαινετὸς ψυχῆς λογικῆς ἀπὸ κακίας καὶ ἀγνωσίας ἐπ' ἀρετὴν καὶ γνῶσιν μετάθεσις.
9
verse
ὅτι αὐτὸς
εἶπε
εἶπεν
, καὶ ἐγενήθησαν· αὐτὸς ἐνετείλατο, καὶ ἐκτίσθησαν
κ. τ. ἑ. η.´
sch8
scholion
Ἡ μὲν
γένεσις τὴν τῶν λογικῶν οὐσίωσιν δηλοῖ, ἡ δὲ
κτίσις τὴν ἀπὸ τοῦ
κρείττονος
χείρονος
ἐπὶ τὸ
χεῖρον
κρεῖττον σημαίνει
μεταβολήν·
Εἴ τις
γὰρ «
γὰρ
ἐν Χριστῷ, καινὴ κτίσις
.
ἀνακαινίζεται.
10
verse
κύριος διασκεδάζει βουλὰς ἐθνῶν, ἀθετεῖ δὲ λογισμοὺς λαῶν καὶ ἀθετεῖ βουλὰς ἀρχόντων
κ. τ. ἑ. θ.´
sch9
scholion
Αἱ βουλαὶ τῶν ἐθνῶν καὶ οἱ λογισμοὶ τῶν λαῶν καὶ αἱ βουλαὶ τῶν ἀρχόντων ἀθετοῦνται ὑπὸ κυρίου ὡς ἐναντιούμεναι τῷ θελήματι αὐτοῦ τοῦ
πάντας ἀνθρώπους
θέλοντος
σωθῆναι καὶ εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας ἐλθεῖν
.
15
verse
ὁ πλάσας κατὰ μόνας τὰς καρδίας αὐτῶν
sch10
scholion
Ὁ
συνιεὶς πάντα τὰ ἔργα αὐτῶν, κ. τ. ἑ. ι.´ Ὁ
μόνος πλάσας μόνος καὶ γινώσκει· διὸ καλῶς λέγεται ὁ θεὸς μόνος
καρδιογνώστης
.
19
verse
ῥύσασθαι ἐκ θανάτου τὰς ψυχὰς αὐτῶν καὶ διαθρέψαι αὐτοὺς ἐν λιμῷ
κ. τ. ἑ. ια.´
sch11
scholion
Πρότερον δεῖ τινα
ῥύσασθαι
ῥυσθῆναι
ἀπὸ θανάτου, εἶθ'
οὕτως
οὕτω
διατραφῆναι· καὶ διὰ μὲν πρακτικῆς ῥύεταί τινα ἀπὸ θανάτου ὁ κύριος, διὰ δὲ γνώσεως τρέφει.
Ἡ δὲ ψυχὴ ἡμῶν ὑπομενεῖ τῷ Κυρίῳ, ὅτι βοηθὸς καὶ ὑπερασπιστὴς ἡμῶν ἐστιν,
21
verse
1
part
ὅτι ἐν αὐτῷ εὐφρανθήσεται ἡ καρδία ἡμῶν
καὶ ἐν τῷ ὀνόματι τῷ ἁγίῳ αὐτοῦ ἠλπίσαμεν. ιβ.´
sch12
scholion
Ἡ τοῦ δικαίου καρδία οὐκ εὐφραίνεται ἐν βρώμασιν ἢ ἐν πόμασιν, ἀλλ' ἐν δικαιοσύνῃ καὶ γνώσει καὶ σοφίᾳ.
33
psalm
1
verse
1
part
τῷ
Δαυιδ,
Δαυίδ·
ὁπότε ἠλλοίωσεν τὸ πρόσωπον αὐτοῦ
ἐναντίον Ἀβιμέλεχ
sch1
scholion
Ὁ τὸ φεῦγον πρόσωπον μὴ ἐπιδείξας ὡς φεῦγον, ἀλλ' ὡς
ἀποσταλμένον
ἀποσταλέν
, οὗτος ἠλλοίωσε
το`πρόσωπον
το πρόσωπον
. Πρόσωπον δὲ νῦν τὸ
τῆς
ψυχῆς λέγει κατάστημα·
ἀλλ' ὡς
ἄλλως
γὰρ προσποιεῖται φεύγουσα καὶ ἄλλως ἀποσταλεῖσα. Πρόσωπον δὲ ἀνθρώπου ἡ γραφὴ πολλάκις
καὶ
τὸν λόγον λέγει· οὕτως καὶ ὁ ἄγγελος πρὸς τὸν Λώτ φησιν·
Ἰδου ἐθαύμασα σου τὸ πρόσωπου καὶ ἐπὶ τῷ ῥήματι τούτῳ μὴ καταστρέψαι τὴν πόλιν περὶ ἧς ἐλάλησας
.
3
verse
part
1
ἐν τῷ κυρίῳ ἐπαινεθήσεται ἡ ψυχή μου
κ. τ. ἑ.
sch2
scholion
Οὐκ ἐν ἄλλῳ τινὶ ἐπαινεθήσομαι, ἀλλ' ἐν σοφίᾳ· ὁ γὰρ Κύριος ἡμῶν σοφία ἐστίν.
5
verse
part
1
ἐξεζήτησα τὸν κύριον καὶ
ἐπήκουσέ μου, κ. τ. ἑ.
ἐπήκουσέν μου
sch3
scholion
Πᾶς γὰρ ὁ ζητῶν εὑρίσκει·
ὁ δὲ κακῶς ζητῶν οὐχ εὑρίσκει.
Προσέλθετε
6
verse
part
1
προσέλθατε
πρὸς αὐτὸν καὶ φωτίσθητε
κ. τ. ἑ.
sch4
scholion
Διὰ μὲν πολιτείας ὀρθῆς προσερχόμεθα· διὰ δὲ γνώσεως φωτιζόμεθα·
Φωτίσατε
γὰρ, φησίν,
ἑαυτοῖς φῶς γνώσεως
.
7
verse
part
1
οὗτος ὁ πτωχὸς ἐκέκραξε καὶ ὁ κύριος εἰσ ήκουσεν αὐτοῦ
κ. τ. ἑ.
sch5
scholion
Οὐ πάντων ἐπακούει τῶν κραζόντων ὁ κύριος, ἀλλὰ τῶν διὰ τὴν γνῶσιν τὴν τοῦ θεοῦ.
8
verse
παρεμβαλεῖ ἄγγελος κυρίου κύκλῳ τῶν
φοβου μένων
φοβουμένων
αὐτὸν
κ. τ. ἑ.
καὶ ῥύσεται αὐτούς
sch6
scholion
Ὁ ἄγγελος τοῦ κυρίου ὅλης παρεμβολῆς λόγον ἐπέχει, εἷς ὤν.
33
verse
1
part
γεύσασθε καὶ ἴδετε ὅτι χρηστὸς ὁ κύριος
sch7
scholion
Εἰ γευστός ἐστιν ὁ κύριος, διὰ τῆς πίστεώς ἐστι γευστός· καὶ εἰ χρηστός, διὰ τῆς γνώσεώς ἐστι
Χριστός.
χρηστός.
10
verse
φοβήθητε τὸν κύριον, οἱ ἅγιοι αὐτοῦ,
ὅτι οὐκ ἔστιν ὑστέρημα τοῖς φοβουμένοις αὐτόν
κ. τ. ἑ.
sch8
scholion
Εἰ οὐκ ἔστιν ὑστέρημα τοῖς φοβουμένοις αὐτὸν, πῶς οἱ ἅγιοι ἦσαν
ὑστερούμενοι, θλιβόμενοι, κακουχούμενοι, ὧν οὐκ ἦν ἄξιος ὁ κόσμος
; Ἀλλ' εἰ καὶ ὑστεροῦντο ἐν βρώμασι καὶ πόμασιν, οὐ μὴν καὶ ἐν γνώσει.
12
verse
δεῦτε, τέκνα, ἀκούσατέ μου· φόβον κυρίου διδάξω ὑμᾶς
κ. τ. ἑ.
sch9
scholion
Παρὰ τοῦ ἁγίου
Δαυῒδ
Δαυὶδ
διδασκόμεθα τίνα δεῖ ποιεῖν τε καὶ λέγειν τὸν φοβούμενον τὸν θεόν.
15
verse
part
1
ἔκκλινον ἀπὸ κακοῦ καὶ ποίησον ἀγαθὸν
κ. τ. ἑ.
sch10
scholion
Τὸ ἐκκλῖναι ἀπὸ κακοῦ ὁ φόβος διδάσκει, τὸ δὲ ποιῆσαι τὸ ἀγαθὸν ἡ ἀγάπη· διὸ μείζων ὁ ἀγαπῶν τοῦ φοβουμένου.
19
verse
part
1
ἐγγὺς κύριος τοῖς συντετριμμένοις τὴν καρδίαν
καὶ τοὺς ταπεινοὺς τῷ πνεύματι σώσει, κ. τ. ἑ. Εἰ «
sch11
scholion
Εἰ
θυσία τῷ θεῷ πνεῦμα συντετριμμένον
, τοῖς δὲ συντετριμμένοις τὴν καρδίαν ἐγγίζει ὁ κύριος,
ταύτῃ ἄρα τῇ θυσίᾳ καὶ οὐκ ἄλλῃ ἐγγίζει ὁ κύριος.
Φυλάσσει Κύριος
21
verse
part
1
κύριος φυλάσσει
πάντα τὰ ὀστᾶ αὐτῶν
ἓν ἐξ αὐτῶν οὐ συντριβήσεται, κ. τ. ἑ.
sch12
scholion
Ὀστᾶ νῦν λέγει τὰς δυνάμεις τῆς ψυχῆς ἢ τὰ δόγματα τὰ ἀληθῆ τὰ συνέχοντα τὴν ζωὴν τῆς ψυχῆς.
22
verse
part
1
θάνατος ἁμαρτωλῶν πονηρὸς
κ. τ. ἑ.
sch15
scholion
Πονηρὸς· ἐπίπονος, πικρός.Ἔοικε δὲ λέγειν θάνατον τὴν κόλασιν χωρίζουσαν ψυχὴν ἀπὸ κακίας.
23
verse
part
1
λυτρώσεται κύριος ψυχὰς δούλων αὐτοῦ
κ.τ.ἑ.] καὶ οὐ μὴ πλημμελήσωσιν πάντες οἱ ἐλπίζοντες ἐπ' αὐτόν.
sch16
scholion
Λύτρον ἐστὶ δόμα τι τοῖς πολεμίοις
διδόμε νον
διδόμενον
πρὸς τῶν ἡττηθέντων ἢ πρὸς τοῦ τῶν
ἡττηθέν των
ἡττηθέντων
προνοουμένου ἐπὶ σωτηρίᾳ καὶ ἀφέσει τῶν αἰχμαλωτισθέντων.
34
psalm
1
verse
part
2
δίκασον, κύριε, τοὺς ἀδικοῦντάς με
πολέμησον τοὺς πολεμοῦντάς με. α.´
sch1
scholion
Οὐδὲν οὕτως ἀνθίσταται τοῖς δαίμοσιν ὡς δικαιοσύνη καὶ γνῶσις.
Ἐπιλαβοῦ ὅπλου
3
verse
part
1
ἔκχεον ῥομφαίαν
καὶ
θυρεοῦ, καὶ ἀνάστηθι εἰς βοήθειάν μοι, β.´
σύγκλεισον ἐξ ἐναντίας τῶν καταδιωκόντων με
sch2
scholion
Εἰ ὁ νικήσας ἐν πολέμῳ καταδουλοῦται τοὺς πολεμίους, Χριστὸς δὲ νενίκηκε τὸν κόσμον — Θαρσεῖτε γὰρ, φησίν,
ἐγὼ νενίκηκα τὸν κόσμον —,
Χριστὸς ἄρα τὸν κόσμον κατεδουλώσατο ἵνα
γένωνται πάντες
πάντες γένωνται
δοῦλοι
Χριστου
Χριστοῦ.
3
verse
2
part
εἶπον τῇ ψυχῇ μου· σωτηρία σου ἐγώ εἰμι
sch3
scholion
Αὐτὸ τοῦτο σωτηρία ἐστὶ ψυχῆς τὸ εἰπεῖν αὐτῇ τὸν κύριον·
σωτηρία σου ἐγώ εἰμι· καὶ ἐπ' ἄλλου τινὸς οὐκ ἂν οὕτω νοηθείη.
4
verse
part
2
ἀποστραφήτωσαν εἰς τὰ ὀπίσω
δ.´´
sch4
scholion
Εὐεργετοῦνται οἱ ἀπὸ τῆς ἀρετῆς ἐπὶ τὴν κακίαν ὁδεύοντες, ἐὰν εἰς τὰ ὀπίσω ἀποστραφῶσιν.
4
verse
part
2
καὶ καταισχυνθήτωσαν οἱ λογιζόμενοί μοι κακά
sch5
scholion
Ἡ αἰσχύνη αὕτη πάθος ἐστὶν ἐπαινετὸν εἰς συναίσθησιν ἄγον τὸν ἁμαρτάνοντα.
Καὶ ἡ θήρα ἣν ἔκρυψε συλλαβέτω αὐτὸν, καὶ ἐν τῇ παγίδι πεσεῖται ἐν αὐτῃ. ς.´
8
verse
part
1
ἐλθέτω αὐτοῖς παγίς, ἣν οὐ γινώσκουσιν
sch6
scholion
Νομίζω περὶ τοῦ σταυροῦ λέγειν αὐτὸν εἰς ὃν ἐμπέπτωκεν ὁ διάβολος ἀγνοῶν.
Εἰ γὰρ
ἔγνω, «
ἔγνω,
οὐκ ἂν
αὐτὸν «
αὐτὸν
κύριον τῆς δόξης ἐσταύρωσε
.
10
verse
part
2
ῥυόμενος πτωχὸν ἐκ χειρὸς στερεωτέρων αὐτου
ζ.´Ἐντεῦθεν
sch7
scholion
Ἐντεῦθεν
γινώσκομεν ὅτι χωρὶς κυρίου πολεμεῖν τοῖς ἐχθροῖς οὐκ ἰσχύομεν· στερεώτεροι γὰρ ἡμῶν εἰσιν.
11
verse
ἀναστάντες μάρτυρες ἄδικοι ἃ οὐκ ἐγίνωσκον
ἐπηρώτων
ἠρώτων
με.
η.´ Οἱ «
sch8
scholion
Οἱ
ἀναστάντες μάρτυρες ἄδικοι
κατὰ τοῦ σωτῆρος ἔλεγον· Οὗτος εἶπεν·
λύσατε τὸν ναὸν τοῦτον καὶ ἐν τρισὶν ἡμέραις ἐγερῶ αὐτόν· τοῦτο δὲ αὐτὸ
οὐκ ἐγίνωσκον
πῶς ἔλεγεν;
πῶς ἔλεγον.
Δύναται γὰρ τὸ ῥητὸν τοῦτο καὶ ἐπὶ τοῦ σωτῆρος λαμβάνεσθαι ἢ τάχα καὶ ὅλος ὁ ψαλμός.
sch8bis
scholion
Ἀφ' ἑαυτῶν μὲν οἱ ἄνθρωποι οὐ γινώσκουσι τὴν κακίαν, ἐρωτώμενοι δὲ ὑπὸ τῶν ἐχθρῶν διὰ τῶν λογισμῶν εἰς γνῶσιν ἔρχονται τῆς κακίας. Νῦν δὲ γνῶσιν τὴν πεῖραν λέγω· λέγεται γὰρ καὶ ἡ πεῖρα γνῶσις·
Ἔγνω
, φησίν,
Ἀδὰμ Εὔαν τὴν γυναῖκα αὐτοῦ
.
12
verse
ἀνταπεδίδοσάν μοι πονηρὰ ἀντὶ
ἀγαθῶν
καλῶν
καὶ ἀτεκνίαν τῇ ψυχῇ μου
θ.´
sch9
scholion
Ἄτεκνός ἐστι ψυχὴ ἡ μηδὲν γεννήσασα ἀγαθὸν ἢ μηδενὶ
ἀνθρώπῳ
ἀνθρώπων
ποιήσασα ἀγαθόν.
13
verse
part
2
καὶ ἐταπείνουν ἐν νηστείᾳ τὴν ψυχήν μου
ι.´
sch10
scholion
Οὐδὲν οὕτω ταπεινοῖ τὴν ψυχὴν ὡς νηστεία.
132
verse
part
3
Καὶ ἡ προσευχή μου εἰς κόλπον μου ἀποστραφήσεται
ια.´
sch11
scholion
Κόλπον νῦν τὸν νοῦν ὀνομάζει.
19
verse
Μὴ ἐπιχαρείησάν μοι οἱ ἐχθραίνοντές μοι
ματαίως. ιβ.´
ἀδίκως
sch12
scholion
Οἱ
τῷ δικαίῳ διὰ τὴν δικαιοσύνην ἐχθραίνοντες ἀδίκως
αὐτῷ
ἐχθραίνουσι.
20
verse
part
1
ὅτι ἐμοὶ μὲν εἰρηνικὰ ἐλάλουν
καὶ ἐπ' ὀργῇ δόλους διελογίζοντο. ιγ.´ «῎εσεσθε »
sch13
scholion
Ἔσεσθε
γὰρ, φησίν,
ὡς θεοὶ γινώσκοντες καλὸν καὶ πονηρόν
· εἰρηνικὸς γὰρ οὗτος ὁ λόγος.
Μηδὲ εἴποισαν
25
verse
μὴ εἴπαισαν ἐν καρδίαις αὐτῶν· εὖγε, εὖγε τῇ ψυχῇ ἡμῶν μηδὲ εἴπαισαν
· κατεπίομεν αὐτόν
ιδ.´
sch14
scholion
Καὶ ὁ
Παῦλός φησι
Παῦλος
περὶ τοῦ ἐν Κορίνθῳ·
πεπορνευκότος· «
μήποτε τῇ περισσοτέρᾳ λύπῃ καταποθῇ ὁ τοιοῦτος.
Ενδυσάσθωσαν
26
verse
part
2
ἐνδυσάσθωσαν
αἰσχύνην καὶ ἐντροπὴν οἱ
μεγαλοῤῥημονοῦντες
μεγαλορρημονοῦντες
ἐπ' ἐμὲ
ιε.´
sch15
scholion
Οἱ μὲν
εἰς
τὸν
Χριστὸν βαπτιζόμενοι τὸν Χριστὸν
ἐνδύονται
, τουτέστι δικαιοσύνην καὶ σοφίαν· οἱ δὲ εἰς τὸν σατανᾶν βαπτιζόμενοι
αἰσχύνην ἐνδύονται καὶ ἐντροπήν.
27
verse
part
2
καὶ εἰπάτωσαν διὰ παντός· μεγαλυνθήτω ὁ κύριος
οἱ θέλοντες τὴν εἰρήνην τοῦ δούλου αὐτοῦ. ις.´Ἀγγέλων
sch16
scholion
Ἀγγέλων
μὲν τὸ
διὰ παντὸς
διαπαντὸς
μεγαλύνειν τὸν κύριον, ἀνθρώπων δὲ τὸ μὴ
διὰ παντός·
διαπαντός,
δαιμόνων δὲ τὸ μήτε
διὰ παντὸς, μήτε ποσοῦν
διαπαντὸς μήθ' ὁπωσοῦν
.
35
psalm
2
verse
part
2
οὐκ ἔστι φόβος θεοῦ ἀπέναντι τῶν ὀφθαλμῶν αὐτοῦ
κ. τ. ἑ.
sch1
scholion
Τῷ γὰρ φόβῳ κυρίου ἐκκλίνει πᾶς ἀπὸ κακοῦ.
Ὅτι ἐδόλωσεν ἐνώπιον αὐτοῦ,
3
verse
part
2
τοῦ εὑρεῖν τὴν ἀνομίαν αὐτοῦ καὶ μισῆσαι
κ. τ. ἑ. Τὸ « εὑρεῖν »
sch2
scholion
Τὸ εὑρεῖν
ἀντὶ τοῦ
ἐπιγνῶναι »
ἐπιγνῶναι
κεῖται. Πλὴν ζητητέον εἰ ὁ ἐγνωκὼς τὴν ἀνομίαν ὡς ἀνομίαν πάντως καὶ μισεῖ.
6
verse
κύριε, ἐν τῷ οὐρανῷ τὸ ἔλεός σου, καὶ ἡ ἀλήθειά σου ἕως τῶν νεφελῶν
κ. τ. ἑ.
sch3
scholion
Ἐντεῦθέν τινες ἀπατηθέντες τὰ ὑπὸ τὴν σελήνην ἀπρονόητα ἀπεφήναντο εἶναι, ὧν ἐστι καὶ
ὁἈριστοτέλης
ὁ Ἀριστοτέλης
.
9
verse
part
1
μεθυσθήσονται ἀπὸ πιότητος
τοῦ
οἴκου σου
κ. τ. ἑ. ῀.Ὁ
sch4
scholion
Ὁ
ταύτην τὴν μέθην
μὴ
ἐκνήφων οὐ δικαίως ποιεῖ· διὸ ἐπὶ τῆς ψεκτῆς μέθης εἴρηται·
Ἐκνήψατε δικαίως καὶ μὴ ἁμαρτάνετε
.
10
verse
part
1
ὅτι παρὰ σοὶ πηγὴ ζωῆς
κ. τ. ἑ. ε-ϛ´.
sch5
scholion
Εἰ ἡ πηγή ἐστιν ἡ ζωή, ἡ ζωὴ δέ ἐστιν ὁ Χριστός, ἡ πηγή ἐστιν ὁ Χριστός.
10
verse
part
2
ἐν τῷ φωτί σου ὀψόμεθα
φῶς.»Ἐν
φῶς
sch6
scholion
Ἐν
τῇ θεωρίᾳ τῶν γεγονότων ὀψόμεθα τὸν Χριστόν. Ἢ ἐν τῇ γνώσει τῇ τοῦ Χριστοῦ ὀψόμεθα τὸν θεόν.
12
verse
part
1
μὴ ἐλθέτω μοι
ποῦς ὑπερηφανίας, κ. τ. ἑ.
ποὺς ὑπερηφανίας
sch7
scholion
Εἰ ἡ ὑπερηφανία ἕξις ἐστὶ χειρίστη, πῶς ἔχει
πόδας;Ἢ
πόδας; Ἢ
τάχα περὶ τοῦ
ζώου
ζῴου
λέγει τοῦ ἐνεργοῦντος τὴν ὑπερηφανίαν.
36
psalm
1
verse
μὴ παραζήλου ἐν πονηρευομένοις
κ. τ. ἑ. Ἐνταῦθα ζῆλον τὴν μίμησιν λέγει. Μὴ παραζήλου ἐν πονηρευομένοις,
μηδὲ ζήλου τοὺς ποιοῦντας τὴν ἀνομίαν
εἰ οὖν πρόσκαιρος
sch1
scholion
Ἐνταῦθα ζῆλον τὴν μίμησιν λέγει.
2
verse
ὅτι ὡσεὶ χόρτος ταχὺ ἀποξηρανθήσονται καὶ ὡσεὶ λάχανα χλόης ταχὺ ἀποπεσοῦνται
sch2
scholion
Εἰ πρόσκαιρα
ὁ χόρτος καὶ
τὸ λάχανον, εἰ
τὰ λάχανα, οἱ
δὲ ἁμαρτωλοὶ τούτοις ἀπεικάζονται, πρόσκαιροι ἂν εἶεν
καὶ οἱ ἁμαρτωλοί.
Πάλιν εἰ
λάχανον καὶ χόρτος
χόρτος καὶ λάχανον
ἐπισυμβαίνει τῇ γῇ, χόρτῳ δὲ καὶ λαχάνῳ
ὁμοιοῦται
ὁμοίωται
ἡ κακία, ἐπισυμβατὴ ἄρα
καὶ
ἡ κακία.
6
verse
part
1
καὶ ἐξοίσει ὡς φῶς τὴν δικαιοσύνην σου
sch3
scholion
Φῶς
δὲ
δικαιοσύνης γνῶσις ἐπειδὴ καὶ
ἡ
δικαιοσύνη κανών ἐστιν ἀρετῶν.
7
verse
part
1
ὑποτάγηθι τῷ κυρίῳ καὶ ἱκέτευσον αὐτὸν
κ. τ. ἑ -ε´.
sch4
scholion
Ἡ ὑποταγὴ αὕτη ἐστὶ φύσεως λογικῆς πρὸς τὴν γνῶσιν τοῦ θεοῦ ἑκούσιος συγκατάθεσις·
πολλὰ γᾶρ εἴδη τῆς ὑποταγῆς.
7
verse
part
2
μὴ παραζήλου ἐν τῷ κατευοδουμένῳ ἐν τῇ ὁδῷ αὐτοῦ
ἐν ἀνθρώπῳ ποιοῦντι παρανομίας.»
sch5
scholion
Νῦν εὐόδωσιν τὴν ἐπὶ τὸ χεῖρον προκοπὴν λέγει, ὡς καὶ τὸ
πονηροὶ δὲ ἄνθρωποι καὶ γόητες προκόψουσιν ἐπὶ τὸ χεῖρον.
8
verse
παῦσαι ἀπὸ ὀργῆς καὶ ἐγκατάλιπε θυμὸν
κ. τ. ἑ. Μὴ ἴδῃς αὐτῶν τὴν εὐημερίαν, ἀλλὰ πρόσμεινον τὸ τέλος, καὶ ὄψει τὸν ὄλεθρον
sch6
scholion
Ὀργή ἐστιν ὄρεξις τιμωρίας· τιμωρία δέ ἐστιν κακοῦ ἀνταπόδοσις
.
sch7
scholion
Θυμός ἐστιν ὀργὴ ἐπιθυμίας ἡμέρου ψυχῆς κατ' ἐξοχὴν ἀμύνης.
9
verse
part
1
ὅτι οἱ πονηρευόμενοι ἐξολοθρευθήσονται
κ. τ. ἑ.
sch8
scholion
Τὸ ἐξολοθρευθῆναι οὐδὲν ἕτερόν ἐστιν ἢ τὸ ἐκπεσεῖν ἐκ θεοῦ.
9
verse
part
2
οἱ δὲ
πραεῖς κληρονομήσουσι γῆν, κ.τ.ἑ.
ὑπομένοντες τὸν κύριον αὐτοὶ κληρονομήσουσιν γῆν
sch9
scholion
Ἡ γῆ νῦν γνῶσιν σημαίνει· ὡς γὰρ ἐν τόπῳ τῇ θεωρίᾳ λέγεται εἶναι ὁ νοῦς.
10
verse
καὶ
ἔτι ὀλίγον καὶ οὐ μὴ ὑπάρξῃ ὁ ἁμαρτωλός, καὶ
ζητήσεις τὸν τόπον αὐτοῦ καὶ οὐ μὴ εὕρῃς
κ. τ. ἑ. ι.´
sch10
scholion
Τόπος ἁμαρτωλοῦ ἡ κακία.
11
verse
οἱ δὲ
πρᾳεῖς
πραεῖς
κληρονομήσουσιν γῆν καὶ κατατρυφήσουσιν ἐπὶ πλήθει εἰρήνης
sch11
scholion
Τρυφὴ δικαίου πλῆθος εἰρήνης· πλῆθος δὲ εἰρήνης
ἐστὶν
ἐστὶ
ἀπάθεια ψυχῆς μετὰ γνώσεως τῶν ὄντων ἀληθοῦς.
Υποστηρίζει
16
verse
κρεῖσσον ὀλίγον τῷ δικαίῳ ὑπὲρ πλοῦτον ἁμαρτωλῶν πολύν
sch12
scholion
Κρεῖσσον ὀλίγη γνῶσις πνευματικὴ ὑπὲρ πλῆθος σοφίας ἐθνῶν.
17
verse
part
2
ὑποστηρίζει
δὲ τοὺς δικαίους
ὁ Κύριος, κ. τ. ἑ.
κύριος
sch13
scholion
Οὐδὲν οὕτως ὑποστηρίζει τὸν δίκαιον ὡς χάρισμα πνευματικόν·
Ἵνα μεταδῷ ὑμῖν χάρισμα πνευματικὸν εἰς τὸ στηριχθῆναι ὑμᾶς
,
φησὶν ὁ ἀπόστολος.
18
verse
part
1
γινώσκει κύριος τὰς
ὁδοὺς
ἡμέρας
τῶν ἀμώμων.
sch14
scholion
Τὰς τῆς ψυχῆς ἡμέρας αἵτινες γίνονται ὑπὸ
τῷ ἡλίῳ
τοῦ
ἡλίου
τῆς δικαιοσύνης
.
18
verse
part
2
καὶ ἡ κληρονομία αὐτῶν εἰς
αἰῶνα ἔσται, κ. τ. ἑ.
τὸν αἰῶνα ἔσται
sch15
scholion
Κληρονομία ἐστὶ τῆς λογικῆς φύσεως ἡ γνῶσις ἡ τοῦ θεοῦ.
19
verse
part
1
οὐ καταισχυνθήσονται ἐν καιρῷ πονηρῷ
κ. τ. ἑ. ις-
sch16
scholion
Καιρὸν πονηρὸν λέγει τὸν τῆς κρίσεως χρόνον.
19
verse
part
2
καὶ ἐν ἡμέραις λιμοῦ χορτασθήσονται.
sch17
scholion
Ἡμέρας λιμοῦ ὀνομάζει ἐν αἷς πολλοὶ τῶν ἀκαθάρτων στερίσκονται τοῦ ἄρτου τοῦ εἰπόντος·
Ἐγώ εἰμι ὁ ἄρτος ὁ ἀπὸ τοῦ οὐρανοῦ καταβάς
.
Ἐκλείποντες
20
verse
part
3
ἐκλιπόντες
ὡσεὶ καπνὸς ἐξέλιπον
κ. τ. ἑ.
sch18
scholion
Τοῦτον τὸν καπνὸν ἀποδιώκει ἀπὸ τῶν λογικῶν ξύλων
τὸ πῦρ
ὃ
ἦλθε
ἦλθεν
βαλεῖν ἐπὶ τὴν γῆν
ὁ Χριστός.
23
verse
παρὰ κυρίου τὰ διαβήματα ἀνθρώπου κατευθύνεται
καὶ τὴν ὁδὸν αὐτοῦ θελήσει
sch19
scholion
Ὁδὸς κυρίου ψυχὴ καθαρά.
25
verse
2
part
καὶ οὐκ εἶδον δίκαιον ἐγκαταλελειμμένον
sch20
scholion
Οὐκ εἶπεν ἐγκαταλειφθέντα, ἀλλ' ἐγκαταλελειμμένον, τουτέστιν ἕως ἥξω· ὅτι γὰρ
ἐγκαταλίμπάνονται
ἐγκαταλιμπάνονται
οἱ δίκαιοι πρὸς καιρὸν δοκιμῆς χάριν, ὁ κύριος πρὸς
τὸν
Ἰώβ·
Μή με οἴου ἄλλως σοι κεχρηματικέναι ἢ ἵνα ἀποφανῇς δίκαιος
.
25
verse
3
part
οὐδὲ
τὸ
σπέρμα αὐτοῦ ζητοῦν ἄρτους
sch21
scholion
Εἰ ἡ δικαιοσύνη ἀρετή ἐστι, τὰ
δὲ
σπέρματα τῶν ἀρετῶν καὶ αὐταὶ ἀρεται, καλῶς τὸ σπέρμα τῶν ἀρετῶν, ὅπερ ἐστὶν ἡ ἀρετή, οὐ ζητεῖ ἄρτους. Ἄρτον δὲ λέγει τὴν γνῶσιν
εἴ τις
ἥτις
οὐχ ὑστερεῖ ἐν τῷ σπέρματι τοῦ δικαίου· σπέρμα δὲ δικαίου τροπικῶς ὁ λόγος εἴρηται ὁ καταβαλλόμενος ἐν ταῖς ψυχαῖς τῶν ἀκουόντων.
sch21b
scholion
Σπέρμα δικαίων πλησθήσεται γνώσεως· σπέρμα δὲ πονηρῶν ἐν ἐνδείᾳ ἔσται.
26
verse
ὅλην τὴν ἡμέραν
ἐλεεῖ
ἐλεᾷ
καὶ δανείζει,
̔Ο
καὶ τὸ σπέρμα αὐτοῦ εἰς εὐλογίαν ἔσται
sch22
scholion
Ὁ
δανείζων λόγους καθαίροντας ψυχὴν εὐλογηθήσεται· ὁ δὲ μὴ
ἐπιδιδοὺς αὐτοῖς,
ἀποδιδοὺς αὐτοὺς
ἐπικατάρατος ἔσται.
27
verse
part
1
ἔκκλινον ἀπὸ κακοῦ καὶ ποίησον ἀγαθόν
sch23
scholion
Τὸ
ἐκκλίναι
ἐκκλῖναι
ἀπὸ κακοῦ ὁ τοῦ κυρίου φόβος παρέχει· τὸ δὲ ποιῆσαι τὸ ἀγαθὸν ἡ ἀγαπὴ προστάσσει.
28
verse
part
1
ὅτι κύριος ἀγαπᾷ κρίσιν
sch24
scholion
Κρίσιν δικαιοκρισίαν, οὐ τὴν δικαστικήν, ἀλλὰ τὴν ἐξ ἀπλανοῦς καὶ ὑγιοῦς κριτηρίου.
Ὁ δὲ Κύριος οὐ μὴ ἐγκαταλίπῃ αὐτὸν εἰς τὰς χεῖρας αὐτοῦ, οὔτε μὴ καταδικάσαι αὐτὸν, ὅταν κρίνηται αὐτῷ. Μὴ καταδικάσαι,
32
verse
κατανοεῖ ὁ ἁμαρτωλὸς τὸν δίκαιον καὶ ζητεῖ τοῦ θανατῶσαι αὐτόν
sch25
scholion
Δηλονότι
ὁ ἀντίδικος
.
35
verse
εἶδον ἀσεβῆ ὑπερυψούμενον καὶ ἐπαιρόμενον ὡς τὰς κέδρους τοῦ Λιβάνου
36
verse
part
1
καὶ παρῆλθον καὶ ἰδοὺ οὐκ ἦν
sch26
scholion
Ὡς δύσκολον τὸ παρελθεῖν τὸν ἀσεβῆ μηδὲν παθόντα.Ἢ τάχα ἡ θεία τοῦτο λέγει γραφή·
αὐτὰ ἐννοεῖν βουλόμενος, θεωρήσω, οὐδὲ τόπον ἐν ᾧ ἑστάναι ἐδόκουν, δεδύνημαι εὑρεῖν,
ὅπου γὰρ ἂν
αὐτὸς
αὕτη
παρέλθῃ·
καθαιρεῖ πᾶν ὕψωμα ἐπαιρόμενον κατὰ τῆς γνώσεως τοῦ θεοῦ
.
Καὶ ἴδε
37
verse
part
1
φύλασσε ἀκακίαν καὶ ἰδὲ
εὐθύτητα
sch27
scholion
Τό καὶ ἴδε εὐθύτητα ἀντὶ
τοῦ·Ὄψει
τοῦ καὶ ὄψῃ
εὐθύτητα.
37
psalm
1
verse
ψαλμὸς· τῷ Δαυὶδ· εἰς ἀνάμνησιν περὶ σαββάτου.
2
verse
κύριε, μὴ τῷ θυμῷ σου ἐλέγξῃς με μηδὲ τῇ ὀργῇ σου παιδεύσῃς με
α.´ «
sch1
scholion
Παιδεύει ἡμᾶς ὁ κύριος εἰς
ἀνάμνησιν ἄγων τῆς ἀρετῆς· ὁ δὲ ἅγιος οὐ τὸν
ἔλεγχον » ἢ τὴν « παιδείαν »
ἔλεγχον ἢ τὴν παιδείαν
παραιτεῖται, ἀλλὰ τὴν μετ'
ὀργῆς » καὶ « θυμοῦ.»
ὀργῆς καὶ θυμοῦ.
5
verse
ὅτι αἱ ἀνομίαι μου ὑπερῆραν τὴν κεφαλήν μου,
ὡσεὶ φορτίον βαρὺ ἐβαρύνθησαν ἐπ' ἐμέ.
β.´ «
sch2
scholion
Δεῦτε πάντες
, φησὶν ὁ Χριστός,
οἱ κοπιῶντες καὶ πεφορτισμένοι, κἀγὼ ἀναπαύσω ὑμᾶς
.
6
verse
προσώζεσαν καὶ ἐσάπησαν οἱ μώλωπές μου ἀπὸ προσώπου τῆς ἀφροσύνης μου
γ.´Ἐντεῦθεν
sch3
scholion
Ἐντεῦθεν
τὴν φύσιν τῆς ἁμαρτίας γινώσκομεν ὁποία τίς ἐστιν· πλὴν ὅτι ἀπὸ
ἀφροσύνης »
ἀφροσύνης
ἡμῖν ἐπισυμβαίνουσιν αἱ ἁμαρτίαι.
sch4
scholion
Εἰ ἡ
φρόνησις
φρόνησίς
ἐστιν ἐπιστήμη ἀγαθῶν καὶ κακῶν καὶ οὐθετέρων, ἡ ἀφροσύνη ἐστὶν ἄγνοια ἀγαθῶν καὶ κακῶν καὶ οὐδετέρων.
8
verse
1
part
ὅτι αἱ ψύαι μου ἐπλήσθησαν ἐμπαιγμῶν
sch5
scholion
Λεκτέον τοῦτο πρὸς τοὺς γελῶντας πολλὰ ἢ̀ τερπομένους ἐπὶ
γελῴοις
γεοίοις
.
10
verse
1
part
κύριε, ἐναντίον σου πᾶσα ἡ ἐπιθυμία μου
sch6
scholion
Αὕτη ἐστὶ ἡ φυσικὴ κίνησις τοῦ ἐπιθυμητικοῦ μέρους τῆς ψυχῆς τὸ ἐφίεσθαι τοῦ θεοῦ.
11
verse
part
2
Ἡ καρδία μου ἐταράχθη, ἐγκατέλιπέ με ἡ ἰσχύς μου,
καὶ τὸ φῶς τῶν ὀφθαλμῶν μου
οὐκ ἔστι
καὶ αὐτὸ οὐκ ἔστιν
μετ' ἐμοῦ
sch7
scholion
ζ.´
Τὸ φῶς τῶν ὀφθαλμῶν
ἐστιν
ἡ θεωρία, ἥτις ἐν καιρῷ πειρασμοῦ διαφεύγει τὸν νοῦν.
12
verse
2
part
καὶ οἱ ἔγγιστά μου μακρόθεν ἔστησαν
sch8
scholion
Τάχα δυνάμεις τινὰς λέγει ἁγίας ὑποχωρούσας ἐν καιρῷ πειρασμοῦ πρὸς δοκιμὴν τοῦ πειραζομένου, ἢ πρὸς κόλασιν.
14
verse
part
1
{Ant 6.17}
ἐγὼ δὲ ὡσεὶ κωφὸς οὐκ ἤκουον
sch9
scholion
καὶ ὡσεὶ ἄλαλος οὐκ ἀνοίγων τὸ στόμα αὐτοῦ, κ. τ. ἑ. θ.´Ἐδέχετο
Ἐδέχετο
μὲν τοὺς λογισμοὺς τοῦ πειράζοντος, οὐκ
ἤκουε
ἤκουεν
δὲ αὐτῶν μὴ ἐνεργῶν κατ' αὐτούς. Κωφότης δέ ἐστιν ἡ ἀπάθεια δι' ἣν οὐκ ἤκουεν αὐτῶν.
17
verse
ὅτι εἶπα· μήποτε ἐπιχαρῶσίν μοι οἱ ἐχθροί μου· καὶ ἐν τῷ σαλευθῆναι πόδας μου ἐπ' ἐμὲ ἐμεγαλορρημόνησαν
sch10
scholion
ι.´Ἐπὶ
Ἐπὶ
μὲν τοῖς μετανοοῦσιν οἱ ἄγγελοι
χαίρουσιν, »
χαίρουσιν,
ἐπὶ δὲ τοῖς σαλευομένοις οἱ δαίμονες.
20
verse
part
1
οἱ δὲ ἐχθροί μου ζῶσιν καὶ κεκραταίωνται ὑπὲρ
ἐμε. ια.´
ἐμέ
sch11
scholion
Οὐ ταύτην τὴν
ζωὴν »
ζωὴν
τὴν εἰποῦσαν·
̓Εγώ
Ἐγώ
εἰμι ἡ ζω
ή.
21
verse
part
1
οἱ ἀνταποδιδόντες κακὰ ἀντὶ ἀγαθῶν
sch12
scholion
ἐνδιέβαλόν με, ἐπεὶ κατεδίωκον δικαιοσύνην. ιβ.´«Ἀνταπεδίδοσαν
Ἀνταπεδίδοσαν
κακὰ ἀντὶ ἀγαθῶν, οὐ τῶν εἰς ἐκείνους γενομένων, ἀλλὰ τῶν ἁπλῶς γινομένων διὰ τὸν κύριον.
22
verse
μὴ ἐγκαταλίπῃς με, κύριε· ὁ θεός μου, μὴ ἀποστῇς ἀπ' ἐμοῦ·
23
verse
πρόσχες εἰς τὴν βοήθειάν μου, κύριε τῆς σωτηρίας μου
sch13
scholion
ιγ.´
Καλὸν προοίμιον προσευχῆς τὸ
μὴ ἐγκαταλίπῃς με, κύριε· ὁ θεός μου, μὴ ἀποστῇς
ἀπ'
ἀπὸ
ἐμοῦ·
πρόσεχε
πρόσχες
εἰς τὴν βοήθειάν μου, κύριε τῆς σωτηρίας μου· Ἔχει γὰρ ἐν ἑαυτῷ καὶ τὴν ἁγίαν τριάδα.
38
psalm
1
verse
Εἰς τὸ τέλος, τῷ Ἰδιθούμ· ᾠδὴ τῷ Δαυίδ.
sch+1
scholion
[Ἰδιθοὺμ αἱματίζοντος αὐτοὺς ἢ πηδῶντος αὐτούς.]
3
verse
part
1
ἐκωφώθην καὶ ἐταπεινώθην καὶ ἐσίγησα ἐξ ἀγαθῶν
sch1
scholion
κ. τ. ἑ. ᾿̓Εν
Ἐν
τοῖς πειρασμοῖς φεύγει τὰ ἀγαθὰ
ἐξ
ἀφ'
ἡμῶν καὶ σιωπᾷ ἡ ψυχὴ
ἐξ αὐτῶν.Ἐκεῖνα
ἀπ' αὐτῶν· ἐκεῖνα
γὰρ φθέγγεται
ἡ
ψυχὴ ἃ γινώσκει
καὶ
κἀκεῖνα
σιωπᾷ ἃ
οὐ γινώσκει.Ἀγαθὰ
μὴ γινώσκει. Ἀγαθὰ
δὲ
εἶπε νῦν
νῦν εἴρηκεν
τὰς ἀρετὰς καὶ τὰς γνώσεις αἵτινες ἐν καιρῷ πειρασμοῦ διαφεύγουσι τοὺς πειραζομένους.
4
verse
part
1
ἐθερμάνθη ἡ καρδία μου ἐντός μου
sch2
scholion
κ. τ. ἑ.
Δυνατὸν μὲν τοῦ τῆς ὀργῆς ἐπιστάντος δαίμονος μὴ ὀργισθῆναι, ἀδύνατον δὲ τάχα μὴ θερμανθῆναι.
5
verse
part
1
γνώρισόν μοι, κύριε, τὸ πέρας μου
sch3
scholion
κ. τ. ἑ.
Πέρας ἐστὶ τῆς λογικῆς φύσεως ἡ γνῶσις τῆς ἁγίας τριάδος.
6
verse
part
3
πλὴν τὰ σύμπαντα ματαιότης, πᾶς ἄνθρωπος ζῶν·
7
verse
part
1
κ. τ. ἑ.
μέντοιγε ἐν εἰκόνι διαπορεύεται ἄνθρωπος
sch4
scholion
Τὰ σωματικὰ πάντα ματαιότης ἐστὶν· ἡ γὰρ ἀσώματος φύσις κατ' εἰκόνα γεγένηται θεοῦ.
7
verse
3
part
θησαυρίζει καὶ οὐ γινώσκει τίνι συνάξει αὐτά
sch5
scholion
Τοῦτο λεκτέον πρὸς
τοὺς
ἄπαιδας πλουσίους πλεονεκτοῦντας
καὶ
μηδένα τῶν πτωχῶν ἐλεοῦντας.
11
verse
1
part
ἀπόστησον ἀπ' ἐμοῦ τὰς μάστιγάς σου
sch6
scholion
ἀπὸ τῆς ἰσχύος τῆς χειρός σου ἐγὼ ἐξέλιπον.
Μάστιγας τοὺς πειρασμοὺς λέγει.
12
verse
1
part
ἐν ἐλεγμοῖς ὑπὲρ ἀνομίας ἐπαίδευσας ἄνθρωπον
sch7
scholion
Παιδεύων ἡμᾶς ὁ κύριος ὑπὲρ τῶν ἀνομιῶν ἡμᾶς παιδεύει ὡς καὶ τὸν ἐν
εὐαγγελίῳ παραλυτικόν. Εἰσάκουσον τῆς προσευχῆς μου, Κύριε, καὶ τῆς δεήσεώς μου· ἐνώτισαι
τῷ εὐαγγελίῳ παραλυτικόν.
13
verse
part
3
τῶν δακρύων μου μὴ παρασιωπήσῃς
sch8
scholion
Προτρεπτικὸν εἰς τὸ μετὰ δακρύων προσεύχεσθαι.
13
verse
part
4
ὅτι πάροικος ἐγώ εἰμι
ἐν τῇ γῇ
παρὰ σοὶ
part
5
καὶ παρεπίδημος καθὼς πάντες οἱ πατέρες μου
sch9
scholion
κ. τ. ἑ.
Πάντες οἱ τῶν δικαίων ὡς δικαίων πατέρες,
πάροικο
ί εἰσι
καὶ παρεπίδημο
ι, σκιὰν ἡγούμενοι τὸν βίον τὸν ἐπὶ τῆς γῆς.
14
verse
ἄνες μοι, ἵνα ἀναψύξω πρὸ τοῦ με ἀπελθεῖν καὶ οὐκέτι μὴ ὑπάρξω
sch10
scholion
Οὐχ ὑπάρξω τοιοῦτος οἷος
ἦν·
ἂν
γενοίμην
γενοίμην,
ἐκ τῆς πρὸς σοῦ μοι γενομένης ἀνέσεως. Ἄνεσις δὲ θεοῦ ἐστιν ἀπάθεια ψυχῆς μετὰ γνώσεως τῶν ὄντων
ἀληθῶς
ἀληθοῦς
.
39
psalm
3
verse
part
1
καὶ
ἀνήγαγέ
ἀνήγαγέν
με ἐκ λάκκου ταλαιπωρίας
sch1
scholion
Καὶ ἀπὸ πηλοῦ ἰλύος. Λάκκος γὰρ ταλαιπωρίας, κακία καὶ ἀγνωσία. Ἀνήγαγέ με ἐκ λάκκου ταλαιπωρίας, κ. τ. ἑ. -β´-γ´.
Λάκκος ταλαιπωρίας κακία καὶ ἀγνωσία.
3
verse
part
3
καὶ ἔστησεν ἐπὶ πέτραν τοὺς πόδας μου
sch2
scholion
Πέτρα
ἐστὶ
ἐστὶν ἡ
πίστις Χριστοῦ.
3
verse
part
4
Καὶ κατεύθυνε
καὶ κατηύθυνεν
τὰ διαβήματά μου
sch3
scholion
Διὰ τῆς πρακτικῆς καὶ τῶν ἀληθινῶν δογμάτων.
4
verse
part
1
καὶ ἐνέβαλεν εἰς τὸ στόμα μου ᾆσμα καινὸν
sch4
scholion
κ. τ. ἑ.
Μετὰ τὴν ἀπάθειαν ᾄδομεν ᾆσμα καινὸν ἀνακαινισθέντος τοῦ οἴκου ἡμῶν.
4
verse
part
2
Καὶ ἐνέβαλεν εἰς τὸ στόμα μου ᾆσμα καινὸν,
ὕμνον τῷ θεῷ ἡμῶν
sch5
scholion
Ὕμνος ἐστὶν ἔκπληξις μετὰ δοξολογίας ἐπὶ τῇ θεωρίᾳ τῶν γεγονότων.
sch5b
scholion
Πολλὰ ἐποίησας σὺ, Κύριε,
Πρῶτον
ὁ θεὸς
μου, τὰ θαυμάσιά σου.
ἀνάγει τινὰ ἐκ λάκκου ταλαιπωρίας, δεύτερον ἐπὶ πέτραν ἵστησιν τοὺς πόδας αὐτοῦ, τρίτον κατευθύνει τὰ διαβήματα, τέταρτον ᾆσμα χαρίζεται καινόν, πένμπτον ὕμνον τῷ θεῷ. Πλὴν σημειωτέον ὅτι ὁ ἐμπεσὼν εἰς τὸν λάκκον ποτὲ οὐκ ἦν ἐν τῷ λάκκῳ. Ζητήσεις δὲ πότερον αὐτὸς ἐμπέπτωκεν ἀφ' ἑαυτοῦ ἢ ὑφ' ἑτέρου τινὸς ἐνεβλήθη ἢ καὶ ὑφ' ἑαυτοῦ καὶ ὑφ' ἑτέρου.
6
verse
part
3
ἀπήγγειλα καὶ ἐλάλησα, ἐπληθύνθησαν ὑπὲρ ἀριθμόν
sch6
scholion
Ἤτοι ὡς μὴ ὄντα τῇ φύσει ἀριθμητὰ
ἢ
ὡς ὑπερβαίνοντα διὰ τὸ πλῆθος τὴν φύσιν τοῦ
ἀριθμου
ἀριθμοῦ
.
7
verse
part
3
ὁλοκαύτωμα καὶ περὶ ἁμαρτίας οὐκ ᾔτησας
sch7
scholion
κ. τ. ἑ.
Ὁλοκαυτώματα αἰσθητὰ οὐ ζητεῖ ὁ θεός·
Θυσί
α γὰρ
τῷ θεῷ πνεῦμα συντετριμμένο
ν.
sch7b
scholion
Ὁλοκαυτοῦται ψυχὴ τῷ πυρὶ τῷ ἁγίῳ ἀποτιθεμένη κακίαν καὶ ἀγνωσίαν.
8
verse
2
part
ἐν κεφαλίδι βιβλίου γέγραπται περὶ ἐμοῦ
sch8
scholion
Πᾶσαν τὴν θεόπνευστον γραφὴν μίαν εἴρηκεν
κεφαλίδα
βιβλίου διὰ τὸ πᾶσαν αὐτὴν ἐφ' ἕνα νεύειν σκοπόν· καλῶς οὖν ὁ Σολωμὼν παρεγγυᾷ μὴ κτᾶσθαι βιβλία πολλά, τὴν πεπλανημένην αἰνιττόμενος διὰ τοῦ πλήθους ὡς οἶμαι σοφίαν.
11
verse
τὴν δικαιοσύνην σου οὐκ ἔκρυψα ἐν τῇ καρδίᾳ μου, τὴν ἀλήθειάν σου καὶ τὸ σωτήριόν σου εἶπα· οὐκ ἔκρυψα τὸ ἔλεός σου καὶ τὴν ἀλήθειάν σου ἀπὸ συναγωγῆς πολλῆς
sch9
scholion
Ἀποκαλύπτει ὁ Χριστὸς τοὺς περὶ ἐλέους καὶ ἀληθείας λόγους
τῇ φύσει τῇ λογικῇ καὶ τοὺς περὶ σωτητίας. Καὶ τοὺς μὲν περὶ ἐλέους καὶ ἀληθείας λόγους
εὑρήσεις ἐν τῇ θεωρίᾳ, τοὺς
μὲν περὶ ἐλέους καὶ σωτηρίας, τοὺς
δὲ περὶ σωτηρίας ἐν τῇ πρακτικῇ.
13
verse
part
2
Ὅτι περιέσχον με κακὰ, ὧν οὐκ ἔστιν ἀριθμὸς, ... καὶ ἡ καρδία ἐγκατέλιπέ με. Καρδίαν νῦν λέγει τὴν ποιὰν τοῦ νοῦ διάθεσιν. Κατέλαβόν με
κατέλαβόν με αἱ
ἀνομίαι μου καὶ οὐκ ἠδυνήθην τοῦ βλέπειν
sch10
scholion
κ. τ. ἑ.
Ἡ μνήμη τῶν παλαιῶν πταισμάτων πέφυκεν ἐπισκοτεῖν ἡμῖν τῇ διανοίᾳ
13
verse
part
4
καὶ ἡ καρδία μου ἐγκατέλιπέν με
sch11
scholion
Καρδίαν νῦν λέγει τὴν ποιὰν τοῦ νοῦ διάθεσιν
.
15
verse
part
1
Καταισχυνθείησαν καὶ ἐντραπείησαν ἅμα οἱ ζητοῦντες τὴν ψυχήν μου τοῦ ἐξᾶραι αὐτὴν
κ. τ. ε.
sch12
scholion
Οὐ κατ' οὐσίαν ἐξαίρουσιν, ἀλλὰ διὰ τῆς κακίας ἀπὸ τῆς ἀρετῆς καὶ τῆς γνώσεως αὐτὴν ἐξαίρουσιν.
17
verse
ἀγαλλιάσαιντο
καὶ εὐφρανθείησαν ἐπὶ σοὶ πάντες οἱ ζητοῦντές σε, κύριε
sch13
scholion
Οὐκ
εἶπε δὲ,
εἶπεν
οἱ ζητήσαντες, ἀλλ' οἱ
ζητοῦντες,
ζητοῦντές σε, κύριε.
Καὶ
γὰρἸούδας
γὰρ Ἰούδας
ὁ προδότης
ἐζήτησε
ἐζήτησεν
μὲν
ποτε
ποτέ
, οὐ ζητεῖ δὲ νῦν.
40
psalm
4
verse
1
part
κύριος βοηθήσαι αὐτῷ ἐπὶ κλίνης ὀδύνης αὐτοῦ
sch1
scholion
Κλίνη ὀδύνης
τὸ σῶμά
ἐστι
τῆς ταπεινώσεως
.
4
verse
2
part
ὅλην τὴν κοίτην αὐτοῦ ἔστρεψας ἐν τῇ
ἀῤῥωστίᾳ
ἀρρωστίᾳ
αὐτοῦ
sch2
scholion
Ἆρον
,
τὸν κράββατον, φησὶ,
φησί,
τὸν κράβατόν σου
καὶ περιπάτει
. Τοῖς μὲν γὰρ
ὑγιαίνουσι
ὑγιαίνουσιν
κατὰ διάνοιαν ἕπεται τὸ σῶμα, οἱ δὲ
ἀῤῥωστοῦντες
ἀρρωστοῦντες
ἀκολουθοῦσιν τῷ σώματι.
Βαρύς
verse
6
οἱ ἐχθροί μου εἶπαν κακά μοι· Πότε ἀποθανεῖται καὶ ἀπολεῖται τὸ ὄνομα αὐτοῦ;
sch3
scholion
Βαρὺς
γάρ
ἐστιν ἡμῖν καὶ βλεπόμενος
.
γάρ.
9
verse
2
part
μὴ ὁ κοιμώμενος οὐχὶ προσθήσει τοῦ ἀναστῆναι;
sch4
scholion
Ἀναγκαίως λέγει τῇ κοιμήσει τὴν ἀνάστασιν
ἕπεσθαι.Ἡ
ἕπεσθαι. Εἰ
δὲ κοίμησίς ἐστιν ὁ
θάνα-τος.Ἀναγκαίως
θάνατος, ἀναγκαίως
τῷ θανάτῳ ἀκολουθήσει καὶ ἡ ἀνάστασις.
41
psalm
scholion
sch+1
[Μέχρι τούτου τοῦ ψαλμοῦ καθ' Ἑβραίους ἡ πρώτη βίβλος τῶν ψαλμῶν.]
3
verse
2
part
πότε ἥξω καὶ ὀφθήσομαι τῷ προσώπῳ τοῦ θεοῦ
sch1
scholion
Εἰ
τὸ πρόσωπον τοῦ
Θεοῦ
πατρὸς
οἱ ἄγγελοι βλέπουσι
διὰ παντὸς
διαπαντός
, οὗτος δὲ τὸ πρόσωπον ἐπιθυμεῖ ἰδεῖν τοῦ θεοῦ
, ἄγγελος ἄρα
ὁ Δαυὶδ
ἐπιθυμεῖ γενέσθαι.
ὁ Δαυῒδ καὶ βλέπειν τὸ πρόσωπον τοῦ Θεοῦ. α.
4
verse
part
1
ἐγενήθη μοι τὰ δάκρυά μου ἄρτος ἡμέρας καὶ νυκτὸς
Τροφιμώτατός
sch2
scholion
Τροφιμώτατος ὁ τοιοῦτός
ἐστι κλαυθμὸς ὁ τρέφων
τὴν ψυχήν. Μακάριοι
ψυχήν·
Μακάριοι
γὰρ
οἱ κλαίοντες νῦν ὅτι
γελάσονται. -5
αὐτοὶ γελάσονται
.
4
verse
2
part
ἐν τῷ λέγεσθαί μοι καθ' ἑκάστην ἡμέραν· ποῦ ἐστιν ὁ θεός σου;
sch3
scholion
Ὁ θεὸς
μὲν ὡς
ὡς μὲν
δημιουργὸς
ἐστιν ἐν πᾶσι
ἐν πᾶσίν ἐστι
τοῖς γεγονόσιν, ὡς δὲ ἀρετὴ καὶ σοφία ἐν πάσαις ταῖς ἁγίαις δυνάμεσιν. Εἰ δὲ καὶ κατὰ δύναμιν λαμβάνοιτο ἡ ἀρετὴ καὶ ἡ σοφία, καὶ ἐν ταῖς ἀντικειμέναις δυνάμεσιν· εἰ δὲ
πὴ
πῂ
μὲν δυνάμει,
πὴ
πῂ
δὲ ἐνεργείᾳ, καὶ ἐν ἀνθρώποις
ἐστὶν ὁ
ὑπάρχει
θεός. Τὸ γὰρ ἀεὶ ἐνεργεῖν κατὰ θεὸν ἀγγέλων
ἐστί·
ἐστίν,
τὸ δὲ μηδέποτε
ἐνεργεῖν κατὰ θεὸν
δαιμόνων, τὸ δέ
ποτὲ μὲν
ποτε μὲν ἐνεργεῖν
καλῶς, ποτὲ δὲ
οὐκ
μὴ ἐνεργεῖν
ὀρθῶς ἀνθρώπων ἐστίν.
7
verse
1
part
πρὸς ἐμαυτὸν ἡ ψυχή μου ἐταράχθη
δ.´
sch4
scholion
Φυσικὴ κίνησις τοῦ θυμοῦ.
7
verse
2
part
διὰ τοῦτο μνησθήσομαί σου ἐκ γῆς Ἰορδάνου καὶ Ἑρμωνιεὶμ ἀπὸ ὄρους μικροῦ
sch4+
scholion
[Ἰορδάνης, κατάβασις αὐτῶν, Ἑρμονιείμ, ἀναθεματισμός.]
11
verse
2
part
ἐν τῷ λέγειν αὐτούς μοι καθ' ἑκάστην ἡμέραν· ποῦ ἐστιν ὁ θεός σου;
sch5
scholion
Τάχα τὸν ἅγιον λυπεῖ τὸ ποῦ ἐπὶ θεοῦ λεγόμενον, ὅπερ ἐστὶ τόπου σημαντικόν. Τῆς ἐσχάτης δὲ ἀγνοίας τὸ ἐν τόπῳ νομίζειν εἶναι τὸν θεόν, ὄγκῳ γὰρ συνυφίσταται τόπος, ὄγκου δὲ τὸ Θεῖον ἐλεύθερον.
12
verse
1
part
ἵνα τί περίλυπος εἶ, ψυχή, καὶ ἵνα τί συνταράσσεις με;
᾿ἀναγκαῖα
sch6
scholion
Ἀναγκαῖα
ταῦτα ἐν καιρῷ λύπης
ἐπαγόμενα
ἐπᾳδόμενα τῇ
ψυχῇ.
42
psalm
3
verse
1
part
ἐξαπόστειλον τὸ φῶς σου καὶ τὴν ἀλήθειάν σου
αὐτά με ὡδήγησαν καὶ ἤγαγόν με εἰς ὄρος ἅγιόν σου, καὶ εἰς τὰ σκηνώματά σου «
sch1
scholion
Ἐγώ εἰμι τὸ φῶς τοῦ κόσμου
,
φησὶν ὁ Σωτήρ
ὁ σωτήρ ἐν τοῖς εὐαγγελίοις φησί
· καὶ πάλιν·
Ἐγώ εἰμι ἡ ἀλήθεια
.
3
verse
2
part
αὐτά με ὡδήγησαν καὶ ἤγαγόν με εἰς ὄρος ἅγιόν σου καὶ εἰς τὰ σκηνώματά σου
sch2
scholion
Ὄρος ἅγιόν ἐστι
τοῦ
θεοῦ ὁ Χριστός· σκηνώματα δὲ αὐτοῦ αἱ ἅγιαι δυνάμεις ἐν αἷς κατοικεῖ.
43
psalm
2
verse
1
part
ὁ θεὸς, ἐν τοῖς ὠσὶν ἡμῶν
ἠκούσαμεν1.
ἠκούσαμεν
sch1
scholion
Ἐκ προσώπου τῶν ἐν τῇ διασπορᾷ ὁ
παρών ἐστι
ψαλμὸς ἢ ἐκ προσώπου τῶν ἀπὸ τῶν ἐθνῶν, οἵτινες ἐπίστευσαν ἐξ ἀκοῆς μεταπαραλαβόντες τὸν λόγον
ἀπὸ
τοῦἸσραὴλ.
3
verse
1
part
ἡ χείρ σου ἔθνη
ἐξωλόθρευσε, κ. τ. ἑ.
ἐξωλέθρευσεν καὶ κατεφύτευσας αὐτούς
sch2
scholion
Κακίαν μὲν καὶ ἀγνωσίαν ἐξολοθρεύει θεὸς, ἀρετὴν δὲ καὶ γνῶσιν καταφυτεύει·
Πᾶσα γὰρ φυτεία ἣν οὐκ ἐφύτευσεν
ὁ θεὸς
ἐκριζωθήσεται
.
4
verse
1
part
οὐ γὰρ ἐν τῇ ῥομφαίᾳ αὐτῶν ἐκληρονόμησαν γῆν
sch3
scholion
Ἐφ' ἡμῖν μέν ἐστι τὸ κατορθῶσαι τὴν ἀρετὴν σὺν τῇ δυνάμει τοῦ θεοῦ, τὸ δὲ καταξιωθῆναι γνώσεως πνευματικῆς οὐκ ἔστιν
τῶν
ἐφ' ἡμῖν.
6
verse
ἐν σοὶ τοὺς ἐχθροὺς ἡμῶν κερατιοῦμεν καὶ ἐν τῷ ὀνόματί σου ἐξουδενώσομεν τοὺς ἐπανισταμένους ἡμῖν
κ. τ. ἑ.
sch4
scholion
Κέρας ψυχῆς νοῦς καθαρός. Καὶ διὰ μὲν τῆς πρακτικῆς τοὺς ἐχθροὺς κερατίζει, διὰ δὲ τῆς γνώσεως τοὺς ἐπανισταμένους αὐτῷ καὶ ἀντικειμένους τῇ πνευματικῇ θεωρίᾳ ἐξουθενεῖ.
9
verse
part
1
ἐν τῷ θεῷ
ἐπαινεθησόμεθα
ἐπαινεσθησόμεθα
ὅλην τὴν ἡμέραν
Ὁ μὲν μακάριος ἐπαινεῖται
sch5
scholion
Ὅλην τὴν ἡμέραν
τὴν
ἐν τῷ θεῷ
τὴν ἑαυτοῦ δηλονότι
εἶπεν
ζωήν, ἥτις συνέστηκεν ἀπὸ ἀπαθείας καὶ γνώσεως θεοῦ.
11
verse
1
part
ἀπέστρεψας ἡμᾶς εἰς τὰ ὀπίσω παρὰ τοὺς ἐχθροὺς ἡμῶν
sch6
scholion
Ἔμπροσθεν ἡμῶν λέγονται εἶναι αἱ ἀρεταὶ, ὄπισθεν δὲ αἱ κακίαι. Διὸ προστασσόμεθα φεύγειν μὲν τὴν πορνείαν, τὴν δὲ φιλοξενίαν διώκειν.
11
verse
2
part
καὶ οἱ μισοῦντες
ἡμᾶς
διήρπαζον ἑαυτοῖς
sch7
scholion
Διὰ τῆς κακίας καὶ ἀγνωσίας ἁρπάζουσιν ἡμᾶς
οἱ ἐχθροί.
13
verse
ἀπέδου τὸν λαόν σου ἄνευ τιμῆς,
καὶ οὐκ ἦν πλῆθος ἐν τοῖς ἀλλάγμασιν αὐτῶν
sch8
scholion
Ταῖς γὰρ ἁμαρτίαις ἐπράθημεν, ἀφ' ὧν
ἡμᾶς Χριστὸς
ὁ Χριστὸς ἡμᾶς
ἐξηγόρασεν
.
16
verse
2
part
καὶ ἡ αἰσχύνη τοῦ προσώπου μου
ἐκάλυψέ
ἐκάλυψέν
με
sch9
scholion
Ἑαυτοὺς μὲν αἰσχυνόμεθα κατὰ διάνοιαν ἁμαρτάνοντες, τοὺς δὲ ἀνθρώπους κατ' ἐνέργειαν πλημμελοῦντες.
17
verse
1
part
ἀπὸ φωνῆς ὀνειδίζοντος καὶ παραλαλοῦντος
sch10
scholion
Τοῦτο λεκτέον πρὸς τοὺς ἐν τοῖς διωγμοῖς ὑπομείναντας .
18
verse
2
part
καὶ οὐκ ἠδικήσαμεν ἐν διαθήκῃ σου
sch11
scholion
Ἀδικεῖ τὴν διαθήκην τοῦ θεοῦ πᾶς ὁ μὴ
ζῶν κατ' αὐτήν
κατ' αὐτήν πολιτευόμενος
.
20
verse
1
part
ὁτι ἐταπείνωσας ἡμᾶς ἐν τόπῳ κακώσεως
sch12
scholion
Τόπος κακώσεως τὸ
ἀνθρώπινόν ἐστι σῶμα,
σῶμά ἐστι τὸ ἀνθρώπινον
καὶ ὁ τούτου συγγενὴς
κόσμος.Ἐν ἀλλοτρίᾳ, φησὶν, ἡμᾶς εἶναι πεποίηκας· ὅπερ οὐκ εἵα τὰς λατρείας ἐπιτελεῖσθαι
κόσμος
.
21
verse
2
part
καὶ εἰ διεπετάσαμεν χεῖρας ἡμῶν πρὸς θεὸν ἀλλότριον
κ. τ. ἑ.
sch13
scholion
Εἴ τις οὐκ ἔστι γνῶσις οὐσιώδης ἢ ταύτην τὴν γνῶσιν οὐκ ἔχει ἐν ἑαυτῷ, θεός ἐστιν ἀλλότριος.
23
verse
1
part
ὅτι
ἕνεκά σου
ἕνεκα σοῦ
θανατούμεθα ὅλην τὴν ἡμέραν
sch14
scholion
Ὁ Παῦλός φησι·
Καθ' ἡμέραν
ἀποθνήσκω
ἀποθνῄσκω
, νὴ τὴν ὑμετέραν καύχησιν ἣν ἔχω ἐν
ΧριστῷἸησοῦ. »
Χριστῷ Ἰησοῦ
.
24
verse
1
part
ἐξεγέρθητι· ἵνα τί ὑπνοῖς, κύριε;
sch15
scholion
Ἐκάθευδέ ποτε ἐν τῷ πλοίῳ τῶν μαθητῶν ὁ Χριστὸς, ἀλλὰ
γενομένου χειμῶνος ἐξήγειραν
σφοδροτέρου προσπεσόντος ἀνέμου ἐξύπνισαν
αὐτὸν οἱ μαθηταί,
δεικνύντος τοῦ λόγου, χειμῶνος λογισμῶν
διδάσκοντες ἡμᾶς, σφοδροτέρων λογισμῶν ἐν τῇ ψυχῇ γινομένων, ὀργῆς ἢ ἀδικίας ἢ πορνείας ἢ γαστριμαργίας ἢ ὑπερηφανίας, ἐξυπνίζειν ἀγάπην, δικαιοσύνην, σωφροσύνην, ἐγκρακείαν, τεπεινοφροσύνην, γνῶσιν, σοφίαν.
44
psalm
2
verse
1
part
ἐξηρεύξατο ἡ καρδία μου λόγον ἀγαθόν
sch1
scholion
Λόγος ἀγαθός
ἐστι
ἐστιν
ὁ ἀρετὴν ἢ γνῶσιν σημαίνων θεοῦ.
̓ περίζωσαι τὴν ῥομφαίαν σου ἐπὶ τὸν μηρόν σου, δυνατέ
3
verse
part
1
ὡραῖος κάλλει παρὰ τοὺς υἱοὺς τῶν ἀνθρώπων
sch2
scholion
Τὴν σοφίαν τὴν πνευματικὴν καὶ τὸν λόγον τοῦ θεοῦ συγκρίνει σοφίᾳ κοσμικῇ καὶ λόγῳ ἀνθρωπίνῳ.
4
verse
περίζωσαι τὴν ῥομφαίαν σου ἐπὶ τὸν μηρόν σου, δυνατέ, τῇ ὡραιώτητί σου καὶ τῷ κάλλει σου
sch3
scholion
Αὕτη ἡ ῥομφαία χωρίζει ψυχὴν ἀπὸ κακίας καὶ νοῦν ἀπὸ ἀγνωσίας, τὸν λεγόμενον παλαιὸν ἄνθρωπον διαφθείρουσα καὶ ποιοῦσα καινὸν ἐν Χριστῷ
κατ' εἰκόνα τοῦ κτίσαντος
.
5
verse
part
1
καὶ ἔντεινον καὶ κατευοδοῦ καὶ βασίλευε
part
2
ἕνεκεν ἀληθείας καὶ πραΰτητος καὶ δικαιοσύνης
sch4
scholion
Οἱ ἀληθεῖς, καὶ πραεῖς καὶ δίκαιοι βασιλεύονται ὑπὸ Χριστοῦ.
5
verse
3
part
καὶ ὁδηγήσει σε θαυμαστῶς ἡ δεξιά σου
sch5
scholion
Δεξιὰ τοῦ θεοῦ ἐστιν ὁ Χριστὸς καὶ θεὸς λόγος ἐν αὐτῷ.
6
verse
1
part
τὰ βέλη σου ἠκονημένα, δυνατέ
sch6
scholion
Βέλη Χριστοῦ
αἱ
πρακτικαὶ ἀρεταὶ. Καὶ τῇ μὲν δικαιοσύνῃ τοξεύει τὸν ἄδικον, τῇ δὲ φρονήσει τὸν ἄφρονα, τῇ δὲ σωφροσύνῃ τὸν πόρνον· καὶ πάλιν τοξεύει τὸν δειλὸν τῇ ἀνδρείᾳ καὶ τῇ ἐγκρατείᾳ τὸν ἀκόλαστον
καὶ
τῇ μακροθυμίᾳ τὸν ὀργίλον καὶ τῇ πίστει τὸν ἄπιστον. Φαίνεται δὲ ὡς ἔοικε τὸ βέλος τῆς πίστεως πρὸ τῶν ἄλλων πεμπόμενον βελῶν, εἴγε
δεῖ πρῶτον πιστεῦσαι τὸν προσερχόμενον τῷ θεῶ ὅτι ἔστι
,
κατὰ τὸν Παῦλον.
8
verse
2
part
διὰ τοῦτο ἔχρισέν σε ὁ θεὸς ὁ θεός σου
3
part
ἔλαιον ἀγαλλιάσεως παρὰ τοὺς μετόχους σου
ἡ
sch7
scholion
Εἰ
πᾶσα δύναμις τῶν οὐρανῶν τῇ τῶν γεγονότων
κέχρηται
κέχρισται
θεωρίᾳ, ὁ δὲ Χριστὸς παρὰ πάντας
κέχρηται
κέχρισται τοὺς
μετόχους αὐτοῦ, τῇ τῆς μονάδος δηλονότι κέχρισται γνώσει. Διὸ καὶ μόνος λέγεται
ἐν δεξιᾷ καθέζεσθαι τοῦ πατρός
· Χριστὸν δέ φημι τὸν μετὰ
τοῦ
θεοῦ λόγου ἐπιδημήσαντα κύριον.
10
verse
θυγατέρες βασιλέων ἐν τῇ τιμῇ σου· παρέστη ἡ βασίλισσα ἐκ δεξιῶν σου ἐν ἱματισμῷ διαχρύσῳ περιβεβλημένη πεποικιλμένη
sch8
scholion
οἱ ἅγιοι μαθηταὶ λαβόντες τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν γεγόνασι βασιλεῖς, διόπερ καὶ αἱ ὑπ' αὐτῶν γεννώμεναι κατ' ἀρετὴν ψυχαὶ θυγατέρες λέγονται βασιλέων. Πᾶσαι δὲ αὗται αἱ ψυχαὶ κατὰ τὴν πίστιν καὶ τὴν ἀρετὴν ἑνούμεναι μίαν ἀπεργάζονται βασιλίδα παρεστῶσαν ἐκ δεξιῶν τοῦ Χριστοῦ. Καὶ νῦν μὲν ἡ ἐκκλησία τοῦ
Θεοῦ
κυρίου
διάχρυσα ἔχει ἱμάτια,
ἐκ μέρους γινώσκουσα καὶ ἐκ μέρους προφητεύουσα
· ὅταν δὲ ἔλθῃ τὸ τέλειον καὶ τὸ ἐκ μέρους καταργηθῇ, τότε ὁλόχρυσα ἕξει τὰ ἱμάτια· ἱμάτιον γάρ ἐστι φύσεως λογικῆς
ἡ πολυποίκιλος σοφία τοῦ θεοῦ
.
14
verse
part
1
πᾶσα ἡ δόξα αὐτῆς θυγατρὸς βασιλέως
ἔσωθεν[ἐν κροσσωτοῖς χρυσοῖς περιβεβλημένη πεποικιλμένη.]
ἔσωθεν
sch9
scholion
Πᾶσα ἡ δόξα
τῆςἘκκλησίας
τῆς ἐκκλησίας
ἡμῶν ἐν τῷ ἔσω ἀνθρώπῳ ἐστὶ κατ' ἀρετὴν καὶ γνῶσιν ποικίλην θεωρουμένη.
15
verse
2
part
αἱ πλησίον αὐτῆς ἀπενεχθήσονταί σοι
sch10
scholion
Πλησίον ἡμῶν εἰσιν ἢ πάντες οἱ τῆς ἀνθρωπίνης καταστάσεως ὄντες ἢ οἱ μὴ πάντη κατὰ τὰ δόγματα ἡμῖν ἐναντιούμενοι.
17
verse
1
part
ἀντὶ τῶν πατέρων σου
ἐγεννήθησάν
ἐγενήθησάν
σοι υἱοί
ἈντὶἈβραὰμ, καὶἸσαὰκ, καὶἸακὼβ
sch11
scholion
Ἀντὶ Ἀβραὰμ καὶ Ἰσαὰκ καὶ Ἰακὼβ
καὶ πάντων τῶν ἀπ' αἰῶνος διὰ πίστεως εὐαρεστησάντων τῷ κυρίῳ
ἐγεννήθησαν
ἐγενήθησαν
οἱ
μαθηται
μαθηταὶ
καὶ δι' αὐτῶν ἡμεῖς πάντες οἱ διὰ πίστεως κληρονομήσαντες ἐκείνους καὶ καταξιωθέντες τῆς αὐτῆς ἐκείνοις γνώσεως· αὕτη γάρ ἐστιν ἡ κληρονομία τῆς λογικῆς
φύσεώς
φύσεως
ἡ γνῶσις ἡ τοῦ θεοῦ.
45
psalm
2
verse
1
part
ὁ θεὸς ἡμῶν καταφυγὴ καὶ δύναμις
sch1
scholion
Φεύγοντες τὴν πορνείαν τῇ σωφροσύνῃ
προσφύγομεν,
προσφεύγομεν
καὶ
κατὰ τῆς γαστριμαργίας μαχόμενοι, μετὰ τῆς ἐγκρατείας
μαχόμενοι αὐτῇ τῇ σωφροσύνῃ
μαχόμεθα.
Εἰ γὰρ
Πάλιν φεύγοντες τὴν ἀδικίαν τῇ δικαιοσύνῃ
προσφεύγομεν
καταφυγὴ ὀνομάζεται· εἰ
καὶ μαχόμενοι αὐτῇ μετὰ τῆς δικαιοσύνης μαχόμεθα· ᾖ
δὲ
σὺν αὐτῇ
μετ' αὐτῆς
πολεμοῦμεν δύναμις
λέγεται.
3
verse
διὰ τοῦτο οὐ φοβηθησόμεθα ἐν τῷ ταράσσεσθαι τὴν γῆν καὶ μετατίθεσθαι ὄρη ἐν καρδίαις θαλασσῶν
sch2
scholion
Θαλάσσας καὶ ὄρη νῦν
φύσεις λέγει
ὀνομάζει φύσεις
λογικὰς ὑψουμένας καὶ
ἐπαιρομένας κατὰ τῆς γνώσεως τοῦ θεοῦ
.
5
verse
1
part
τοῦ ποταμοῦ τὰ ὁρμήματα εὐφραίνουσι τὴν πόλιν τοῦ θεου
sch3
scholion
Πόλις θεοῦ ἤτοι
ἡἘκκλησία, αὕτη ἡ
ἡ ἐκκλησία αὐτοῦ ἢ
λογικὴ ψυχή. Ποταμοῦ δὲ ὁρμήματα
τὰ τοῦ Πνεύματος χαρίσματα. Œ
λέγει
χαρίσματα τοῦ
ἁγίου Πνεύματος
πνεύματος τοῦ ἁγίου
·
Ποταμοὶ
γὰρ, φησίν,
ἐκ τῆς
καρδίας
κοιλίας
αὐτοῦ
ῥέουσιν
ῥεύουσιν
ὕδατος
ζῶντος.Ἔλεγε
ζῶντος· ἔλεγεν
δὲ περὶ τοῦ πνεύματος
eÃdwken fwnh\n au)tou=, e)saleu/qh h( gh= Ἐα`ν
οὗ ἔμελλον λαμβάνειν οἱ πιστεύοντες εἰς αὐτόν
.
7
verse
2
part
ἔδωκεν φωνὴν αὐτοῦ, ἐσαλεύθη ἡ γῆ
sch4
scholion
Ἐὰν
ἀκούσῃ
φωνῆς
φωνὴν
κυρίου, ψυχὴ λογικὴ σαλεύεται μεταβαίνουσα ἀπὸ κακίας
πρὸς
ἐπ'
ἀρετὴν καὶ ἀπὸ ἀγνωσίας
εἰς
ἐπὶ
γνῶσιν θεοῦ.
10
verse
part
2
τόξον συντρίψει καὶ συγκλάσει ὅπλον
part
3
καὶ θυρεοὺς κατακαύσει ἐν πυρί
sch5
scholion
Τόξον νῦν καὶ
τὸ
ὅπλον καὶ
θυρεὸν,
ὁ θυρεὸς
κατάστασιν χειρίστην
φησὶ
σημαίνει
καὶ λογισμοὺς πονηρούς.
11
verse
1
part
σχολάσατε καὶ γνῶτε ὅτι ἐγώ εἰμι ὁ θεός
sch6
scholion
Σχολῆς χρεία πρὸς τὸ γνῶναι
τὸν Κύριον
θεόν
.
46
psalm
2
verse
part
1
πάντα τὰ ἔθνη, κροτήσατε χεῖρας
κ. τ. ἑ.
sch1
scholion
Ἐπὶ ταῖς νίκαις
πεφύκασιν οἱ ἄνθρωποι
οἱ ἄνθρωποι πεφύκασιν
τὰς χεῖρας κροτεῖν· τοιγαροῦν κροτήσωμεν καὶ ἡμεῖς ἐπὶ
τῇ νίκῃ τοῦ εἰπόντος· «
τῷ εἰπόντι·
Θαρσεῖτε,
ἐγὼ νενίκηκα τὸν κόσμον
.
»Ἀλαλαγμός ἐστιν ἐπινίκιος ᾠδή. Παρακελεύεται οὖν ἀλαλάζειν τὰ ἔθνη ἐπὶ τῇ καταπτώσει τῶν ἀντικειμένων δυνάμεων. Ὑπέταξε
4
verse
ὑπέταξεν
λαοὺς ἡμῖν
κ. τ. ἑ.
καὶ ἔθνη ὑπὸ τοὺς πόδας ἡμῶν
sch2
scholion
Ἔδωκεν ἡμῖν
ἐξουσίαν τοῦ
πατεῖν ἐπάνω ὄφεων καὶ σκορπίων καὶ ἐπὶ πᾶσαν τὴν δύναμιν τοῦ ἐχθροῦ.
5
verse
ἐξελέξατο ἡμῖν τὴν κληρονομίαν αὐτοῦ, τὴν
καλλονὴνἸακὼβ
καλλονὴν Ἰακώβ
, ἣν ἠγάπησεν
sch3
scholion
Ἣν ἠγάπησεν καλλονὴνἸακὼβ ἡ γνῶσίς
ἐστι
ἐστιν
τοῦ θεοῦ.
7
verse
ψάλατε τῷ θεῷ ἡμῶν,
κ. τ. ἑ. Τῷ
ψάλατε ψάλατε τῷ βασιλεῖ ἡμῶν, ψάλατε
sch4
scholion
Τῶν
κατὰ θεὸν
εὐθυμοῦντί ἐστι
εὐθυμούντων ἐστὶ
τὸ ψάλλειν·
κατὰ τό· « Εὐθυμεῖ τις
Εὐθυμεῖ
γάρ, φησίν,
τις ἐν ὑμῖν
; Ψαλλέτω
.
9
verse
part
2
ὁ θεὸς κάθηται ἐπὶ θρόνου ἁγίου αὐτοῦ
κ. τ. ἑ. Θρόνος μὲν
sch5
scholion
Θρόνος μὲν τοῦ
θεοῦ ὁ Χριστός·
Χριστοῦ δὲ
θρόνος δὲ Χριστοῦ
ἡ φύσις ἡ λογική.
10
verse
part
1
ἄρχοντες λαῶν συνήχθησαν μετὰ τοῦ θεοῦ Ἀβραάμ
ὅτι τοῦ Θεοῦ οἱ κραταιοὶ τῆς γῆς σφόδρα ἐπῄρθησαν, κ. τ. ἑ.
sch6
scholion
Ὅσοι συνάγονται μετὰ
τοῦἈβραὰμ
τοῦ Ἀβραάμ
, οὗτοι τὴν γνῶσιν ἔχουσι τοῦ Ἀβραάμ.
εὐ ρίζων
47
psalm
3
verse
1
part
εὐρίζῳ
ἀγαλλιάματι πάσης τῆς γῆς
sch1
scholion
Εὔριζον ἀγαλλίαμά ἐστιν ὁ Χριστός·
Τὸ ἀγαλλίαμα
Τὸ ἀγαλλίαμά
μου
γάρ, φησί,
λύτρωσαί με ἀπὸ τῶν κυκλωσάντων με
.
Ῥίζα δὲ αὐτοῦ ὁ θεὸς λόγος ὁ ἐν αὐτῷ.
3
verse
2
part
ὄρη Σιὼν, τὰ πλευρὰ τοῦ
Βοῤῥᾶ
βορρᾶ
sch2
scholion
Πρότερον μὲν ἦν ὁ Παῦλος πλευρὰ τοῦ
βοῤῥᾶ
βορρᾶ
, ἀφ' οὗ ἐξεκαύθη πάντα τὰ κακὰ ἐπὶ τῆς γῆς· νυνὶ δὲ γέγονεν ὄρος Σιὼν
ἔχον
ἔχων
ἐν ἑαυτῷ λαλοῦντα τὸν Χριστὸν τὸν ἐλθόντα
ἐκ Σιὼν καὶ ἀποστρέψαντα
ἀπὸ ἀσεβείας, ἀπὸἸακώβ
ἀσεβείας ἀπὸ Ἰακώβ
.
5
verse
ὅτι ἰδοὺ οἱ βασιλεῖς
τῆς γῆς
συνήχθησαν, ἤλθοσαν ἐπὶ τὸ αὐτό
sch3
scholion
Ἵνα
τοῦτὸ
τὸ αὐτὸ
εἴπωσι πάντες καὶ μὴ ᾖ ἐν αὐτοῖς σχίσματα.
8
verse
ἐν πνεύματι βιαίῳ συντρίψεις πλοῖα
Θάρσις Θάρσεις,
Θαρσίς
sch4
scholion
Θαρσεὶς
θαλάσσης· λέγεται δὲ
Θάρσεις
Θαρσεὶς
μέρος Αἰθιοπίας καὶ Ταρσὸς ἡ πόλις
παρὰἸωνᾷ Θαρσεῖς
παρὰ Ἰωνᾷ Θαρσεὶς
καλεῖται.
9
verse
part
1
καθάπερ ἠκούσαμεν, οὕτως εἴδομεν
sch5
scholion
Ὅσα διὰ τῆς πίστεως ἀκούομεν περὶ θεοῦ, ταῦτα διὰ τοῦ καθαροῦ βίου γινώσκομεν, τῶν πεπιστευμένων τὰς ἀποδείξεις διὰ τῆς ἀπαθείας λαμβάνοντες.
11
verse
3
part
δικαιοσύνης πλήρης ἡ δεξιά σου
sch6
scholion
ὁ Χριστός ἐστιν ἡ δεξιὰ τοῦ θεοῦ πεπληρωμένος δικαιοσύνης· διὸ
καὶ
ἐκ τοῦ πληρώματος αὐτοῦ
ἡμεῖς
πάντες ἐλάβομεν
.
14
verse
θέσθε τὰς καρδίας ὑμῶν εἰς τὴν δύναμιν αὐτῆς
καὶ καταδιέλεσθε τὰς βάρεις
αὐτῆς,ὅπως
αὐτῆς ὅπως
ἂν διηγήσησθε εἰς γενεὰν ἑτέραν
15
verse
ὅτι οὗτός ἐστιν ὁ θεὸς, ὁ θεὸς ἡμῶν
. .
εἰς τὸν αἰῶνα καὶ εἰς τὸν αἰῶνα τοῦ αἰῶνος,
αὐτὸς ποιμανεῖ ἡμᾶς εἰς τοὺς αἰῶνας
sch7
scholion
Ταῦτα πάντα πληροῦνται ἐπὶ τῶν μαθητῶν μεριζομένων τὴν οἰκουμένην πᾶσαν ἐπὶ τῷ διηγήσασθαι ὅτι ὁ Χριστός ἐστι θεὸς ἡμῶν ὁ ποιμαίνων ἡμᾶς·
Ἐγὼ
γάρ
εἰμι
, φησίν,
ὁ ποιμὴν ὁ καλός
.
Τὸ στόμα μου λαλήσει σοφίαν, καὶ ἡ μελέτη τῆς καρδίας μου σύνεσιν. Κλινῶ εἰς παραβολὴν τὸ οὖς μου·
48
psalm
5
verse
part
2
ἀνοίξω ἐν ψαλτηρίῳ τὸ πρόβλημά μου
κ. τ. ἑ.
sch1
scholion
Εἰ
ὁ εὐθυμῶν ψάλλει, διὰ δὲ τοῦ ψαλτηρίου ἀνοίγει τὸ πρόβλημα, διὰ τῆς εὐθυμίας διαγινώσκει τὸ πρόβλημα· εὐθυμία δέ ἐστιν ἀπάθεια ψυχῆς λογικῆς.
6
verse
ἵνα τί φοβοῦμαι ἐν ἡμέρᾳ πονηρᾷ; ἡ ἀνομία τῆς πτέρνης μου κυκλώσει με
κ. τ. ἑ.
sch2
scholion
Ἡμέραν πονηρὰν τὴν ἡμέραν
λέγει
τῆς κρίσεως
λέγει
καὶ πτέρναν τὴν ὁδὸν καὶ τὸν βίον.
8
verse
part
1
ἀδελφὸς οὐ λυτροῦται· λυτρώσεται ἄνθρωπος;
κ. τ. ἑ.
sch3
scholion
Ἐπαπορητικῶς ἀναγνωστέον
τὸ
λυτρώσεται ἄνθρωπος.
Καὶ ἐκοπίασεν
10
verse
part
1
καὶ ἐκόπασεν
εἰς τὸν αἰῶνα
καὶ ζήσεται εἰς τέλος
sch4
scholion
Ὁ κοπιῶν διὰ τῆς πρακτικῆς ζήσεται εἰς τέλος διὰ τῆς γνώσεως.
{Ant. 1.1.4}
10
verse
part
2
ὅτι οὐκ ὄψεται καταφθοράν, ὅταν ἴδῃ σοφοὺς
ἀποθνήσκοντας, ἐπιτοαυτὸ ἄφρων καὶ ἄνους ἀπολοῦνται, κ. τ. ἑ.
ἀποθνῄσκοντας
sch5
scholion
Ὀψόμεθα τοὺς σοφοὺς τοῦ κόσμου τούτου ἐν τῷ αἰῶνι τῷ μέλλοντι στερηθέντας τῆς ζωῆς τῆς εἰπούσης·
Ἐγώ εἰμι ἡ ζωή
.
12
verse
part
1
καὶ οἱ τάφοι αὐτῶν οἰκίαι αὐτῶν εἰς τὸν αἰῶνα
κ. τ. ἑ. ς-ζ´.
sch6
scholion
Τάφος νοῦ ἀκάθαρτος ψυχή· τάφος δὲ ψυχῆς σῶμα.
[Τὰ δὲ λοιπὰ ἐκέξυστο ἢ τάχα τὸ γήϊνον εἶχεν.]
12
verse
part
3
ἐπεκαλέσαντο τὰ ὀνόματα αὐτῶν ἐπὶ τῶν γαιῶν
αὐτῶν
sch7
scholion
Οὐκ ἀπὸ ἀρετῶν ὀνομάζονται, ἀλλ' ἀπὸ γηΐνων πραγμάτων· οὐ γὰρ δίκαιοι καὶ σώφρονες λέγονται, ἀλλὰ ῥήτορες καὶ γραμματικοὶ καὶ φιλόσοφοι καὶ
τρίβουνοι,
τριβοῦνοι
καὶ κόμητες.
14
verse
part
2
καὶ μετὰ ταῦτα ἐν τῷ στόματι αὐτῶν εὐδοκήσουσιν
κ. τ. ἑ.
sch8
scholion
Ἐλπὶς ἀγαθὴ τὸ μετὰ ταῦτα αὐτοὺς εὐδοκῆσαι.
15
verse
part
1
ὡς πρόβατα ἐν ᾅδῃ ἔθεντο, θανατὸς ποιμανεῖ αὐτοὺς
κ. τ. ἑ. θ-ι´
sch9
scholion
Ἀγγέλους μὲν ποιμαίνει ζωὴ, ἀνθρώπους δὲ θάνατος καὶ ζωή, δαίμονας δὲ
μόνον θάνατος. «
μόνος θάνατος.
15
verse
part
2
καὶ κατακυριεύσουσιν αὐτῶν οἱ εὐθεῖς τὸ πρωΐ
sch10
scholion
Ἔσονται γὰρ
ἐπάνω πέντε πόλεων
καὶ δέκα πόλεων
οἱ εὐθεῖς ἐν τῷ
αἰῶνι τῷ
μέλλοντι. Καὶ
ὁ
Σολομὼν δὲ ἐν
ταῖς
Παροιμίαις τὸ αὐτὸ τοῦτό φησι·
Σπεύδει γὰρ
Σπεύδει
πλουτεῖν ἀνὴρ βάσκανος καὶ οὐκ οἶδεν ὅτι ἐλεήμων κρατήσει αὐτοῦ
.
Μὴ φοβοῦ, ὅταν πλουτήσῃ ἄνθρωπος ..., ια. καὶ ὅταν πληθυνθῇ ἡ δόξα τοῦ οἴκου αὐτοῦ,
18
verse
1
part
ὅτι οὐκ ἐν τῷ
ἀποθνήσκειν
ἀποθνῄσκειν
αὐτὸν
λήψεται
λήμψεται
τὰ πάντα
Ψάλατε τῷ Θεῷ ἡμῶν, ψάλατε. Ψάλατε τῷ βασιλεῖ ἡμῶν .... ψάλατε συνετῶς.
sch11
scholion
Οὐδὲν γάρ
, φησὶν ὁ Παῦλος,
εἰσηνέγκαμεν εἰς τὸν κόσμον
, δηλονότι οὐδὲ ἐξενεγκεῖν τι δυνάμεθα. Καὶ ὁ μὲν Παυλὸς καὶ οἱ κατ' αὐτὸν οὕτως, οἱ δὲ ἁμαρτωλοὶ ουχὶ οὐδὲν, ἀλλ' οὐ πάντα· τὰ μὲν γὰρ χρήματα ἐνταῦθα καταλιμπάνουσι, τὰς δὲ ἐξ αὐτῶν ἁμαρτίας προσγενομένας μεθ' ἑαυτῶν ἐκφέρουσιν.
19
verse
ὅτι ἡ ψυχὴ αὐτοῦ ἐν τῇ ζωῇ αὐτοῦ εὐλογηθήσεται· ἐξομολογήσεταί σοι, ὅταν ἀγαθύνῃς αὐτῷ
sch12
scholion
Ὁ μὲν δίκαιος εὐλογεῖ τὸν κύριον ἐν παντὶ καιρῷ· ὁ δὲ ἁμαρτωλὸς τὸ τηνικαῦτα ἐξομολογούμενος εὐλογεῖ τὸν θεὸν, ὁπηνίκα ἂν ἀγαθόν τι αὐτῷ ἐκ θεοῦ
πρόκειται
προβῇ
.
49
psalm
2
verse
2
part
ὁ θεὸς ἐμφανῶς ἥξει
sch1
scholion
Εἰ ὁ θεὸς ἐμφανῶς ἥξει, ὁ δὲ θεὸς ἡμῶν ἐστιν ὁ Χριστός, ὁ Χριστὸς ἐμφανῶς ἥξει· ἀλλ' ὁ Χριστὸς ἐλήλυθεν ἐν
σαρκι
σαρκί
, τὸ ἐμφανῶς ἄρα τὴν σάρκα δηλοῖ· αἰσθητὴ γὰρ ἦν ἡ σὰρξ τοῦ Χριστοῦ.
3
verse
2
part
πῦρ ἐναντίον αὐτου καυθήσεται,
3
part
καὶ κύκλῳ αὐτοῦ καταιγὶς σφόδρα
sch2
scholion
Πῦρ
ἦλθε βάλλειν
ἦλθεν βαλεῖν
ἐπὶ τὴν γῆν
· πῦρ δὲ ἐνταῦθα
τὴν
διδασκαλίαν τοῦ θεοῦ λόγου λέγει, ὅπερ πῦρ καίει μὲν τὰς μοχθηρὰς ἕξεις, δοκιμάζει δὲ τοὺς καθαρούς· διὰ γὰρ τοῦτο κύκλῳ αὐτοῦ καταιγὶς σφόδρα· ὅσοι γὰρ θέλουσιν
ζῇν
ζῆν
εὐσεβῶς ἐν Χριστῷ διωχθήσονται
, ἀλλὰ και
θλῖψιν
, φησίν,
ἕξετε ἐν τῷ κόσμῳ
.
4
verse
προσκαλέσεται τὸν οὐρανὸν
ἄνωκαὶ
ἄνω καὶ
τὴν γῆν διακρῖναι τὸν λαὸν αὐτοῦ
sch3
scholion
Ζώντων
γὰρ
καὶ νεκρῶν ἐστι κριτής
, διότι
πᾶσαν τὴν κρίσιν ἔδωκεν ὁ πατὴρ τῷ υἱῷ
.
6
verse
2
part
ὅτι ὁ θεὸς κριτής ἐστιν
sch4
scholion
Ἐνταῦθα προδήλως τὸν Χριστὸν λέγει θεόν·
Πᾶσαν
γὰρ
τὴν κρίσιν ἔδωκεν ὁ πατὴρ τῷ υἱῷ
.
bis.
sch4b
scholion
Εἰ πᾶσαν τὴν κρίσιν δέδωκεν ὁ πατὴρ τῷ υἱῷ, ὁ δὲ θεὸς κριτής ἐστιν, ὁ Χριστός
ἄρα θεός ἐστιν.
11
verse
1
part
ἔγνωκα πάντα τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ
sch5
scholion
Πάντα λέγει εἶναι ὑπὸ τὴν πρόνοιαν τοῦ θεοῦ·
Οὐχὶ
γὰρ
δύο στρουθία τοῦ ἀσσαρίου πωλεῖται; καὶ ἓν ἐξ αὐτῶν οὐ πεσεῖται ἄνευ τοῦ πατρός μου
τοῦ ἐν τοῖς οὐρανοῖς.
14
verse
1
part
θῦσον τῷ θεῷ θυσίαν αἰνέσεως
sch6
scholion
Ἀναιρεῖ θυσίας αἰσθητάς·
θυσία » γὰρ «
Θυσία
γὰρ
τῷ θεῷ πνεῦμα συντετριμμένον
.
16
verse
1
part
τῷ δὲ ἁμαρτωλῷ εἶπεν ὁ
Θεός·Ἵνα
θεός·
2
part
ἵνα
τί σὺ διηγῇ τὰ δικαιώματά μου
sch7
scholion
Ὅτι οὐ δεῖ ἁμαρτωλὸν ὄντα
τινα
τινὰ
ἐν διδασκάλου προκαθέζεσθαι τάξει.
17
verse
part
1
σὺ δὲ ἐμίσησας παιδείαν
sch8
scholion
Παιδεία ἐστὶ μετριοπάθεια παθῶν.
18
verse
part
2
καὶ μετὰ μοιχῶν τὴν μερίδα σου ἐτίθεις
sch9
scholion
Μερὶς ἡμῶν ἐστιν ἡ γνῶσις ἡ τοῦ θεοῦ· ταύτην δὲ τίθεμεν μετὰ μοιχῶν τὴν ἐκείνων ἕξιν ἀναλαμβάνοντες.
21
verse
2
part
ὑπέλαβες ἀνομίαν ὅτι ἔσομαί σοι ὅμοιος
κ. τ. ἑ.
sch10
scholion
Ὁμοίωσίς ἐστιν ἡ διὰ τῶν ἀγαθῶν πράξεων μίμησις, διόπερ οὐ τοῖς ἁμαρτάνουσιν, ἀλλὰ τοῖς κατορθοῦσιν ἐξομοιοῦται ὁ κύριος.
22
verse
σύνετε δὴ ταῦτα οἱ ἐπιλανθανόμενοι τοῦ θεοῦ
μήποτε ἁρπάσῃ καὶ
οὐ
μὴ ᾖ ὁ ῥυόμενος
κ. τ. ἑ.
sch11
scholion
Ἁρπάζεται ψυχὴ παντελῶς ἐκπεσοῦσα θεοῦ.
50
psalm
6
verse
part
1
σοὶ μόνῳ ἥμαρτον
κ. τ. ἑ.
sch1
scholion
Κατ' ἐνέργειαν ἁμαρτάνοντες καὶ ἀνθρώποις καὶ θεῷ ἁμαρτάνομεν· κατὰ
δὲ διάνοιαν
διάνοιαν δὲ
πλημμελοῦντες θεῷ μόνῳ
ἐξαμαρτάνομεν.Ἢ
ἐξαμαρτάνομεν.
sch1b
scholion
Ἀντὶ τοῦ σοὶ μόνῳ ἔγνωσται τὸ
ἡμαρτημένον.
ἁμάρτημά μου.
6
verse
part
3
ὅπως ἂν δικαιωθῇς ἐν τοῖς λόγοις σου
part
4
καὶ νικήσῃς ἐν τῷ κρίνεσθαί σε
sch2
scholion
Νικᾷ θεὸς πάντα τὰ συντελοῦντα ποιήσας πρὸς σωτηρίαν.
9
verse
ῥαντιεῖς με ὑσσώπῳ, καὶ καταρισθήσομαι· πλυνεῖς με, καὶ ὑπὲρ χιόνα λευκανθήσομαι.
Ὁ ὕσσωπος
sch3
scholion
Τὸ ὕσσωπον
σύμβολόν ἐστιν ἀπαθείας καὶ ἡ πλύσις γνῶσιν σημαίνει. Καὶ διὰ μὲν ἀπαθείας καθαριζόμεθα· διὰ δὲ τῆς γνώσεως
γλυκαινόμεθα
λευκαινόμεθα
.
10
verse
part
1
Ἀκουτιεῖς με ἀγαλλίασιν καὶ εὐφροσύνην
ἀγαλλιάσονται ὀστᾶ τεταπεινωμένα.
sch4
scholion
Ἀγαλλίασίς ἐστι χαρὰ ἐπὶ καλοῖς.
20
verse
part
2
καὶ οἰκοδομηθήτω τὰ
τείχηἹερουσαλήμ. οἱ ἀγαπῶντες περιβάλλουσιν ἑαυτοῖς τεῖχος τὴν μακρὰν ἀπάθειαν, ὑπὲρ οὗ τείχους εὔχεται ὁ Δαυὶδ λέγων· οἰκοδομηθήτω τὰ ταίχη Ἱερουσαλημ, τουτέστι τῆς τοιᾶσδε ψυχῆς τὰ πεπτωκότα δηλονότι ἐκ τῆς τοῦ Οὐρίου προφάσεως. τὰ τείχηἹερουσαλὴμ
τείχη Ἱερουσαλήμ
sch6
scholion
Τὰ τείχη Ἱερουσαλὴμ
τὴν ἀπάθειαν σημαίνει τῆς ψυχῆς, ἥντινα διαφθείραντες οἱ δαίμονες τὸ τῆς μοιχείας πάθος εἰσένεγκαν. Διὸ καὶ εὔχεται οἰκοδομηθῆναι ταῦτα τὰ τείχη καὶ ὁ Σολομὼν δέ φησιν·
Οἱ δὲ ἀγαπῶντες τὸν νόμον,
παραβαλοῦσιν
παριβάλλουσιν
ἑαυτοῖς τείχος
, τουτέστιν γίνονται καθαροὶ καὶ ἀπαθεῖς.
51
psalm
3
verse
τί ἐγκαυχᾷ ἐν κακίᾳ, ὁ δυνατὸς, ἀνομίαν
κ. τ. ἑ.
ὅλην τὴν ἡμέραν;
sch1
scholion
Ὁ καυχώμενος,
φησὶνἈπόστολος
φησίν
, ἐν κυρίῳ καυχάσθω.
Εἰ ἔστι
sch2
scholion
Εἴ ἐστι
δυνατὸς ἐν ἀνομίᾳ,
ἔστι
ἐστὶν
καὶ ἀδύνατος ἐν ἀνομίᾳ. Καὶ ὁ μὲν δυνατὸς ἐν ἀνομίᾳ ἀδύνατος ἐν δικαιοσύνῃ· ὁ δὲ ἀδύνατος ἐν ἀνομίᾳ δυνατὸς ἐν δικαιοσύνῃ.
4
verse
part
1
ἀδικίαν ἐλογίσατο ἡ γλῶσσά σου
sch3
scholion
[Ἡ γλῶσσά μου ἔκειτο ἐν τῷ τετρασελίδῳ, εἰ μή τι ἄρα σφάλμα ἦν· οἱ γὰρ λοιποὶ σοῦ εἶπον.]
5
verse
part
1
ἠγάπησας κακίαν ὑπὲρ ἀγαθωσύνην
sch3
scholion
Οὐ τοῦτο λέγει ὅτι ἀγαθωσύνην μὲν ἐμίσησας, κακίαν δὲ ἠγάπησας,
ταύτας δὲ οὕτως ἠγάπησας, ὡς
ἀλλ' ἀμφότερα ἀγαπήσας·
κακίαν
μᾶλλον ἠγάπησας ἀγαθωσύνης·
ὑπὲρ ἀγαθωσύνην ἠγάπησας.
Τοιοῦτόν ἐστι καὶ τὸ ἐν τοῖς εὐαγγελίοις κείμενον
τό·Ἠγάπησαν
τό
ἠγάπησαν
οἱ ἄνθρωποι τὸ σκότος μᾶλλον ἢ τὸ φῶς
.
10
verse
part
1
ἐγὼ δὲ ὡσεὶ ἐλαία κατάκαρπος ἐν τῷ οἴκῳ τοῦ θεοῦ
κ. τ. ἑ. «Ὁ
part
2
ἤλπισα ἐπὶ τὸ ἔλεος τοῦ θεοῦ
sch4
scholion
Ὁ δὲ
καρπὸς τοῦ πνεύματός ἐστι
χαρὰ, εἰρήνη, ἀγάπη
ἀγάπη, χαρά, εἰρήνη
, μακροθυμία,
κ. τ. ἑ
καὶ τὰ ἑξῆς
. Τοῦτον τοίνυν τὸν καρπὸν ἔχων ἐν ἑαυτῷ ὁ ἅγιος ἔλεγεν· ἐγὼ δὲ ὡσεὶ ἐλαία κατάκαρπος· ἐλαίᾳ δὲ κατακάρπῳ ὁμοιοῖ ἑαυτὸν, ἐπειδὴ ἐλεημοσύνης ἐπικρατούσης ἐν αὐτῷ, ἀκολούθως εἵποντο αἱ λοιπαὶ ἀρεταί· οὕτω
τὸνἸὼβ
τὸν Ἰὼβ
ἀνδρεῖόν φαμεν, καὶ
τὸνἸωσὴφ
τὸν Ἰωσὴφ
σώφρονα καὶ τοὺς λοιποὺς ἀπὸ τῆς ἐπικρατούσης ἀρετῆς ὀνομάζοντες
αὐτούς.̔
αὐτούς.
52
psalm
2
verse
part
1
εἶπεν ἄφρων ἐν καρδίᾳ αὐτοῦ· οὐκ ἔστιν θεός·
part
2
διεφθάρησαν καὶ ἐβδελύχθησαν ἐν ἀνομίαις
sch1
scholion
Φθείρουσιν ἤθη χρηστὰ ὁμιλίαι κακαί.
5
verse
part
2
οἱ
ἐσθίοντες
ἔσθοντες
τὸν λαόν μου βρώσει ἄρτου
τὸν θεὸν οὐκ ἐπεκαλέσαντο
sch2
scholion
Ἐν τῷ ἐγγίζειν ἐπ' ἐμὲ κακοῦντας τοῦ φαγεῖν τὰς σάρκας μου.
7
verse
part
1
τίς δώσει ἐκ Σιὼν τὸ σωτήριον τοῦ Ἰσραήλ;
κ. τ. ἑ.
sch3
scholion
Ἥξει ἐκ Σιὼν ὁ ῥυόμενος καὶ ἀποστρέψει ἀσεβείας ἀπὸἸακώβ.
»Ἀλλὰ καὶ ταῖς ἤδη αἰχμαλωτισθείσαις δέκα φυλαῖς δώσει σωτηρίαν καὶ ἐπάνοδον.Ἀλλὰ τίς δώσει τὸν Χριστὸν ἰδεῖν τὸ τοῦ νοητοῦἸσραὴλ σωτήριον
53
psalm
3
verse
part
1
ὁ θεὸς, ἐν τῷ ὀνόματί σου σῶσόν με
sch1
scholion
Εἰ ἡ σωτηρία τῆς λογικῆς φύσεως ἡ γνῶσίς ἐστιν ἡ τοῦ θεοῦ, ὁ δὲ Δαυὶδ ἐν τῷ ὀνόματι
τοῦ Θεοῦ
αὐτοῦ
θέλει σωθῆναι, τὸ ὄνομα τοῦ θεοῦ
οὖν
νῦν
τὴν γνῶσιν σημαίνει τὴν τοῦ θεοῦ.
7
verse
part
2
ἐν τῇ ἀληθείᾳ σου
ἐξολόθρευσον
ἐξολέθρευσον
αὐτούς
sch2
scholion
Ὁ Χριστός
φησιν.Ἐγώ
φησιν·
Ἐγώ
εἰμι ἀλήθεια
.
9
verse
part
1
ὅτι ἐκ πάσης θλίψεως
ἐῤῥύσω
ἐρρύσω
με
sch3
scholion
Ὡς μὴ ἐκ πάσης θλίψεως ῥυομένου
ἀπὸ
ποτὲ
τοῦ θεοῦ, τεθεῖται
τοῦτο
το
ἐκ πάσης.
54
psalm
6
verse
φόβος καὶ τρόμος ἦλθεν ἐπ' ἐμέ καὶ
ἐκάλυψέ
ἐκάλυψέν
με σκότος
sch1
scholion
Τὴν ἄγνοιαν νῦν σκότος ὀνομάζει·
Οὐκ ἔγνωσαν
γάρ, φησίν,
οὐδὲ συνῆκαν, ἐν σκότει διαπορεύονται
.
7
verse
καὶ εἶπα· τίς δώσει μοι πτέρυγας ὡσεὶ περιστερᾶς
κ. τ. ἑ.
καὶ πετασθήσομαι καὶ καταπαύσω;
sch2
scholion
Πτέρυγές εἰσι τῆς ἁγίας περιστερᾶς ἡ θεωρία σωμάτων καὶ ἀσωμάτων, δι' ἧς ὑψωθεὶς ὁ νοῦς καταπαύει εἰς γνῶσιν τῆς ἁγίας τριάδος.
10
verse
καταπόντισον, κύριε, καὶ καταδίελε τὰς γλώσσας αὐτῶν, ὅτι εἶδον ἀνομίαν καὶ ἀντιλογίαν ἐν τῇ πόλει
κ. τ. ἑ.
sch3
scholion
Τοῖς ἀπὸ κακίας καὶ ψευδῶν δογμάτων πόλιν οἰκοδομοῦσιν ἀγνωσία ἐπισυμβαίνει καὶ σύγχυσις γλωσσῶν παύουσα αὐτοὺς τῆς κακῆς ἐνεργείας, καθάπερ καὶ τοῖς ἐν Χαλάνῃ τὸν πύργον κατασκευάσασιν.
14
verse
σὺ δέ, ἄνθρωπε ἰσόψυχε,
ἡγεμών μου καὶ γνωστέ μου
sch4
scholion
Σημειωτέον ὅτι χαλεπωτέρους τῶν ἐχθρῶν ἡγούμεθα τοὺς φίλους ἐπιβουλεύοντας.
16
verse
part
1
ἐλθέτω θάνατος ἐπ' αὐτοὺς
καὶ καταβήτωσαν εἰς ᾅδου ζῶντες· ὅτι πονηρία ἐν ταῖς παροικίαις αὐτῶν ἐν μέσῳ αὐτῶν, κ. τ. ἑ.
sch5
scholion
Θάνατος ὁ διαιρῶν ψυχὴν ἀπὸ κακίας.
18
verse
part
1
ἑσπέρας καὶ πρωῒ καὶ μεσημβρίας διηγήσομαι
καὶ ἀπαγγελῶ, καὶ εἰσακούσεται τῆς φωνῆς μου, κ. τ. ἑ.
sch6
scholion
Ἐν μέσῳ τοῦ πρωῒ καὶ τῆς ἑσπέρας ἐστὶν ἡ μεσημβρία· καὶ ὁ μὲνἸακὼβ
ὀρθρίσας ἐπάλαιε
ὄρθρου ἐπάλαιεν
μετὰ
ἀγγέλου·Ἀβραὰμ
ἀγγέλου· Ἀβραὰμ
δὲ ἐν μεσημβρίᾳ
ἑώρα
ἑώρακεν
τοὺς ἀγγέλους, Λὼτ δὲ
ἐν ἑσπέρᾳ. βεβηλοῦσι τὴν διαθήκην αὐτοῦ οἱ παραβαίνοντες τὰς ἐντολὰς αὐτοῦ καὶ τὰ δόγματα αὐτοῦ
ἑσπέρας
.
20
verse
part
1
εἰσακούσεται ὁ θεὸς καὶ ταπεινώσει αὐτούς,
part
2
ὁ ὑπάρχων πρὸ τῶν αἰώνων
οὐ γάρ ἐστιν αὐτοῖς ἀντάλλαγμα, καὶ οὐκ ἐφοβήθησαν τὸν Θεὸν, κ. τ. ἑ.
sch7
scholion
Εἰ
πάντα δι' αὐτοῦ ἐγένετο
, καλῶς λέγεται ὑπάρχειν πρὸ τῶν αἰώνων. Καὶ ἐντεῦθεν γινώσκομεν, ὅτι
οἱ
αἰῶνες ἀπὸ τοῦ μὴ ὄντος εἰς τὸ εἶναι γεγόνασιν.
21
verse
part
2
ἐβεβήλωσαν τὴν διαθήκην αὐτοῦ
sch8
scholion
Βεβηλοῦσι τὴν διαθήκην αὐτοῦ οἱ παραβαίνοντες τὰς ἐντολὰς αὐτοῦ καὶ τὰ δόγματα αὐτοῦ.
22
verse
part
3
ἡπαλύνθησαν οἱ λόγοι αὐτοῦ ὑπὲρ ἔλαιον
part
4
καὶ αὐτοί
εἰσι
εἰσιν
βολίδες
Λόγος κερκόπων, μαλαχαί
sch9
scholion
Λόγοι κερκώπων μαλακοί
· οὗτοι δὲ
τύπτουσι τάμεια
τύπτουσιν εἰς ταμεῖα
κοιλίας.
Ἐπίῤῥιψον
23
verse
part
1
ἐπίρριψον
ἐπὶ κύριον τὴν μέριμνάν σου,
καὶ αὐτός σε διαθρέψει
sch10
scholion
Μνημονευτέον τούτου
τοῦ ῥυτοῦ
ἐν καιρῷ
μερίμνης́
μερίμνης
.
24
verse
part
1
σὺ δὲ, ὁ θεὸς, κατάξεις αὐτοὺς εἰς φρέαρ διαφθορᾶς
ἄνδρες αἱμάτων καὶ δολιότητος οὐ μὴ ἡμεσεύσωσι τὰς ἡμέρας αὐτῶν.Ἐγὼ δὲ ἐλπιῶ ἐπὶ σὲ, Κύριε.
sch11
scholion
Φρέαρ διαφθορᾶς ἡ
κόλασις.
κόλασίς ἐστιν.
24
verse
part
3
οὐ μὴ ἡμισεύσωσιν τὰς ἡμέρας αὐτῶν
sch12
scholion
Ἀτελεῖς εἰσιν ἐν τῇ
γενέσει
γνώσει
οἱ ἁμαρτωλοί· διὸ Δαυὶδ εὔχεται λέγων·
Μὴ ἀναγάγῃς με ἐν ἡμίσει ἡμερῶν
μου.Ἁβραὰμ
μου
· Ἁβραὰμ
γὰρ ἐκοιμήθη
πληρὴς ἡμερῶν. Ἐλέησόν με, ὁ Θεὸς, ὅτι κατεπάτησέ
πλήρης ἡμερῶν
.
55
psalm
3
verse
part
1
κατεπάτησάν
με
ἄνθρωπος·
οἱ ἐχθροί μου
ὅλην τὴν ἡμέραν
πολεμῶν ἔθλιψέ με, κ. τ. ἑ.
sch1
scholion
Οἱ μὲν ἐπίγειοι δαίμονες καταπατοῦσιν ἡμᾶς· οἱ δὲ καταχθόνιοι ἐὰν
ἀναβῶσι,
ἀναβῶσιν
καλύπτουσιν ἡμᾶς.
διὸ εἴρηται· «
Διόπερ λέγεται περὶ αὐτῶν τὸ
ὅριον ἔθου ὃ οὐ παρελεύσονται οὐδὲ ἐπιστρέψουσι καλύψαι τὴν γῆν
.
5
verse
part
1
ἐν τῷ θεῷ ἐπαινέσω τοὺς λόγους μου
ὅλην τὴν ἡμέραν
sch2
scholion
Ἐπαινέσω ἀντὶ τοῦ ἐπαινετοὺς ποιήσω.
6
verse
part
2
κατ' ἐμοῦ πάντες οἱ διαλογισμοὶ αὐτῶν εἰς κακόν
sch3
scholion
Οὐ πάντες μὲν τοὺς λογισμοὺς ἐμβάλλουσιν πονηρούς· πάντες δὲ
οὗτοι
αὐτῶν
λογισμοὶ φέρουσιν εἰς κακόν· τῇ γὰρ Εὔᾳ φησὶν ὁ ὄφις·
Ἔσεσθε ὡς θεοί, γινώσκοντες καλὸν καὶ πονηρόν
.
Παροικήσουσι καὶ κατακρύψουσιν,
7
verse
part
2
αὐτοὶ τὴν πτέρναν μου φυλάξουσι
κ. τ. ἑ.
sch4
scholion
Δι' ὧν ἐνεργοῦμεν ἐπιτηροῦντες μαθεῖν· καρδιογνῶσται γὰρ οὐκ εἰσὶν οἱ δαίμονες.
10
verse
part
1
ἐπιστρέψουσιν οἱ ἐχθροί μου εἰς τὰ ὀπίσω
sch5
scholion
Εἰ θέλεις ἀποστρέφειν τοὺς ἐχθρούς
σου
εἰς τὰ ὀπίσω,
προσεύχου ἀδιαλείπτως
.
14
verse
part
3
τοῦ εὐαρεστῆσαι ἐνώπιον τοῦ θεοῦ ἐν φωτὶ ζώντων
sch5
scholion
Φῶς ζώντων ἐστιν ἡ γνῶσις ἡ τῶν ἀγγέλων.
56
psalm
2
verse
part
3
καὶ ἐν σκιᾷ τῶν πτερύγων σου ἐλπιῶ
ἕως οὗ παρέλθῃ ἡ ἀνομία, κ. τ. ἑ.
sch1
scholion
Πρὸς τὸ Πνεῦμα λέγει τὸ ἅγιον· τοῦτο γὰρ ἐν εἴδει ὤφθη περιστερᾶς.
4
verse
part
3
ἐξαπέστειλεν ὁ θεὸς τὸ ἔλεος αὐτοῦ καὶ τὴν ἀλήθειαν αὐτοῦ
sch2
scholion
Ὁ Χριστὸς ἐν τοῖς εὐαγγελίοις φησιν·
Ἐγώ εἰμι ἀλήθεια
.
5
verse
part
3
υἱοὶ ἀνθρώπων, οἱ ὀδόντες αὐτῶν
ὅπλα
ὅπλον
καὶ βέλη
καὶ ἡ γλῶσσα αὐτῶν μάχαιρα ὀξεῖα, κ. τ. ἑ.
sch3
scholion
Ὀδόντες εἰσὶ τῶν δαιμόνων οἱ πονηροὶ λογισμοὶ δι' ὧν κατεσθίουσιν ἡμῶν τὴν ψυχήν.
6
verse
part
1
ὑψώθητι ἐπὶ τοὺς οὐρανοὺς, ὁ θεός
κ. τ. ἑ.
sch4
scholion
Ἐὰν ὑψωθῶ
, φησὶν ὁ Σωτήρ,
πάντας ἑλκύσω πρὸς ἐμαυτόν
.
9
verse
part
1
ἐξεγέρθητι ἡ δόξα μου,
part
2
ἐξεγέρθητι, ψαλτήριον καὶ κιθάρα
κ. τ. ἑ.
sch5
scholion
Δόξαν λέγει τὸ χάρισμα τοῦ νοῦ· αὐτὸς
δὲ
ὁ νοῦς
ψαλτήριόν ἐστι
ψαλτήριον
, τὸ δὲ περικείμενον τῷ νῷ, ὅπερ ἐστὶν ἡ ψυχή, κιθάρα.
sch5b
scholion
[Δόξαν λέγει τὸ χάρισμα τοῦ μέσου, ὅπερ ἐστὶν ὁ νοῦς· αὐτὸ δὲ τὸ μέσον ψαλτήριον, τὸ δὲ περικείμενον τῷ μέσῳ κιθάραν, τουτέστι τὴν ψυχήν.]
verse
11
ὅτι ἐμεγαλύνθη ἕως τῶν οὐρανῶν τὸ ἔλεός σου καὶ ἕως τῶν νεφελῶν ἡ ἀλήθειά σου
scholion
sch6
Νεφέλαι εἰσὶ φύσεις λογικαὶ τοὺς περὶ προνοίας καὶ κρίσεως ἐπιστάμεναι λόγους.
57
psalm
4
verse
ἀπηλλοτριώθησαν οἱ ἁμαρτωλοὶ ἀπὸ μήτρας, ἐπλανήθησαν ἀπὸ γαστρός, ἐλάλησαν
ψευδῆ, κ. τ. ἑ.
ψεύδη
sch1
scholion
Ἀλλοτριοῦνται ἀπὸ μήτρας καὶ πλανῶνται ἀπὸ γαστρὸς οἱ ἐκ παιδὸς οὐκ ἐπὶ τὴν ἀρετήν, ἀλλ' ἐπὶ τὴν κακίαν ὁδεύοντες.
5
verse
part
1
θυμὸς αὐτοῖς κατὰ τὴν ὁμοίωσιν τοῦ ὄφεως
ὡσεὶ ἀσπίδος κωφῆς καὶ βυούσης τὰ ὦτα αὐτῆς.
sch2
scholion
Θυμοῦ μὲν ἐπικρατήσαντος ἀποθηριοῦται ψυχή· τοῦ δὲ ἐπιθυμητικοῦ ἐπικρατήσαντος ἵππος ἢ ἡμίονος γίνεται· τοῦ νοῦ δὲ ἄγγελος ἢ καὶ θεός.
Θυμὸς αὐτοῖς κατὰ τὴν ὁμοίωσιν τοῦ ὄφεως,
5
verse
part
2
ὡσεὶ ἀσπίδος κωφῆς καὶ βυούσης τὰ ὦτα αὐτῆς
κ. τ. ἑ.
6
verse
part
1
ἥτις οὐκ εἰσακούσεται φωνὴν ἐπᾳδόντων
sch3
scholion
Πᾶσα ψυχὴ μὴ
ἀκούσασα λόγων
ἀκούουσα λόγον
σωζόντων αὐτὴν ἀσπίς ἐστι βύουσα τὰ ὦτα αὐτῆς.
6
verse
part
1
ὡσεὶ κηρὸς ὁ τακεὶς ἀνταναιρεθήσονται
sch4
scholion
Ὥσπερ τῷ μέλιτι ἐπισυμβαίνει κηρός, οὕτως κακία ψυχῇ λογικῇ.
Ὡσεὶ κηρὸς τακεὶς ἀνταναιρεθήσονται· ἔπεσε πῦρ ἐπ' αὐτοὺς
9
verse
part
2
ἐπέπεσε πῦρ
, καὶ οὐκ εἶδον τὸν ἥλιον
κ. τ. ἑ.
sch5
scholion
Ὃν ὡς ἥλιον οὐκ εἶδον, ὡς πυρὸς πειραθήσονται.
11
verse
εὐφρανθήσεται δίκαιος ὅταν ἴδῃ ἐκδίκησιν
κ. τ. ἑ.
ἀσεβῶν· τὰς χεῖρας αὐτοῦ νίψεται ἐν τῷ αἵματι τοῦ ἁμαρτωλοῦ
sch6
scholion
Ἡ κόλασις τοῦ ἁμαρτωλοῦ ἀσφαλέστερον καὶ καθαρώτερον τὸν δίκαιον ἀπεργάζεται.
58
psalm
4
verse
part
1
ὅτι ἰδοὺ ἐθήρευσαν τὴν ψυχήν μου
sch1
scholion
Θηρεύουσι τὴν ψυχὴν διὰ τῶν πονηρῶν λογισμῶν, ὅταν αὐτῇ καλὰ ὑποβάλλουσι τὰ μὴ ὄντα καλά, ὥσπερ ὅταν δέλεαρ τῷ χαλκῷ οἱ ἁλιεῖς
περιβάλλουσι
περιβάλλουσιν
.
5
verse
part
1
ἄνευ ἀνομίας ἔδραμον καὶ κατεύθυνα
κ. τ. ἑ.
sch2
scholion
Οὐκ ἔστι κατευθῦναι τὴν ὁδὸν τὴν εἰποῦσαν·
Ἐγώ εἰμι ἡ ὁδός
·
μὴ ἄνευ ἀνομίας δραμόντα.
5
verse
2
part
ἐξεγέρθητι εἰς συνάντησίν μου, καὶ ἰδέ
sch3
scholion
Τίς ἄρα ανθρώπων ἱκανὸς εἰπεῖν τῷ θεῷ· ἐξεγέρθητι εἰς συνάντησίν μου καὶ
ἴδε
ἰδέ
;
12
verse
part
1
μὴ ἀποκτείνῃς αὐτούς, μήποτε ἐπιλάθωνται τοῦ νόμου σου
κ. τ. ἑ. Ἀποκτείνει
sch4
scholion
Ἀποκτεινεῖ
τούτους ὁ κύριος
οὓς
οἶς
συγχωρεῖ ἐπὶ πολὺ ἁμαρτάνειν· ἐκ γὰρ τούτου συμβαίνει λήθην γενέσθαι θεοῦ.
59
psalm
verse
1
part
1
εἰς τὸ τέλος· τοῖς ἀλλοιωθησομένοις ἔτι
sch1
scholion
Ἀλλοίωσίς ἐστιν ἡ μὲν ἀπὸ τοῦ κρείττονος ἐπὶ τὸ χεῖρον ῥοπή, ἡ δὲ ἀπὸ τοῦ χείρονος ἐπὶ τὶ κρεῖττον μεταβολή, ἡ δὲ ἀπὸ τοῦ μέσου ἐπὶ τὸ κρεῖττον ἢ ἐπὶ τὸ χεῖρον ῥοπή· περὶ ψυχὴν δὲ λογικὴν συμβαίνουσιν αὗται αἱ ἀλλοιώσεις.
4
verse
part
1
συνέσεισας τὴν γῆν καὶ συνετάραξας αὐτήν
ἴασαι τὰ συντρίμματα αὐτῆς, ὅτι ἐσαλεύθη.
sch2
scholion
Τῶν σεισμῶν οἱ μέν
εἰσι
εἰσιν
χασματίαι, οἱ δὲ βρασματίαι, οἱ δὲ
ἐπίκλινται· οἱ δὲ, βρασματίαι· οἱ δὲ, ἐπίκλινται·
ἐπικλίνται,
οἱ δὲ
μυκηματίαι.Ἐνταῦθα
μυκηματίαι. Ἐνταῦθα
δὲ τὴν μεταβολὴν
τὴν ἐπὶ τῆς
τῶν ἐπὶ
γῆς πραγμάτων συσσείσεις ὠνόμασεν.
verse
9
ἐμός ἐστιν Γαλαάδ, καὶ ἐμός ἐστιν Μανασσῆς, καὶ Εφραὶμ κραταίωσις τῆς κεφαλῆς μου, Ἰούδας βασιλεύς μου·
verse
10
part
1
Μωὰβ λέβης τῆς ἐλπίδος μου,
part
2
ἐπὶ τὴν Ἰδουμαίαν ἐκτενῶ τὸ ὑπόδημά μου
sch2b
scholion
[Γαλαὰδ μετοικία σοφοῦ μαρτυρίας· Μανασσῆς ἐπιλογισμὸς ἐκλήθη· Ἰούδας ἐξομολογούμενος· Μωὰβ ἐκ πατρός· Ἰδουμαία σιωπή, σιωπῶντα, πυρρά, αἱματούμενοι ἢ γήϊνοι.]
60
psalm
2
verse
part
1
εἰσάκουσον, ὁ θεὸς, τῆς δεήσεώς μου
πρόσχες τῇ προσευχῇ μου.
sch1
scholion
Δέησίς ἐστιν ἐλλείποντός τινος μεθ' ἱκεσίας περὶ τοῦ ἐκείνου τυχεῖν ἀναπεμπομένη εὐχή.
2
verse
part
2
πρόσχες τῇ προσευχῇ μου
sch2
scholion
Προσευχὴ δέ ἐστιν ἡ μετὰ δοξολογίας περὶ μειζόνων μεγαλοφυέστερον ἀναπεμπομένη ὑπ' αὐτοῦ.
3
verse
part
1
ἀπὸ τῶν περάτων τῆς γῆς πρὸς σὲ ἐκέκραξα
γ.
sch3
scholion
Πῶς ἐν
τῇἸουδαίᾳ
τῇ Ἰουδαίᾳ
ὢν ὁ Δαυὶδ
λέγει·Ἀπὸ
λέγει
ἀπὸ
τῶν περάτων τῆς γῆς πρὸς σὲ ἐκέκραξα
; Ἢ τάχα ἐξελθὼν
τῆς κακίας,
τὴν κακίαν
νῦν τροπικῶς γῆν
ὀνομαζομένης,
ὀνομαζομένην
ταῦτά φησιν.
3
verse
3
part
ἐν πέτρᾳ ὕψωσάς με
sch4
scholion
Ἡ δὲ πέτρα ἦν ὁ Χριστός.
6
verse
2
part
ἔδωκας κληρονομίαν τοῖς φοβουμένοις τὸ ὄνομά σου
sch5
scholion
Κληρονομίαν λέγει γνῶσιν θεοῦ.
Ἡμέρας ἐφ' ἡμέρας βασιλέως προθήσεις. Διαμενεῖ εἰς τὸν αἰῶνα ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ.Ἔλεος
8
verse
2
part
ἔλεος
καὶ ἀλήθειαν αὐτοῦ τίς ἐκζητήσει;
αὐτῶν;
sch6
scholion
Τίς
γὰρ, φησί, τὸν περὶ προνοίας καὶ
κτίσεως
κρίσεως
λόγον
ἐξιχνιάσει
;
9
verse
οὕτως ψαλῶ τῷ ὀνόματί σου εἰς τὸν αἰῶνα τοῦ αἰῶνος τοῦ ἀποδοῦναί με τὰς εὐχάς μου ἡμέραν ἐξ ἡμέρας
sch7
scholion
Ὁ ὑπισχνούμενος καὶ μὴ ἀποδιδοὺς τὰς εὐχὰς τῷ θεῷ οὐκ
ἐστὶν
ἔστὶν
ἐν ἡμέρᾳ τῇ οὔσῃ ἐξ ἡμέρας· πρώτη γὰρ ἡμέρα
ἐστὶ
ἐστὶν
τὸ
ἐκκλῖναι ἀπὸ κακοῦ
, δευτέρα τὸ
ποιῆσαι
τὸ
ἀγαθόν
.
61
psalm
2
verse
part
1
οὐχὶ τῷ θεῷ ὑποταγήσεται ἡ ψυχή μου;
κ. τ. ἑ.
sch1
scholion
Πᾶς ὁ ὑποτασσόμενός τινι τὰ αὐτὰ ἐκείνῳ φρονεῖ· καὶ εἰ κατὰ τὸν Παῦλον πάντες ὑποταγησόμεθα τῷ Χριστῷ, πάντες τὰ αὐτὰ Χριστῷ
φρονήσωμεν.
φρονήσομεν.
5
verse
part
1
πλὴν τὴν τιμήν μου ἐβουλεύσαντο ἀπώσασθαι
sch2
scholion
Τιμὴ ψυχῆς λογικῆς ἀρετὴ καὶ γνῶσις θεοῦ.
6
verse
part
2
ὅτι παρ' αὐτοῦ ἡ ὑπομονή μου.
sch3
scholion
Ὅτι σὺ εἶ ἡ ὑπομονή
μου,
κύριε.
10
verse
part
1
πλὴν μάταιοι οἱ υἱοὶ ἀνθρώπων
ψευδεῖς οἱ υἱοὶ τῶν ἀνθρώπων ἐν ζυγοῖς, τοῦ ἀδικῆσαι αὐτοὶ ἐκ ματαιότητος ἐπὶ τὸ αὐτὸ, κ. τ. ἑ.
sch4
scholion
Μάταιοί εἰσιν οἱ τοῖς ματαίοις καὶ φθαρτοῖς τοῦ αἰῶνος
τούτου προσκαθεζόμενοι πράγμασι. Οὐ ψεύδομαι
προσκαθεζόμενοι πράγμασιν.
10
verse
part
2
ψευδεῖς οἱ υἱοὶ τῶν ἀνθρώπων ἐν ζυγοῖς τοῦ ἀδικῆσαι
sch5
scholion
Οἱ ψευδόμενοι
περὶ τὴν δικαιοσύνην —
αὐτὴ γὰρ ζυγός ἐστι τῶν ἀρετῶν —
ψευδεῖς εἰσιν υἱοὶ ἐκ τοῦ πατρὸς τοῦ διαβόλου
γεγεννημένοι
γεγενημένοι
.
11
verse
3
part
πλοῦτος ἐὰν ῥέῃ μὴ προστίθεσθε καρδίαν
sch6
scholion
Τοῦτο λεκτέον πρὸς τοὺς πλεονεκτοῦντας.
Ant 3.22
12
verse
ἅπαξ ἐλάλησεν ὁ θεὸς, δύο ταῦτα ἤκουσα
13 ὅτι τὸ κράτος τοῦ θεοῦ, καὶ σοί, κύριε, τὸ ἔλεος, ὅτι σὺ ἀποδώσεις ἑκάστῳ κατὰ τὰ ἔργα αὐτοῦ.῾. Τὸν λόγον
sch7
scholion
Τὸν λόγον ὃν
ἅπαξ ἐλάλησεν ὁ θεὸς τὸν περὶ προνοίας καὶ κρίσεως
ἔχοντα λόγον· τοῦτο γὰρ δηλοῦται ἐκ τῶν ἐπιφερομένων ῥητῶν. Ὅτι σὺ ἀποδώσεις ἑκάστῳ κατὰ τὰ ἔργα αὐτοῦ. Τὸν περὶ προνοίας καὶ κρίσεως ἔχων
περιέχει
λόγον· τοῦτο γὰρ δηλοῦται ἐκ τῶν ἐπιφερομένων ῥητῶν.
62
psalm
2
verse
1
part
ὁ θεὸς ὁ θεός μου, πρὸς σὲ
ὀρθρίζω.Ἐδίψησέ σοι ἡ ψυχή μου, ποσαπλῶς σοι ἡ σάρξ μου, ἐν γῇ ἐρήμῳ καὶ ἀβάτῳ καὶ ἀνύδρῳ· οὕτως ἐν τῷ ἁγίῳ ὤφθην σοι, τοῦ ἰδεῖν τὴν δύναμίν σου καὶ τὴν δόξαν σου, κ. τ. ἑ.
ὀρθρίζω
sch1
scholion
Πᾶς ὁ
ἀποθέμενος τὰ ἔργα τοῦ σκότους καὶ ἐνδυσάμενος τὰ ὅπλα τοῦ φωτὸς
ὀρθρίζει πρὸς τὸν θεόν.
4
verse
part
1
ὅτι κρεῖσσον τὸ ἔλεός σου ὑπὲρ ζωὰς
τὰ χείλη μου ἐπαινέσουσί σε, κ. τ. ἑ. Ἡ μὲν
sch2
scholion
Ἡ μὲν ζωὴ
τοῦ ἀνθρώπου
ζωὴ
ἡ ἁγία γνῶσις ὑπάρχει· τὸ δὲ ἔλεος κυρίου ἡ τῶν γεγονότων θεωρία
ἐστί.
ἐστίν·
πολλοὶ δὲ ἡμῖν τοῦ αἰῶνος τούτου
σοφοί
καθυπέσχοντο γνώσεις, ἀλλὰ κρεῖσσον τὸ ἔλεος κυρίου ὑπὲρ ζωάς.
9
verse
part
1
ἐκολλήθη ἡ ψυχή μου ὀπίσω σου
κ. τ. ἑ.
sch3
scholion
Εἰ
ὁ κολλώμενος τῷ κυρίῳ ἓν πνεῦμά ἐστιν
, ἐκολλήθη δὲ ὁ
Δαυῒδ
Δαυὶδ
τῷ κυρίῳ,
ἄρα ἓν
ἓν ἄρα
γέγονε πνεῦμα.
Πνεῦμα δὲ
Νῦν δὲ τὸ πνεύμα
τὸν πνευματικὸν
ὀνομάζει
σημαίνει
, ὡς καὶ ἡ μὴ περπερευομένη ἀγάπη τὸν ἔχοντα τὴν ἀγάπην δηλοῖ.
αὐτοὶ δὲ εἰς μάτην ἐζήτησαν τὴν ψυχήν μου, ]
10
verse
part
2
εἰσελεύσονται εἰς τὰ κατώτατα, τῆς γῆς
κ. τ. ἑ.
sch4
scholion
Ἵνα πιστεύσαντες σωθῶσιν τῷ κατελθόντι
εἰς τὰ κατώτερα μέρη τῆς γῆς
.
11
verse
παραδοθήσονται εἰς χεῖρας ῥομφαίας μερίδες ἀλωπέκων ἔσονται
sch5
scholion
Τοὺς καταχθονίους δαίμονας νῦν ἀλώπεκας ὀνομάζει οἷς καὶ παραδίδονται πρὸς κόλασιν οἱ ἐπίγειοι δαίμονες.
Εἰσάκουσον, ὁ Θεὸς, τῆς φωνῆς μου, κ. τ. ἑ.
63
psalm
2
verse
part
2
ἀπὸ φόβου ἐχθροῦ ἐξελοῦ τὴν ψυχήν μου
sch1
scholion
Ἐχθρὸς φόβος
ἐστὶν
ἐστὶ
ἤτοι ὁ παρὰ τοῦ ἐχθροῦ ἡμῖν ἐγγινόμενος ἢ ὁ ἐναντίος τῷ τοῦ Χριστοῦ θάρσει·
Θαρσεῖτε
γάρ, φησίν,
ἐγώ εἰμι· μὴ φοβεῖσθε
.
Οἵ τινες
4
verse
part
1
οἵτινες
ἠκόνησαν ὡς ῥομφαίαν τὰς γλώσσας αὐτῶν
Αὐτὴ
sch2
scholion
Αὕτη
ἡ ῥομφαία λόγος
ἐστι
ἐστὶ
δαιμονιώδης χωρίζων ψυχὴν
τῆς σοφίας
ἀρετῆς
καὶ γνώσεως θεοῦ.
Ἐξηρεύνησαν ἀνομίαν,
7
verse
part
2
ἐξέλιπον ἐξερευνῶντες ἐξερευνήσει
κ. τ. ἑ.
sch3
scholion
Τὴν ἐπίτασιν ἐνταῦθα τῆς κακίας σημαίνει.
7
verse
part
3
προσελεύσεται ἄνθρωπος καὶ καρδία βαθεῖα
κ. τ. ἑ.
sch4
scholion
Καρδία βαθεῖά ἐστιν ἡ θεωρήσασα τὸ
βάθος τοῦ πλούτου καὶ τῆς γνώσεως τοῦ θεοῦ
.
11
verse
part
1
εὐφρανθήσεται δίκαιος ἐν τῷ κυρίῳ καὶ ἐλπιεῖ ἐπ' αὐτόν
καὶ ἐπαινεθήσονται πάντες οἱ εὐθεῖς τῇ καρδίᾳ, κ. τ. ἑ.
sch5
scholion
Εὐφραίνει ἄδικον πλοῦτος φθαρτός, τὸν δὲ δίκαιον γνῶσις θεοῦ.
Εὐφρανθήσεται δίκαιος ἐν τῷ Κυρίῳ, καὶ ἐλπιεῖ ἐπ' αὐτὸν, καὶ ἐπαινεθήσονται πάντες οἱ εὐθεῖς τῇ καρδίᾳ.
sch6
scholion
Ἄφρων ἐλπίζει εἰς ἄνθρωπον· ὁ δὲ φρόνιμος ἐπὶ τῷ κυρίῳ πέποιθεν.
11
verse
part
2
καὶ ἐπαινεσθήσονται πάντες οἱ εὐθεῖς τῇ καρδίᾳ
sch7
scholion
Καρδίαν εὐθεῖαν ἐπαινεῖ κύριος· διεστραμμένην δὲ ψυχὴν ἀπώσεται ἀπ' αὐτοῦ.
64
psalm
3
verse
part
2
πρὸς σὲ πᾶσα σὰρξ ἥξει
sch1
scholion
Ἀντὶ τοῦ πᾶς ἄνθρωπος.
5
verse
part
2
κατασκηνώσει ἐν ταῖς αὐλαῖς
αὐτοῦ, κ. τ. ἑ.
σου
part
2
πλησθησόμεθα ἐν τοῖς ἀγαθοῖς τοῦ οἴκου σου·
sch2
scholion
Αὐλὴ κυρίου γνῶσις θεοῦ· ὁ δὲ κατοικῶν ἐν αὐτῇ πλησθήσεται ἀγαθῶν.
᾿̔Ο
8
verse
part
1
ὁ
συνταράσσων τὸ κύτος τῆς θαλάσσης,
part
2
ἤχους κυμάτων αὐτῆς
sch3
scholion
Ἐπιτιμᾷ
ὁ
κύριος τῷ ἀνέμῳ καὶ τῇ θαλάσσῃ καὶ ποιεῖ γαλήνην μεγάλην.
ἄλλο.
sch3b
scholion
Ἄνεμος σφοδρὸς εξεγείρει κῦμα· δαίμων δὲ πονηρὸς ταράσσει ψυχήν.
ἄλλο.
sch3c
scholion
Ψυχὴ αδίκου κυμαίνεται πολλά· καρδία δὲ δικαίου γαληνιάσει
διὰ παντός. αβ
διαπαντός
.
10
verse
part
1
ἐπεσκέψω τὴν γῆν καὶ ἐμέθυσας αὐτήν,
part
2
ἐπλήθυνας τοῦ πλουτίσαι αὐτήν
sch4
scholion
Ὦ βάθος πλούτου καὶ σοφίας θεοῦ
·
Καὶ πάλιν· «
καὶ πάλιν·
Ἐν παντὶ ἐπλουτίσθητε
,
ὁ Παῦλός φησίν.
ἄλλο.
sch4b
scholion
Πλοῦτον τὴν γνῶσιν λέγει·
Ἐν παντὶ γὰρ ἐπλουτίσθητε, ἐν πάσῃ γνώσει
,
φησὶν ὁ ἀπόστολος.
ϲ.
10
verse
part
3
ὁ ποταμὸς τοῦ θεοῦ ἐπληρώθη ὑδάτων
sch5
scholion
Ἡ γνῶσις ἡ τοῦ θεοῦ ἐπληρώθη φύσεων λογικῶν, εἴπερ
ποταμοὶ ῥέουσιν ὕδατος ζῶντος ἐκ τῆς κοιλίας
τοῦ πιστεύσαντος Χριστῷ. Ὕδατα δὲ ἔθος λέγειν τῇ γραφῇ τὰς φύσεις τὰς λογικάς· καὶ γὰρ ὁ Δαυὶδ λέγει
αἰνεῖν τὰ ὕδατα τὰ ὑπεράνω τῶν οὐρανῶν
τὸν κύριον.
β.
13
verse
part
2
καὶ ἀγαλλίασιν οἱ βουνοὶ περιζώσονται
sch6
scholion
Νῦν φύσεις λογικὰς τροπικῶς βουνοὺς ὀνομάζει.
α.
14
verse
part
1
ἐνεδύσαντο οἱ κριοὶ τῶν προβάτων
sch7
scholion
Ἐνεδύσαντο Χριστὸν
καὶ
σπλάγχνα
οἰκτιρμοῦ **
οἰκτιρμῶν
καὶ τὰ ἑξῆς.
Εἴπατε τῷ Θεῷ·Ὡς φοβερὰ τὰ ἔργα σου,
65
psalm
3
verse
part
2
ἐν τῷ πλήθει τῆς δυνάμεώς σου ψεύσονταί σε οἱ ἐχθροί σου
ΤῆςἸουδαίων ἀποπληξίας ἐνταῦθα κατηγορεῖ, ὡς μηδὲ τῶν θαυμάτων τῆς ὑπερβολῆς παρενεγκούσης αὐτοὺς εἰς τὸ πείθεσθαι. Πᾶσα ἡ γῆ προσκυνησάτωσαν, κ. τ. ἑ. «
sch1
scholion
Ὁ ἀπιστήσας θεῷ ὑπέσχετο ἔχθραν, ὁ δὲ πιστεύσας αὐτῷ ἐψεύσατο αὐτὴν. Σημεῖα κυρίου γεννῶσι πίστιν, δυνάμεις δὲ αὐτοῦ ἐπιστρέφουσι ψυχῆν.
4
verse
part
2
ψαλάτωσαν τῷ ὀνόματί σου
sch2
scholion
Εὐθυμεῖ τις ἐν ὑμῖν,
ψαλλέτω, »
ψαλέτω,
φησὶν
ὁἈπόστολος
ὁ ἀπόστολος
.
6
verse
part
1
ὁ μεταστρέφων τὴν θάλασσαν
κ. τ. ἑ.
εἰς ξηράν
sch3
scholion
Οὐκ
εἶπε «
εἶπεν ὁ
μεταστρέψας,
ἀλλὰ « μεταστρέφων· »
ἀλλ' ὁ μεταστρέφων.
Κατὰ μὲν γὰρ τὴν ἱστορίαν
ἐπὶ τὴνἸουδαίαν ἅπαξ ἐγένετο·
ἅπαξ γέγονε τοῦτο,
κατὰ δὲ διάνοιαν ἀεὶ τοῦτο συμβαίνει, ψυχὰς τεταραγμένας ὑπὸ τῶν ἁλμυρῶν τοῦ βίου
τούτου
κυμάτων καὶ περιφερομένας
παντὶ ἀνέμῳ
τῇ διδασκαλίᾳ
τῆς διδασκαλίας
ἐπ' ἀρετὴν καὶ γνῶσιν
μεταφέροντος Θεοῦ.Ὁ Σύμμαχος οὕτως· « Μετέβαλε τὴν θάλασσαν εἰς ξηρὰν, ποταμὸν διέβησαν ποδί. »
μεταστρέφοντος τοῦ θεοῦ.
7
verse
part
3
οἱ
πικραίνοντες
παραπικραίνοντες
μὴ ὑψούσθωσαν
κ. τ. ἑ.
ἐν ἑαυτοῖς
sch4
scholion
Παραπικραίνοντές εἰσιν οἱ
δεδωκότες εἰς τὸ βρῶμα
αὐτοῦ
χολὴν καὶ εἰς τὴν δίψαν ποτίσαντες ὄξος
.
9
verse
part
1
τοῦ θεμένου τὴν ψυχήν μου εἰς ζωὴν
κ. τ. ἑ. [Τοῦ θεμένου εἰς ζωὴν τὸν εἰπόντα·]
sch5
scholion
Ἐγώ εἰμι ἡ ζωή,
φησὶν ὁ Χριστός.
12
verse
part
1
διήλθομεν διὰ πυρὸς καὶ ὕδατος
sch6
scholion
Καὶ
ἐξήγαγες ἡμᾶς εἰς ἀναψυχήν. Καὶ τῶν δαιμονιζομένων
τῶν δαιμονιζόμενον
τὸ πνεῦμα τὸ ἀκάθαρτον ἐν τοῖς εὐαγγελίοις ποτὲ μὲν
ἔῤῥιψαν
ἔρριπτεν
εἰς τὸ πῦρ, ποτὲ δὲ εἰς τὸ
ὕδωρ.Ὕδωρ
ὕδωρ· ὕδωρ
δὲ καὶ πῦρ ἐναντία ἐστὶν ἀλλήλοις. Πάσχουσι δὲ καὶ τοῦτο μέχρι νῦν οἱ ἀκάθαρτοι ἄνθρωποι, δειλιῶντες καὶ θρασυνόμενοι, πολύθεοι ὄντες καὶ ἄθεοι, ἐρῶντες αἰσχρῶς καὶ πάλιν μισοῦντες.
15
verse
part
1
ὁλοκαυτώματα μεμυαλωμένα
κ. τ. ἑ.
ἀνοίσω σοι
15
verse
part
2
μετὰ θυμιάματος καὶ κριῶν
sch7
scholion
Πᾶς ὁ ἔχων τὸ ἡγεμονικὸν καθαρὸν καὶ προσευχόμενος τῷ θεῷ, οὗτος θυμίαμα μετὰ
κριῶν
κριοῦ
προσφέρει θεῷ.
16
verse
part
1
δεῦτε ἀκούσατε καὶ διηγήσομαι,
κ. τ. ἑ.
part
2
πάντες οἱ φοβούμενοι τὸν θεόν
sch8
scholion
Μόνοι οἱ φοβούμενοι τὸν θεὸν ἀκούειν δύνανται διηγημάτων πνευματικῶν.
18
verse
ἀδικίαν εἰ ἐθεώρουν ἐν καρδίᾳ μου,
κ. τ. ἑ.
μὴ εἰσακουσάτω κύριος
sch9
scholion
Οὐκ εἶπεν
Εἰ
οὐκ
ἐθεώρησα,
ἀλλ' « Εἰ ἐθεώρουν. »
ἀλλ' οὐκ ἐθεώρουν·
τὸ μὲν γὰρ
πρῶτον
πρότερον
ὀλιγοχρόνιον σημαίνει τὸν πονηρὸν λογισμόν, τὸ δὲ δεύτερον πολυχρονιώτερον.
20
verse
εὐλογητὸς ὁ θεός, ὃς οὐκ
ἀπέστησε
ἀπέστησεν
τὴν προσευχήν μου καὶ τὸ ἔλεος
αὑτοῦ
αὐτοῦ
ἀπ' ἐμοῦ
κ. τ. ἑ.
sch10
scholion
Τοῦ μὴ καθαρὰν ἔχοντος τὴν καρδίαν ἀφίσταται ἡ καθαρὰ προσευχή· εἰ δὲ ἡ προσευχή, καὶ τὸ ἔλεος δηλονότι· διὰ γὰρ τῆς προσευχῆς τὸν ἔλεον αἰτοῦμεν παρὰ θεοῦ.
66
psalm
3
verse
part
1
τοῦ γνῶναι ἐν τῇ γῇ τὴν ὁδόν σου
κ. τ. ἑ.
sch1
scholion
Ἐν τῇ γῇ ὄντες ἔγνωμεν τὴν ὁδὸν τὴν εἰποῦσαν·
Ἐγώ εἰμι ἡ ὁδός
.
67
psalm
2
verse
ἀναστήτω ὁ θεός
κ. τ. ἑ.
καὶ διασκορπισθήτωσαν οἱ ἐχθροὶ αὐτοῦ καὶ φυγέτωσαν οἱ μισοῦντες αὐτὸν ἀπὸ προσώπου αὐτοῦ
sch1
scholion
Ὁ
Μωϋσῆς
Μωσῆς
φησιν·
̓Εξεγέρθητι
Ἐξεγέρθητι
, κύριε, διασκορπισθήτωσαν οἱ ἐχθροί σου,
καὶ φυγέτωσαν
φυγέτωσαν πάντες
οἱ μισοῦντές σε
.
3
verse
part
1
ὡς ἐκλείπει καπνός,
κ. τ. ἑ. Ταῖς παραβολαῖς ἐμφαντικωτέραν τῶν ἐναντίων τὴν ἀπώλειαν ἐργάσασθαι βουλέμενος, ἐμνημόνευσε καὶ καπνοῦ καὶ κηροῦ· αὕτη γὰρ ἡ κηροῦ φύσις πυρὶ πλησιάζοντος τήκεσθαι καὶ ἀπόλλυσθαι. Οὕτως οὖν, φησὶν, ἅπαντας αὐτοὺς ἀναλώσεις, ὥσπερ τὸ πῦρ
ἐκλιπέτωσαν
sch2
scholion
Τοῦτον
τὸν
κηρόν. Ἄσατε τῷ Θεῷ, ψάλατε τῷ ὀνόματι αὐτοῦ,
καπνὸν ἀποδιώκει τὸ
πῦρ
ὃ
ἦλθεν
ὁ κύριος
βαλεῖν ἐπὶ τὴν γῆν
.
5
verse
part
2
ὁδοποιήσατε τῷ
ἐπιβηκότι
ἐπιβεβηκότι
ἐπὶ δυσμῶν, κύριος ὄνομα αὐτῷ
καὶ ἀγαλλιᾶσθε ἐνώπιον αὐτοῦ. Ἐπὶ δυσμῶν. –
sch3
scholion
Δυσμαί εἰσι φύσεις λογικαὶ ἐκπεσοῦσαι τοῦ
τῆς δικαιοσύνης ἡλίου
.
5
verse
4
part
ταραχθήσονται ἀπὸ προσώπου αὐτοῦ,
6
verse
1
part
τοῦ πατρὸς τῶν ὀρφανῶν καὶ κριτοῦ τῶν χηρῶν
κ. τ. ἑ.
sch4
scholion
Ὀρφανός ἐστιν ὁ στερηθεὶς διὰ κακίαν τοῦ ἐπουρανίου πατρὸς ἣν αὐτὸς ἑκὼν ἐπεσπάσατο.
6
verse
2
part
ὁ θεὸς ἐν τόπῳ ἁγίῳ αὐτοῦ·
7
verse
1
part
ὁ θεὸς κατοικίζει μονοτρόπους ἐν οἴκῳ
sch5
scholion
Τόπος θεοῦ ψυχὴ καθαρά· διὸ καὶ ἐπιφέρει·
ὁ θεὸς κατοικίζει μονοτρόπους ἐν οἴκῳ.
Ωσπερ
7
verse
2
part
ἐξάγων πεπεδημένους ἐν ἀνδρείᾳ
sch6
scholion
Ὥσπερ
τοὺς πεπεδημένους ἐξάγει ἐν ἀνδρείᾳ, οὕτως καὶ τοὺς ἀδίκους ἐξάγει ἐν δικαιοσύνῃ καὶ τοὺς ἄφρονας ἐν φρονήσει.
Ὁ Θεὸς, ἐν τῷ ἐκπορεύεσθαί σε ἐνώπιον
9
verse
part
2
ἀπὸ προσώπου
τοῦ
λαοῦ σου, ἐν τῷ διαβαίνειν σε τὴν ἔρημον, κ. τ. ἑ.
θεοῦ τοῦ Σινᾶ
sch7
scholion
τοῦ ἐν τῷ Σινᾷ φανέντος.
10
verse
part
2
καὶ ἠσθένησεν, σὺ δὲ κατηρτίσω αὐτήν
sch8
scholion
Ἐπειδὴ ἠσθένησε, σὺ κατηρτίσω αὐτήν.
11
verse
part
1
τὰ
ζῶά
ζῷά
σου κατοικοῦσιν ἐν
αὐτῇ.Ἡτοίμασας ἐν τῇ χρηστότητί σου τῷ πτωχῷ, κ. τ. ἑ. Ζῶα
αὐτῇ
sch9
scholion
Ζῷα νῦν
λέγει φύσεις λογικὰς ἀλογωτέρας οὔσης καταστάσεως.
14
verse
part
1
ἐὰν κοιμηθῆτε
ἀναμέσον
ἀνὰ μέσον
τῶν κλήρων,
part
2
πτέρυγες περιστερᾶς περιηργυρωμέναι
καὶ τὰ μετάφρενα αὐτῆς ἐν χλωρότητι χρυσίου, κ. τ. ἑ.
sch10
scholion
Τοὺς κλήρους καὶ τὰς πτέρυγας οἱ μὲν εἰρήκασι παλαιὰν καὶ καινὴν διαθήκην, οἱ δὲ πρᾶξιν καὶ θεωρίαν, ἄλλοι δὲ γνῶσιν σωμάτων καὶ ἀσωμάτων, ἕτεροι δὲ γνῶσιν θεοῦ καὶ τοῦ ἀποσταλέντος ὑπ' αὐτοῦ Χριστοῦ.
15
verse
part
1
ἐν τῷ διαστέλλειν τὸν ἐπουράνιον βασιλεῖς ἐπ' αὐτῆς
κ. τ. ἑ.
sch11
scholion
Βασιλεῖς εἰσιν ἤτοι οἱ ὑποτάξαντες τὰ πάθη
ἣ
ἢ
οἱ τῆς θεωρίας τῶν γεγονότων τετυχηκότες. Λέγονται δὲ βασιλεῖαι καὶ αὐτὰ τὰ χαρίσματα τοῦ πνεύματος τοῦ ἁγίου, καθ' ἃ βασιλεύειν λέγονται οἱ μέτοχοι αὐτῶν.
18
verse
1
part
τὸ ἅρμα τοῦ θεοῦ μυριοπλάσιον
sch12
scholion
Ἅρμα θεοῦ ψυχαὶ καθαραὶ ἐφ' ἃς ἐπιβαίνει·
Ἐπέβη
γὰρ
ἐπὶ Χερουβὶμ καὶ ἐπετάσθη
.
ἀναβὰς
19
verse
part
1
ἀνέβης
εἰς ὕψος, ᾐχμαλώτευσας αἰχμαλωσίαν,
part
2
ἔλαβες δόματα ἐν ἀνθρώπῳ
sch13
scholion
Αἰχμαλωσία ἐστὶ Χριστοῦ
φύσεως λογικῆς
φύσεων λογικῶν
ἀπὸ κακίας καὶ ἀγνωσίας ἐπ' ἀρετὴν καὶ γνῶσιν ἐπάνοδος.
bis.
sch13b
scholion
ὁ Παῦλός φησι περὶ τοῦ Χριστοῦ·
̓Αναβὰς
Ἀναβὰς
εἰς ὕψος ᾐχμαλώτευσεν αἰχμαλωσίαν καὶ ἔδωκεν δόματα
εν̓ ἀνθρώποις· »
ἐν ἀνθρώποις
,
δόματα λέγων τὰ χαρίσματα τοῦ πνεύματος του ἁγίου.
22
verse
part
1
πλὴν ὁ θεὸς συνθλάσει κεφαλὰς ἐχθρῶν αὑτοῦ
κορυφὴν τριχὸς διαπορευομένων ἐν πλημμελείαις αὐτῶν, κ. τ. ἑ.
sch14
scholion
Κεφαλαὶ
ἐχθρῶν
κεφαλαὶ
εἰσιν
τὰ πρώτως ἐκ τῶν δαιμόνων ἐπισυμβαίνοντα νοήματα τῇ ψυχῇ.
24
verse
ὅπως ἂν βαφῇ ὁ ποῦς σου ἐν αἵματι, ἡ γλῶσσα τῶν κυνῶν σου, ἐξ ἐχθρῶν παρ' αὐτοῦ
sch15
scholion
Ποῦς Χριστοῦ ὁ ἐκ Μαρίας ἄνθρωπος
γεννηθείς,
ὅστις διὰ τοῦ πάθους ἐβάφη τῷ αἵματι, ὅπερ αἷμα κωλύουσιν ἡμᾶς
πίνειν
οἱ ἐχθροὶ,
πίνειν,
κύνας ἡμᾶς ἀεὶ βουλόμενοι εἶναι καὶ μηδέποτε
εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας ἐλθεῖν
·
Οἴδασιν
οἴδασι
γὰρ ὅτι
οἱ τρώγοντες
τοῦ Χριστοῦ
τὰς σάρκας καὶ πίνοντες
αὐτοῦ
τὸ αἷμα ἐν
αὐτῷ
μένουσιν καὶ
αὐτὸς
ἐν αὐτοῖς
.
Εκεῖ
28
verse
part
1
ἐκεῖ
Βενιαμὶν νεώτερος
κ. τ. ἑ.
ἐν ἐκστάσει
sch16
scholion
Περὶ Παύλου
φασὶ, τοῦτο προφητεύει. Ἀπὸ τοῦ ναοῦ σου ἐπὶἹερουσαλήμ
τοῦτό φασι προφητεύεσθαι.
30
verse
part
2
σοι
οἴσουσι
οἴσουσιν
βασιλεῖς δῶρα
κ. τ. ἑ.
sch17
scholion
Ὁ Παῦλος οὐ μόνον αὐτὸς ἑαυτὸν
προσῆγε
προσῆγεν
θεῷ, ἀλλὰ γὰρ καὶ ἄλλους διὰ τῆς διδασκαλίας
προσέφερε
προσέφερεν
τῷ θεῷ.
31
verse
part
3
τοῦ
ἐγκλεισθῆναι
ἀποκλεισθῆναι
τοὺς δεδοκιμασμένους τῷ ἀργυρίῳ
κ. τ. ἑ.
sch18
scholion
Τοῦ χωρισθῆναι τοὺς δεδοκιμασμένους ὡς ἀργύριον.
32
verse
ἥξουσι πρέσβεις ἐξ Αἰγύπτου Αἰθιοπία προφθάσει χεῖρα αὐτῆς τῷ θεῷ
κ. τ. ἑ.
sch19
scholion
Τὴν μὲν διάθεσιν τῆς κακίας διὰ τῶν Αἰγυπτίων ᾐνίξατο· τὴν δὲ ἕξιν διὰ τῶν Αἰθιόπων δεδήλωκεν.
Αἱ βασιλεῖαι τῆς γῆς, ᾄσατε τῷ Θεῷ, ψάλατε τῷ Κυρίῳ.
33
verse
part
2
Διάψαλμα
sch20
scholion
Τὸ διάψαλμα κεῖται διὰ
τό·Ἰδοὺ
τό
ἰδοὺ
δώσει τῇ φωνῇ αὐτοῦ φωνὴν δυνάμεως
.
34
verse
1
part
ψάλατε τῷ θεῷ τῷ ἐπιβεβηκότι ἐπὶ τὸν οὐρανὸν τοῦ οὐρανοῦ κατὰ ἀνατολὰς
sch21
scholion
Πρότερον μὲν φησι
ὁ̔δοποιήσατε
ὁδοποιήσατε
τῷ ἐπιβεβηκότι ἐπὶ δυσμῶν
,
νῦν δε «
νῦν δε
ψάλατε τῷ ἐπιβεβηκότι ἐπι τὸν οὐρανὸν
τοῦ οὐρανοῦ κατὰ ἀνατολάς·
Ὁ
γὰρ
καταβὰς αὐτός ἐστι καὶ ὁ ἀναβὰς ὑπεράνω πάντων τῶν οὐρανῶν ἵνα πληρώσῃ τὰ πάντα
.
Δότε δόξαν τῷ Θεῷ, ἐπὶ τὸνἸσραὴλ ἡ μεγαλοπρέπεια αὐτοῦ,
35
verse
part
3
καὶ ἡ δύναμις αὐτοῦ ἐν νεφέλαις
κ. τ. ἑ.
sch22
scholion
Νεφέλας λέγει νῦν ἁγίας δυνάμεις·
̓Εντελοῦμαι
Ἐντελοῦμαι
γάρ, φησί,
ταῖς νεφέλαις τοῦ μὴ βρέξαι ἐπ' αὐτοὺς ὑετόν
καὶ ἔσται λιμός,
οὐ λιμὸς ἄρτου οὐδὲ δίψα ὕδατος, ἀλλὰ λιμὸς τοῦ ἀκοῦσαι λόγον κυρίου
.
Οἶμαι δὲ αὐτὸν νεφέλας λέγειν τοὺς ἀγγέλους· αὐτοὶ γάρ εἰσιν οἱ διδάσκοντες ἡμᾶς.
68
psalm
2
verse
σῶσόν με, ὁ θεὸς, ὅτι εἰσήλθοσαν ὕδατα ἕως ψυχῆς μου
κ. τ. ἑ.
sch1
scholion
Ὕδατα λέγει τοὺς λογισμοὺς καὶ τοὺς πειρασμοὺς τοὺς εἰσερχομένους εἰς τὴν ψυχήν.
3
verse
part
2
ἐνεπάγην εἰς ἰλὺν βυθοῦ καὶ οὐκ ἔστιν
ὑπόστασις.Ἦλθον εἰς τὰ βάθη τῆς θαλάσσης, καὶ καταιγὶς κατεπόντισέ με, κ. τ. ἑ.
ὑπόστασις
sch2
scholion
Οὐδὲν τοιοῦτον εὑρίσκομεν παθόντα τὸν
Δαυῒδ
Δαυὶδ
ἐν ταῖς ἱστορίαις· εἰ δὲ ἐπὶ τὸν σωτῆρα ἀναφέρεται ὁ ψαλμός, διὰ τὸ
̔Ο
ὁ
ζῆλος τοῦ οἴκου σου
κατέφαγέ με, »
κατέφαγέν με·
οὐδὲ ἐπὶ τοῦ σωτῆρος αὐτοῦ ἔγνωμεν τοιοῦτό τι γεγονός.
5
verse
part
1
ἐπληθύνθησαν ὑπὲρ τὰς τρίχας τῆς κεφαλῆς μου οἱ μισοῦντές με δωρεάν
ἐκραταιώθησαν οἱ ἐχθροί μου οἱ ἐκδιώκοντές με ἀδίκως.Ἃ οὐχ ἥρπασα, τότε ἀπετίννυον, κ. τ. ἑ. Ἐντεῦθεν,
sch3
scholion
Ἐντεῦθεν ὡς
οἶμαι δυνατὸν γνῶναι τὸ πλῆθος τῶν δαιμόνων.
5
verse
part
1
ἃ οὐχ ἥρπασα, τότε ἀπετίννυον
sch4
scholion
Οὐδένα τῶν ἀνθρώπων ἄκοντα ἁρπάζει
ὁ
θεός· εἰ γὰρ ἥρπαζεν, οὐκ ἂν
ἔλεγε
ἔλεγεν
·
Δεῦτε πρὸς μὲ πάντες οἱ κοπιῶντες καὶ πεφορτισμένοι, κἀγὼ ἀναπαύσω ὑμᾶς
·
καί· «̓Εὰν
καὶ τὸ
ἐὰν
θέλητε καὶ
εἰσακούσησθέ
εἰσακούσητέ
μου, τὰ ἀγαθὰ τῆς γῆς φάγεσθε
.
Ἡρπάγη
δὲ ὁ Παῦλος
ἕως τρίτου οὐρανοῦ
, ἤδη ἑαυτὸν ἐπιδεδωκὼς τῷ θεῷ
6
verse
part
1
ὁ θεός, σὺ ἔγνως τὴν ἀφροσύνην μου
καὶ αἱ πλημμέλειαί μου ἀπὸ σοῦ οὐκ ἐκρύβησαν, κ. τ. ἑ. ε.
sch5
scholion
Οὐ πάντων τὴν ἀφροσύνην γινώσκει θεός, ἀλλὰ τοῦ
γενομένου
γινομένου
ἄφρονος διὰ τοὺς ἄφρονας καὶ τοῦ
γε-νομένου
γινομένου
ἀνόμου διὰ τοὺς ἀνόμους καὶ τοῦ
γενομένου
γινομένου
ἀσθενοῦς διὰ τοὺς ἀσθενεῖς.
10
verse
part
1
ὅτι ὁ ζῆλος τοῦ οἴκου σου κατέφαγέ με
καὶ οἱ ὀνειδισμοὶ τῶν ὀνειδιζόντων σε ἐπέπεσον ἐπ' ἐμὲ, κ. τ. ἑ.
sch6
scholion
Οὗτος ὁ στίχος τέθειται ἐν τοῖς εὐαγγελίοις ἐπὶ τοῖς ἐκβληθεῖσιν ἐκ τοῦ ἱεροῦ κολλυβισταῖς καὶ τραπεζίταις.
Καὶ
11
verse
part
1
συνεκάλυψα ἐν νηστείᾳ τὴν ψυχήν μου
καὶ ἐγενήθη εἰς ὀνειδισμοὺς ἐμοὶ, κ. τ. ἑ.
sch7
scholion
Κάλυμμα τῆς ψυχῆς ἡ νηστεία κρύπτουσα τὰ πάθη αὐτῆς, τουτέστιν ἐπιθυμίαν αἰσχρὰν καὶ θυμὸν
ἄλογον.Ὁ
ἄλογον· ὁ
τοίνυν μὴ νηστεύων γεγύμνωται ἀσχημονῶν.
13
verse
part
2
καὶ εἰς ἐμὲ ἔψαλλον οἱ πίνοντες τὸν οἶνον
κ. τ. ἑ.
sch8
scholion
Οὗτος
ὁ οἶνος θυμός
ἐστι
τῶν δρακόντων
.
15
verse
part
1
σῶσόν με ἀπὸ πηλοῦ ἵνα μὴ ἐμπαγῶ
ῥυσθείην ἐκ τῶν μισούντων με, καὶ ἐκ τοῦ βάθους τῶν ὑδάτων, κ. τ. ἑ.
sch9
scholion
Σκοπὸς οὐχ ὁ τυχὼν ἀλληγορῆσαι τὰ γεγραμμένα ἐπὶ τοῦ σωτῆρος ἡμῶν γεγονότα· οἶμαι δὲ ταῦτα πάντα ἐπὶ τῇ ἐν ᾅδου πορείᾳ λαμβάνεσθαι.
μή με καταποντισάτω καταιγὶς ὕδατος, μηδὲ καταπιέτω με βυθός,]
16
verse
part
3
μηδὲ συσχέτω ἐπ'
ἐμοῦ
ἐμὲ
φρέαρ τὸ στόμα αὐτοῦ
κ. τ. ἑ.
sch10
scholion
Ἐνταῦθα φύσιν τινὰ λογικὴν καταχθόνιον εἴρηκε φρέαρ, ἐν ᾧ πολλαὶ τῶν ψυχῶν ἐμπεπτώκασιν.
20
verse
part
1
σὺ γὰρ γινώσκεις τὸν ὀνειδισμόν μου
part
2
καὶ τὴν αἰσχύνην μου καὶ τὴν ἐντροπήν μου
κ. τ. ἑ. Αἰσχύνεται δὲ
sch11
scholion
Αἰσχύνεται
ἐφ' ἡμῖν ὁ
ἀρχιερεὺς
ἡμῶν, ὅς ἐστι Χριστός, ὁ
διεληλυθὼς τοὺς οὐρανοὺς
ὀνειδιζόμενος ὑπὸ τῶν ἐναντίων πνευμάτων.
22
verse
καὶ ἔδωκαν εἰς τὸ βρῶμά μου χολὴν καὶ εἰς τὴν δίψαν μου ἐπότισάν με ὄξος
κ. τ. ἑ.
sch12
scholion
Ταῦτα πάντα γέγονε κατὰ τὸν καιρὸν τοῦ σταυροῦ.
sch13
scholion
Οἶνος τραπεὶς γεννᾷ ὄξος καὶ ἀρετὴ φθαρεῖσα τίκτει κακίαν.
23
verse
γενηθήτω ἡ τράπεζα αὐτῶν ἐνώπιον αὐτῶν εἰς παγίδα καὶ εἰς
ἀνταποδόσεις,
ἀνταπόδοσιν
καὶ εἰς σκάνδαλον
κ. τ. ἑ. Τράπεζα τῶνἸουδαίων
sch14
scholion
Τράπεζα τῶν Ἰουδαίων
ἐστὶν ἡ παλαιὰ διαθήκη ἐν ᾗ σκανδαλίζονται τὰ περὶ Χριστοῦ μὴ νοοῦντες· αὕτη γὰρ κηρύσσει
Χριστὸν ἐσταυρωμένον,Ἰουδαίοις μὲν σκάνδαλον, ἔθνεσι δὲ μωρίαν
.
26
verse
γενηθήτω ἡ ἔπαυλις αὐτῶν ἠρημωμένη καὶ ἐν τοῖς σκηνώμασιν αὐτῶν μὴ ἔστω ὁ κατοικῶν
κ. τ. ἑ. Δυν ατὸν
sch15
scholion
Δυνατὸν
ταῦτα περὶ τοῦ ναοῦ
τῶνἸουδαίων ἐκλαμβάνειν
τῶν Ἰουδαίων ἐκλαβεῖν
καὶ περὶ τῆς πόλεως αὐτῶν προφητευόμενα.
Πρόσθες ἀνομίαν ἐπὶ τὴν ἀνομίαν αὐτῶν,
28
verse
part
2
καὶ μὴ εἰσελθέτωσαν ἐν δικαιοσύνῃ σου
κ. τ. ἑ.
sch16
scholion
Πῶς γὰρ δύνανται εἰσελθεῖν εἰς τὴν δικαιοσύνην ἐσκοτισμένοι τοὺς ὀφθαλμούς;
29
verse
1
part
ἐξαλειφθήτωσαν ἐκ βίβλου ζώντων
sch17
scholion
Βίβλος ζώντων ἡ γνῶσις ἡ τοῦ θεοῦ αφ’ ἧς ἐκπίπτουσιν οἱ ἀκαθάρτους ἔχοντες τὰς καρδίας·
Μακάριοι
γὰρ, φησίν,
οἱ καθαροὶ τῇ καρδίᾳ ὅτι αὐτοὶ τὸν θεὸν ὄψονται
.
Τὸ δὲ ἰδεῖν θεὸν τὸ γνώσεως τῆς αὐτοῦ ἐστι καταξιωθῆναι.
29
verse
2
part
καὶ μετὰ δικαίων μὴ γραφήτωσαν
κ. τ. ἑ.
sch18
scholion
Ἄδικος μετὰ δικαίου γράφεται ἐὰν
ἀπόσχηται τοῦ
ἀποθῆται τὸ
εἶναι ἄδικος.
32
verse
part
1
Καὶ
ἀρέσει τῷ θεῷ ὑπὲρ μόσχον νέον
κέρατα ἐκφέροντα καὶ ὁπλὰς, κ. τ. ἑ. Τουτέστιν
sch19
scholion
Ὑπὲρ τὴν ἄλογον καὶ
αἰσθητὸν
ἀναίσθητον
θυσίαν.
34
verse
part
1
ὅτι
εἰσήκουσε
εἰσήκουσεν
τῶν πενήτων ὁ κύριος
καὶ τοὺς πεπεδημένους αὐτοῦ οὐκ ἐξουδένωσεν, κ. τ. ἑ.
sch20
scholion
Γενώμεθα πένητες ἵν' ὁ κύριος ἡμῶν ἐπακούσῃ.
35
verse
part
1
αἰνεσάτωσαν αὐτὸν οἱ οὐρανοὶ καὶ ἡ γῆ
θάλασσα καὶ πάντα τὰ ἕρποντα ἐν αὐτοῖς, κ. τ. ἑ.
sch21
scholion
Τοὺς ἐπουρανίους καὶ ἐπιγείους λέγει ἐνταῦθα ὁμωνύμως τοῖς αὐτῶν κόσμοις. Τοιοῦτόν ἐστι καὶ τό
οἱ οὐρανοὶ διηγοῦνται δόξαν θεοῦ
.
35
verse
part
2
θάλασσα καὶ πάντα τὰ ἕρποντα ἐν αὐτοῖς,
36
verse
part
1
ὅτι ὁ θεὸς σώσει τὴν Σιὼν
part
2
καὶ οἰκοδομηθήσονται αἱ πόλεις τῆς Ιουδαίας
sch22
scholion
Ἆρα τὰ
ἑρπυστικὰ ζῶα
ἑρπηστικὰ ζῷα
αἰνέσει, σωζομένης τῆς Σιὼν καὶ οἰκοδομουμένης
τῆςἸουδαίας;
τῆς Ἰουδαίας.
Εἰ δὲ τὰ ἕρποντα νοητῶς ῥητέον, καὶ τὰ οἰκοδομούμενα δηλονότι νοητῶς
ἐκληφθήτωσαν. Ὅτι ὁ Θεὸς σώσει τὴν Σιὼν, καὶ οἰκοδομηθήσονται αἱ πόλεις τῆςἸουδαίας, κ. τ. ἑ
ἐκληπτέον
.
sch23
scholion
Ψυχὰς λογικὰς λέγει πόλεις
τῆςἸουδαίας
τῆς Ἰουδαίας
.
69
psalm
3
verse
part
1
αἰσχυνθείησαν καὶ ἐντραπείησαν οἱ
ζητοῦντες
ζητοῦντές μου
τὴν ψυχήν
μου, κ. τ. ἑ. Οἱ ἀόρατοι ἡμῶν πολέμιοι ζητοῦσι τὴν ψυχὴν, ὑποχείριον θέλοντες λαβεῖν πρὸς κακίαν αὐτὴν προτρεπόμενοι. [Ν.Β. ζητοῦσι
sch1
scholion
Οὗτοι ζητοῦσιν ἡμῶν
τὴν ψυχὴν οἱ πρὸς κακίαν καὶ ἀγνωσίαν αὐτὴν προτρεπόμενοι.
4
verse
ἀποστραφείησαν
παραυτικὰ
παραυτίκα
αἰσχυνόμενοι οἱ λέγοντές μοι· εὖγε εὖγε
sch2
scholion
Τὸ εὖγε εὖγε οἱ δαίμονες λέγουσιν
ἁμαρτάνουσιν ἡμῖν.Ἔστιν
ἁμαρανόντων ἡμῶν. Ἔστιν
δ' ὅτε καὶ
γελῶτα πέμπουσιν,
γέλωτα ἐκπέμπουσιν
ἐμπαίζοντες ἡμῖν.
5
verse
2
part
καὶ λεγέτωσαν διαπαντός· μεγαλυνθήτω ὁ θεὸς, οἱ ἀγαπῶντες τὸ σωτήριόν
σου.Ἐγὼ δὲ πτωχὸς καὶ πένης ... Καὶ ῥυστής μου εἶ σὺ, Κύριε, μὴ χρονίσῃς.
σου
sch3
scholion
Σωτήριον τοῦ θεοῦ
καὶ Πατρός ἐστιν
ὁ Χριστὸς,
Ἐπὶ σοὶ, Κύριε,
70
psalm
1
verse
part
2
ὁ θεός, ἐπὶ σοὶ
ἤλπισα, μὴ καταισχυνθείην εἰς τὸν αἰῶνα
κ. τ. ἑ. Ἐα`ν
sch1
scholion
Ἐὰν
ἐν ταῖς θλίψεσιν ὑπομένωμεν, οὐκ αἰσχυνθησόμεθα ἐν τῷ αἰῶνι τῷ μέλλοντι·
̔Η
Ἡ
γὰρ
θλίψις ὑπομονὴν κατεργάζεται, ἡ δὲ ὑπομονὴ δοκιμήν, ἡ δὲ δοκιμὴ ἐλπίδα, ἡ δὲ ἐλπὶς οὐ καταισχύνει
.
4
verse
ὁ θεός μου, ῥῦσαί με ἐκ χειρὸς ἁμαρτωλοῦ, ἐκ χειρὸς παρανομοῦντος καὶ ἀδικοῦντος
κ. τ. ἑ.
sch2
scholion
Τὸν σατανᾶν λέγει ἁμαρτωλὸν καὶ παράνομον καὶ ἄδικον. Ἁμαρτωλὸν μὲν διὰ τὴν χειρίστην ἕξιν, παράνομον δὲ διὰ τὸ
παραβῆναι
παραβαίνειν αὐτὸν
τὸν φυσικὸν νόμον αὐτοῦ, ἄδικον δὲ διὰ τὸ
αὐτὸν ἀποστερεῖν
ἀποστερεῖν αὐτὸν ἡμᾶς
τῆς γνώσεως τοῦ θεοῦ.
8
verse
part
1
πληρωθήτω τὸ στόμα μου αἰνέσεως
part
2
ὅπως ὑμνήσω τὴν δόξαν σου
ὅλην τὴν ἡμέραν τὴν μεγαλοπρέπειάν σου, κ. τ. ἑ. Ἐα`ν
sch3
scholion
Ἐὰν
μὴ πληρωθῇ ὁ νοῦς χάριτος θεοῦ, ὑμνῆσαι τὴν δόξαν
τοῦ
θεοῦ οὐ δύναται· στόμα γὰρ τῆς ψυχῆς τὸν νοῦν
ὠνόμασε
ὠνόμασεν
, δόξαν δὲ τὸν υἱὸν τοῦ θεοῦ.
Λέγοντες·Ὁ
sch3b
scholion
[Οὗτος ὁ στίχος οὐκ ἔκειτο ἐν τῷ τετρασελίδῳ οὔτε παρὰ τοῖς οʹ οὔτε παρὰ τοῖς ἄλλοις ἐκδόταις.]
11
verse
λέγοντες· ὁ
θεὸς ἐγκατέλιπεν αὐτόν· καταδιώξατε καὶ καταλάβετε αὐτόν,
ὅτι οὐκ ἔστιν ὁ ῥυόμενος
sch4
scholion
Ταύτας τὰς φωνὰς τέθεικεν ὡς ἀπὸ δαιμόνων λεγομένας ἐπὶ τοῖς ἐγκαταλειφθεῖσιν,
αἵ τινες
αἵτινες
οὐκ ἂν
ἐῤῥήθησαν
ἐῤῥέθησαν
, εἰ μὴ ἐγκατελείφθη ὁ
ἄνθρωπος.Ἔχομεν
ἄνθρωπος· ἔχομεν
γὰρ ἐν ταῖς Βασιλείαις ὅτι
κύριος ἀπέστη ἀπὸ Σαοὺλ καὶ πνεῦμα πονηρὸν παρὰ κυρίου
ἔπειγε
ἔπνιγε
τὸν Σαούλ
.
sch14
scholion
part
1
ἐγὼ δὲ διαπαντὸς ἐλπιῶ
sch5
scholion
Δυνατὸν μὲν διαπαντὸς αἰνεῖν τὸν θεὸν καὶ διαπαντὸς εὐλογεῖν καὶ διαπαντὸς
σωφρονεῖν
σωφροσυνεῖν
καὶ δικαιοπραγεῖν, πῶς δὲ δυνατὸν διαπαντὸς
ἐλπίζειν;Ὁ
ἐλπίζειν; Ὁ
γὰρ ἐλπίζων διαπαντὸς οὐδέποτε τυγχάνει τοῦ πράγματος ἐκείνου οὗ ἐλπίζει τυχεῖν. Καὶ ὁ μὲν ἐρεῖ τὸ διαπαντὸς οὐ κατὰ τοῦ πλάτους τῶν αἰώνων τεθεῖσθαι, ἀλλὰ κατὰ τῆς ζωῆς τῆς
αἰσθητῆς.Ἕτερος
αἰσθητῆς· ἕτερος
δὲ καὶ κατὰ τοῦ πλάτους τῶν αἰώνων τὸ διαπαντὸς
ἐκλείψεται
ἐκλήψεται
, ἵν' ᾖ τὸ πέρας τῆς ἐλπίδος ἡ γνῶσις τῆς
ἁγίας
τριάδος· ὁ δὲ τρίτος ἐρεῖ τεθεῖσθαι τὸ διαπαντὸς ἐπὶ τῆς ἁγίας τριάδος·
αὐτὴ
αὕτη
γὰρ μόνη ἡ γνῶσίς ἐστιν ἀπέραντος.
70
verse
18
part
part
2
ἕως ἂν ἀπαγγείλω τὸν βραχίονά
σουπάσῃ
σου πάσῃ
τῇ γενεᾷ τῇ ἐρχομένῃ
sch6
scholion
Βραχίων τοῦ θεοῦ ὁ Χριστός.
19
verse
part
1
ὁ θεὸς, ἕως ὑψίστων ἃ ἐποίησας μεγαλεῖα
sch7
scholion
Εἰρηνοποιήσας διὰ τοῦ αἵματος αὐτοῦ τὰ ἐν οὐρανοῖς καὶ
τὰ
ἐπὶ γῆς.
20
verse
3
part
καὶ ἐκ τῶν ἀβύσσων τῆς γῆς πάλιν ἀνήγαγές με
sch8
scholion
Ἄβυσσον νῦν
ὠνόμασε
ὠνόμασεν
τὸ χωρίον τῶν καταχθονίων δαιμόνων. Εἰσὶ δέ τινες οἳ καὶ αὐτοὺς τοὺς δαίμονας ἀβύσσους λέγουσι διὰ τὸ ἀπέραντον τῆς κακίας αὐτῶν.
22
verse
part
1
καὶ γὰρ ἐγὼ
ἐξομολογήσομαι
ἐξομολογήσομαί σοι
ἐν σκεύει ψαλμοῦ τὴν ἀλήθειάν σου,
κ. τ. ἑ.
ὁ θεός
sch9
scholion
Σκεῦος ψαλμοῦ ψυχὴ καθαρά.
71
psalm
sch1
scholion
Εἰς Σαλομὼν
κ. τ. ἑ.
sch1
scholion
Εἰς Σαλομὼν τὸν υἱὸν
Δαυῒδ
Δαυίδ
·
Βίβλος
γὰρ
γενέσεωςἸησοῦ
γενέσεως Ἰησοῦ
Χριστοῦ υἱοῦ
Δαυΐδ. »
Δαυίδ
.
Σαλομὼν γὰρ ἑρμηνεύεται εἰρηνικός·
Αὐτὸς γάρ ἐστιν ἡ εἰρήνη ἡμῶν
.
3
verse
ἀναλαβέτω τὰ ὄρη εἰρήνην
κ. τ. ἑ. «
τῷ λαῷ σου
sch2
scholion
Μακάριοι
γὰρ
οἱ εἰρηνοποιοί
.
6
verse
καὶ
καταβήσεται ὡς ὑετὸς ἐπὶ πόκον καὶ ὡσεὶ
σταγὼν ἡ
σταγόνες
στάζουσα ἐπὶ τὴν γῆν
κ. τ. ἑ.
sch3
scholion
Ὡς ὑετὸς μὲν ἐπὶ τὰ ἔθνη, ὡς σταγόνες
ἐπὶ τὸνἸσραήλ
δὲ ἐπὶ τὸν Ἰσραήλ
.
7
verse
ἀνατελεῖ ἐν ταῖς ἡμέραις αὐτοῦ δικαιοσύνη καὶ πλῆθος εἰρήνης ἕως οὗ ἀνταναιρεθῇ ἡ σελήνη
κ. τ. ἑ.
sch4
scholion
Ἀντὶ τοῦ μέχρι τῆς συντελείας· σελήνης γὰρ ἀναιρουμένης ἀναιρεῖται χρόνος, χρόνου δὲ ἀναιρεθέντος τέλος ἕξει ὁ αἰσθητὸς κόσμος. Δύναται δὲ σελήνην λέγειν καὶ τὴν ἀντικειμένην δύναμιν ὡς ἄρχουσαν τῆς νυκτός.
Καὶ οἱ ἐχθροὶ αὐτοῦ χοῦν λείξουσι. Ἀντὶ τοῦ· σπανιοῦσιν οἱ χοϊκοί.
9
verse
ἐνώπιον αὐτοῦ
προσπεσοῦνται
προπεσοῦνται
Αἰθίοπες καὶ οἱ ἐχθροὶ αὐτοῦ χοῦν
λείξουσι
λείξουσιν
sch5
scholion
Ἀντὶ τοῦ σπανιοῦσιν οἱ χοϊκοί
.
10
verse
βασιλεῖς Θαρσὶς καὶ αἱ νῆσοι
κ. τ. ἑ. [
δῶρα προσοίσουσιν,
βασιλεῖςἈράβων
βασιλεῖς Ἀράβων
καὶ
Σαβα
Σαβᾶ
δῶρα προσάξουσιν
Θαρσεῖς
sch6
scholion
Θαρσεὶς
ἔθνος Αἰθιοπικόν ἐστιν· ἔτι
δὲ
τὸ θαρσεῖς σημαίνει τὸ χρῶμα τὸ ὑακίνθινον ὡς παρὰ τῷ προφήτῃ ἔχομεν·
Ὁμοίωμα αὐτῶν ὡς
Θαρσεῖς. »
θαρσείς
·
σημαίνει δὲ παρὰ
τῷἸωνᾷ
τῷ Ἰωνᾷ
καὶ Ταρσὸν τὴν πόλιν. Σαβὰ
δὲ πόλις τῆςἸνδίας,
πόλις τῆς Ἰνδίας
ἀφ' ἧς ἦλθεν ἡ βασίλισσα νότου πρὸς
Σαλομῶντα. Θαρσεῖς
Σαλομών. Θαρσεὶς
δὲ ἑρμηνεύεται κατάσκοποι, κατασκοπὴ εὐφροσύνης καὶ χαρᾶς.
11
verse
part
2
πάντα τὰ ἔθνη δουλεύσουσιν αὐτῷ
κ. τ. ἑ.
sch7
scholion
Εἰ δουλεύσουσιν αὐτῷ πάντα τὰ ἔθνη, δουλεύσουσι
πάντως καὶ
αὐτῷ δηλονότι καὶ
τὰ ἔθνη
τὰ τοὺς πολέμους
ἔχοντα
θέλοντα
. Εἰ δὲ τοῦτο, πᾶσα ἄρα
φύσις
ἡ φύσις ἡ
λογικὴ δουλεύσει τῷ Χριστῷ· καὶ τοῦτό
ἐστι
ἐστιν
τὸ παρὰ
τῷ Παύλῳ εἰρημένον, ὅτι αὐτῷ
τοῦ Παύλου εἰρημένον·
Κάμψει πᾶν γόνυ
ἐπουρανίων καὶ ἐπιγείων καὶ καταχθονίων
.
14
verse
part
1
ἐκ τόκου καὶ ἐξ ἀδικίας λυτρώσεται τὰς ψυχὰς αὐτῶν
καὶ ἔντιμον τὸ ὄνομα αὐτῶν ἐνώπιον αὐτοῦ.
sch8
scholion
Τὴν μὲν κατὰ διάνοιαν ἁμαρτίαν ἀδικίαν ὠνόμασεν, τὴν δὲ κατ' ἐνέργειαν ἁμαρτίαν τόκον. Καὶ τοκιζόμεθα μὲν ἁμαρτάνοντες, ἀδικούμεθα δὲ ἐννοοῦντες· διὸ πρότερον τὸν τόκον
περιερεῖ
περιαιρεῖ
, ὕστερον δὲ καὶ τὴν ἀδικίαν αὐτήν· δεῖ γὰρ πρῶτον ἀπέχεσθαι τῆς ἁμαρτίας
τῆς κατ' ἐνέργειαν,
εἶτα τῆς κατ' ἔννοιαν ἡμῖν γενομένης.
15
verse
part
1
καὶ ζήσεται καὶ δοθήσεται αὐτῷ ἐκ τοῦ χρυσίου
τῆςἈραβίας, κ. τ. ἑ. Ζῇ Χριστὸς
τῆς Ἀραβίας
sch9
scholion
Χριστὸς ζῇ
ἐν τοῖς δεχομένοις αὐτόν·
Ζῶ
γὰρ, φησὶν
γὰρ, φησὶ Παῦλος
,
οὐκέτι ἐγώ· ζῇ δὲ ἐν ἐμοὶ Χριστός
.
15
verse
part
2
καὶ προσεύξονται περὶ αὐτοῦ διαπαντός
ὅλην τὴν ἡμέραν εὐλογήσουσιν αὐτὸν, κ. τ. ἑ.
sch10
scholion
Λέγοντες·
Τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν τὸ καθ' ἡμέραν
.
16
verse
ὑπεραρθήσεται ὑπὲρ τὸν Λίβανον ὁ καρπὸς αὐτοῦ
κ. τ. ἑ.
sch11
scholion
Λίβανον λέγει πολλαχοῦ τὸ ὄρος καὶ τὸν ναὸν καὶ τοὺς
υἱοὺςἸσραήλ. Καρπὸς
υἱοὺς Ἰσραήλ.
sch12
scholion
Καρπὸς τοῦ
Χριστοῦ τὰ πιστεύσαντα ἔθνη καὶ ὑψωθέντα ἐπὶ θεοσεβείᾳ ὑπὲρ τὸνἸσραήλ, ὃν
νῦν
τροπικῶς Λίβανον
καλεῖ. Πάντα τὰ ἔθνη μακαριοῦσιν αὐτὸν, κ. τ. ἑ.
εἴρηκεν.
18
verse
εὐλογητὸς κύριος ὁ θεὸς ὁ θεὸς Ισραὴλ ὁ ποιῶν θαυμάσια μόνος
sch13
scholion
Ὁ Παῦλός φησιν·
̔Ο
Ὁ
μακάριος καὶ μόνος δυνάστης
.
72
psalm
3
verse
ὅτι ἐζήλωσα
ἐν
ἐπὶ
τοῖς ἀνόμοις εἰρήνην ἁμαρτωλῶν θεωρῶν
κ. τ. ἑ.
sch1
scholion
Εἰρήνην νῦν τὴν εὔροιαν τοῦ αἰσθητοῦ βίου ὠνόμασεν.
4
verse
part
1
ὅτι οὐκ ἔστιν ἀνάνευσις ἐν τῷ θανάτῳ αὐτῶν
κ. τ. ἑ.
sch2
scholion
Ἀνάνευσιν λέγει τὴν μνήμην τοῦ θανάτου, ὅθεν ὁ Σύμμαχος
Οτι
ὅτι
οὐκ ἐνεθυμοῦντο περὶ τοῦ θανάτου ἑαυτῶν
πεποίηκεν.
6
verse
part
2
περιεβάλοντο ἀδικίαν καὶ ἀσέβειαν αὐτῶν
κ. τ. ἑ.
sch3
scholion
Ἡ μὲν ἀδικία ἐν τῷ κακῷ βίῳ θεωρεῖται·· ἡ δὲ ἀσέβεια ἐν τοῖς ψευδέσι δόγμασι.
9
verse
ἔθεντο εἰς οὐρανὸν τὸ στόμα
αὐτῶν,καὶ
αὐτῶν καὶ
ἡ γλῶσσα αὐτῶν διῆλθεν ἐπὶ τῆς γῆς
Εταξαν, »
sch4
scholion
Ἔταξαν,
φησί, βλασφημεῖν μὲν θεὸν, ἀνθρώπους δὲ ἀδικεῖν.
10
verse
2
part
καὶ ἡμέραι πλήρεις εὑρεθήσονται αὐτοῖς
sch5
scholion
Καὶ Ἀβραὰμ ἀπέθανε πρεσβύτης καὶ πλήρης
ἡμερων
ἡμερῶν
.
11
verse
part
1
καὶ εἶπαν· πῶς ἔγνω ὁ θεὸς;
sch6
scholion
Ζητήσεις
τοῦτό πως
τοῦτο πῶς
.
11
verse
part
2
καὶ εἰ ἔστι γνῶσις ἐν τῷ ὑψίστῳ
sch7
scholion
Τὸ εἰ ἔστι γνῶσις ἐν
τῷὙψίστῳ, »
τῷ ὑψίστῳ
ἀντὶ τοῦ εἰ γινώσκει ὁ κύριος καὶ ἐφορᾷ τὰ ἀνθρώπινα.
13
verse
καὶ
ἐγενόμην μεμαστιγωμένος ὅλην
εἶπα· Ἄρα ματαίως ἐδικαίωσα
τὴν
ἡμέραν
καρδίαν μου καὶ ἐνιψάμην ἐν ἀθῴοις τὰς χεῖράς μου
sch8
scholion
Ἀντὶ τοῦ καθαρὸς ἐγενόμην.
15
verse
part
1
εἰ ἔλεγον· Διηγήσομαι οὕτως
sch9
scholion
Ζητήσεις καὶ τοῦτο.
16
verse
1
part
καὶ ὑπέλαβον τοῦ γνῶναι τοῦτο
sch10
scholion
Καὶ ἐπείρασα τοῦ γνῶναι.
16
verse
2
part
κόπος ἐστὶν ἐναντίον μου
sch11
scholion
Κόπος ἐστὶ τοῦ γνῶναι τὸν λόγον τὸν περὶ προνοίας.
17
verse
1
part
ἕως εἰσέλθω εἰς τὸ ἁγιαστήριον τοῦ θεου
sch12
scholion
Ὅταν εἰσέλθωμεν εἰς τὸ ἁγιαστήριον τοῦ θεοῦ, τὸ τηνικαῦτα τὸν λόγον τὸν περὶ προνοίας γνωσόμεθα.
20
verse
part
2
κύριε, ἐν τῇ πόλει σου τὴν εἰκόνα αὐτῶν ἐξουδενώσεις
κ. τ. ἑ.
sch13
scholion
Εἰκών ἐστι τοῦ ἁμαρτωλοῦ
ὁ παλαιὸς ἄνθρωπος ὁ φθειρόμενος κατὰ τὰς ἐπιθυμίας τῆς ἀπάτης
ὃν ἐξουδενεῖ διὰ τῆς αὐτοῦ γνώσεως.
21
verse
ὅτι ἐξεκαύθη ἡ καρδία μου καὶ οἱ νεφροί μου ἠλλοιώθησαν
sch14
scholion
καρδίαν μὲν λέγει τὸ διανοητικόν, νεφροὺς δὲ τὸ παθητικὸν ἀφ' οὗ τίκτεται τό τε ἐπιθυμητικὸν καὶ τὸ θυμικόν.
23
verse
1
part
καὶ ἐγὼ διαπαντὸς μετὰ σοῦ
sch15
scholion
Μετὰ θεοῦ λέγεται εἶναι, πρῶτος μὲν ὁ τὴν ἁγίαν γινώσκων τριάδα, καὶ μετ' αὐτὸν ὁ τοὺς λόγους τοὺς περὶ τῶν νοητῶν θεωρῶν, τρίτος δὲ πάλιν ὁ καὶ αὐτὰ τὰ ἀσώματα βλέπων, καὶ
πάλιν
τέταρτος ὁ τὴν θεωρίαν ἐπιστάμενος τῶν αἰώνων· ὁ δὲ τὴν τῆς ψυχῆς ἀπάθειαν κεκτημένος πέμπτος ἂν
συγκαταχθείη
τούτοις συγκαταταχθείη
δικαίως.
25
verse
τί γάρ μοι ὑπάρχει ἐν τῷ
οὐρανῷκαὶ
οὐρανῷ, καὶ
παρὰ σοῦ τί ἐθέλησα ἐπὶ τῆς γῆς;
sch16
scholion
Οἱ τῶν ἐπουρανίων προτιμῶντες τὰ ἐπίγεια τοῦτο λεγέτωσαν· ἐνταῦθα γὰρ εἰ καὶ μὴ τῷ λόγῳ τοῦτο ὁμολογοῦμεν, ἀλλὰ γοῦν διὰ τῶν ἔργων τοῦτο δεικνύομεν.
Ἐξέλιπεν ἡ καρδία μου καὶ ἡ σάρξ μου, [
sch26
verse
part
2
ὁ θεὸς τῆς καρδίας μου
καὶ ἡ μερίς μου ὁ θεὸς εἰς τὸν αἰῶνα
κ. τ. ἑ. Ἀπὸ τῶν βιωτικῶν δηλαδὴ καὶ ἀνθρωπίνων πράξεων· ὅταν γὰρ ἐκεῖθεν ἐκλίπῃ, τουτέστιν ἁπάντων ἀναχωρήσῃ, τότε μερίδα τὸν Θεὸν εἰς τὸν αἰῶνα ἕξει. Καὶ ἡ μερίς μου ὁ Θεὸς εἰς τὸν αἰῶνα, κ. τ. ἑ.
sch17
scholion
Μερὶς τοῦ δικαίου ἐστὶν ἡ γνῶσις ἡ τοῦ θεοῦ.
Ἐξωλόθρευσας
27
verse
2
part
ἐξωλέθρευσας
πάντα τὸν πορνεύοντα ἀπὸ σοῦ
κ. τ. ἑ.
sch18
scholion
Οὗτος πορνεύει ἀπὸ θεοῦ ὁ ἐπιδεδωκὼς ἑαυτὸν τῇ τῶν δαιμόνων λατρείᾳ.
Ὡς
73
psalm
3
verse
part
2
ὅσα ἐπονηρεύσατο ὁ ἐχθρὸς
ἐν
δρυμῷ ξύλων ἀξίναις ἐξέκοψαν τὰς θύρας αὐτῆς, κ. τ. ἑ. Ταῦτα πάντα πεπλήρωται
τοῖς ἁγίοις σου.
4
verse
καὶ ἐνεκαυχήσαντο οἱ μισοῦντές σε
ἐν
τῇ τῶνἹεροσολύμων ἁλώσει, ὥσπερἸώσηπος ἱστορεῖ καθένα διηγούμενος τῶν πεπραγμένων.
μέσῳ τῆς ἑορτῆς σου,
ἔθεντο τὰ σημεῖα αὐτῶν σημεῖα καὶ οὐκ ἔγνωσαν
5
verse
ὡς εἰς τὴν εἴσοδον ὑπεράνω,
Ἀπὸ τῶνἸωσήπου
6
verse
ὡς ἐν δρυμῷ ξύλων ἀξίναις ἐξέκοψαν τὰς θύρας αὐτῆς, ἐπὶ τὸ αὐτὸ ἐν πελέκει καὶ λαξευτηρίῳ κατέρραξαν αὐτήν.
7
verse
part
1
ἐνεπύρισαν ἐν πυρὶ τὸ ἁγιαστήριόν σου
sch1
scholion
Ταῦτα πάντα πεπλήρωται ἐν τῇ τῶν Ἱεροσολύμων ἁλώσει, ἅπερ Ἰώσηπος ἱστορεῖ καθ' ἕνα διηγούμενος τῶν πεπραγμένων.
sch2
scholion
Ἀπὸ τῶν Ἰωσήπου
περὶ τῆς ἁλώσεως λεγομένων· καιομένου δὲ τοῦ ναοῦ καὶ τῶν
περὶξ
πέριξ
ἁπάντων,
οἱῬωμαῖοι
οἱ Ῥωμαῖοι
κομίσαντες τὰς σημαίας εἰς τὸ ἱερὸν
κατὰ
καὶ θέμενοι
τῆς ἀνατολικῆς πύλης
ἄντικρυς, ἔθεσαν αὐτὰς
ἄντικρυ, ἔθυσαν τε αὐταῖς
αὐτόθι καὶ τὸν
Τῖτον
Τίτον
μετὰ
μεγιστῶν
μεγίστων
εὐφημιῶν
ἀνέφηναν αὐτοκράτορα. Ἐνεπύρισαν ἐν πυρὶ τὸ ἁγιαστήριόν σου
ἀπέφηναν αὐτοκράτορα.
7
verse
part
2
εἰς τὴν γῆν ἐβεβήλωσαν τὸ σκήνωμα τοῦ ὀνόματός σου
κ. τ. ἑ.
sch3
scholion
Σκήνωμα τοῦ ὀνόματος τοῦ θεοῦ ἐστιν ὁ νοῦς, ὅστις βεβηλοῦται γήϊνος ἀντὶ ἐπουρανίου
γενόμενος
γινόμενος
.
11
verse
ἵνα τί ἀποστρέφεις τὴν χεῖρά σου καὶ τὴν δεξιάν σου ἐκ μέσου τοῦ κόλπου σου εἰς τέλος;
sch4
scholion
Χριστός ἐστι δεξιὰ τοῦ πατρὸς,
ὁ ὢν εἰς
τὸν κόλπον
τοῖς κόλποις
τοῦ πατρὸς
.
Ὁ δὲ Θεὸς βασιλεὺς ἡμῶν πρὸ αἰῶνος
12
verse
part
2
εἰργάσατο σωτηρίαν ἐν μέσῳ τῆς γῆς
sch5
scholion
Ἐντεῦθεν λαβόντες τινὲς ἀνεφήναντο τὰ Ἱεροσόλυμα ὀμφαλὸν εἶναι τῆς γῆς.
13
verse
2
part
σὺ
ἐκραταίωσας ἐν τῇ δυνάμει σου τὴν θάλασσαν. Σὺ
συνέτριψας τὰς κεφαλὰς τῶν δρακόντων ἐπὶ τοῦ ὕδατος
sch6
scholion
Κεφαλαὶ τῶν δρακόντων εἰσὶν τὰ πρῶτα κατὰ τὴν διάνοιαν συνιστάμενα φαῦλα νοήματα. Συνέτριψαν δὲ αὐτὰ δι' ὧν
ἔλεγεν·Ἐῤῥήθη
ἔλεγεν·
Ἐρρήθη
τοῖς ἀρχαίοις· οὐ
μοιχεύσετε,
μοιχεύσεις·
ἐγὼ δὲ λέγω ὑμῖν·
ὅτι
πᾶς ὁ
βλέπων γυναῖκα
ἐμβλέψας γυναικὶ
πρὸς τὸ ἐπιθυμῆσαι
αὐτὴν,
ἤδη ἐμοίχευσεν
αὐτήν.
ἐν τῇ καρδίᾳ
· καὶ πάλιν·
Ἐρρέθη τοῖς ἀρχαίοις Οὐ φονεύσεις· ἐγὼ δὲ λέγω ὑμῖν
· Οὐ ὀργισθήσῃ ὅλως·
καὶ ἐπὶ τῶν ἄλλων ὡσαύτως.
15
verse
part
1
σὺ
κατηρτίσω ἥλιον
διέρρηξας πηγὰς καὶ χειμάρρους
sch6b
scholion
Ζητήσεις τίνας φησὶν πηγὰς καὶ χειμάρρους.
16
verse
part
2
σὺ κατηρτίσω φαῦσιν
καὶ
φαῦσιν].
ἥλιον
sch7
scholion
Φαῦσιν νῦν τὴν σελήνην
ὠνόμασε.
ὠνόμασεν.
17
verse
σὺ ἐποίησας πάντα τὰ ὅρια τῆς γῆς·
θέρος καὶ ἔαρ, σὺ
ἐποίησας, κ. τ. ἑ.
ἔπλασας αὐτά
sch8
scholion
Διὰ τί παρῆκε τὸ μετόπωρον καὶ τὸν χειμῶνα; φασὶ τοίνυν ἀντικεῖσθαι τὸ μὲν θέρος τῷ μετοπώρῳ, τὸν δὲ χειμῶνα τῷ ἔαρι· καὶ τὸ μὲν ἔαρ ἐστὶ καιρὸς γενέσεως, τὸ δὲ θέρος καιρὸς τελειώσεως.
sch8b
scholion
[Ὅρα δὲ μὴ οὕτως ἐρρέθη· φασὶ τοίνυν ἀντικεῖσθαι τὸ μὲν μετόπωρον τῷ ἤρι, τὸν δὲ χειμῶνα τῷ θέρει· τὰ κακὰ καὶ ἀναφαιρετικὰ τῶν ἀγαθῶν ἅπερ καὶ παρῆκε, φησίν, ὁ ψαλὸς ὡς τοῦ θεοῦ αὐτὰ μὴ πεποιηκότος, ἀναγωγικῶς δηλονότι νοούμενα καὶ τὰ ἑξῆς δὲ τοῦ σχολίου εὑρίσκεται ἁρμόζοντα· εἰ μή τι βαθύτερον ἡμᾶς λανθάνει ἐν τῷ τόπῳ οἷα τὰ πολλά ἐστι τοῦ ἁγίου. Διὸ οὐ πρὸς ἀθέτησιν τοῦ κειμένου ἀλλὰ πρὸς ἀκριβῆ ἐπίσκεψιν ταῦτα παρεθήκαμεν, ὡς ἐνδεχομένου καὶ κατὰ σφάλμα τοῦτο συμβῆναι τοῦ μεταγράψαντος καθὼς καὶ ἐν τῇ θείᾳ ἐν πολλοῖς τόποις γέγονε γραφῇ.]
19
verse
part
1
μὴ παραδῷς τοῖς θηρίοις ψυχὴν ἐξομολογουμένην σοι
κ. τ. ἑ.
sch9
scholion
Εἰ θηρία λέγεται τὰ δαιμόνια, ἐν δὲ τοῖς θηρίοις ἐπικρατεῖ ὁ θυμός, ἐν τοῖς δαίμοσιν
ἄρα
ἐπικρατεῖ ὁ θυμός· καὶ ἐν
τῷἸὼβ
τῷ Ἰὼβ
λέγει·
Θῆρες ἄγριοι εἰρηνεύσουσί σοι
.
Ἐπίβλεψον
19
verse
part
2
τῶν ψυχῶν τῶν πενήτων σου μὴ ἐπιλάθῃ
εἰς
τὴν διαθήκην σου, κ. τ. ἑ.
τέλος
sch10
scholion
Μνήσθητι τῶν ἐπαγγελιῶν σου,
φησίν,
ὧν ἐπηγγείλω τῷ Ἀβραὰμ
δοῦναι τῷ σπέρματι
αὐτοῦ
γῆν ῥέουσαν γάλα καὶ μέλι
.
20
verse
part
2
ὅτι ἐπληρώθησαν οἱ ἐσκοτισμένοι τῆς γῆς οἴκων ἀνομιῶν
κ. τ. ἑ.
sch11
scholion
Ἐσκοτισμένος νοῦς πληροῦται ἀνομιῶν· σκότος γὰρ περὶ γνῶσιν καὶ ἀνομία περὶ πρᾶξιν νοεῖται.
Ἀνάστα, ὁ Θεὸς, δίκασον τὴν δίκην σου·
22
verse
part
2
μνήσθητι τῶν ὀνειδισμῶν σου τῶν ὑπὸ ἄφρονος ὅλην τὴν ἡμέραν
κ. τ. ἑ.
sch12
scholion
Νῦν ἄφρονα τὸν διάβολον ὀνομάζει.
74
psalm
4
verse
part
1
ἐτάκε ἡ γῆ καὶ πάντες οἱ κατοικοῦντες
αυτὴν, κ. τ. ἑ.
ἐν αὐτῇ
sch1
scholion
Γῆν λέγει τὴν φύσιν τὴν λογικὴν ἥτις ἐτάκη ἀπὸ
πυρὸς
τοῦ πνευματικοῦ ὃ
ἦλθε
ἦλθεν
βαλεῖν
ὁ σωτὴρ
ἐπὶ τῆς γῆς
. Τῆξις δέ
ἐστι
ἐστιν
χωρισμὸς ψυχῆς ἀπὸ κακίας· πῦρ δέ ἐστι νοητὸν διδασκαλία πνευματικὴ τοῦ σωτῆρος
ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ,
φθαρτικὴ κακίας καὶ ἀγνωσίας.
42
verse
part
2
ἐγὼ ἐστερέωσα τοὺς στύλους αὐτῆς
κ. τ. ἑ. «
sch2
scholion
Καὶ γνόντες τὴν χάριν
, φησὶν
ὁἈπόστολος
ὁ ἀπόστολος
,
τὴν δοθεῖσάν μοι,Ἰάκωβος καὶ Κηφᾶς καὶἸωάννης οἱ δοκοῦντες στῦλοι εἶναι
.
Ὅτι ποτήριον ἐν χειρὶ Κυρίου, οἴνου ἀκράτου πλῆρες κεράσματος. Κέρασμα
5
verse
part
2
καὶ τοῖς ἁμαρτάνουσιν· μὴ ὑψοῦτε κέρας
sch3
scholion
Κέρας νῦν
τὸν
οὐρανὸν
νοῦν
ὀνομάζει.
9
verse
ὅτι ποτήριον ἐν χειρὶ κυρίου οἴνου ἀκράτου πλῆρες κεράσματος, καὶ ἔκλινεν ἐκ τούτου εἰς τοῦτο, πλὴν ὁ τρυγίας αὐτοῦ οὐκ ἐξεκενώθη, πίονται πάντες οἱ ἁμαρτωλοὶ τῆς γῆς
κ. τ. ἑ.
sch4
scholion
Νῦν μὲν αἱ κολάσεις κεκερασμέναι προσάγονται τοῖς ἁμαρτάνουσιν, ἐν δὲ τῷ
αἰῶνι τῷ
μέλλοντι ἄκρατοι καὶ ὡσανεὶ τρυγώδεις προσενεχθήσονται.
11
verse
part
1
καὶ πάντα τὰ κέρατα τῶν ἁμαρτωλῶν
συνθλάσω.
συγκλάσω
sch5
scholion
Κλάσματα λέγει τὴν φθοράν
τῆς ἕξεως τῆς χειρίστης.
75
psalm
1
verse
2
part
καὶ ἐγενήθη ἐν εἰρήνῃ ὁ τόπος αὐτου
sch+1
scholion
[Τὸ
πρὸς τὸν Ἀσσύριον
οὐκ ἔκειτο ἐν τῷ τετρασελίδῳ οὔτε παρὰ τοῖς ἐβδομήκοντα οὔτε παρὰ τοῖς λοιποῖς οὔτε ἐν τῷ βιβλίῳ Εὐσεβίου τοῦ Παμφίλου οὔτε ἐν τῷ ὀκτασελίδῳ.]
3
verse
1
part
καὶ ἐγενήθη ἐν εἰρήνῃ ὁ τόπος αὐτου
sch1
scholion
Τόπος θεοῦ ψυχὴ
καθαρα
πρακτική
.
3
verse
2
part
καὶ τὸ κατοικητήριον αὐτοῦ ἐν
Σιων·
Σιών
sch2
scholion
Κατοικητήριον θεοῦ νοῦς θεωρητικός.
4
verse
ἐκεῖ
συνέτριψε
συνέτριψεν
τὰ κράτη τῶν τόξων ὅπλον καὶ ῥομφαίαν καὶ πόλεμον
κ. τ. ἑ.
sch3
scholion
Τόξα νῦν τοὺς δαίμονας ὀνομάζει, ἀφ' ὧν τὰ πεπυρωμένα βέλη ἐκπέμπονται· βέλος δὲ πεπυρωμένον ἐστὶν ὁ ἐμπαθὴς λογισμός· τὸ
δὲ
δ'
αὐτὸ καὶ ὅπλον καὶ ῥομφαία καλεῖται.
5
verse
φωτίζεις σὺ θαυμαστῶς ἀπὸ ὀρέων αἰωνίων
κ. τ. ἑ.
sch4
scholion
Τουτέστι διδάσκεις ἡμᾶς διὰ τῶν ἁγίων δυνάμεων.
6
verse
part
2
ὕπνωσαν ὕπνον αὐτῶν καὶ οὐχ εὗρον οὐδὲν
πάντες οἱ ἄνδρες τοῦ πλούτου ταῖς χερσὶν αὐῶν, κ. τ. ἑ. Δι' ὃ
sch5
scholion
Διὸ
καλῶς παρεγγυᾷ ὁ σοφὸς Σολομών·
Μὴ δῷς ὕπνον
, λέγων,
σοῖς ὄμμασι μηδ'
ἐπινυστάξῃς
ἐπινυστάξῃ
σοῖς βλεφάροις ἵνα
σώζῃ
σῴζῃ
ὥσπερ δορκὰς ἐκ βρόχων καὶ ὥσπερ ὄρνεον ἐκ παγίδος
.
6
verse
part
3
πάντες οἱ ἄνδρες τοῦ πλούτου ταῖς χερσὶν αὐτῶν
sch6
scholion
Οὕτως ἄνδρες πλούτου ὡς
ἄνδρες αἱμάτων
· οἱ γὰρ ἔχοντες τὰ πάθη ἄνδρες τούτων τῶν παθῶν ὀνομάζονται·
ὁμοίως δὲ καὶ ἐπὶ τοῦ κρείττονος ἐν τῷ Δανιὴλ ἔχομεν
ἄνδρα ἐπιθυμιῶν
.
7
verse
part
2
ἐνύσταξαν οἱ ἐπιβεβηκότες τοὺς ἵππους
κ. τ. ἑ.
sch7
scholion
Οἱ δαίμονες
ἐπικαθέζονται
καθέζονται
ἵπποις καὶ ἡμιόνοις
οἷς οὐκ
ἔστι
ἔστιν
σύνεσις
ἀναγκάζοντες αὐτοὺς τὰ τῶν ἀλόγων
ζώων ἐνεργεῖν.Ἵπποι
ζῴων ἐνεργεῖν· ἵπποι
δὲ καὶ ἡμίονοι ἄνθρωποί εἰσιν ἐμπαθεῖς, ἐφ' ἃ μὴ δεῖ ἀλόγως φερόμενοι καὶ
χρεμετίζοντες ἐπὶ
ταῖς γυναιξὶ τῶν
τῇ γυναικὶ τοῦ
πλησίον
.
11
verse
part
1
ὅτι ἐνθύμιον ἀνθρώπου ἐξομολογήσεταί σοι.
sch8
scholion
Τοῦτο τὸ ἐνθύμιον αὐτοῦ τοῦ ἀνθρώπου ἐστίν, μὴ ἐφαπτομένης ἔξωθεν δυνάμεως ἀγαθῆς ἢ πονηρᾶς· λέγεται δὲ καὶ λογισμός.
76
psalm
3
verse
part
1
ἐν ἡμέρᾳ θλίψεώς μου τὸν θεὸν ἐξεζήτησα
part
2
ταῖς χερσίν μου νυκτὸς ἐναντίον αὐτοῦ, καὶ οὐκ ἠπατήθην
sch1
scholion
Διὰ τῆς πρακτικῆς ἐν τῷ νῦν αἰῶνι τὸν θεὸν ἐκζητοῦμεν.
᾿̓Απηνήνατο
3
verse
part
3
ἀπηνήνατο
παρακληθῆναι ἡ ψυχή
μου[ἐμνήσθην τοῦ Θεοῦ͂ καὶ εὐφράνθην.]
μου
sch2
scholion
Οὐδὲν οὕτω παρακαλεῖ ψυχὴν ὡς μνήμη θεοῦ.
4
verse
1
part
ἐμνήσθην τοῦ θεοῦ καὶ εὐφράνθην
sch3
scholion
Μνήμη θεοῦ εὐφραίνει ψυχήν· ὁ δὲ ἐπιλαθόμενος
αὐτῆς
αὐτοῦ
πενθήσει πικρῶς.
5
verse
1
part
προκατελάβοντο φυλακὰς οἱ ὀφθαλμοί μου
sch4
scholion
Τοῦτο γνώρισμά ἐστι πολλῆς ἀγρυπνίας.
6
verse
διελογισάμην ἡμέρας
ἀρχαίαςκαὶ
ἀρχαίας καὶ
ἔτη αἰώνια ἐμνήσθην καὶ ἐμελέτησα
ὁ̔
sch5
scholion
Ὁ
τὰ ἄδηλα καὶ τὰ κρύφια
τοῦ θεοῦ ἐγνωκώς, οὗτος καὶ τὰς μνήμας ἔχει τῶν παρελθόντων αἰώνων καὶ τῶν ἐν αὐτοῖς ἐτῶν καὶ τὰς ἐξ ὧν ταῦτα συνέστηκεν ἀρχαίας ἡμέρας.
9
verse
1
part
ἢ εἰς τέλος τὸ ἔλεος αὐτοῦ ἀποκόψει;
sch6
scholion
Ὡς κόπτοντος αὐτοῦ τὸ ἔλεος ἐπί τισιν, εἴρηται ἀλλαχοῦ τὸ
παράτεινον τὸ ἔλεός σου τοῖς γινώσκουσί σε
.
11
verse
2
part
αὕτη ἡ ἀλλοίωσις τῆς δεξιᾶς τοῦ ὑψίστου
sch7
scholion
Ἀλλοίωσιν λέγει ἐνταῦθα τὴν ἀπὸ κακίας καὶ ἀγνωσίας ἐπ' ἀρετὴν καὶ γνῶσιν ἐπάνοδον.
13
verse
2
part
καὶ ἐν τοῖς ἐπιτηδεύμασίν σου ἀδολεσχήσω
sch8
scholion
Ἀδολεσχία ἐστὶν ἡ περί τι συνεχὴς διατριβὴ καὶ ὁμιλία.
14
verse
1
part
ὁ θεός, ἐν τῷ ἁγίῳ ἡ ὁδός σου
sch9
scholion
Ἤτοι ἐν παντὶ ἁγίῳ ἡ ὁδὸς τοῦ θεοῦ ἢ ἐν τῷ Χριστῷ ὁ λόγος αὐτοῦ.
15
verse
σὺ εἶ ὁ θεὸς ὁ ποιῶν
θαυμάσιαἐγνώρισας
θαυμάσια, ἐγνώρισας
ἐν τοῖς λαοῖς τὴν δύναμίν σου
sch10
scholion
τουτέστι τὸν Χριστόν·
Χριστὸς
γὰρ
θεοῦ δύναμις καὶ θεοῦ σοφία
.
16
verse
1
part
ἐλυτρώσω ἐν τῷ βραχίονί σου τὸν λαόν σου
sch11
scholion
Βραχίων τοῦ θεοῦ ὁ Χριστὸς δι' οὗ
ἠνέργησεν
ἐνήργησεν
τὰ ἐν ἡμῖν ἀγαθὰ τὰ
κατὰ
παρὰ
τὴν
ἐπιθυμίαν
ἐπιδημίαν
αὐτοῦ γεγονότα.
17
verse
1
part
εἴδοσάν σε ὕδατα, ὁ
θεὸς,εἴδοσάν
θεός,
2
part
εἴδοσάν
σε ὕδατα
καὶ ἐφοβήθησαν
sch12
scholion
Νῦν τὰ ὕδατα λογικὰς φύσεις σημαίνει.
17
verse
3
part
καὶ ἐτεράχθησαν ἄβυσσοι, πλῆθος ἤχους ὑδάτων
sch13
scholion
Αἱ ἄβυσσοι τὰς καταχθονίους δυνάμεις δηλοῦσιν, αἵτινες ἐν τῇ παρουσίᾳ τοῦ Χριστοῦ ἐταράχθησαν.
19
verse
1
part
φωνὴ τῆς βροντῆς σου ἐν τῷ τροχῷ
sch14
scholion
Ὁ τροχὸς ἢ τὸν αἰῶνα σημαίνει τοῦτο ἢ τὸν κόσμον τὸν αἰσθητὸν ἢ τὴν καθαρὰν καὶ αἰώνιον ψυχήν, εἴπερ ἡ κακία
παρὰ γωνίαν παρεδρεύει
.
21
verse
ὡδήγησας ὡς πρόβατα τὸν λαόν
σουἐν
σου ἐν
χειρὶ Μωϋσῆ
καὶἈαρών.
καὶ Ἀαρών
sch15
scholion
Ἡ κατὰ Μωσέα φιλοσοφία
τετραχῆ
τετραχῇ
τέμνεται,
εἰς τὸ
εἴς τε
ἱστορικὸν καὶ τὸ κυρίως λεγόμενον νομοθετικόν, ἅπερ ἂν εἴη τῆς ἠθικῆς πραγματείας ἴδια, τὸ τρίτον τε εἰς τὸ ἱερουργικόν, ὅ ἐστιν ἤδη τῆς φυσικῆς θεωρίας, καὶ τέταρτον ἐπὶ πᾶσι τὸ θεολογικὸν εἶδος. Τετραχῶς δὲ ἡμῖν ἐκληπτέον καὶ τοῦ νόμου τὴν βουλὴν ὡς τύπον
τινὰ
τι
δηλοῦσαν, ἢ ὡς σημεῖον ἐμφαίνουσαν ἢ ὡς ἐντολὴν κυροῦσαν εἰς πολιτείαν ὀρθὴν ἢ θεσπίζουσαν ὡς προφητείαν. Ταύτῃ τῇ μεθόδῳ Μωϋσῆς καὶ Ἀαρὼν ὁδηγοῦσι τὸν ἀπὸ κακίας ἐπ' ἀρετὴν ὁδεύοντα λαόν.
77
psalm
2
verse
1
part
ἀνοίξω ἐν παραβολαῖς τὸ στόμα μου
sch1
scholion
Παραβολή ἐστι λόγος ὡς περὶ γενομένου τοῦ μὴ γενομένου κατὰ τὸ ῥητὸν, δυναμένου δὲ γενέσθαι τροπικῶς δηλωτικὸς τῶν πραγμάτων ἐκ μεταλήψεως τῶν ἐν τῇ παραβολῇ
λεγομένων
λελεγμένων
· ἢ λόγος ἀπό τινος οὐ
κύριον
κυρίου
μέν,
ἐμφορῶν
ἐμφεροῦς δὲ
τῷ κυρίῳ ἐπὶ
δὲ
τὸ ἀληθὲς καὶ κύριον ἄγων τὸν συνιέντα· ἢ λέξις δι' ἑτέρων τὰ κυρίως δηλούμενα μετ'
ἐνεργείας
ἐναργείας
παριστάνουσα.
7
verse
3
part
καὶ τὰς ἐντολὰς αὐτοῦ
ἐκζητήσωσι
ἐκζητήσουσιν
8
verse
1
part
ἵνα μὴ γένωνται ὡς οἱ πατέρες αὐτῶν
sch2
scholion
Οἱ τὰς ἐντολὰς ἐκζητοῦντες τοῦ θεοῦ οὐ γίνονται ψεκτοὶ ὡς οἱ πατέρες αὐτῶν.
9
verse
υἱοὶ Ἐφραῒμ ἐντείνοντες καὶ βάλλοντες τόξοις
ἐστράφησαν ἐν ἡμέρᾳ πολέμου
κ. τ. ἑ.
sch3
scholion
Οὗτος νῶτα δίδωσι τοῖς ἐχθροῖς ὁ μὴ φυλάσσων τὸν νόμον τοῦ θεοῦ.
13
verse
part
2
ἔστησεν ὕδατα ὡσεὶ ἀσκόν
sch4
scholion
Ἀντὶ τοῦ
ὡς
ἐν ἀσκῷ.
16
verse
part
1
καὶ ἐξήγαγεν ὕδωρ ἐκ πέτρας
sch5
scholion
Ἡ δὲ πέτρα
, φησίν,
τίς ἢ
ἦν
ὁ Χριστός
.
17
verse
part
1
καὶ προσέθεντο ἔτι τοῦ ἁμαρτάνειν αὐτῷ
κ. τ. ἑ.
sch6
scholion
Ὡς χαλεπὸν τὸ μετὰ τὴν γνῶσιν ἁμαρτάνειν.
19
verse
part
2
μὴ δυνήσεται ὁ θεὸς ἑτοιμάσαι τράπεζαν ἐν ἐρήμῳ;
κ. τ. ἑ.
sch7
scholion
Ἔρημον οὖσαν τὸ πρότερον τὴν ψυχὴν Ματθαίου τοῦ τελώνου ὁ σωτὴρ ἡμῶν πεποίηκε τράπεζαν τρέφουσαν διὰ τοῦ εὐαγγελίου τὰς ψυχὰς τῶν ἀνθρώπων.
21
verse
part
2
καὶ πῦρ ἀνήφθη
ἐνἸακὼβ
ἐν Ἰακώβ
,
part
3
καὶ ὀργὴ ἀνέβη ἐπὶ
τὸνἸσραήλ, κ. τ. ἑ.
τὸν Ἰσραήλ
sch8
scholion
Πῦρ μὲν ἀνάπτεται ἐπὶ τὸν πρακτικόν· ὀργὴ δὲ ἀναβαίνει ἐπὶ τὸν θεωρητικόν.
23
verse
part
2
καὶ θύρας οὐρανοῦ ἀνέῳξεν
κ. τ. ἑ.
sch9
scholion
Θύρας οὐρανοῦ λέγει φύσεις λογικὰς πρὸς διδασκαλίαν πνευματικὴν κινηθείσας.
25
verse
part
1
ἄρτον ἀγγέλων ἔφαγεν ἄνθρωπος
κ. τ. ἑ.
sch10
scholion
Ὁ σωτήρ φησιν·
̓Εγώ
Ἐγώ
εἰμι ὁ ἄρτος ὁ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ καταβάς
.
Τοῦτον οὖν τὸν ἄρτον ἤσθιον μὲν πρότερον ἄγγελοι, νυνὶ δὲ καὶ ἄνθρωποι. Τὸ
ἐσθίειν »
δὲ ἐσθίειν
ἐνταῦθα τὸ γινώσκειν
σημαίνει· τοῦτο γὰρ ἐσθίει νοῦς ὃ
καὶ
γινώσκει καὶ τοῦτο οὐκ ἐσθίει ὃ οὐ γινώσκει.
27
verse
part
1
καὶ ἔβρεξεν ἐπ' αὐτοὺς ὡσεὶ χοῦν σάρκας
κ. τ. ἑ.
sch11
scholion
Τὴν ὀρτυγομήτραν σάρκας ὠνόμασεν.
29
verse
2
part
καὶ τὴν ἐπιθυμίαν αὐτῶν ἤνεγκεν αὐτοῖς
οὐκ ἐστερήθησαν ἀπὸ τῆς ἐπιθυμίας αὐτῶν.
sch12
scholion
Τὸ ἀποτέλεσμα τῆς ἐπιθυμίας ἐπιθυμίαν ὠνόμασεν,
ὃ προκυρῶσαι
ὅπερ κυρίως ἂν
εἴποι τις τὸ ἐπιθυμητόν· τοιοῦτόν ἐστι καὶ τὸ παρὰ τῷ Παύλῳ λεγόμενον
τό·Ἡ
τὸ
ἡ
ἐλπὶς οὐ
καταισχύνει.Ἐνταῦθα
καταισχύνει
· ἐνταῦθα
γὰρ τὸ πέρας τῆς ἐλπίδος, ὅπερ ἐστὶν ἡ γνῶσις τοῦ θεοῦ,
αὐτὴν γὰρ ἐλπίδα ὠνόμασε
ἐλπίδα
ὠνόμασεν· καὶ πάλιν·
Οὐ τὸ ἔργον μου ὑμεῖς ἐστε ἐν κυρίῳ
;
Ἔργον
γὰρ εἶπεν τὸ περὶ ὃ ἡ ἐνέργεια
.
31
verse
3
part
Καὶ τοὺς ἐκλεκτοὺς
τοῦἸσραὴλ συνεπόδισεν· ἐν πᾶσι τούτοις ἥμαρτον ἔτι.
τοῦ Ἰσραὴλ συνεπόδισεν
sch13
scholion
Συμποδίζεται ὁ θεωρητικὸς μὴ ἐπιβάλλων ὡς δεῖ τῇ θεωρίᾳ τῶν γεγονότων.
34
verse
part
1
ὅταν
ἀπέκτεινεν
ἀπέκτεννεν
αὐτοὺς,
ἐζήτουν αὐτόν· καὶ ἐπέστρεφον καὶ ὤρθριζον πρὸς τὸν Θεόν. [̓Αποκτείνει],
ἐξεζήτουν αὐτόν
sch14
scholion
Ὅταν
τὸν παλαιὸν ἄνθρωπον
ὁ θεὸς ἀποκτείνῃ
τὸν φθειρόμενον κατὰ τὰς ἐπιθυμίας τῆς ἀπάτης
,
Καὶ ἠγάπησεν
τότε ὁ νέος ἐκζητεῖ αὐτὸν
ὁ ἀνακαινούμενος κατ' εἰκόνα τοῦ κτίσαντος
.
36
verse
καὶ ἠπάτησαν
αὐτὸν ἐν τῷ στόματι αὐτῶν καὶ τῇ γλώσσῃ αὐτῶν ἐψεύσαντο αὐτῷ
sch15
scholion
Οὗτος ὁ λαὸς τοῖς χείλεσί με τιμᾷ· ἡ δὲ καρδία
αὐτοῦ πόῤῥω
αὐτῶν πόρρω
ἀπέχει ἀπ' ἐμοῦ.
37
verse
part
1
ἡ δὲ καρδία αὐτῶν οὐκ
εὐθεία
εὐθεῖα
μετ' αὐτοῦ
sch16
scholion
Μετὰ θεοῦ οὖσα ἡ καρδία
εὐθεία
εὐθεῖά
ἐστιν·
εὐθὺς
Εὐθὴς
γάρ ἐστι
κύριος ὁ θεὸς ἡμῶν
.
39
verse
part
1
καὶ ἐμνήσθη ὅτι σάρξ
εἰσι, κ. τ. ἑ. * ιϛ´.Ἀντὶ
εἰσιν
sch
scholion
Σὰρξ ἀντὶ
τοῦ σαρκικοί.
*
45
verse
part
1
ἐξαπέστειλεν εἰς αὐτοὺς κυνόμυιαν καὶ κατέφαγεν αὐτοὺς
κ. τ. ἑ. ΟἱἙβραῖοι
sch18
scholion
Οἱ Ἑβραῖοι
λέγουσι κυνόμυιαν θηρία διάφορα καὶ ἀναμεμιγμένα.
Καὶ παρέδωκεν ἐν χαλάζῃ τὰ κτήνη αὐτῶν, καὶ τὴν ὕπαρξιν αὐτῶν τῷ πυρί.Ἐξαπέστειλεν
49
verse
1
part
ἐξαπέστειλεν
εἰς αὐτοὺς ὀργὴν θυμοῦ αὐτοῦ
2
part
θυμὸν καὶ ὀργὴν καὶ
θλίψιν, ἀποστολὴν δι' ἀγγέλων πονηρῶν· ὡδοποίησε τρίβον τῇ ὀργῇ αὐτοῦ, οὐκ ἐφείσατο ἀπὸ θανάτου τῶν ψυχῶν αὐτῶν, καὶ τὰ κτήνη αὐτῶν εἰς θάνατον συνέκλεισε. Καὶ ἐπάταξε πᾶν πρωτότοκον ἐν Αἰγύπτῳ, ἀπαρχὴν πόνων αὐτῶν, ἐν τοῖς σκηνώμασι Χάμ.
θλῖψιν
sch19
scholion
Τὸ αἴτιον τῷ αἰτιατῷ ὁμωνύμως ἐκλήθη· τὸ γὰρ ἀποτέλεσμα τοῦ θυμοῦ καὶ αὐτὸς θυμὸς εἴρηται, καὶ τὸ ἀποτέλεσμα τῆς ὀργῆς, ὀργή,
καὶ τὸ ἀποτέλεσμα τῶν πόνων καὶ αὐτὸ πόνος λέγεται· καὶ ἐπὶ τῆς ἐλπίδος ὡσαύτως.
49
verse
part
3
ἀποστολὴν δι' ἀγγέλων πονηρῶν
sch20
scholion
Τὸ πονηρὸν ποτὲ μὲν τὸ ἀντικείμενον
τῷ ἀγαθῷ
λέγει ἡ θεία γραφή, ὡς τὸ
ἀγαθὸς ἀνθρωπος
ὁ ἀγαθὸς ἄνθρωπος
ἐκ
του ἀγαθου
τοῦ ἀγαθοῦ
θησαυροῦ
εκφέρει
ἐκφέρει
τὸ ἀγαθὸν καὶ ὁ πονηρὸς ἐκ
του
τοῦ
πονηροῦ θησαυροῦ ἐκφέρει τὰ πονηρά
, ποτὲ δὲ τὸ
επίπονον
ἐπίπονον
πονηρὸν ἀνομάζει, ὡς τὸ
περισπασμὸν πονηρὸν ἔδωκεν ὁ θεὸς τοῖς
υἱοῖσ
υἱοῖς
τῶν ἀνθρώπων
, ἀντὶ τοῦ
τὸν
ἐπίπονον. Ἐνταῦθα οὖν τοὺς ἀγγέλους πονηροὺς εἶπεν, οὐ τοὺς τῇ κακίᾳ πεποιωμένους, ἀλλὰ τοὺς πόνους καὶ ὀδύνας ἐνεργοῦντας, ὁποῖοι γεγόνασι καὶ τοῖς Σοδομίταις οἱ ἄγγελοι του θεοῦ καίπερ ἅγιοι καὶ ἀγαθοὶ τυγχάνοντες· τοῦτο δὲ λέγω διὰ τὸ Μωσέα καὶ Ἀαρὼν δι' ἁγίων ἀγγέλων πεποιηκέναι τὰ σημεῖα ἐν
τῇ
Αἰγύπτῳ· τῶν γὰρ τοιούτων δυνάμεων καὶ τεράτων πᾶς τις ὁμολογήσειεν ἐστερεῖσθαι τοὺς δαίμονας, μόνον δὲ ἐνηργηκέναι διὰ Ἰαννοῦ καὶ Ἰαμβροῦ τῶν
μεγάλων
μάγων
κατὰ φαντασίαν
φιλήν
ψιλήν
, καθ' ἣν ἐφαίνετο μὲν τὰ γινόμενα, οὐ μὴν δὲ καὶ τοὺς Αἰγυπτίους ἐκόλαζεν.
Ἀπαρχὴν παντὸς πόνου
51
verse
καὶ ἐπάταξεν πᾶν πρωτότοκον ἐν Αἰγύπτῳ ἀπαρχὴν τῶν πόνων
αὐτῶν ἐν τοῖς σκηνώμασι Χάμ
κ. τ. ἑ. Οὕτως ἐκείνους παιδεύσας, ἐπὶ τὴν ἔρημον ἤγαγε τὸν οἰκεῖον λαὸν, ποιμένα μιμούμενος τῆς ποίμνης ἡγούμενον. καὶ τὸ ἀποτέλεσμα τῶν
sch21
scholion
Ἀπαρχὴν εἴρηκεν
πόνων
καὶ αὐτὸς πόνος λέγεται, καὶ
τὴν πληγὴν τὴν
ἐπὶ
τῆς ἐλπίδος ὡσαύτως
τοῖς πρωτοτόκοις, οὐκ ἐπειδὴ πρῶτον ἐπ' αὐτοῖς ἤλγησαν, ἀλλ' ἐπειδὴ μείζονος ταύτης συμφορᾶς οὐκ ἀπήλαυσαν
.
54
verse
part
1
καὶ εἰσήγαγεν αὐτοὺς εἰς ὄρος ἁγιάσματος αὐτοῦ
κ. τ. ἑ.
sch23
scholion
Ὄρος ἁγιάσματός ἐστιν ἡ γνῶσις
ἡ
τοῦ θεοῦ.
55
verse
καὶ
ἐσκήνωσεν
κατεσκήνωσεν
ἐν τοῖς σκηνώμασιν αὐτῶν τὰς φυλὰς
τοῦἸσραήλ, κ. τ. ἑ. «
τοῦ Ἰσραήλ
sch24
scholion
Ἐνοικήσω
γάρ, φησίν,
ἐν αὐτοῖς καὶ ἐμπεριπατήσω
.
56
verse
part
1
καὶ ἐπείρασαν καὶ παρεπίκραναν τὸν θεὸν τὸν ὕψιστον
κ. τ. ἑ.
sch25
scholion
Ἁμαρτάνουσα ψυχὴ παραπικραίνει γνῶσιν, ἡ δὲ κατορθοῦσα γλυκαίνει αὐτήν.
57
verse
part
2
καὶ
μετεστράφησαν εἰς τόξον στρεβλόν
κ. τ. ἑ.
sch26
scholion
Τόξον στρεβλὸν ψυχὴ διεστραμμένη, βέλη δὲ αὐτῆς λογισμοὶ πονηροί.
60
verse
part
1
καὶ ἀπώσατο τὴν σκηνὴν Σηλώμ
κ. τ. ἑ.
sch27
scholion
Τὴν ἐν Σηλὼμ ἑστῶσαν.
61
verse
καὶ παρέδωκεν εἰς αἰχμαλωσίαν τὴν ἰσχὺν
αὐτῶν,
αὐτοῦ
καὶ τὴν καλλονὴν
αὐτῶν
αὐτοῦ
εἰς
χεῖρα
χεῖρας
ἐχθροῦ.
sch28
scholion
Τοῦ σκηνώματος τὴν καλλονὴν.
62
verse
part
2
καὶ τὴν κληρονομίαν αὐτοῦ ὑπερεῖδεν
κ. τ. ἑ.
sch29
scholion
Κληρονομίαν ἐνταῦθα τὸ
κληρονομοῦν εἴρηκεν. Ἄλλως
κληρονομεῖν εἴρηκεν.
sch29b
scholion
Κληρονομία θεοῦ ψυχαὶ λογικαί.
63
verse
part
1
τοὺς νεανίσκους αὐτῶν
κατέφαγε πῦρ, κ. τ. ἑ.
κατέφαγεν πῦρ
sch30
scholion
Τάχα πῦρ ἐστι
τὰ πεπυρωμένα βέλη τοῦ πονηροῦ
.
65
verse
καὶ ἐξηγέρθη ὡς ὁ ὑπνῶν κύριος, ὡς δυνατὸς κεκραιπαληκὼς ἐξ οἴνου
sch31
scholion
Ὥσπερ ἐν τοῖς ἁγίοις ὁ θεὸς ἐνοικεῖ καὶ ἐμπεριπατεῖ, οὕτως ἐν τοῖς ἁμαρτωλοῖς ὑπνοῖ καὶ κραιπαλᾷ. Καὶ γὰρ καὶ τοῖς μεθύουσι πολλάκις οἱ
τύχοι
τοῖχοι
κινούμενοι φαίνονται.
68
verse
part
1
καὶ ἐξελέξατο τὴν
φυλὴνἸούδα, κ. τ. ἑ. «
φυλὴν Ἰούδα
sch32
scholion
Πρόδηλον γὰρ ὅτι
ἐξἸούδα
ἐξ Ἰούδα
ἀνατέταλκεν ὁ κύριος ἡμῶν,
φησὶνἈπόστολος
φησὶν ὁ ἀπόστολος
.
78
psalm
2
verse
ἔθεντο τὰ θνησιμαῖα τῶν δούλων σου βρώματα τοῖς πετεινοῖς τοῦ οὐρανοῦ τὰς σάρκας τῶν ὁσίων σου τοῖς θηρίοις τῆς γῆς
verse
3
part
1
ἐξέχεαν τὸ αἷμα αὐτῶν ὡς ὕδωρ
sch1
scholion
Τῶν δαιμόνων οἱ μὲν
τῇ
θεωρίᾳ, οἱ δὲ
τῇ
πράξει ἀντίκεινται. Καὶ οἱ μὲν πρότεροι πετεινὰ οὐρανοῦ ὀνομάζονται, οἱ δὲ δεύτεροι λέγοιντ' ἂν θηρία τῆς
γῆς.̔Ως πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ ἢ θηρία τῆς γῆς, τὰ ἔθνη καὶ αἱ βασιλείαι τῆς γῆς κατέφαγονἸάκωβον τὸν Ἰσραήλ
γῆς
.
]
Τὸ οὖν αἷμα
ὃ
ἐξέχεαν ἐκ τῶν ἐσθιομένων ἀρετῶν καὶ πινομένων δογμάτων
ἐστί. ]
ἐστίν.
7
verse
2
part
καὶ τὸν τόπον αὐτοῦ ἠρήμωσαν
sch2
scholion
Τόπος γνώσεως θεοῦ· καὶ νοῦς τόπος γνώσεως θεοῦ.
8
verse
part
3
ὅτι ἐπτωχεύσαμεν σφόδρα
κ. τ. ἑ.
sch3
scholion
Στερηθέντες τοῦ πλούτου τῆς γνώσεως ἐπτωχεύσαμεν.
Εἰσελθέτω
11
verse
part
1
εἰσελθάτω
ἐνώπιόν σου ὁ στεναγμὸς τῶν
πεπηδημένων.
πεπεδημένων
sch4
scholion
Νοῦν μὲν
δεσμοῖ
δεσμεῖ
ἀγνωσία, ψυχὴν δὲ κακία. Ψυχὴν δέ φημι θυμὸν καὶ
ἐπιθύμιον
ἐπιθυμίαν
, ὅπερ λέγεται θυμικὸν καὶ
ἐπιθυμικόν
ἐπιθυμητικόν
.
12
verse
part
1
ἀπόδος τοῖς γείτοσιν ἡμῶν
ἑπταπλάσια
ἑπταπλασίονα
εἰς τὸν κόλπον αὐτῶν
sch5
scholion
Δότωσαν δίκας ὑπὲρ ὧν ἐπλημμέλησαν ἐν τῷ βίῳ τούτῳ· τὸ γὰρ ἑπταπλάσιον τὸν βίον τοῦτον σημαίνει ὡς καὶ τὸ
ὀκτωπλάσιον
ὀκταπλασίον
τὸν μέλλοντα. Τοιοῦτόν ἐστι καὶ τό
δὸς μερίδα τοῖς ἑπτὰ
καίγε
καί γε
τοῖς ὀκτώ
.
13
verse
part
2
ἀνθομολογησόμεθά σοι εἰς τὸν αἰῶνα
sch6
scholion
[Ἐξομολογούμενοι εἰς τὸν αἰῶνα.]
79
psalm
2
verse
3
part
ὁ καθήμενος ἐπὶ τῶν
Χερουβεὶμ, ἐμφάνηθι, ἐναντίονἘφραὶμ καὶ Βενιαμὶν καὶ Μανασσῆ· ἐξέγειρον τὴν δυναστείαν σου, καὶ ἐλθὲ εἰς τὸ σῶσαι ἡμᾶς.
Χερουβίμ, ἐμφάνηθι
sch1
scholion
Ἐνταῦθα μὲν κάθηται ἐπὶ τῶν
Χερουβεὶμ
Χερουβὶμ
ὁ θεός,
ὡς καὶ παρὰ τῷἹεζεχιήλ.Ἀλλαχοῦ
ἀλλαχοῦ
δὲ
ἐπέβη ἐπὶ
τῶν Χερουβεὶμ,
Χερουβὶμ
καὶ ἐπετάσθη
. Καὶ διὰ μὲν τῆς καθέδρας τὴν σταθερὰν ἕξιν μηνύει τῶν
Χερουβείμ·
Χερουβίμ,
διὰ δὲ τῆς πτήσεως αἰνίττεται τὴν ταχεῖαν ἐνέργειαν.
Ἐξέγειρον τὴν δυναστείαν σου, κ. τ. ἑ.
5
verse
part
1
κύριε ὁ θεὸς τῶν δυνάμεων
sch2
scholion
Χριστὸς, θεοῦ δύναμις καὶ θεοῦ σοφία.
6
verse
ψωμιεῖς ἡμᾶς ἄρτον δακρύων
κ. τ. ἑ.
καὶ ποτιεῖς ἡμᾶς ἐν δάκρυσιν ἐν μέτρῳ;
sch3
scholion
Διὰ τούτων τῶν ῥητῶν παρίστησι πικροτάτην μετάνοιαν.
8
verse
part
2
καὶ ἐπίφανον τὸ πρόσωπόν σου καὶ σωθησόμεθα
κ. τ. ἑ.
sch4
scholion
Πρόσωπον ἐνταῦθα τὸν Χριστὸν ὠνόμασεν·
Εἰκὼν γάρ ἐστι τοῦ θεοῦ τοῦ ἀοράτου, πρωτότοκος πάσης κτίσεως
.
9
verse
part
1
ἄμπελον ἐξ Αἰγύπτου μετῆρας
κ. τ. ἑ.
sch5
scholion
Ἄμπελον λέγει νῦν τὰς δώδεκα φυλὰς
τοῦἸσραήλ.
τοῦ Ἰσραήλ.
11
verse
ἐκάλυψεν ὄρη ἡ σκιὰ αὐτῆς
καὶ αἱ ἀναδενδράδες αὐτῆς τὰς κέδρους τοῦ θεοῦ
κ. τ. ἑ.
sch6
scholion
Ἀναδενδράδες εἰσὶν οἱ θεωρητικοί.
13
verse
ἵνα τί καθεῖλες τὸν φραγμὸν αὐτῆς καὶ τρυγῶσιν αὐτὴν πάντες οἱ παραπορευόμενοι τὴν ὁδόν·
Ελυμήνατο
14
verse
ἐλυμήνατο
αὐτὴν σῦς ἐκ δρυμοῦ, καὶ μονιὸς ἄγριος κατενεμήσατο αὐτήν
sch7
scholion
Οἱ δαίμονές εἰσιν οἱ τρυγῶντες τοὺς καρποὺς ἡμῶν, οὓς αὐτοὶ ἐκφέρειν ἡμᾶς ἐνεργοῦσιν κακὴν γεωργίαν γεωργοῦντας ἡμᾶς. Μονιὸν δὲ ἄγριον λέγει τὸν σατανᾶν,
ὅνπερ
ὅπερ
σημαίνει
χοῖρος ἐξ ὕλης,]
σῦν ἄγριον.
18
verse
γενηθήτω ἡ χείρ σου ἐπ' ἄνδρα δεξιᾶς σου
κ. τ. ἑ.
καὶ ἐπὶ υἱὸν ἀνθρώπου, ὃν ἐκραταίωσας σεαυτῷ·
sch8
scholion
Ἄνδρα δεξιὸν λέγει τὸν Χριστόν, ὅστις
ἐστὶ
ἐστὶν
καὶ υἱὸς ἀνθρώπου.
Καὶ οὐ μὴ ἀποστῶμεν ἀπὸ σοῦ,
19
verse
part
2
ζωώσεις ἡμᾶς καὶ τὸ ὄνομά σου ἐπικαλεσόμεθα
sch9
scholion
Ζωοποιήσεις ἡμᾶς· οὐδεὶς
δὲ
δύναται ζωοποιῆσαι ἡμᾶς εἰ μὴ
εἰπών·Ἐγώ
ὁ εἰπών·
Ἐγώ
εἰμι ἡ ζωή
.
ταύτης γὰρ ἐξ ἡμῶν λαμβανομένης τῆς ἀπαρχῆς, πᾶσα τῶν ἀνθρώπων ἡ φύσις τὸν ἀληθῆ Θεὸν ἐπιγνώσεται, καὶ τὴν γεγενημένην φιλανθρωπίαν ἀνυμνήσει· τῷ τρόπῳ δὲ τούτῳ καὶ τοῦ θανάτου τὸ κράτος λυθήσεται, καὶ ἡμεῖς τῆς ζωῆς τῆς αἰωνίου τευξόμεθα, σὲ προσκυνοῦντες τὸν πατέρα Θεόν.
80
psalm
3
verse
part
1
λάβετε ψαλμὸν καὶ δότε τύμπανον
sch1
scholion
Λάβετε διδασκαλίαν πνευματικὴν καὶ δότε νέκρωσιν
μελῶν τῶν ἐπὶ τῆς γῆς
.
6
verse
part
3
γλῶσσαν, ἣν οὐκ ἔγνω, ἤκουσεν
κ. τ. ἑ.
sch2
scholion
Νόμον ὃν οὐκ ἠπίστατο ἤκουσεν.
7
verse
part
1
ἀπέστησεν ἀπὸ ἄρσεων τὸν νῶτον αὐτοῦ
αἱ χεῖρες αὐτοῦ ἐν τῷ κοφίνῳ ἐδούλευσαν.
sch3
scholion
Ἀπὸ ἄρσεων,
δὲ καὶ τῶν
ἀπὸ
βασταγμάτων,
λέγει
ἀπὸ φορτίων
·
Αἱ
γὰρ
ἀνομίαι
αὐτῶν
ὑπερῆραν τὴν κεφαλὴν αὐτῶν, ὡσεὶ φορτίον βαρὺ ἐβαρύνθησαν ἐπ'
αὐτούς.
10
verse
part
1
οὐκ ἔσται ἐν σοὶ θεὸς πρόσφατος
κ. τ. ἑ.
sch4
scholion
Πρόσφατός ἐστι θεὸς ὁ μηδὲν οὐσιῶσαι δυνάμενος ἢ ὁ τῇ κακίᾳ πεποιωμένος.
11
verse
part
3
πλάτυνον τὸ στόμα σου καὶ πληρώσω αὐτὸ
κ. τ. ἑ.
sch5
scholion
Στόμα νῦν
λέγει
τὸν νοῦν
λέγει, ὅστις λαμπρύνεται
ὅστις πλατύνεται
διὰ πολιτείας ὀρθῆς καὶ δογμάτων ἀληθῶν.
13
verse
part
1
καὶ ἐξαπέστειλα αὐτοὺς κατὰ τὰ ἐπιτηδεύματα τῶν καρδιῶν αὐτῶν
κ. τ. ἑ. «
sch6
scholion
Διὰ τοῦτο
, φησὶν ὁ Παῦλος,
παρέδωκεν αὐτοὺς ὁ θεὸς εἰς πάθη ἀτιμίας
.
17
verse
καὶ ἐψώμισεν αὐτοὺς
ἐκ
στέατος πυροῦ καὶ ἐκ πέτρας μέλι ἐχόρτασεν αὐτούς
sch7
scholion
Τοῦτον ψωμίζει ὁ θεὸς ὃν δι' ἐντολῶν παιδεύει καὶ τοῦτον χορτάζει ὃν διὰ τῆς αὐτοῦ θεωρίας εὐφραίνει.
81
psalm
2
verse
ἕως πότε κρίνετε ἀδικίαν καὶ πρόσωπα ἁμαρτωλῶν λαμβάνετε;
sch1
scholion
Πρόσωπα ἁμαρτωλῶν εἰσιν αἱ κακίαι καθ' ἃς μορφοῦνται οἱ ἄδικοι.
5
verse
part
2
ἐν σκότει διαπορεύονται.
sch2
scholion
Σκότος νῦν τὴν ἄγνοιαν λέγει.
Ὑμεῖς
6
verse
ἐγὼ εἶπα θεοί ἐστε καὶ υἱοὶ ὑψίστου πάντες·
7
verse
ὑμεῖς δὲ
ὡς ἄνθρωποι
ἀποθνήσκετε,
ἀποθνῄσκετε
καὶ ὡς
εἶς
εἷς
τῶν ἀρχόντων πίπτετε
κ. τ. ἑ.
sch3
scholion
Ἐγώ
, φησίν,
ἐφύτευσα ἄμπελον καρποφόρον πᾶσαν ἀληθινήν, πῶς
ἐστράφης
ἐστράφη
εἰς πικρίαν ἡ ἄμπελος ἡ ἀλλοτρία;
Εἶπον
82
psalm
5
verse
part
1
εἶπαν
· δεῦτε καὶ
ἐξολοθρεύσωμεν
ἐξολεθρεύσωμεν
αὐτοὺς ἐξ ἔθνους
καὶ οὐ μὴ μνησθῇ τὸ ὄνομαἸσραὴλ ἔτι, κ. τ. ἑ.
sch1
scholion
Ἐντεῦθεν γινώσκομεν ὅτι προκαλοῦνται ἀλλήλους οἱ δαίμονες ἐπ' ἀπωλείᾳ ψυχῆς.
Καὶ γνώτωσαν ὅτι ὄνομά σου Κύριος.
6
verse
part
2
κατὰ σοῦ διαθήκην διέθεντο
sch2
scholion
Εἰς αὐτὴν ἁμαρτάνει
τὴν
γνῶσιν ὁ τὸν πεφυκότα νοῦν ὁρᾶν τὴν γνῶσιν ἁμαρτάνειν
κατεργάζων
καταναγκάζων
.
13
verse
οἵτινες
εἶπον
εἶπαν
· κληρονομήσωμεν ἑαυτοῖς τὸ ἁγιαστήριον τοῦ θεοῦ
κ. τ. ἑ.
sch3
scholion
Ψυχὴ ἀκάθαρτος κλῆρος δαιμόνων· ψυχὴ δὲ καθαρὰ κλῆρος θεοῦ.
14
verse
part
1
ὁ θεός μου, θοῦ αὐτοὺς ὡς τροχόν
κ. τ. ἑ.
sch4
scholion
Ὁ τροχὸς ὀλίγον ἐφάπτεται τῆς γῆς.
17
verse
πλήρωσον τὰ πρόσωπα αὐτῶν ἀτιμίας
κ. τ. ἑ.
καὶ ζητήσουσιν τὸ ὄνομά σου, κύριε
sch5
scholion
Τοῦτο τὸ πρόσωπόν ἐστι
τοῦ παλαιοῦ ἀνθρώπου τοῦ φθειρομένου κατὰ τὰς ἐπιθυμίας τῆς ἀπάτης
, οὗ φθαρέντος ὁ νοῦς ἐκζητεῖ τὸ ὄνομα κυρίου.
Αἰσχυνθήτωσαν καὶ ταραχθήτωσαν εἰς τὸν αἰῶνα τοῦ αἰῶνος,
18
verse
part
2
καὶ ἐντραπήτωσαν καὶ ἀπολέσθωσαν
κ. τ. ἑ.
sch6
scholion
Αὕτη ἡ ἀπώλεια σημαίνει φθορὰν κακίας καὶ ἀγνωσίας.
83
psalm
3
verse
part
1
ἐπιποθεῖ καὶ ἐκλείπει ἡ ψυχή μου εἰς τὰς αὐλὰς τοῦ κυρίου
ἡ καρδία μου καὶ ἡ σάρξ μου ἠγαλλιάσαντο ἐπὶ Θεὸν ζῶντα.
sch1
scholion
Αὐλαὶ κυρίου αἱ θεωρίαι τῶν γεγονότων σωμάτων εἰσίν· ἐν ταύταις γὰρ
ἡμεῖς
ἡμᾶς
δεῖ γενέσθαι τὸ πρότερον, εἰθ' οὕτως εἰσελθεῖν εἰς τὸν ναὸν τοῦ θεοῦ, ὅστις ἐστιν ἡ θεωρία τῶν ἀσωμάτων.
4
verse
1
part
καὶ γὰρ στρουθίον εὗρεν ἑαυτῷ οἰκίαν
sch2
scholion
Δεῖ πρότερόν τινα σπουδάσαι ἑαυτῷ οἶκον εὑρεῖν ἐν ᾧ δυνήσεται δέξασθαι θεὸν, ἔπειτα δὲ καὶ ἄλλους ποιῆσαι οἴκους θεοῦ. Χρησώμεθα δὲ τῶ ῥητῷ πρὸς τοὺς ἀκαθάρτους ἀνθρώπους καὶ διδάσκειν ἐπιχειροῦντας.
4
verse
2
part
καὶ τρυγὼν νοσσίαν ἑαυτῇ, οὗ θήσει τὰ νοσσία αὐτῆς
sch3
scholion
Κατὰ τὴν ἔννοιαν τοῦ ῥητοῦ μείζων ἡ τρυγὼν τοῦ στρουθίου.
5
verse
part
1
μακάριοι οἱ κατοικοῦντες ἐν τῷ οἴκῳ σου
sch4
scholion
Αὐτὸς μὲν ὁ Δαυὶδ ἐπιθυμεῖ εἰσελθεῖν εἰς τὰς αὐλὰς τοῦ κυρίου, μακαρίζει δὲ τοὺς κατοικοῦντας ἐν τῷ οἴκῳ κυρίου.
6
verse
μακάριος ἀνήρ, οὗ ἐστιν ἡ ἀντίλημψις αὐτοῦ παρὰ σοῦ, κύριε· ἀναβάσεις ἐν τῇ καρδία αὐτοῦ διέθετο,
7
verse
part
1
ἐν τῇ κοιλάδι τοῦ κλαυθμῶνος εἰς τὸν τόπον ὃν ἔθετο
sch5
scholion
Αἱ ἀναβάσεις
αὐταὶ
αὗται
τῶν γνώσεων τῇ καρδίᾳ ἐπισυμβαίνουσιν ἐκ τῆς ἀντιλήψεως τοῦ Θεου· κοιλὰς δὲ κλαυθμῶνός ἐστιν ἤτοι τὸ ἀνθρώπινον σῶμα ἢ
τὸ συγγενὲς
ὁ συγγενὴς
τούτου κόσμος.
Πορεύσονται ἐκ δυνάμεως εἰς δύναμιν.
11
verse
part
1
ὅτι κρείσσων ἡμέρα μία ἐν ταῖς αὐλαῖς σου ὑπὲρ χιλιάδας
sch6
scholion
Σύγκρισις ἁγίας γνώσεως πρὸς γνῶσιν ἀνθρωπίνην.
sch6b
scholion
Σύγκρισιν ποιησάμενος τῆς γνώσεως τῆς τῶν ἔξωθεν σοφῶν καὶ τῆς τοῦ θεοῦ ἀποφαίνεται
κρεῖσσον
εἶναι τὴν
μικρὰν μερίδα
παρὰ
κυρίου ἢ
τοὺς
θησαυροὺς μετὰ ἀφοβίας
τοὺς παρὰ τῷ Σολομῶνι λεγομένους. Καὶ μετ' ὀλίγον ὁ αὐτός φησιν·
Ἐξελεξάμην παραρριπτεῖσθαι ἐν τῷ οἴκῳ τοῦ θεοῦ μου μᾶλλον ἢ οἰκεῖν με ἐν σκηνώμασιν ἁμαρτωλῶν
.
12
verse
part
1
ὅτι ἔλεον καὶ ἀλήθειαν ἀγαπᾷ κύριος ὁ θεὸς
χάριν καὶ δόξαν δώσει.
sch7
scholion
Ἔλεον καὶ ἀλήθειαν ἀντὶ τοῦ ἐλεήμονα καὶ ἀληθινὸν ἀγαπᾷ κύριος·
Συνηθὲς γὰρ τῇ γραφῇ
αὕτη δὲ συνήθεια τῆς θείας γραφῆς
τὴν ἕξιν
λαμβάνειν
ἀντὶ τοῦ μετέχοντος.
λέγειν· οὐχὶ δύο λέγει πράγματα, ἀλλ' ἥδεται τῷ ἐλεεῖν
Τοιοῦτόν ἐστι
καὶ
ἀληθεύειν ἀγαπᾷ· ἢ ἔλεος καὶ ἀλήθειαν ἀγαπᾷ, οὐ τὰς δι' αἱμάτων θυσίας, ἀλλὰ τὸ ποιεῖν ἔλεος καὶ ἀγαπᾶν
τὸ παρὰ τοῦ Παύλου λεγόμενον τὸ
ἡ ἀγάπη οὐ περπερεύεται
, τουτέστιν ὁ ἔχων
τὴν
ἀλήθειαν,
ἀγάπην.
84
psalm
3
verse
ἀφῆκας τὰς ἀνομίας τῷ λαῷ σου, ἐκάλυψας πάσας τὰς ἁμαρτίας αὐτῶν
κ. τ. ἑ.
sch1
scholion
Διὰ μὲν τοῦ ἁγίου βαπτίσματος ὁ κύριος τὰς ἁμαρτίας
ἀφίστησι
ἀφίησιν
· διὰ δὲ τῆς πικρᾶς μετανοίας τὰς ἁμαρτίας ἐπικαλύπτει.
9
verse
part
2
ὅτι λαλήσει εἰρήνην ἐπὶ τὸν λαὸν αὐτοῦ
καὶ ἐπὶ τοὺς ὁσίους αὐτοῦ καὶ ἐπὶ τοὺς ἐπιστρέφοντας πρὸς αὐτὸν καρδίαν.
sch2
scholion
Ὁ σωτὴρ ἐν τοῖς εὐαγγελίοις
φησιν·
φησίν·
Εἰρήνην τὴν ἐμὴν δίδωμι ὑμῖν,
εἰρήνην τὴν ἐμὴν ἀφίημι
ὑμῖν
.
10
verse
πλὴν ἐγγὺς τῶν φοβουμένων αὐτὸν τὸ σωτήριον αὐτοῦ
sch3
scholion
Εἰ
ἀρχὴ σοφίας φόβος κυρίου
, σοφία δὲ ἡμῶν ἐστιν ὁ Χριστός, καλῶς
οὖν
λέγεται ὁ
σωτὴρ
Χριστός
ἐγγὺς εἶναι τῶν φοβουμένων αὐτόν.
11
verse
ἔλεος καὶ ἀλήθεια συνήντησαν, δικαιοσύνη καὶ εἰρήνη κατεφίλησαν
κ. τ. ἑ.
sch4
scholion
Ἀδύνατόν ἐστιν εἰρήνην συναφθῆναι δικαιοσύνῃ, μὴ ἀληθείας ἐλέῳ συναντησάσης. Τὸ μὲν γὰρ ἔλεος τὴν δικαιοσύνην γεννᾷ· ἡ δὲ ἀλήθεια τὴν εἰρήνην. Δικαιοσύνη δὲ καὶ εἰρήνη περὶ πρᾶξιν καὶ θεωρίαν λαμβάνεται.
14
verse
δικαιοσύνη
ἐνώπιον
ἐναντίον
αὐτοῦ προπορεύσεται
κ. τ. ἑ.
sch5
scholion
Ἡ ἄρχουσα τῶν πρακτικῶν ἀρετῶν ἡ δικαιοσύνη ἐστίν, ἀφ' ἧς καὶ οἱ ἄνθρωποι δίκαιοι
ὀνονάζονται
ὀνομάζονται
.
85
psalm
1
verse
προσευχὴ· τῷ Δαυίδ
sch1
scholion
Προσευχή ἐστιν ἡ μετὰ δοξολογίας περὶ μειζόνων
ἀναπεμπομένη
μεγαλοφυέστερον ἀναπεμπομένη ὑπ' αὐτοῦ
.
2
verse
part
2
σῶσον τὸν δοῦλόν σου, ὁ θεός μου, τὸν ἐλπίζοντα ἐπὶ σὲ
κ. τ. ἑ.
sch2
scholion
Ἡ γνῶσις ἡ τοῦ θεοῦ σωτηρία ἐστὶ ψυχῆς.
3
verse
part
1
ἐλέησόν με, κύριε, ὅτι πρὸς σὲ κεκράξομαι ὅλην τὴν ἡμέραν
sch3
scholion
Τουτέστι διὰ βίου.
Εὔφρανον τὴν ψυχὴν τοῦ δούλου σου,
4
verse
part
2
ὅτι πρὸς σέ, κύριε, ᾖρα τὴν ψυχήν μου
sch4
scholion
Αἴρει πρὸς κύριον τὴν ἑαυτοῦ ψυχὴν ὁ διὰ πράξεως καὶ θεωρίας κουφίζων αὐτήν.
Οὐκ ἔστιν ὅμοιός σοι ἐν θεοῖς, Κύριε. Τίνι γὰρ εἶπεν ποτὲ ὁ Πατήρ· Κάθου ἐκ δεξιῶν μου;
9
verse
πάντα τὰ ἔθνη, ὅσα ἐποίησας, ἥξουσι καὶ προσκυνήσουσιν ἐνώπιόν σου, κύριε καὶ
δοξάσουσι
δοξάσουσιν
τὸ ὄνομά σου
Κύριε.
sch5
scholion
Τίνι γὰρ εἶπεν ποτε
ὁ πατήρ·
Κάθου ἐκ δεξιῶν μου ἕως ἂν θῷ τοῦς ἐχθρούς σου ὑποπόδιον τῶν ποδῶν σου
;
sch6
scholion
Εἰ πάντα τὰ ἔθνη ἥξει καὶ προσκυνήσει τὸ ὄνομα κυρίου, ἥξει δηλονότι καὶ
τὰ ἔθνη τὰ τοὺς πολέμους θέλοντα
. Εἰ δὲ
οὕτω
τοῦτο,
πᾶσα ἄρα φύσις λογικὴ προσκυνήσει ἐνώπιον κυρίου, ἔπειτα δὲ καὶ δοξάσει τὸ ὄνομα αὐτοῦ, ὅπερ σημαίνει τὸν ἐν αὐτῷ ὑπάρχοντα πατέρα.
11
verse
1
part
ὀδήγησόν με, κύριε, τῇ ὁδῷ
σουκαὶ
σου
2
part
καὶ
πορεύσομαι ἐν τῇ ἀληθείᾳ σου
sch7
scholion
Ἐγώ εἰμι ἡ ὁδός
, φησὶν ὁ Χριστός· καὶ πάλιν·
Ἐγώ εἰμι ἡ ἀλήθεια
. Εὔχεται τοίνυν πρῶτον μὲν ἐν αὐτῷ γενέσθαι ὡς ὁδὸν τὸν
θεόν
Χριστόν
, τουτέστιν ὡς ἀρετήν, ἔπειτα δὲ ὡς ἀλήθειαν, ὅπερ ἐστι τῆς θεωρίας.
14
verse
part
2
καὶ συναγωγὴ κραταιῶν ἐζήτησαν τὴν ψυχήν μου
κ. τ. ἑ.
sch8
scholion
Τὸ τάγμα τῶν δαιμόνων συναγωγὴν ὠνόμασε κραταιῶν.
17
verse
part
1
ποίησον μετ' ἐμοῦ σημεῖον εἰς ἀγαθὸν·
part
2
καὶ ἰδέτωσαν οἱ μισοῦντές με καὶ αἰσχυνθήτωσαν
ὅτι σὺ, Κύριε, ἐβοήθησάς μοι, καὶ παρακάλεσάς με.
sch9
scholion
Σημεῖα ἀγαθά ἐστιν τὰ χαρίσματα τοῦ πνεύματος τοῦ ἁγίου· ταῦτα γὰρ μάλιστα αἰσχύνονται
καὶ οἱ δαίμονες.
δαίμονες.
17
verse
part
3
ὅτι σύ, κύριε, ἐβοήθησάς μοι καὶ παρεκάλεσάς με
sch10
scholion
Παράκλησίς ἐστιν ἀνάκτησις ψυχῆς ἀπὸ
πολλῶν κόπων. Οἱ θεμέλιοι ἐν τοῖς ὄρεσι τοῖς ἁγίοις
κόπων
.
86
psalm
2
verse
ἀγαπᾷ κύριος τὰς πύλας Σιὼν ὑπὲρ πάντα τὰ
σκηνώματαἸακώβ.
σκηνώματα Ἰακώβ
sch1
scholion
Ἀγαπᾷ κύριος καὶ τὸν πρακτικὸν καὶ τὸν
θεωρητικόν.Ἰακὼβ
θεωρητικόν. Ὑπὲρ δὲ τὸν πρότερον τὸν θεωρητικόν· Ἰακὼβ
γὰρ πτερνιστὴς ἑρμηνεύεται· ἡ δὲ Σιὼν σκοπευτήριον.
5
verse
part
1
μήτηρ Σιών,
ἐρεῖ·Ἄνθρωπος,
ἐρεῖ ἄνθρωπος
part
2
καὶ ἄνθρωπος ἐγενήθη ἐν αὐτῇ
κ. τ. ἑ.
sch2
scholion
Τὸ μὲν
παιδίονἸησοῦς
παιδίον Ἰησοῦς
γεννᾶται ἐν Βηθλεέμ, ὁ δὲ ἄνθρωπος ἐν Σιών, διὰ τὸ πρᾶξιν μὲν τίκτεσθαι ἐν τῇ ψυχῇ, σοφίαν δὲ γεννᾶσθαι ἐν τῷ νῷ.
7
verse
Ὡς εὐφραινομένων πάντων ἡ κατοικία ἐν σοὶ
κ. τ. ἑ.
sch3
scholion
Πάντες οἱ εὐφραινόμενοι ἐπὶ γνώσει κατοικοῦσιν ἐν τῇ σοφίᾳ καὶ πάντες οἱ κατοικοῦντες ἐν τῇ σοφίᾳ ὡς
σοφίᾳ
σοφία
εὐφραίνονται ἐπὶ γνώσει.
87
psalm
4
verse
2
part
καὶ ἡ ζωή μου τῷ ᾅδῃ
προσήγγισεν
ἤγγισεν
sch1
scholion
Ἐὰν μεταλάβῃς τὸν ᾅδην εἰς τὸν θάνατον, γνώσῃ πῶς ὁ θάνατος διαφθείρει ζωὴν ἀνθρώπου.
Ἅδην
ᾅδην
δὲ νῦν ὀνομάζει τὸν διάβολον, ζωὴν δὲ ἑαυτόν.
=PG 12.1548; P 4-6
5
verse
2
part
ἐγενήθην ὡς ἄνθρωπος ἀβοήθητος ἐν νεκροῖς ἐλεύθερος
sch2
scholion
Ὁ βουλόμενος τοῦτο ἐπὶ τοῦ σωτῆρος λαβεῖν, νοησάτω οὕτως· εἰ
πᾶς ὁ ποιῶν τὴν ἁμαρτίαν δοῦλός ἐστι τῆς ἁμαρτίας
, ὁ δὲ αὐτὸς οὗτος καὶ νεκρός ἐστι —
ψυχὴ γὰρ ἡ ἁμαρτάνουσα αὐτὴ
καὶ ἀποθανεῖται. Καὶ
ἀποθανεῖται
,
καλῶς λέγεται ὁ σωτὴρ ἐν νεκροῖς εἶναι ἐλεύθερος —
ἁμαρτίαν γὰρ οὐκ ἐποίησεν οὐδὲ εὑρέθη δόλος ἐν τῷ στόματι αὐτοῦ
.
Ὡσεὶ τραυματίαι καθεύδοντες ἐν τάφῳ,
6
verse
part
2
ὧν οὐκ ἐμνήσθης ἔτι
κ. τ. ἑ.
sch3
scholion
Ἐκείνου μνημονεύει ὁ κύριος τοῦ ἐν ᾧ γίνεται κἀκείνου οὐ μνημονεύει τοῦ ἐν ᾧ οὐ γίνεται.
6
verse
part
3
καὶ αὐτοὶ ἐκ τῆς χειρός σου ἀπώσθησαν
κ. τ. ἑ.
sch4
scholion
Χεῖρα νῦν λέγει τὴν γνῶσιν τὴν τοῦ θεοῦ ἥτις πέφυκε βοηθεῖν τοῖς πολεμουμένοις.
8
verse
part
1
ἐπ' ἐμὲ ἐπεστηρίχθη ὁ θυμός σου
κ. τ. ἑ.
sch5
scholion
Τὸν θυμὸν τοῦ θεοῦ ἔστησεν ὁ Χριστὸς κατὰ πάντων ὁρμήσαντα τῶν ἀνθρώπων, διότι
πάντες ἐξέκλιναν ἅμα ἠχρειώθησαν
·
οὐκ ἔστι ποιῶν χρηστότητα,
οὐκ ἔστιν ἕως ἐνός
.
11
verse
part
1
μὴ τοῖς νεκροῖς ποιήσεις θαυμάσια;
κ. τ. ἑ.
sch6
scholion
Οἱ ἐστερημένοι τῆς ζωῆς οὐ δύνανται ἰδεῖν τὰ θαυμάσια τῆς ζωῆς τῆς εἰπούσης·
̓Εγώ
Ἐγώ
εἰμι ἡ ζωή
.
12
verse
μὴ διηγήσεταί τις ἐν
τῷ
τάφῳ τὸ ἔλεός σου καὶ τὴν ἀλήθειάν σου ἐν τῇ ἀπωλείᾳ;
κ. τ. ἑ.
13
verse
part
1
μὴ γνωσθήσεται ἐν τῷ σκότει τὰ θαυμάσιά σου;
sch7
scholion
Ὥσπερ ἐν τοῖς ἀπολωλόσιν οὐκ ἔστιν ἀλήθεια, οὕτως ἐν τοῖς ἐσκοτισμένοις οὐκ ἔστι θαυμάσια.
13
verse
part
2
καὶ ἡ δικαιοσύνη σου ἐν γῇ ἐπιλελησμένῃ
κ. τ. ἑ.
sch8
scholion
Γῆ ἐπιλελησμένη
ἐστὶ
ἐστὶν
ψυχὴ λογικὴ τῶν τοῦ ἁγίου πνεύματος ἐστερημένη καρπῶν.
16
verse
part
1
πτωχός εἰμι ἐγὼ καὶ ἐν κόποις ἐκ νεότητός μου
sch9
scholion
Δι' ἡμᾶς
γὰρ
ἐπτώχευσεν,
πλούσιος ὤν,
ἵνα ἡμεῖς τῇ ἐκείνου πτωχείᾳ πλουτίσωμεν
.
17
verse
part
2
καὶ
οἱ φοβερισμοί σου ἐξετάραξάν με
κ. τ. ἑ.
sch10
scholion
Φοβερισμοὺς λέγει δυνάμεις τινὰς ἀκαθάρτους καὶ ταραχώδεις.
88
psalm
3
verse
ὅτι εἶπας·
εἰς τὸν αἰῶνα ἔλεος οἰκοδομηθήσεται· ἐν τοῖς οὐρανοῖς ἑτοιμασθήσεται ἡ ἀλήθειά σου
sch1
scholion
Τὸ μὲν ἔλεος τοὺς ἀνθρώπους οἰκοδομεῖ· ἡ δὲ ἀλήθεια ἑτοιμάζει τὰς ἁγίας δυνάμεις.
[[Διεθέμην διαθήκην τοῖς ἐκλεκτοῖς μου, ὤμοσα Δαυὶδ τῷ δούλῳ μου·]]Ἕως τοῦ αἰῶνος ἑτοιμάσω τὸ σπέρμα σου,
5
verse
2
part
καὶ οἰκοδομήσω εἰς γενεὰν καὶ γενεὰν τὸν θρόνον σου
sch2
scholion
Εἰ θρόνος ἐστὶ τοῦ Χριστοῦ
φύσις
ἡ φύσις ἡ
λογική, ταύτην δὲ πεποίηκεν ὁ θεός, καλῶς λέγεται Χριστὸς κεκαθικέναι ἐπὶ
θρόνου Δαυὶδ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ
. Τὸ δὲ γινώσκεσθαι τὸν Χριστὸν ὑπὸ τοῦ πεφυκότος γινώσκειν αὐτὸν καθέδραν ὀνομάζει ἡ θεία γραφή.
6
verse
1
part
Ἐξομολογήσονται οἱ οὐρανοὶ τὰ θαυμάσιά σου, κύριε
Ἐξομολογήσονται »
sch3
scholion
Ἐξομολογήσονται
ἀντὶ τοῦ δοξάσουσιν.
7
verse
2
part
καὶ τίς ὁμοιωθήσεται τῷ κυρίῳ ἐν υἱοῖς θεοῦ;
sch4
scholion
Οὐδεμία λογικὴ φύσις ὁμοία
ἐστι
ἐστὶ
τῷ Χριστῷ· ἡ μὲν γὰρ τῶν γεγονότων θεωρίαν γινώσκει, ὁ δὲ καὶ αὐτὸν ἐπίσταται τὸν τὰ πάντα ποιήσαντα. Χριστὸν δέ φημι τὸν μετὰ θεοῦ λόγου ἐπιδημήσαντα κύριον.
219v
9
verse
2
part
δυνατὸς εἶ, κύριε, καὶ ἡ ἀλήθειά σου κύκλῳ σου
sch5
scholion
Οὑχ ὁ Χριστὸς κυκλοῖ τὴν γνῶσιν τὴν τοῦ πατρὸς, ἀλλ' αὐτὴ κυκλοῖ τὸν Χριστόν. Πολλὴν δὲ ἐν τούτῳ τῷ ῥητῷ καὶ βαθυτάτην θεωρίαν ἀποκεῖσθαι νομίζω, ἣν ὁ ἐξαπλῶσαι βουλόμενος παρελεύσεται τοὺς τῶν σχολίων κανόνας.
10
verse
σὺ δεσπόζεις τοῦ κράτους τῆς θαλάσσης, τὸν δὲ σάλον τῶν κυμάτων αὐτῆς σὺ καταπραΰνεις
sch6
scholion
Αὐτὸς γάρ ἐστιν ὁ ἐπιτιμῶν τῷ ἀνέμῳ καὶ τῇ θαλάσσῃ καὶ ποιῶν γαλήνην μεγάλην, ἵνα
φθάσαντες
φθάσωσιν
οἱ ἐμπλέοντες ἀπελθεῖν
δύνωνται]]
εἰς τὴν γῆν ἐφ' ἣν σπεύδουσιν.
13
verse
1
part
τὸν
Βοῤῥᾶν
βορρᾶν
καὶ
θάλασσαν
θάλασσας
σὺ ἔκτισας
sch7
scholion
Τὸν
Βοῤῥᾶν
Βορρᾶν
ἵστησιν ὁ νότος, τουτέστιν ὁ
τῷ πνεύματι ζέων
τὸν ἐν κακίᾳ ψυχρόν· ἑαυτὸν δὲ ποιεῖ νοῦς
Βοῤῥᾶν
Βορρᾶν
καὶ ἑαυτὴν ψυχὴ ποιεῖ θάλασσαν· οὐχὶ οὖν
Βοῤῥᾶς,
καθὸ Βορρᾶς
οὐδὲ καθὸ θάλασσα ἐκτίσθησαν ἀπὸ θεοῦ, ἀλλὰ καθὸ φύσεις εἰσὶ λογικαί.
13
verse
2
part
Θαβὼρ
καὶἙρμὼνὶμ
καὶ Ἑρμὼνιεὶμ
ἐν τῷ ὀνόματί σου ἀγαλλιάσονται
sch8
scholion
Θαβὼρ ἐκλεκτόν· Θαβὼρ δέ ἐστιν τὸ ὄρος τῆς Γαλιλαίας ἐφ' οὗ μετεμορφώθη Χριστός·
Ἑρμωνιὶμ
Ἑρμωνιεὶμ
δέ ἐστι τὸ ὄρος ἐφ' οὗ κεῖται ἡ πόλις
Ναῒμ,
Ναῒν
ἐν ᾗ
ἤγειρε
ἤγειρεν
τὸν τῆς χήρας υἱὸν ὁ Χριστός.
18
verse
2
part
καὶ ἐν τῇ εὐδοκίᾳ σου ὑψωθήσεται τὸ κέρας ἡμῶν
sch9
scholion
Κέρας νῦν τὸν νοῦν ὀνομάζει· ὑψοῦται δὲ νοῦς διὰ γνώσεως του θεοῦ.
20
verse
1
part
τότε ἐλάλησας ἐν ὁράσει τοῖς
υἱοῖς
ὁσίοις
σου
sch10
scholion
Τότε ἐλάλησας διὰ τῶν ἁγίων προφητῶν περὶ τοῦ Χριστοῦ σου.
21
verse
2
part
ἐν ἐλαίῳ ἁγίῳ μου ἔχρισα αὐτόν
sch11
scholion
Τὸ ἅγιον ἔλαιον τὴν τοῦ θεοῦ γνῶσιν σημαίνει, μᾶλλον δὲ τὴν οὐσιώδη γνῶσιν δηλοῖ.
23
verse
1
part
οὐκ ὠφελήσει ὁ ἐχθρὸς ἐν αὐτῷ
sch12
scholion
Εἰ ὅταν ἁμαρτάνωμεν τοὺς ἐχθροὺς ἡμῶν ὠφελοῦμεν,
ὁ
Χριστὸς δὲ οὐχ ἥμαρτεν, ἄρα τοὺς ἐχθροὺς αὐτοῦ οὐκ ὠφέλησεν ὁ Χριστός.
ὕψωσας τὴν δεξιὰν τῶν θλιβόντων αὐτόν.
25
verse
2
part
καὶ ἐν τῷ ὀνόματί μου ὑψωθήσεται τὸ κέρας αὐτοῦ
sch13
scholion
Μόνος ἐν τῇ γνώσει τοῦ πατρὸς ὑψοῦται Χριστός.
26
verse
καὶ θήσομαι ἐν θαλάσσῃ χεῖρα αὐτοῦ καὶ ἐν ποταμοῖς δεξιὰν αὐτοῦ
sch14
scholion
Ἐν μὲν τῇ θαλάσσῃ τίθεται ἡ χεὶρ τοῦ
Χριστου
Χριστοῦ
· ἐν δὲ τοῖς ποταμοῖς ἡ δεξιὰ αὐτοῦ. Πλὴν, ἐὰν θελήσῃ, ἡ θάλασσα γίνεται ποταμός· καὶ πάλιν ὁ ποταμὸς ἐὰν μὴ τηρήσῃ τὸν
ἐκ τῆς κοιλίας αὐτοῦ ῥέοντα ποταμὸν τοῦ ζῶντος ὕδατος
γίνεται θάλασσα.
30
verse
καὶ
θήσομαι εἰς τὸν αἰῶνα τοῦ αἰῶνος τὸ σπέρμα αὐτοῦ καὶ τὸν θρόνον αὐτοῦ ὡς τὰς ἡμέρας τοῦ οὐρανοῦ
sch15
scholion
Ὅταν
γένηται τὸ θέλημα τοῦ θεοῦ ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆς
, τότε καὶ ὁ θρόνος τοῦ Χριστοῦ ἔσται ὡς αἱ ἡμέραι τοῦ οὐρανοῦ.
32
verse
2
part
καὶ τὰς ἐντολάς μου μὴ φυλάξωσιν
sch16
scholion
Ὁ μὴ φυλάσσων τὰς ἐντολὰς τοῦ θεοῦ ἐκπίπτει τοῦ εἶναι θρόνος θεοῦ·
Εἰς
γὰρ
κακότεχνον ψυχὴν οὐκ εἰσελεύσεται
ἡ
σοφία οὐδὲ κατοικήσει ἐν σώματι καταχρέῳ ἁμαρτίας
.
33
verse
Ἐπισκέψομαι ἐν ῥάβδῳ τὰς ἀνομίας αὐτῶν καὶ ἐν μάστιξιν τὰς ἁμαρτίας αὐτῶν
sch17
scholion
Ὃν γὰρ ἀγαπᾷ κύριος παιδεύει· μαστιγοῖ δὲ πάντα υἱὸν ὃν παραδέχεται.
37
verse
2
part
καὶ ὁ θρόνος αὐτοῦ ὡς ὁ ἥλιος ἐναντίον
σου,
μου
38
verse
1
part
καὶ ὡς ἡ σελήνη κατηρτισμένη εἰς τὸν αἰῶνα
sch18
scholion
Δεῖ πρότερον ἡμᾶς γενέσθαι ὡς
τὰς ἡμέρας
αἱ ἡμέραι
τοῦ οὐρανοῦ, τουτέστιν ὁμοίους ταῖς ἁγίαις δυνάμεσιν, ἔπειτα δὲ καὶ αὐτῷ
παρεμφέρεις
παρεμφερεῖς
τῷ
τῆς δικαιοσύνης ἡλίῳ
. Δεῖ γὰρ πάντως τὴν εὐχὴν τοῦ δεσπότου ἡμῶν πληρωθῆναι· Ἰησοῦς γάρ ἐστιν ὁ προσευξάμενος·
Δὸς αὐτοῖς
, φησίν,
ἵνα καὶ αὐτοὶ ἐν ἡμῖν ἓν ὦσιν, καθὼς
καὶ
κἀγὼ καὶ σὺ
ἕν ἐσμεν, πάτερ
.
Οὕτω γὰρ ἐσόμεθα μηκέτι αὔξησιν καὶ μείωσιν κατὰ τὴν γνῶσιν λαμβάνοντες, κατηρτισμένοι δὲ ἀεὶ ἐν κυρίῳ.
διάγοντες.
40
verse
2
part
ἐβεβήλωσας εἰς τὴν γῆν τὸ ἁγίασμα αὐτοῦ
sch19
scholion
Ἁγίασμα τοῦ Χριστοῦ αἱ λογικαὶ ψυχαί.
Τὸ δὲ ἔλεός μου οὐ μὴ διασκεδάσω ἀπ' αὐτοῦ, οὐδὲ μὴ ἀδικήσω ἐν τῇ ἀληθείᾳ μου.
42
verse
1
part
διήρπασαν αὐτὸν πάντες οἱ διοδεύοντες ὁδόν
sch20
scholion
Ἀδικεῖ τὴν κληρονομίαν ὁ ἁρπάζων τοὺς κληρονόμους καὶ ἁρπάζει τὴν γνῶσιν ὁ ποιῶν ἀκαθάρτους τοὺς πεφυκότας γινώσκειν αὐτήν. Ταῦτα δὲ πάντα ὁ κύριος εἰς ἑαυτὸν ἀναδέχεται ἐκ τῆς πρὸς ἡμᾶς κοινωνίας τὰ ἡμέτερα πάθη ἀναδεχόμενος.
Αὐτὸς
γὰρ
τὰς ἀσθενείας ἡμῶν ἦρεν, καὶ τὰς νόσους ἐβάστασεν
.
45
verse
2
part
τὸν θρόνον αὐτοῦ εἰς τὴν γῆν
κατέῤῥαξας
κατέρραξας
sch21
scholion
Εἰς γῆν ἀπ' οὐρανοῦ καταράσσεται νοῦς ἀντὶ ἐπουρανίου χοϊκὸς γεγονώς.
46
verse
1
part
ἐσμίκρυνας τὰς ἡμέρας τοῦ χρόνου αὐτοῦ
sch22
scholion
Ἐκ τῆς ἐγκαταλείψεως μειοῦνται αἱ ἀρεταὶ καὶ αἱ γνώσεις ἡμῶν·
αὐταὶ
αὗται
γάρ εἰσιν αἱ ἡμέραι τῆς φύσεως τῆς λογικῆς.
49
verse
1
part
τίς ἐστιν ἄνθρωπος ὃς ζήσεται καὶ οὐκ ὄψεται θάνατον;
ῥύσεται τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἐκ χειρὸς ᾅδου]]
sch23
scholion
Ἡ αὔξησις τῆς ἀρετῆς καὶ τῆς γνώσεως ἐκ τῆς κατὰ μικρὸν μειώσεως πασῶν τῶν κακιῶν καὶ τῆς ἀγνοίας ἐπισυμβαίνει· κακία δὲ καὶ ἀγνωσία θάνατος ψυχῆς λογικῆς, ζωὴ δὲ ἀρετὴ καὶ γνῶσις.
51
verse
μνήσθητι, κύριε, τοῦ ὀνειδισμοῦ τῶν δούλων σου, οὗ ὑπέσχον ἐν τῷ κόλπῳ μου, πολλῶν ἐθνῶν
sch24
scholion
Κόλπον νῦν τὴν ψυχὴν ὀνομάζει διὰ
τε
τὸ
καὶ τὴν γνῶσιν
τὴν
τοῦ θεοῦ
ἀγαθὰ
ὀνομάζεσθαι·
ἀγαθὰ
δὲ τὰ ἐν κόλποις πέφυκε βάλλεσθαι·
Πιστεύω
γὰρ, φησί,
τοῦ ἰδεῖν τὰ ἀγαθὰ κυρίου ἐν γῇ ζώντων
.
52
verse
2
part
οὗ ὠνείδισαν τὸ ἀντάλλαγμα τοῦ Χριστοῦ σου
sch25
scholion
Τὸ ἀντάλλαγμα τοῦ Χριστοῦ τάχα ὁ κυριακὸς
ἄνθρωπος ἐστιν
ἄνθρωπός ἐστιν.
89
psalm
scholion
1
+1
[Καθ' Ἑβραίους ἡ τετάρτη βίβλος τῶν ψαλμῶν ἐντεῦθεν ἄρχεται, ἀπὸ τοῦ πθʹ ψαλμοῦ
.
]
3
verse
part
1
μὴ ἀποστρέψῃς ἄνθρωπον εἰς ταπείνωσιν
sch1
scholion
Τότε
ἀποστρέφεσθαι ἄνθρωπόν
ἀποστρέφει θεὸς ἄνθρωπον
εἰς ταπείνωσιν, ὅταν διὰ τῆς ἁμαρτίας ἐγκατελίπῃ αὐτόν.
4
verse
ὅτι χίλια ἔτη ἐν ὀφθαλμοῖς
σουὡς
σου ὡς
ἡ ἡμέρα ἡ ἐχθές, ἥτις διῆλθεν, καὶ φυλακὴ ἐν νυκτί
sch2
scholion
Οὐ περὶ τὴν γνῶσιν οὔτε περὶ τὸ
γινώσκον
γινῶσκον
θεωρεῖται ὁ χρόνος· καιρὸς γὰρ καὶ
ἡμέραι
ἡμέρα
καὶ χρόνος τῆς σωματικῆς ἐστι φύσεως· σωμάτων δὲ δημιουργός ἐστιν ὁ κύριος
ἡμῶνἸησοῦς
ἡμῶν Ἰησοῦς
Χριστός.
5
verse
part
1
τὰ ἐξουδενώματα αὐτῶν ἔτη ἔσονται
κ. τ. ἑ.
sch3
scholion
Ἐξουδενωθήσεται ἡ ζωὴ αὐτῶν.
Τὰ ἔτη
9
verse
part
1
ὅτι πᾶσαι αἱ ἡμέραι
ἡμῶν
ὡσεὶ ἀράχνη ἐμελέτων, κ. τ. ἑ. «
ἐξέλιπον
sch4
scholion
Σκιὰ γὰρ ἡμῶν
,
φησὶνἸὼβ
φησὶν Ἰώβ
,
ἐστὶν ὁ βίος ἐπὶ τῆς γῆς
.
10
verse
part
3
καὶ τὸ πλεῖον αὐτῶν κόπος καὶ πόνος
κ. τ. ἑ.
sch5
scholion
Τὸ πλεῖον τῶν παρελθόντων ἐτῶν ἐν κόποις καὶ πόνοις γινόμεθα.
ἐξαριθμήσασθαι
12
verse
1
part
τὴν δεξιάν σου οὕτως
γνώρισόν
γνώρισον
sch6
scholion
Μὴ ἐπὶ κολάσει, ἀλλ' ἐπὶ φιλανθρωπίᾳ γνωρισάσθω σου ἡ δεξιά.
14
verse
1
part
ἐνεπλήσθημεν τὸ πρωῒ τοῦ ἐλέους σου
sch7
scholion
Χρήσιμον τοῦτο πρὸς τοὺς ἀπὸ τῆς κακίας μετανοήσαντας καὶ καταξιωθέντας γνώσεως.
16
verse
καὶ ἰδὲ ἐπὶ τοὺς δούλους σου καὶ τὰ ἔργα σου καὶ ὁδήγησον τοὺς υἱοὺς αὐτῶν
sch8
scholion
Τοῦτο λεκτέον ἐπὶ τῶν μετανοησάντων καὶ γνώσεως καταξιωθέντων.
17
verse
part
1
καὶ
ἔσται
ἔστω
ἡ λαμπρότης κυρίου τοῦ θεοῦ ἡμῶν ἐφ' ἡμᾶς
κ. τ. ἑ. Λαμπρότης ἐστὶ
sch9
scholion
Λαμπρότης ἐστὶν
γνῶσις θεοῦ· καὶ γὰρ οἱ μετέχοντες αὐτῆς καλοῦνται λαμπρότητες·
̓Εν
Ἐν
ταῖς λαμπρότησι
, φησί,
τῶν ἁγίων
σου·
ἐκ γαστρὸς πρὸ ἑωσφόρου ἐγέννησά σε
.
17
verse
part
2
καὶ τὰ ἔργα τῶν χειρῶν ἡμῶν κατεύθυνον ἐφ' ἡμᾶς
καὶ τὸ ἔργον τῶν χειρῶν ἡμῶν κατεύθυνον
κ. τ. ἑ.
sch10
scholion
Ἔργα μὲν χειρῶν ἐστιν ἡ καθ' ἕκαστα πρᾶξις· ἔργον δὲ χειρῶν ἡ ἐκ τούτων ἐπισυμβαίνουσα γνῶσις.
Εν
90
psalm
4
verse
part
1
ἐν
τοῖς μεταφρένοις αὐτοῦ ἐπισκιάσει σοι
κ. τ. ἑ.
sch1
scholion
Τὸ μετάφρενον σύμβολόν ἐστι καρδίας.
4
verse
part
2
ὅπλῳ κυκλώσει σε ἡ ἀλήθεια αὐτοῦ
οὐ φοβηθήσῃ ἀπὸ φόβου νυκτερινοῦ, κ. τ. ἑ.
sch2
scholion
Ὅπλον Χριστοῦ γνῶσις ἀληθὴς καὶ ὁ κυκλούμενος ὑπ' αὐτῆς οὐ πτοηθήσεται.
5
verse
οὐ φοβηθήσῃ ἀπὸ φόβου νυκτερινοῦ,
ἀπὸ βέλους πετομένου ἡμέρας
κ. τ. ἑ.
sch3
scholion
Ἀκάθαρτόν τινα δύναμιν νῦν βέλος
ὠνόμασε
ὠνόμασεν
.
6
verse
part
2
ἀπὸ συμπτώματος καὶ δαιμονίου μεσημβρινοῦ
κ. τ. ἑ.
sch4
scholion
Τὸν μεσημβρινὸν δαίμονά φασιν εἶναι τὸν τῆς ἀκηδίας.
10
verse
part
2
καὶ μάστιξ οὐκ ἐγγιεῖ τῷ σκηνώματί σου
κ. τ. ἑ. Εἰ βούλοιτό τις
sch5
scholion
Εἴ τις βούλοιτο
μὴ περιπεσεῖν μάστιγι, γενέσθω οἶκος θεοῦ.
11
verse
part
2
τοῦ διαφυλάξαι σε ἐν πάσαις ταῖς ὁδοῖς σου
κ. τ. ἑ.
sch6
scholion
Ὁ ἐν μηδενὶ πταίων οὗτος διαφυλάσσεται ἐν πάσαις ταῖς ὁδοῖς αὐτοῦ.
12
verse
part
2
μήποτε προσκόψῃς πρὸς λίθον τὸν πόδα σου
κ. τ. ἑ.
sch7
scholion
Ὁ ποῦς μὲν τὴν ψυχὴν σημαίνει· ὁ δὲ λίθος τὴν ἁμαρτίαν.
13
verse
ἐπ' ἀσπίδα καὶ βασιλίσκον ἐπιβήσῃ καὶ καταπατήσεις λέοντα καὶ δράκοντα
sch8
scholion
Ῥύεται μὲν ἡμᾶς ἀσπίδος καὶ βασιλίσκου τῶν ἀντικειμένων τῇ πρακτικῇ· σκεπάζει δὲ ἀπὸ λέοντος καὶ δράκοντος τῶν ἀντικειμένων τῇ θεωρίᾳ.
16
verse
part
2
καὶ δείξω αὐτῷ τὸ σωτήριόν μου
κ. τ. ἑ.
sch9
scholion
Σωτήριον τοῦ θεοῦ ἐστιν ὁ Χριστός.
91
psalm
3
verse
τοῦ ἀναγγέλλειν τὸ πρωῒ τὸ ἔλεός σου
καὶ τὴν ἀλήθειάν σου κατὰ νύκτα
sch1
scholion
[Ἀπαγγέλλειν κατ' ὄρθρον τὸ ἔλεός σου καὶ τὴν βεβαιότητά σου κατὰ νύκτα.]
4
verse
ἐν δεκαχόρδῳ ψαλτηρίῳ μετ' ᾠδῆς ἐν κιθάρᾳ
sch2
scholion
Ψαλτήριόν ἐστι νοῦς καθαρὸς ὑπὸ πνευματικῆς κινούμενος γνώσεως· κιθάρα δέ ἐστι ψυχὴ πρακτικὴ ὑπὸ τῶν ἐντολῶν τοῦ Χριστοῦ κινουμένη.
7
verse
part
1
Ἀνὴρ ἄφρων οὐ γνώσεται
κ. τ. ἑ.
sch3
scholion
Ἔκγονος ἀφροσύνης κακία, κακίας δὲ ἀγνωσία.
8
verse
part
1
ἐν τῷ ἀνατεῖλαι τοὺς ἁμαρτωλοὺς
ὡσεὶ
ὡς
χόρτον.
sch4
scholion
Τὸ
πῦρ
ὃ
ἦλθεν βάλλειν
ἦλθε βαλεῖν
ὁ κύριος ἡμῶν
εἰς τὴν γῆν
κατακαίει
ξύλα, χόρτον, κάλαμον
.
sch4b
scholion
Ὁ σωτήρ φησι·
Πῦρ ἦλθον βαλεῖν ἐπὶ τὴν γῆν
· ὁ δὲ Παῦλός φησιν·
Εἴ τινος τὸ ἔργον μενεῖ ὃ ἐπῳκοδόμησεν, μισθὸν λήψεται· εἴ τινος δὲ τὸ ἔργον κατακαήσεται, οὗτος ζημιωθήσεται
. Καὶ μήποτε τοῦτο τὸ πῦρ κατακαίει τὰς μοχθηρὰς ἕξεις μὴ ἀφιὲν ἀνατεῖλαι· καὶ γὰρ
ξύλα, χόρτος, καλάμη
κακία ὠνόμασται. Δικαίως οὖν ὁ σωτὴρ τοῦτο τὸ
πῦρ ἦλθεν βαλεῖν ἐπὶ τὴν γὴν
ἵνα τὰ φυόμενα ἐκριζώσῃ, τουτέστι τὰ πάθη.
10
verse
part
1
ὅτι ἰδοὺ οἱ ἐχθροί σου ἀπολοῦνται
κ. τ. ἑ.
sch5
scholion
Ἐχθρὸς ἀπολλύμενος γίνεται φίλος· τὴν γὰρ ἔχθραν αὐτοῦ ἠφάνισεν ὁ θεός.
11
verse
part
2
καὶ τὸ γῆράς μου ἐν ἐλαίῳ πίονι
κ. τ. ἑ.
sch6
scholion
Γῆρας δικαίου γνῶσις ἀληθὴς καὶ νεότης αὐτοῦ ἀπάθεια ψυχῆς.
12
verse
καὶ ἐπεῖδεν ὁ ὀφθαλμός μου ἐν τοῖς ἐχθροῖς
μουκαὶ
μου, καὶ
ἐν τοῖς ἐπανισταμένοις ἐπ' ἐμὲ πονηρευομένοις
εἰσακούσεται
ἀκούσεται
τὸ οὖς μου
sch7
scholion
Χρήσιμον τὸ ῥητὸν πρὸς τοὺς ἐμφανιζομένους
δαίμονας ἡμῖν
ἡμῖν δαίμονας
καὶ πειρωμένους ἡμᾶς ἐκφοβεῖν.
14
verse
πεφυτευμένοι ἐν τῷ οἴκῳ κυρίου,
κ. τ. ἑ.
ἐν ταῖς αὐλαῖς τοῦ θεοῦ ἡμῶν ἐξανθήσουσιν
sch8
scholion
Οἱ δίκαιοι φυτευθέντες ἐν τῇ γνώσει τῇ τοῦ κυρίου πολλοὺς ἐν τῷ κόσμῳ τούτῳ ἢ ἐν ταῖς ἐκκλησίαις ἐξανθήσουσιν ἀνθρώπους διὰ τῆς πνευματικῆς διδασκαλίας καρποφοροῦντες αὐτούς.
16
verse
τοῦ ἀναγγεῖλαι ὅτι εὐθὴς κύριος ὁ θεός μου
καὶ οὐκ ἔστιν ἀδικία
παρ' αὐτῷ, κ. τ. ἑ.
ἐν αὐτῷ
sch9
scholion
Ἀδικία οὐκ ἔστι παρὰ
τῷ
θεῷ διὰ τὸ εἶναι αὐτὸν κακίας ἀνεπίδεκτον.
92
psalm
1
verse
3
part
ὁ κύριος ἐβασίλευσεν, εὐπρέπειαν
ἐνεδύσατο.Ἐνεδύσατο Κύριος δύναμιν, καὶ περιεζώσατο, καὶ γὰρ ἐστερέωσε τὴν οἰκουμένην, ἥτις οὐ σαλευθήσεται.Ἕτοιμος ὁ θρόνος σου ἀπὸ τότε, ἀπὸ τοῦ αἰῶνος σὺ εἶ.
ἐνεδύσατο
sch1
scholion
Δεῖ
γὰρ
αὐτὸν βασιλεύειν ἄχρις οὗ
θῇ
πάντας τοὺς ἐχθροὺς ὑπὸ τοὺς πόδας αὐτοῦ
.
ὑπέταξεν]
3
verse
ἐπῆραν οἱ ποταμοί, κύριε,
ἐπῆραν οἱ ποταμοὶ φωνὰς αὐτῶν
κ. τ. ἑ.
sch2
scholion
Φύσεις λογικὰς ἁγίας ποταμοὺς ὀνομάζει διὰ τὸ ῥεῖν ἐκ τῆς καρδίας αὐτῶν ποταμοὺς ὕδατος ζῶντος.
4
verse
part
2
θαυμαστοὶ οἱ μετεωρισμοὶ τῆς θαλάσσης
κ. τ. ἑ.
sch3
scholion
Θαυμαστὴ γίνεται ψυχὴ ἀρθεῖσα μετάρσιος καὶ χωρισθεῖσα τῶν τοῦ βίου τούτου κυμάτων.
Ἀροῦσιν οἱ ποταμοὶ ἐπιτρίψεις αὐτῶν.
5
verse
2
part
τῷ οἴκῳ σου πρέπει ἁγίασμα, κύριε
sch4
scholion
Οἶκος κυρίου ψυχὴ καθαρὰ·
Ἐνοικήσω
γάρ, φησίν,
ἐν αὐτοῖς καὶ ἐμπεριπατήσω
.
93
psalm
2
verse
part
2
ἀπόδος ἀνταπόδοσιν
ὑπερηφάνοις, κ. τ. ἑ. Ὑπερηφανία ἐστὶ
τοῖς ὑπερηφάνοις
sch1
scholion
Ὑπερηφανία ἐστὶν
καταφρόνησις κλήσεως ἀγαθῆς.
Τὸν λαόν σου, Κύριε, ἐταπείνωσαν,
5
verse
part
2
καὶ τὴν κληρονομίαν σου ἐκάκωσαν
sch2
scholion
Κληρονομίαν εἴρηκεν
τὴν
φύσιν τὴν λογικὴν ἥτις πέφυκε κληρονομεῖν θεόν· ἀντὶ δὲ τοῦ κληρονομοῦντος κληρονομίαν ὠνόμασεν· ἔθος γὰρ τοῦτο τῇ
θείᾳ
γραφῇ.
6
verse
part
1
χήραν καὶ
ὀρφανὸν ἀπέκτεινον, καὶ προσήλυτον ἐφόνευσεν. γ.-δ.´
προσήλυτον ἀπέκτειναν
sch3
scholion
Χήραν ψυχὴν καὶ προσήλυτον νοῦν ἀποκτείνει ὁ κακῶς τὰς θείας γραφὰς ἐξηγούμενος·
6
verse
part
2
καὶ ὀρφανοὺς ἐφόνευσαν
sch4
scholion
Ὀρφανός ἐστι νοῦς
ἐστηρουμένος
ἐστερημένος
τοῦ ἐπουρανίου πατρός.
Τὸν λαόν σου, Κύριε, ἐταπείνωσαν, κ. τ. ἑ. «
12
verse
part
1
μακάριος ἄνθρωπος, ὃν ἂν σὺ παιδεύσῃς, κύριε
sch5
scholion
Ὃν ἀγαπᾷ κύριος παιδεύει,
φησὶν ὁἈπόστολος·
φησὶν ὁ ἀπόστολος.
Εἰ δὲ ὃν παιδεύει μακαρίζει, πᾶς ὁ παιδευόμενος ὑπ' αὐτοῦ ἀπαθὴς γενήσεται· τοῦτον γὰρ ἀγαπᾷ κύριος· παιδεία γάρ
ἐστι
ἐστιν
μετριοπάθεια παθῶν.
13
verse
1
part
τοῦ
πραῦναι αὐτὸν
πραῧναι αὐτῷ
ἀφ' ἡμερῶν πονηρῶν
sch6
scholion
Ἡμέρας πονηρὰς τὰς ἡμέρας τῆς κρίσεως λέγει, ἐν αἷς ὁ παιδευόμενος ὑπ' αὐτοῦ, καθαρὸς γενόμενος ἀπὸ παθῶν, ἀπολαύσει τῆς γνώσεως ἀτάραχος διαμένων.
13
verse
2
part
ἕως οὗ ὀρυγῇ τῷ ἁμαρτωλῷ βόθρος
κ. τ. ἑ.
sch7
scholion
Βόθρον τὴν γέενναν ὠνόμασεν.
15
verse
part
1
ἕως οὗ δικαιοσύνη
ἐπιστρέψει
ἐπιστρέψῃ
εἰς κρίσιν
κ. τ. ἑ.
sch8
scholion
Ἕως οὗ ὁ Χριστὸς
κρινεῖ
κρίνῃ
τὴν οἰκουμένην· Αὐτὸς γὰρ
ἡμῖν ἐγενήθη σοφία ἀπὸ θεοῦ, δικαιοσύνη τε καὶ ἁγιασμὸς καὶ ἀπολύτρωσις
·
καὶ
τὴν κρίσιν δὲ πᾶσαν αὐτῷ δέδωκεν ὁ πατήρ
.
18
verse
2
part
τὸ ἔλεός σου, κύριε,
βοήθει
βοηθεῖ
μοι
sch9
scholion
Ἐνταῦθα τὸ ἔλεος τοῦ
Χριστοῦ
κυρίου
τὴν πρόνοιαν αὐτοῦ σημαίνει, δι' ἣν ἄνθρωπος βοηθεῖται ἤτοι καὶ ἐγκαταλείπεται. Ἀλλὰ βοηθεῖται μὲν ἐνεργούσης αὐτῆς ὁ ἄνθρωπος, ἐγκαταλείπεται δὲ ὑποχωρούσης αὐτῆς.
sch9b
scholion
Ἔλεος μὲν νοῦ γνῶσις, ἔλεος δὲ ψυχῆς ἀπάθεια.
19
verse
part
2
αἱ παρακλήσεις σου
εὔφραναν
ἠγάπησαν
τὴν ψυχήν μου
κ. τ. ἑ. ι.´
sch10
scholion
Παράκλησίς ἐστιν ἀνάκτησις ψυχῆς ἀπὸ πόνων.
20
verse
μὴ
συμπρόσεσταί
συμπροσέσται
σοι, θρόνος ἀνομίας, ὁ πλάσσων κόπον ἐπὶ προστάγματι;
Θηρεύσουσιν ἐπὶ ψυχὴν δικαίου, καὶ αἷμα ἀθῶον καταδικάσονται. Καὶ ἐγένετό μοι Κύριος εἰς καταφυγὴν, καὶ ὁ Θεός μου εἰς βοηθὸν ἐλπίδος μου. Καὶ ἀποδώσει αὐτοῖς τὴν ἀνομίαν αὐτῶν καὶ τὴν πονηρίαν αὐτῶν.Ἀφανιεῖ αὐτοὺς Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν.
sch11
scholion
Θρόνον ἀνομίας ὠνόμασε τὸν διάβολον ἐπειδὴ καὶ θρόνος δικαιοσύνης ἐστὶν ὁ Χριστὸς ὅστις ἀντίκειται τῷ διαβόλῳ.
sch11b
scholion
Θρόνος ἀνομίας ἐστὶν ὁ διάβολος ὅστις κόπους παρέχει τοῖς τὰ προστάγματα τοῦ θεοῦ ποιοῦσιν ἀνθρώποις.
sch12
scholion
Κόπον πλάσσει ἐπὶ τῶν προσταγμάτων τοῦ θεοῦ, βουλόμενος ἡμᾶς παραβαίνειν τὰ προστάγματα αὐτοῦ καὶ ἐνδελεχῶν ἡμῖν ἅμα καὶ παλαίων
εἰς
ἐπὶ
τὸ ἐξαπατῆσαι ἡμᾶς.
ὁ διάβολος. Καὶ κατὰ τὴν πονηρίαν αὐτῶν
23
verse
part
3
ἀφανιεῖ αὐτοὺς κύριος ὁ θεὸς
κ. τ. ἑ.
ἡμῶν
sch13
scholion
Ἀφανιεῖ αὐτοὺς κακοὺς ὄντας, δηλονότι καλοὺς ποιῶν.
sch13b
scholion
Τὴν μὲν κακίαν ἀφανίζει κύριος ὡς δικαιοσύνη, τὴν δὲ ἄγνοιαν ὡς σοφία καὶ γνῶσις.
94
psalm
4
verse
1
part
ὅτι ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ τὰ πέρατα τῆς γῆς
sch1
scholion
Χεῖρα νῦν τὴν πρόνοιαν λέγει τοῦ θεοῦ.
Ὅτι Θεὸς μέγας Κύριος καὶ βασιλεὺς μέγας ἐπὶ πάντες τοὺς θεοὺς, ὅτι οὐκ ἀπώσεται Κύριος τὸν λαὸν αὐτοῦ, ὅτι ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ τὰ πέρατα τῆς γῆς,
4
verse
2
part
καὶ τὰ ὕψη τῶν ὀρέων αὐτοῦ ἐστιν
sch2
scholion
Ὁ ὑψηλὸς τὴν διάνοιαν τοῦ
Θεοῦ ἐστιν Δεῦτε, προσκυνήσωμεν καὶ προσπέσωμεν αὐτῷ, κ. τ. ἑ.
κυρίου ἐστίν.
sch2b
scholion
Ὁ ὑψηλὸς ἐν θεωρίᾳ
οὗτος
προσπίπτει τῷ Κυρίῳ ὁ τὴν ἔπαρσιν ὑπερηφανίας ἀπολιπών
τοῦ κυρίου λέγεται εἶναι ὡς μᾶλλον τῶν ἄλλων νοῶν περὶ θεοῦ
.
6
verse
part
1
δεῦτε προσκυνήσωμεν καὶ προσπέσωμεν αὐτῷ
sch3
scholion
Οὗτος προσπίπτει τῷ κυρίῳ ὁ τὴν ἔπαρσιν τῆς ὑπερηφανίας ἀπολιπών.
7
verse
1
part
ὅτι αὐτός ἐστιν ὁ θεὸς ἡμῶν
1
part
καὶ
ἡμεῖς λαὸς νομῆς
αὐτοῦ
1
part
καὶ πρόβατα χειρὸς αὐτοῦ
sch4
scholion
Ἐγώ εἰμι
, φησὶν ὁ Χριστός,
ποιμὴν
ὁ ποιμὴν ὁ
καλός
.
7
verse
part
4
σήμερον, ἐὰν τῆς φωνῆς αὐτοῦ ἀκούσητε
κ. τ. ἑ.
sch5
scholion
Τὸ σήμερον τὸν βίον τοῦτον σημαίνει·
Ἰησοῦς
γὰρ, φησί,
Χριστὸς χθὲς καὶ σήμερον
ὁ αὐτὸς
καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας
·
καὶ πάλιν·
Αχρις
Ἄχρις
οὗ τὸ σήμερον καλεῖται
.
Αὐτοὶ δὲ
10
verse
part
3
καὶ αὐτοὶ
οὐκ ἔγνωσαν τὰς ὁδούς μου
κ. τ. ἑ.
sch6
scholion
Ὁδοί εἰσι τοῦ κυρίου αἱ πρακτικαὶ ἀρεταὶ αἱ ἀπάγουσαι εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν.
Ὡς ὤμοσα ἐν τῇ ὀργῇ μου,
11
verse
part
2
εἰ εἰσελεύσονται εἰς τὴν κατάπαυσίν μου
κ. τ. ἑ.
sch7
scholion
Κατάπαυσις κυρίου γνῶσις αὐτοῦ· ὁ δὲ εἰσελθὼν εἰς αὐτὴν
ἀναπαύσεται
ἀναπαύεται
ἐπ' αὐτῆς.
Ἄσατε
sch7b
scholion
Κατάπαυσις κυρίου ἡ γνῶσις αὐτοῦ ἥτις καὶ αἰώνιος ζωὴ λέγεται·
Αὕτη
γάρ, φησίν,
ἡ αἰώνιος ζωή, ἵνα γινώσκωσί σε τὸν μόνον ἀληθινὸν θεὸν καὶ ὃν ἀπέστειλας Ἰησοῦν Χριστόν
.
95
psalm
1
verse
part
3
ᾄσατε
τῷ κυρίῳ ᾆσμα καινὸν
κ. τ. ἑ.
sch1
scholion
Ὁ παλαιὸς ἄνθρωπος ὁ φθειρόμενος κατὰ τὰς ἐπιθυμίας τῆς ἀπάτης
οὐ δύναται ᾆσαι ᾆσμα καινόν· τοῦ γὰρ καινοῦ ἀνθρώπου
ἐστὶ
ἐστὶν
τὸ ᾆσμα τὸ καινὸν τοῦ γενομένου
κατ' εἰκόνα τοῦ κτίσαντος αὐτόν
.
4
verse
part
2
φοβερός ἐστιν ἐπὶ πάντας τοὺς θεοὺς
κ. τ. ἑ.
sch2
scholion
Εἰ φοβερός ἐστιν ὁ κύριος ἐπὶ πάντας τοὺς θεούς, πάντες οἱ θεοὶ φοβοῦνται τὸν κύριον.
5
verse
part
1
ὅτι πάντες οἱ θεοὶ τῶν ἐθνῶν δαιμόνια
sch3
scholion
Ἀντὶ τοῦ ἀδύνατοι.
8
verse
part
2
ἄρατε θυσίας καὶ εἰσπορεύεσθε εἰς τὰς αὐλὰς αὐτοῦ
sch4
scholion
Θυσία τῷ θεῷ πνεῦμα συντετριμμένον.
10
verse
part
1
εἴπατε ἐν τοῖς ἔθνεσιν·
ὅτι
ὁ
κύριος
ἐβασίλευσε, κ. τ. ἑ.
ἐβασίλευσεν
sch5
scholion
Εἴπατε τοῖς ἀδίκοις ὅτι δικαιοσύνη
ἐβασίλευσε·
ἐβασίλευσεν
καὶ τοῖς ἄφροσιν ὅτι κυριεύει φρόνησις καὶ τοῖς ψεύσταις ὅτι δεσπόζει ἡ ἀλήθεια καὶ τοῖς ἀγνοοῦσιν ὅτι κεκράτηκεν ἡ γνῶσις
Σαλευθήτω ἀπὸ προσώπου αὐτοῦ πᾶσα ἡ γῆ.
θεοῦ.
10
verse
part
2
καὶ γὰρ κατώρθωσεν τὴν οἰκουμένην, ἥτις οὐ σαλευθήσεται
sch6
scholion
Σαλεύεται ψυχὴ ἀπὸ γνώσεως θεοῦ εἰς πολύθεον πλάνην ἐκπίπτουσα.
11
verse
part
1
εὐφραινέσθωσαν οἱ οὐρανοί,
κ. τ. ἑ.
καὶ ἀγαλλιάσθω ἡ γῆ
sch6
scholion
Τουτέστιν οἱ κατοικοῦντες ἐν τοῖς οὐρανοῖς.
12
verse
part
2
τότε ἀγαλλιάσονται πάντα τὰ ξύλα τοῦ δρυμοῦ
κ. τ. ἑ.
sch8
scholion
Ποῖα ἀγαλλιάσονται ξύλα; Λεγέτωσαν οἱ τὴν ἀλληγορίαν παραιτούμενοι.
Πρὸ προσώπου Κυρίου, ὅτι ἔρχεται,
13
verse
part
2
ὅτι ἔρχεται κρῖναι τὴν γῆν
κρινεῖ τὴν οἰκουμένην ἐν δικαιοσύνῃ, καὶ λαοὺς ἐν τῇ ἀληθείᾳ αὐτοῦ.
sch6
scholion
Οὐ τὴν γῆν κρινεῖ ἀλλὰ τοὺς κατοικοῦντας ἐπὶ τῆς γῆς ὁμωνύμως προσαγορευομένους
τὴν γῆν
τῇ γῇ
.
96
psalm
1
verse
part
3
εὐφρανθήτωσαν νῆσοι πολλαὶ
κ. τ. ἑ.
sch1
scholion
Νῆσός ἐστι νοῦς ἀκλινὴς ὑπὸ τῶν τοῦ βίου τούτου κυμάτων περικτυπούμενος.
Καὶ πῦρ ἐνώπιον
3
verse
part
1
πῦρ ἐναντίον
αὐτοῦ προπορεύσεται
κ. τ. ἑ.
sch2
scholion
Τὸ πῦρ τοῦτο καίει
ξύλα, χόρτον, καλάμην
, τουτέστι τὰς ἕξεις τὰς μοχθηράς.
4
verse
part
1
ἔφαναν αἱ ἀστραπαὶ
αὐτοῦ
τῇ οἰκουμένῃ
sch3
scholion
Ἀστραπή ἐστι διδασκαλία πνευματικὴ ἀπὸ τῶν νοητῶν νεφελῶν
γενομένη
γινομένη
, αἷς πολλάκις ἐντέλλεται κύριος
ἐργαζομένοις
ὀργιζόμενος τοῖς ἀνθρώποις
μὴ βρέξαι ἐπ' αὐτοὺς ὑετόν, ἵνα
γίνηται
γένηται
λιμὸς οὐκ ἄρτου οὐδὲ
δίψα
ὕδατος, ἀλλὰ λιμὸς τοῦ ἀκοῦσαι λόγον κυρίου
.
5
verse
part
1
τὰ ὄρη ἐτάκησαν ὡσεὶ κηρὸς ἀπὸ προσώπου
τοῦ
κυρίου
sch4
scholion
Ὅπερ πήγνυσιν ὁ
Βοῤῥᾶς
βορρᾶς
, τοῦτο τήκει ὁ νότος· διὸ καλῶς λέγει ἡ νύμφη ἐν τοῖς
ᾄσμασιν
Ἄισμασιν
τῶν
ᾀσμάτων·Ἐξεγείρου, Βοῤῥᾶ,
ᾀσμάτων·
Ἐξεγείρου βορρᾶ
καὶ ἔρχου, νότε, διάπνευσον κῆπόν
μοι,
μου
καὶ
ῥευσάτω
ῥευσάτωσαν
ἀρώματα
.
7
verse
part
1
αἰσχυνθήτωσαν πάντες οἱ προσκυνοῦντες τοῖς γλυπτοῖς
οἱ ἐγκαυχόμενοι ἐν τοῖς εἰδώλοις αὐτῶν.
sch5
scholion
Τὸ γλυπτὸν ἤτοι διὰ τὴν φύσιν προσκυνητὸν ἢ διὰ τὸ σχῆμα. Καὶ εἰ μὲν διὰ τὴν φύσιν ἐστὶ προσκυνητόν, λεγέτωσαν διὰ τί μὴ πάντες οἱ λίθοι προσκυνητοί. Εἰ δὲ διὰ τὴν γλυφὴν τὸ σχῆμα προσκυνητὸν καὶ οὐχ ἡ φύσις, ἀλλὰ πᾶν σχῆμα σώματος προσδέεται πρὸς τὸ
εἶναι.Ὁ
εἶναι, ὁ
δὲ θεὸς οὐδενὸς
χρήζει
χρῄζει
πρὸς τὸ ὑπάρχειν, οὐκ ἆρα τὸ σχῆμα θεός· εἰ δὲ μὴ θεός, οὐ προσκυνητόν. Πάλιν· τοῦ σχήματος γένος ἢ ποιότης, τοῦ δὲ θεοῦ οὐκ
ἐστὶ
ἔστι
γένος ἢ ποιότης, οὐκ ἄρα τὸ σχῆμα θεός. Καὶ εἰ μὲν τὸ σημαινόμενον ὑπὸ τοῦ γλυπτοῦ λέγοιεν εἶναι προσκυνητόν, εἰπάτωσαν τί τὸ σημαινόμενον, πότερον σῶμά ἐστιν ἢ ἀσώματον. Καὶ εἰ μὲν σῶμα, οὐ προσκυνητόν —
οὐδὲν γὰρ τῶν συνεστώτων ἐκ τῶν τεσσάρων στοιχείων προσκυνητὸν διὰ τὸ εἶναι φθαρτόν. Εἰ δὲ ἀσώματον λέγοιεν, πάλιν ἐρώτησον πότερον ἔχει γνῶσιν ἢ οὐκ ἔχει· καὶ εἰ μὲν ἔχει γνῶσιν,
πεποίηται
πεποίωται
καὶ διπλοῦν ἐστιν· εἰ δὲ διπλοῦν, οὐ
Θεός.Ἴδιον
θεός· ἴδιον
γὰρ θεοῦ ἡ ἁπλότης· εἰ δὲ οὐκ ἔχει γνῶσιν, τυφλόν ἐστι μηδὲν ἐπιστάμενον· εἰ δὲ
αὐτόγνωσίς ἐστι
αὐτὸ γνῶσίς ἐστιν
, λεγέτωσαν πῶς
τὸ
σχῆμα τὸ ἐν τῷ λίθῳ σύμβολόν ἐστι
τῆς
γνώσεως.
10
verse
οἱ ἀγαπῶντες τὸν κύριον, μισεῖτε πονηρά
sch6
scholion
Τουτέστιν
οἱ ἀγαπῶντες
τὴν γνῶσιν,
μισεῖτε πονηρά
.
12
verse
part
2
καὶ ἐξομολογεῖσθε τῇ μνήμῃ τῆς ἁγιωσύνης αὐτοῦ
κ. τ. ἑ.
sch7
scholion
[Ἐξομολογεῖσθε μνημονεύοντες τῆς ἁγιωσύνης αὐτοῦ.]
97
psalm
2
verse
ἐναντίον τῶν ἐθνῶν
ἀπεκάλυψε
ἀπεκάλυψεν
τὴν δικαιοσύνην αὐτοῦ
κ. τ. ἑ. «
sch1
scholion
Δικαιοσύνη γὰρ θεοῦ ἐν αὐτῷ ἀποκαλύπτεται ἐκ πίστεως εἰς πίστιν.
3
verse
part
3
εἴδοσαν πάντα τὰ πέρατα τῆς γῆς τὸ σωτήριον τοῦ θεοῦ ἡμῶν
Ἐα`ν
sch2
scholion
Ἐὰν
μή τις γένηται ἐν τοῖς πέρασι τῆς γῆς, οὐ δύναται ἰδεῖν τὸ σωτήριον τοῦ θεοῦ· ὁ γὰρ τοιοῦτος οὐκ
ἐστὶν
ἔστιν
ἐν σαρκί, ἀλλ' ἐν πνεύματι
.
Ψάλατε τῷ Κυρίῳ ἐν κιθάρᾳ, ἐν κιθάρᾳ καὶ φωνῇ ψαλμοῦ,
6
verse
1
part
ἐν σάλπιγξιν ἐλαταῖς καὶ φωνῇ σάλπιγγος κερατίνης
sch3
scholion
Ἡ κερατίνη σάλπιγξ σύμβολον νίκης ἐστίν· οἱ γὰρ Ἑβραῖοι νικῶντες ἐν τοῖς πολέμοις τῇ κερατίνῃ ἐσάλπιζον· οὕτως καὶ Ἰωὰβ νικήσας τὸν Ἀβεσσαλὼμ ἐσάλπισεν τῇ κερατίνῃ. Εἴ τις οὖν κατὰ τὸν ἀπόστολον δύναται εἰπεῖν·
Τὸν δρόμον τετέλεκα, τὴν πίστιν τετήρηκα
, οὗτος νικήσας τὸν ζητοῦντα λαβεῖν τὴν βασιλείαν τοῦ Χριστοῦ ἡμῶν τοῦ Δαυὶδ ἐσάλπισεν τῇ κερατίνῃ.
Ἅμα δὲ καὶ
τοῦτο
ἰστέον ὅτι πολλαχοῦ τὸ κέρας
νοὺς
νοῦς
λέγεται τοῦ ἀνθρώπου, ὡς
τό·Ὑψωθήσεται
τό
ὑψωθήσεται
ὡς μονοκέρωτος τὸ κέρας μου
,
τουτέστιν
δηλονότι
ὁ
νοῦς.Ὑψοῦται
νοῦς. Ὑψοῦται
γὰρ τῷ θεῷ τῷ ὄντι ἐν τοῖς ὑψίστοις ἀκολουθῶν.
8
verse
part
1
ποταμοὶ κροτήσουσι χειρὶ ἐπὶ τὸ αὐτό
κ. τ. ἑ.
sch4
scholion
Εἰ τὰ χαρίσματα τοῦ πνεύματος τοῦ ἁγίου ποταμοὶ λέγονται κατὰ τό
ποταμοὶ ἐκ τῆς κοιλίας αὐτοῦ ῥεύσουσιν ὕδατος ζῶντος
,
καλῶς οἱ
μεθέξοντες
μετέχοντες
τούτων τῶν ποταμῶν καὶ αὐτοὶ ποταμοὶ λέγονται. Σημειωτέον δὲ καὶ τὸ ἐπὶ τὸ αὐτὸ
εἶναι τοὺς ποταμούς,
ἵνα τὸ αὐτὸ
λέγωσι
πάντες καὶ μὴ ᾖ ἐν
αὐτοῖς
σχίσματα
.
9
verse
part
2
κρινεῖ τὴν οἰκουμένην ἐν δικαιοσύνῃ καὶ λαοὺς ἐν εὐθύτητι
sch5
scholion
Εὐθύτης ἐστὶν ἕξις ἀκαμπτὴς ἐφ' ἃ οὐ χρή.
98
psalm
4
verse
part
2
σὺ ἡτοίμασας εὐθύτητας
κ. τ. ἑ.
sch1
scholion
Εὐθύτητας ἤτοι τοὺς εὐθεῖς
ἤτοι
ἤ
τὰς ἀρετάς.
5
verse
part
2
καὶ προσκυνεῖτε τῷ ὑποποδίῳ τῶν ποδῶν αὐτοῦ
κ. τ. ἑ.
sch2
scholion
Τὸ ὑποπόδιον τῶν ποδῶν εἶπόν τινες εἶναι τὴν σάρκα τὴν τοῦ Χριστοῦ, ἥτις διὰ τὸν Χριστόν ἐστι προσκυνητή· ὁ δὲ Χριστὸς προσκυνητὸς διὰ τὸν ἐν αὐτῷ λόγον
Θεοῦ.
θεόν.
6
verse
part
3
ἐπεκαλοῦντο τὸν κύριον
καὶ
Σαμουὴλ ἐν τοῖς ἐπικαλουμένοις τὸ ὄνομα αὐτοῦ, κ. τ. ἑ.
αὐτὸς ἐπήκουσεν αὐτῶν
sch3
scholion
Οὗτος ἐπικαλεῖται τὴν δικαιοσύνην ὁ δικαιοπραγῶν καὶ τὴν ἀλήθειαν ὁ μὴ ψευδόμενος καὶ τὴν ἀγάπην ὁ μὴ μισῶν.
7
verse
part
1
ἐν στύλῳ νεφέλης ἐλάλει πρὸς αὐτοὺς
κ. τ. ἑ.
sch4
scholion
Ὁ στῦλος καὶ ἡ νεφέλη λογικαὶ φύσεις
εἰσὶ
εἰσίν
, δι' ὧν ἐλάλει πρὸς τοὺς ἁγίους ὁ κύριος.
9
verse
part
1
ὑψοῦτε κύριον τὸν θεὸν ἡμῶν
κ. τ. ἑ.
sch5
scholion
Ὑπὸ καθαροῦ νοῦ πέφυκεν ὑψοῦσθαι θεός.
Εἰσέλθετε
99
psalm
4
verse
part
1
εἰσέλθατε
εἰς τὰς πύλας αὐτοῦ
κ. τ. ἑ.
ἐν ἐξομολογήσει
sch1
scholion
Πύλαι σοφίας, ἀρεταί· διὰ γὰρ αὐτῶν εἰσερχόμεθα εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν.
100
psalm
1
verse
2
part
ἐλεος καὶ κρίσιν ᾄσομαί σοι, κύριε
sch1
scholion
Τὸν περὶ προνοίας καὶ κρίσεως ᾆσαι θέλει λόγον.
2
verse
1
part
ψαλῶ καὶ συνήσω ἐν ὁδῷ ἀμώμῳ· πότε ἥξεις πρός με;
sch2
scholion
Ὁ εἰρηκὼς τῷ θεῷ
πότε ἥξεις πρός με,
τίνα καὶ πόσα εὐτρέπισεν πρὸς ὑποδοχὴν αὐτοῦ καταλέγει. Πλὴν τοῦτο ἰστέον ὅτι χωρὶς θεοῦ τὸν περὶ προνοίας καὶ κρίσεως λόγον νοῆσαι
ἀδύνατόν ἐστιν·
τῶν ἀδυνάτων ἐστίν,
διόπερ καὶ οὗτος βουλόμενος
ἐφαψᾶσθαι
ἐφάψασθαι
τοῦ λόγου τούτου, θεὸν καλεῖ πρὸς
βοηθείαν
βοήθειαν
, ἑαυτὸν ὡς ἔνι μάλιστα μακαρίσας.
ἀπαθοῦς λόγου
4
verse
2
part
ἐκκλίνοντος ἀπ' ἐμοῦ τοῦ πονηροῦ οὐκ ἐγίνωσκον
sch3
scholion
Ἀπαθοῦς ὁ λόγος
.
5
verse
1
part
τὸν καταλαλοῦντα λάθρα τοῦ πλησίον αὐτοῦ, τοῦτον ἐξεδίωκον
sch4
scholion
Χρήσιμον τὸ ῥητὸν πρὸς τοὺς καταλαλοῦντας.
5
verse
2
part
ὑπερηφάνῳ ὀφθαλμῷ καὶ ἀπλήστῳ καρδίᾳ, τούτῳ οὐ συνήσθιον
sch5
scholion
Ὑπερηφανία ἐστὶν μίμησις μεγαλοψυχίας ἢ προποίησις.
6
verse
1
part
οἱ ὀφθαλμοί μου ἐπὶ τοὺς πιστοὺς τῆς γῆς τοῦ συγκαθῆσθαι αὐτοὺς μετ᾿ ἐμοῦ
πορευόμενος ἐν ὁδῷ ἀμώμῳ, οὗτός μοι ἐλειτούργει] χρηστέον τὸ ῥητὸν
sch6
scholion
Χρηστέον τῷ ῥητῷ
πρὸς τοὺς ἱερατικοὺς ὑπηρετουμένους ὑπὸ δούλων πονηροτάτων.
8
verse
2
part
τοῦ ἐξολοθρεῦσαι ἐκ πόλεως κυρίου πάντας τοὺς ἐργαζομένους τὴν ἀνομίαν
sch7
scholion
Νῦν πόλιν κυρίου λέγει τὴν ἑαυτοῦ ψυχὴν ἐν ᾗ πάντας ἀπέκτεινε λογισμοὺς παρανόμους.
Ὅτι ἐξέλιπον ὡσεὶ καπνὸς αἱ ἡμέραι μου,
101
psalm
4
verse
2
part
καὶ τὰ ὀστᾶ μου ὡσεὶ φρύγιον συνεφρύγισαν
ἐπλήγην ὡσεὶ χόρτος, καὶ ἐξηράνθη ἡ καρδία μου, ὅτι ἐπελαθόμην τοῦ φαγεῖν τὸν ἄρτον μου, ἀπὸ φωνῆς τοῦ στεναγμοῦ μου ἐκολλήθη τὸ ὀστοῦν μου τῇ σαρκί μου.
sch1
scholion
Ἀλλαχοῦ δέ φησι·
Πάντα τὰ ὀστᾶ μου ἐροῦσιν·
Κύριε, κύριε, τίς ὅμοιός σοι
.
5
verse
1
part
ἐπλήγην ὡσεὶ χόρτος καὶ ἐξηράνθη ἡ καρδία μου
sch2
scholion
Ξηραίνεται νοῦς ὕδατος πνευματικοῦ ἀπορῶν τοῦ ῥέοντος ἐκ τῆς πηγῆς τῆς ζωῆς.
7
verse
part
1
ὡμοιώθην πελεκᾶνι ἐρημικῷ
ἐγενήθην ὡσεὶ νυκτικόραξ ἐν οἰκοπέδῳ, ἠγρύπνησα, καὶ ἐγενήθην ὡσεὶ στρουθίον μονάζον ἐπὶ δόματι.
sch3
scholion
Τὸν πελεκᾶνα τοῦτόν φασιν τῷ οἰκείῳ αἵματι ἐγείρειν τὰ τεθνηκότα τῶν τέκνων.
8
verse
ἠγρύπνησα καὶ
ἐγενόμην ὡς
ἐγενήθην ὡσεὶ
στρουθίον μονάζον ἐπὶ δώματι
κ. τ. ἑ.
sch4
scholion
Οὐδὲν ἄλλο τὸν νοῦν οὕτως ἀπεργάζεται κοῦφον ὡς ἀγρυπνία.
ὅτι σποδὸν ὡσεὶ ἄρτον ἔφαγονκαὶ
10
verse
2
part
τὸ πόμα μου μετὰ κλαυθμοῦ ἐκίρνων
sch5
scholion
Χρήσιμον τὸ ῥητὸν πρὸς τοὺς παρὰ τὸν καιρὸν τοῦ πότου αὐλοῖς καὶ ᾠδαῖς τερπομένους.
12
verse
part
1
αἱ ἡμέραι μου ὡσεὶ σκιὰ ἐκλίθησαν
κἀγὼ ὡσεὶ χόρτος ἐξηράνθην.
sch6
scholion
Σκιὰ γάρ ἐστιν ὁ βίος ἡμῶν ἐπὶ τῆς γῆς.
Κἀγὼ ὡσεὶ χόρτος ἐξηράνθην·
13
verse
σὺ δέ, κύριε, εἰς τὸν αἰῶνα μένεις
κ. τ. ἑ.
καὶ τὸ μνημόσυνόν σου εἰς γενεὰν καὶ γενεάν
sch7
scholion
Ἐγὼ μὲν πρόσκαιρος καὶ θνητός· σὺ δὲ ἀΐδιος καὶ ἀθάνατος.
14
verse
part
1
σὺ ἀναστὰς οἰκτειρήσεις τὴν Σιών
sch8
scholion
Νῦν τὴν Σιὼν τὴν φύσιν λέγει τὴν λογικὴν τὴν πεφυκυῖαν σκοπεύειν τὰ ἐπουράνια.
15. Οτι ηὐδόκησαν οἱ δοῦλοί σου τοὺς λίθους αὐτῆς,
15
verse
part
2
καὶ τὸν χοῦν αὐτῆς
οἰκτειρήσουσι. Χοῦν οἰκτειρήσουσι,
οἰκτιρήσουσι
sch9
scholion
Τουτέστι τοὺς χοϊκοὺς
Καὶ φοβηθήσονται τὰ ἔθνη τὸ ὄνομά σου, Κύριε, καὶ πάντες οἱ βασιλεῖς τὴν δόξαν σου,
αὐτῆς ἀνθρώπους.
17
verse
1
part
ὅτι οἰκοδομήσει κύριος τὴν Σιών
καὶ ὀφθήσεται ἐν τῇ δόξῃ αὐτοῦ. ι.´
sch10
scholion
Εἴ τις
οἰκοδομεῖ
ἐπιοικοδομεῖ
ἐπὶ τὸν θεμέλιον τοῦτον,
χρυσίον, ἀργύριον
χρυσόν, ἄργυρον
, λίθους τιμίους.
19
verse
2
part
καὶ λαὸς ὁ κτιζόμενος αἰνέσει τὸν κύριον
ὅτι ἐξέκυψεν ἐξ ὕψους ἁγίου αὐτοῦ. Κύριος ἐξ οὐρανοῦ ἐπὶ τὴν γῆν ἐπέβλεψε.
sch11
scholion
Εἴ τις ἐν Χριστῷ, καινὴ κτίσις.
21
verse
2
part
τοῦ λῦσαι τοὺς υἱοὺς τῶν τεθανατωμένων
sch12
scholion
Οἱ ἁμαρτωλοὶ ἄνθρωποί εἰσιν υἱοὶ τῶν τεθανατωμένων.
25
verse
part
1
μὴ ἀναγάγῃς με ἐν ἡμίσει ἡμερῶν μου
κ. τ. ἑ.
sch13
scholion
Τῶν γινομένων ἡμερῶν ὑπὸ τοῦ
ἡλίου
τῆς
δικαιοσύνης
.
26
verse
part
2
καὶ ἔργα τῶν χειρῶν σού εἰσιν οἱ οὐρανοί
27
verse
part
1
αὐτοὶ ἀπολοῦνται, σὺ δὲ
διαμενεῖς, κ. τ. ἑ.
διαμένεις
sch14
scholion
Ἀπολοῦνται οἱ οὐρανοὶ οὐ κατ' οὐσίαν, ἀλλὰ κατὰ τὸ σχῆμα·
Παράγει
γάρ, φησὶν
ὁἈπόστολος
ὁ ἀπόστολος
,
τὸ σχῆμα τοῦ κόσμου τούτου
.
102
psalm
1
verse
part
2
Εὐλόγει, ἡ ψυχή μου, τὸν κύριον
part
3
καὶ πάντα τὰ ἐντός μου, τὸ ὄνομα τὸ ἅγιον αὐτοῦ
κ. τ. ἑ.
sch1
scholion
Τὰ ἐντὸς τοῦ ἔσω ἀνθρώπου ἐστὶν ἡ νοητικὴ δύναμις καὶ διανοητικὴ καὶ ἐπιβλεπτικὴ καὶ
ἑρμηνευτικὴ
ὁρμητική
, καὶ ἡ φανταστικὴ καὶ ἡ μνημονευτική.
3
verse
part
2
τὸν ἰώμενον πάσας τὰς νόσους σου
sch2
scholion
-Ἰᾶται τὰς νόσους ὡς ἰατρὸς
των ψυχῶν.
τῶν ψυχῶν.
4
verse
part
1
τὸν λυτρούμενον ἐκ φθορᾶς τὴν ζωήν σου
sch3
scholion
Λυτροῦται ὡς βασιλεύς.
4
verse
part
2
τὸν στεφανοῦντά σε ἐν ἐλέει καὶ οἰκτιρμοῖς
sch4
scholion
Στεφανοῖ ὡς ἀγωνοθέτης.
5
verse
part
1
τὸν ἐμπιπλῶντα ἐν ἀγαθοῖς τὴν ἐπιθυμίαν σου
sch5
scholion
Ἐμπίμπλησιν ἡμᾶς ἀγαθῶν ὡς πλούσιος.
5
verse
2
part
ἀνακαινισθήσεται ὡς ἀετοῦ ἡ νεότης σου
sch6
scholion
Τὸ γῆρας ἀποδύεται ὁ ἀετὸς ὡς καὶ ὁ ἄνθρωπος
τὸν παλαιὸν ἄνθρωπον
ἀποδύεται
τὸν φθειρόμενον κατὰ τὰς ἐπιθυμίας τῆς ἀπάτης
.
9
verse
οὐκ εἰς τέλος ὀργισθήσεται οὐδὲ εἰς τὸν αἰῶνα μηνιεῖ.
sch7
scholion
Ἐντεῦθεν γινώσκομεν ὅτι ἄλλο ὀργὴ καὶ ἄλλο μῆνις.
11
verse
ὅτι κατὰ τὸ ὕψος τοῦ οὐρανοῦ ἀπὸ τῆς γῆς
ἐκραταίωσε
ἐκραταίωσεν
κύριος τὸ ἔλεος αὐτοῦ ἐπὶ τοὺς φοβουμένους αὐτὸν
κ. τ. ἑ.
sch8
scholion
Ὥσπερ ὕψωσε τοὺς ἐν οὐρανοῖς, οὕτως
ἐλέησε
ἠλέησε
τοὺς ἐπὶ γῆς φοβουμένους αὐτόν.
15
verse
ἄνθρωπος, ὡσεὶ χόρτος αἱ ἡμέραι αὐτοῦ ὡσεὶ ἄνθος τοῦ ἀγροῦ, οὕτως ἐξανθήσει
κ. τ. ἑ.
sch9
scholion
Ἐνταῦθα ὁ ἄνθρωπος τὴν καθόλου φύσιν δηλοῖ· πᾶς γὰρ ἄνθρωπος πρόσκαιρος καὶ θνητός,
16
verse
part
1
ὅτι πνεῦμα διῆλθεν ἐν αὐτῷ καὶ οὐχ ὑπάρξει
κ. τ. ἑ. Μετὰ
sch10
scholion
Μετὰ τὸν
θάνατον ἡ ψυχὴ οὐχ ὑπάρχει ἐν τῷ βίῳ τούτῳ.
16
verse
part
2
καὶ οὐκ ἐπιγνώσεται ἔτι τὸν τόπον αὐτοῦ
17
verse
part
1
τὸ δὲ ἔλεος τοῦ κυρίου ἀπὸ τοῦ αἰῶνος καὶ ἕως τοῦ αἰῶνος
εἰς
ἐπὶ
τοὺς φοβουμένους αὐτὸν
κ. τ. ἑ.
sch11
scholion
Ἡ μὲν αἰσθητὴ ζωὴ οὐκ ἀΐδιος, τὸ δὲ ἔλεος
τοῦ
κυρίου ἀΐδιον.
17
verse
part
2
καὶ ἡ δικαιοσύνη αὐτοῦ ἐπὶ
υἱοῖς υἱῶν, κ. τ. ἑ.
υἱοὺς υἱῶν
sch12
scholion
Υἱοὶ υἱῶν εἰσιν οἱ τοῦ αὐτοῦ
πνεύματος
τῆς
υἱοθεσίας
ἠξιωμένοι
κατηξιωμένοι
.
18
verse
part
2
καὶ μεμνημένοις τῶν ἐντολῶν αὐτοῦ
κ. τ. ἑ.
τοῦ ποιῆσαι αὐτάς
sch13
scholion
Οὗτος μέμνηται τῶν ἐντολῶν ὁ ζῶν κατ' αὐτάς.
19
verse
κύριος ἐν τῷ οὐρανῷ ἡτοίμασεν τὸν θρόνον αὐτοῦ
καὶ ἡ βασιλεία αὐτοῦ πάντων δεσπόζει
κ. τ. ἑ.
sch14
scholion
Ἡ μὲν δημιουργικὴ αὐτοῦ βασιλεία πάντων δεσπόζει· ἡ δὲ κατὰ γνῶσιν βασιλεία οὐ πάντων τῶν ἐπὶ γῆς, πάντων δὲ τῶν ἐν οὐρανοῖς δεσπόζει.
20
verse
εὐλογεῖτε τὸν κύριον, πάντες οἱ ἄγγελοι
αὐτου,
αὐτοῦ
δυνατοὶ ἰσχύι, ποιοῦντες τὸν λόγον αὐτοῦ,
τοῦ ἀκοῦσαι τῆς φωνῆς τῶν λόγων αὐτοῦ
sch15
scholion
Οὗτος δυνατὸς ὁ ποιῶν τὸν λόγον τοῦ θεοῦ. Ἅμα δὲ καὶ τοῦτο ἰστέον ὅτι καὶ οἱ ἄγγελοι λόγον
ἀκούουσιν
ἀκούουσίν
τινων διδασκόντων αὐτούς. Καὶ γὰρ αὐτοὶ διαλέκτους ἁρμοζούσας αὐτοῖς ἔχουσι δἰ᾿
ὧν
ὧν
τὰ προστάγματα ἀλλήλοις σημαίνουσιν·
Ἐὰν ταῖς γλώσσαις
, φησὶν ὁ Παῦλος,
τῶν
ἀγγ έλων
ἀγγέλων
λαλῶ
.
103
psalm
2
verse
part
1
ἀναβαλλόμενος φῶς ὡς ἱμάτιον
κ. τ. ἑ.
sch1
scholion
Ἱμάτιον κυρίου γνῶσις ἀληθής· ὁ δὲ ἐνδυόμενος αὐτὸ φωτισθήσεται ὑπ' αὐτοῦ.
2
verse
2
part
ἐκτείνων τὸν οὐρανὸν ὡσεὶ
δέῤῥιν, κ. τ. ἑ.
δέρριν
sch2
scholion
Διὰ τί οὐκ εἶπεν ἐκτείνας
τὸν οὐρανὸν,
ἀλλ' ἐκτείνων;
Ἢ ἅπαξ μὲν αὐτὸν κατ' οὐσίαν ἐξέτεινεν, ἀεὶ δὲ αὐτὸν ἐκτείνει κατὰ τὴν πρόνοιαν. Τοιοῦτόν ἐστι καὶ τὸ
Ἰὼβ εἰρημένον·
παρὰ τῷ Ἰὼβ κείμενον τὸ
ὁ ποιῶν πλειάδα
καὶἝσπερον, καὶἈρκτοῦρον
καὶ ἕσπερον καὶ ἀρκτοῦρον
καὶ
ταμεῖα
ταμιεῖα
νότου
.
4
verse
Ὁ ποιῶν τοὺς ἀγγέλους αὐτοῦ πνεύματα καὶ τοὺς λειτουργοὺς αὐτοῦ
πυρὸς φλόγα, κ. τ. ἑ.
πῦρ φλέγον
sch3
scholion
Τῷ
μὲνἈβραὰμ
μὲν Ἀβραὰμ
οἱ ἄγγελοι ὡς πνεύματα
ἐφάνησαν,
ἐπεφάνησαν·
τοῖς δὲ Σοδομίταις ὥσπερ πῦρ φλέγον.
Ὁ θεμελιῶν
5
verse
part
1
ἐθεμελίωσεν
τὴν γῆν ἐπὶ τὴν ἀσφάλειαν αὐτῆς
οὐ κλιθήσεται εἰς τὸν αἰῶνα τοῦ αἰῶνος, κ. τ. ἑ. Ὁ μὲνἸὼβ εἶπε
sch4
scholion
Ὁ μὲν Ἰὼβ εἶπεν
·
Κρεμάσας τὴν γῆν
ἐπὶ μηδενός· »
ἐπ' οὐδενός
·
ὁ δὲ
Δαυῒδ,
Δαυίδ·
ἐπὶ τὴν ἀσφάλειαν αὐτῆς
θεμελιώσας αὐτήν.
Ἑκάτεροι δὲ ἀναιροῦσι τὸ εἶναι σῶμά τι ἕτερον βαστάζον αὐτὴν ὑποκάτω· ἡ γὰρ ἀσφάλεια οὐκ ἔστιν οὐσία, ἀλλὰ τέχνη θεοῦ, ἀκίνητον τὴν γῆν ἐν τῇ σφαίρᾳ διαφυλάττουσα.
6
verse
part
1
ἄβυσσος ὡς ἱμάτιον τὸ περιβόλαιον αὐτοῦ
κ. τ. ἑ.
sch5
scholion
Τὸ ἀκατάληπτον τῆς γνώσεως τοῦ θεοῦ διὰ τῆς ἀβύσσου
παρίστησι. Επὶ
παρίστησιν.
6
verse
2
part
ἐπὶ
τῶν ὀρέων στήσονται ὕδατα
ἀπὸ ἐπιτιμήσεώς σου φεύξονται, ἀπὸ φωνῆς βροντῆς σου δειλιάσωσιν.Ἀναβαίνουσιν ὄρη καὶ καταβαίνουσιν πεδία εἰς τὸν τόπον, ὃν ἐθεμελίωσας αὐτῷ.
sch6
scholion
Ἐπὶ τῶν ἐν ἀγνοίᾳ ὄντων στήσεται ἡ γνῶσις.
8
verse
part
1
ἀναβαίνουσιν ὄρη καὶ
καταβαίνουσι πεδία εἰς τὸν τόπον ὃν ἐθεμελίωσας αὐτοῖς, κ. τ. ἑ.
καταβαίνουσιν πεδία
sch7
scholion
Λογικάς τινας διὰ τῶν λόγων τούτων αἰνίττεται φύσεις.
9
verse
ὅριον ἔθου ὃ οὐ
παρελεύσονται,
παρελεύσοντα
οὐδὲ ἐπιστρέψουσιν καλύψαι τὴν γῆν
sch8
scholion
Περὶ τῶν καταχθονίων δαιμόνων ταῦτα λέγεσθαί
φασι. Ο
φασιν.
10
verse
1
part
ὁ
ἀποστέλλων πηγὰς ἐν φάραγξιν
ἀνὰ μέσον τῶν ὀρέων διελεύσονται ὕδατα. Ποτιοῦσι πάντα τὰ θηρία τοῦ ἀγροῦ, προσδέξονται ὄναγροι εἰς δίψαν αὐτῶν.
sch9
scholion
Ὁ διδοὺς γνῶσιν τοῖς κενωθεῖσιν ὑπὸ τῆς ἀγνοίας
καὶ
δίκην φαράγγων κοιλανθεῖσιν ὑπὸ τῆς κακίας.
12
verse
ἐπ' αὐτὰ τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ κατασκηνώσει.
sch10
scholion
Κατασκηνοῖ ἐπ' αὐτοὺς τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ ἐπειδὴ ἔσχον
πίστιν ὡς κόκκον σινάπεως
.
13
verse
part
1
ποτίζων ὄρη ἐκ τῶν ὑπερῴων αὐτοῦ
κ. τ. ἑ.
sch11
scholion
Ὑπερῷα θεοῦ φύσεις καθαραὶ ποτίζουσαι τοὺς ὑψηλοτέρους
τῇ καρδίᾳ
τὴν καρδίαν
.
13
verse
part
2
ἀπὸ καρποῦ τῶν ἔργων σου χορτασθήσεται ἡ γῆ
sch12
scholion
Καρπὸς τῶν ἔργων ἐστιν ἡ θεωρία τῶν γεγονότων.
14
verse
part
1
ἐξανατέλλων χόρτον τοῖς
κτήνεσι,
κτήνεσιν
part
2
καὶ χλόην τῇ δουλείᾳ τῶν ἀνθρώπων
τοῦ ἐξαγαγεῖν ἄρτον ἐκ τῆς γῆς. Χόρτος·
sch13
scholion
Ὁ
γὰρ
ἀσθενὴς
ἀσθενῶν
λάχανα ἐσθίει
.
16
verse
part
1
χορτασθήσεται τὰ ξύλα τοῦ πεδίου
κ. τ. ἑ. Ὥσπερ ἐστί τινα
sch14
scholion
Ὥσπερ ἔστι τινὰ
ξύλα τοῦ παραδείσου, οὕτω καὶ ξύλα
πεδίου.
τοῦ πεδίου.
17
verse
part
1
ἐκεῖ στρουθία ἐννοσσεύσουσιν
sch15
scholion
Εἴ τις ἀπὸ ἀγρυπνίας καὶ ἀσκήσεως γέγονεν ὡς στρουθίον, οὑτος δύναται καὶ νεοσσῶν γενέσθαι πατήρ.
18
verse
part
2
πέτρα καταφυγὴ τοῖς χοιρογρυλλίοις
κ. τ. ἑ.
sch16
scholion
Ὁ χοιρογρυλλίου ἔχων κατάστασιν
προσφυγέτω
προσφευγέτω
τῇ
πνευματικῇ πέτρᾳ τῇ ἀκολουθούσῃ
ἐν τῇ ἐρήμῳ καὶ ποτιζούσῃ
τὸνἸσραήλ
τὸν Ἰσραήλ
.
19
verse
part
2
ὁ ἥλιος ἔγνω τὴν δύσιν αὐτοῦ
κ. τ. ἑ.
sch17
scholion
Ὁ
ἥλιος
τῆς
δικαιοσύνης
ἔγνω νῦν τοὺς ἐν οἷς ἔδυ
ποτέ.
ποτε.
21
verse
σκύμνοι ὠρυόμενοι ἁρπάσαι καὶ ζητῆσαι παρὰ τοῦ θεοῦ βρῶσιν αὐτοῖς
sch18
scholion
Καὶ οἱ δαίμονες ἐν τοῖς εὐαγγελίοις τοὺς χοίρους
ἐζητήσαντο
ἐξῃτήσαντο
.
22
verse
ἀνέτειλεν ὁ ἥλιος καὶ συνήχθησαν
κ. τ. ἑ.
καὶ ἐν ταῖς μάνδραις αὐτῶν κοιτασθήσονται
sch19
scholion
Ἐν οἷς ἀνατέλλει ὁ
ἥλιος
τῆς
δικαιοσύνης
, ἐν τούτοις καὶ αἱ κακίαι κατὰ δύναμιν
ὑπάρχουσιν
ἐνυπάρχουσιν
.
23
verse
ἐξελεύσεται ἄνθρωπος ἐπὶ τὸ ἔργον αὐτοῦ καὶ ἐπὶ τὴν ἐργασίαν αὐτοῦ ἕως ἑσπέρας
κ. τ. ἑ.
sch20
scholion
Ἔργον νῦν λέγει αὐτὴν τὴν ὕλην περὶ ἣν ἡ ἐργασία· ἐργασίαν δὲ αὐτὴν τὴν τέχνην τὴν περὶ
τὴν
ὕλην γινομένην.
25
verse
part
1
αὐτὴ ἡ θάλασσα ἡ μεγάλη καὶ
εὐρύχορος.
εὐρύχωρος.
sch21
scholion
Αὕτη ἡ θάλασσα
τὸν βίον τοῦτον σημαίνει.
25
verse
part
2
ἐκεῖ ἑρπετὰ ὧν οὐκ ἔστιν ἀριθμὸς
κ. τ. ἑ.
sch22
scholion
Τῶν ἑρπετῶν ἀνθρώπων διὰ τὴν κακίαν οὐκ ἔστιν ἀριθμός·
̔Ο
Ὁ
γὰρ
ἀριθμῶν
, φησί,
πλήθη ἄστρων καὶ πᾶσιν αὐτοῖς ὀνόματα καλῶν
.
29
verse
part
2
ἀντανελεῖς τὸ πνεῦμα αὐτῶν, καὶ
ἐκλείψουσι,
ἐκλείψουσιν
part
3
καὶ εἰς τὸν χοῦν αὐτῶν
ἐπιστρέψουσι, κ. τ. ἑ.
ἐπιστρέψουσιν
sch23
scholion
Οἱ ἐκπίπτοντες τοῦ παρὰ τοῦ θεοῦ δοθέντος αὐτοῖς πνεύματος γίνονται χοϊκοί.
Ἐξαποστελεῖς τὸ πνεῦμά σου, καὶ κτισθήσονται,
30
verse
part
2
καὶ ἀνακαινιεῖς τὸ πρόσωπον τῆς γῆς
κ. τ. ἑ.
sch24
scholion
Ἣν Παῦλος ὁ ἅγιος
ἐξανάστασιν
εἴρηκε
εἴρηκεν
, ταύτην
Δαυῒδ
Δαυὶδ
ἀνακαινισμὸν προσηγόρευσεν.
32
verse
ὁ
ἐπιβλέπων ἐπὶ τὴν γῆν καὶ ποιῶν αὐτὴν τρέμειν, ὁ
ἁπτόμενος τῶν ὀρέων καὶ καπνίζονται
κ. τ. ἑ.
sch25
scholion
Τὰ καπνιζόμενα ὄρη ἀποβάλλει τὴν κακίαν, ἁπτομένου αὐτῶν τοῦ πνευματικοῦ πυρὸς τοῦ βληθέντος ἐπὶ
τὴν γῆν. Ἐκλείποισαν
τὴς γῆς.
35
verse
part
1
ἐκλίποισαν
ἁμαρτωλοὶ ἀπὸ τῆς γῆς
κ. τ. ἑ.
part
2
καὶ ἄνομοι, ὥστε μὴ ὑπάρχειν αὐτούς
sch26
scholion
Οὐχὶ μὴ ὑπάρχειν αὐτούς, ἀλλὰ μὴ ὑπάρχειν αὐτοὺς ἁμαρτωλούς.
104
psalm
2
verse
διηγήσασθε πάντα τὰ θαυμάσια αὐτοῦ
κ. τ. ἑ. ῾α´. Ο κτησάμενος
sch1
scholion
Ὁ κτησάμενοι
πᾶσαν τὴν γνῶσιν τὴν τοῦ θεοῦ,
οὗτος δύναται διηγεῖσθαι
οὗτοι δύνανται διηγήσασθαι
πάντα τὰ θαυμάσια αὐτοῦ.
4
verse
part
1
ζητήσατε τὸν κύριον
κ. τ. ἑ.
καὶ κραταιώθητε
sch2
scholion
Ὁ τὰς ἐντολὰς ποιῶν τοῦ θεοῦ, οὗτος ζητεῖ
αὐτόν
τὸν θεόν
.
4
verse
part
2
Ζητήσατε τὸ πρόσωπον αὐτοῦ διαπαντός
κ. τ. ἑ.
sch3
scholion
Τοῦτο λέγει
τὸ πρόσωπον
ζητεῖν ἡμᾶς ὅπερ
οἱ ἄγγελοι βλέπουσι διαπαντός
.
ΣπέρμαἈβραὰμ
6
verse
part
1
σπέρμα Ἀβραὰμ
δοῦλοι αὐτοῦ
κ. τ. ἑ.
sch4
scholion
Οἱ τοῦ σπέρματος ὄντες
τοῦἈβραὰμ,
τοῦ Ἀβραὰμ
δυνάμει εἰσὶν ἐκλεκτοί.
6
verse
part
2
υἱοὶ Ιακωβ ἐκλεκτοὶ αὐτοῦ
sch5
scholion
Πολλοὶ μὲν κλητοί· ὀλίγοι δὲ ἐκλεκτοί.
8
verse
ἐμνήσθη εἰς τὸν αἰῶνα διαθήκης αὐτοῦ λόγου οὗ ἐνετείλατο εἰς χιλίας γενεάς
κ. τ. ἑ.
sch6
scholion
Τὰς χιλίας γενεὰς οἱ μὲν τὰς πολλὰς αὐτὸν λέγειν γενεὰς ἐνόμισαν, οἱ δὲ τὰς ὑπὸ τούτου τοῦ ἀριθμοῦ περιγραφομένας.
11
verse
part
1
λέγων· σοὶ δώσω τὴν γῆν Χαναὰν
σχοίνισμα κληρονομίας ὑμῶν, κ. τ. ἑ.
sch7
scholion
Πρὸ τῆς ἐπιδημίας
τῆς τοῦ
Χριστοῦ οἱ Χαναναῖοι κατεῖχον ἡμῶν τὰς ψυχὰς, μὴ ἐῶντες ἡμᾶς καρποὺς ἐκφέρειν πνευματικούς.
12
verse
ἐν τῷ εἶναι αὐτοὺς ἀριθμῷ βραχεῖς, ὀλιγοστοὺς καὶ παροίκους ἐν αὐτῇ
sch8
scholion
Πάροικοί εἰσιν οἱ μηδὲν ἴδιον τῶν τοῦ κόσμου τούτου νομίζοντες.
14
verse
1
part
οὐκ ἀφῆκεν ἄνθρωπον ἀδικῆσαι αὐτοὺς
sch9
scholion
Ἐντεῦθεν γινώσκομεν ὅτι οἱ ἀδικούμενοι ὑπὸ ἀνθρώπων κατ' ἐγκατάλειψιν ἀδικοῦνται θεοῦ.
15
verse
1
part
μὴ ἅπτεσθε τῶν χριστῶν μου
sch10
scholion
Οὗτοι οἱ
χρηστοὶ
χριστοὶ
Χριστοῦ μετέχοντες λέγονται
χρηστοί
χριστοί
· ὁ δὲ Χριστὸς τοῦ πατρὸς μετέχων λέγεται Χριστός· Χριστὸν δέ φημι τὸν μετὰ τοῦ θεοῦ λόγου ἐπιδημήσαντα κύριον.
19
verse
μέχρι τοῦ ἐλθεῖν τὸν λόγον αὐτοῦ, τὸ λόγιον
τοῦ
κυρίου ἐπύρωσεν αὐτόν
sch11
scholion
πολλοὺς πειρασμοὺς ἐπάγει τοῖς ἁγίοις ὁ διάβολος μέχρι τοῦ ἐλθεῖν τὸν λόγον τοῦ θεοῦ τὸν πυροῦντα καὶ καθαρίζοντα τὰς καρδίας αὐτῶν.
23
verse
καὶ εἰσῆλθεν Ἰσραὴλ εἰς Αἴγυπτον καὶ Ἰακὼβ παρῴκησεν ἐν γῇ Χαμ
sch12
scholion
ἐντεῦθεν γινώσκομεν ὅτι πνευματικὸς ὄντως ὁ νόμος ἐστί, καὶ τὰ πραττόμενα τότε συμβολικῶς Ἰωσὴφ ἐγίνετο. Καὶ γὰρ ὁ σῖτος ὡς ἔοικεν γνῶσιν σημαίνει καὶ ὁ λιμὸς ἀγνωσίαν καὶ ἡ Αἴγυπτος τὸν κόσμον τοῦτον δηλοῖ· ὁ γὰρ Φαραὼ τὸν διάβολον ὑπὸ πολλῶν ἡρμηνεύθη σημαίνειν.
24
verse
part
2
καὶ ἐκραταίωσεν αὐτὸν ὑπὲρ τοὺς ἐχθροὺς αὐτοῦ
κ. τ. ἑ.
sch13
scholion
Χωρὶς ἀρετῆς καὶ γνώσεως θεοῦ οὐκ ἄν τις γένοιτο τῶν ἐχθρῶν ἰσχυρότερος.
Ἐξαπέστειλε Μωσῆν
26
verse
ἐξαπέστειλεν Μωϋσῆν
τὸν δοῦλον
αὐτοῦ,Ἀαρὼν,
αὐτοῦ, Ἀαρὼν
ὃν ἐξελέξατο
αὐτόν.Ἔθετο
αὐτόν·
27
verse
ἔθετο
ἐν αὐτοῖς τοὺς λόγους τῶν σημείων αὐτοῦ καὶ τῶν τεράτων ἐν γῇ Χάμ
Ἤδεσαν Μωσῆς καὶἈαρὼν
sch14
scholion
Μωσῆς καὶ Ἀαρὼν
μόνοι
ᾔδεσαν
τοὺς λόγους
ὧν ἐποίησεν ἐν Αἰγύπτῳ,
τῶν
σημείων
τε καὶ
καὶ τῶν
τεράτων.
28
verse
part
2
καὶ παρεπίκραναν τοὺς λόγους αὐτοῦ
sch15
scholion
Οἱ ἀκούοντες τῶν λόγων τοῦ θεοῦ καὶ μὴ ποιοῦντες αὐτοὺς,
παραπικραίνουσιν
παραπικραίνουσι
τοὺς λόγους αὐτοῦ.
Εἶπε
31
verse
part
1
εἶπεν
καὶ ἦλθε κυνόμυια
κ. τ. ἑ.
sch16
scholion
Τὴν κυνόμυιαν
οἱἙβραῖοι ἑρμηνεύουσι
οἱ Ἑβραῖοι ἑρμηνεύουσιν
πλῆθος
πάμμιγον
πάμμικτον
ἀγρίων καὶ σαρκοβόρων θηρίων· οἱ
δὲἝλληνες
δὲ Ἕλληνες
λέγουσι κυνόμυιαν τὴν τοῦ κυνὸς τοῦ ὑλακτοῦντος μυῖαν.
33
verse
part
1
καὶ
ἐπάταξε
ἐπάταξεν
τὰς ἀμπέλους αὐτῶν
κ. τ. ἑ.
καὶ τὰς συκᾶς αὐτῶν
sch17
scholion
Ἐκ γὰρ ἀμπέλου Σοδόμων ἦσαν αἱ ἄμπελοι αὐτῶν καὶ αἱ κληματίδες αὐτῶν ἐκ
Γομόῤῥας. Εἶπε,
Γομόρρας.
34
verse
part
1
εἶπεν
καὶ ἦλθεν ἀκρίς
κ. τ. ἑ.
sch18
scholion
Ἡ ἀκρὶς αὕτη κατεσθίει τὸ σπέρμα τὸ πονηρόν.
37
verse
part
1
καὶ ἐξήγαγεν αὐτοὺς ἐν ἀργυρίῳ καὶ χρυσίῳ
sch19
scholion
Ἀντὶ τοῦ
μετ'
μετὰ
ἀργυρίου καὶ χρυσίου, ἅπερ σύμβολά
ἐστιν
ἐστι
τῆς ἔξωθεν σοφίας.
Διεπέτασε
39
verse
διεπέτασεν
νεφέλην εἰς σκέπην αὐτοῖς καὶ πῦρ τοῦ φωτίσαι αὐτοῖς τὴν νύκτα
sch20
scholion
Ἡ νεφέλη φύσιν ἁγίαν δηλοῖ καὶ ὁ στύλος τοῦ πυρὸς ὁμοίως δύναμιν σημαίνει νοηράν.
40
verse
part
2
καὶ ἄρτον οὐρανοῦ ἐνέπλησεν αὐτούς
sch21
scholion
Ἐγώ εἰμι ὁ ἄρτος ὁ ἀπὸ τοῦ οὐρανοῦ καταβὰς, ἐν τοῖς εὐαγγελίοις φησίν.
43
verse
καὶ
ἐξήγαγε
ἐξήγαγεν
τὸν λαὸν αὐτοῦ ἐν ἀγαλλιάσει καὶ τοὺς ἐκλεκτοὺς αὐτοῦ ἐν εὐφροσύνῃ
sch22
scholion
Εἰ ὁ λαὸς ἐξῆλθεν ἐν ἀγαλλιάσει, οἱ δὲ ἐκλεκτοὶ αὐτοῦ ἐν εὐφροσύνῃ,
μεῖζον ἡ εὐφροσύνη
τῆς ἀγαλλιάσεως, ἐπεὶ καὶ μείζονες οἱ ἐκλεκτοὶ τοῦ λαοῦ.
44
verse
part
2
καὶ πόνους λαῶν ἐκληρονόμησαν
sch23
scholion
Νῦν τὸ ἀποτέλεσμα
τοῦ
πόνου πόνον ὠνόμασεν.
45
verse
part
2
καὶ τὸν νόμον αὐτοῦ ἐκζητήσωσιν
sch24
scholion
Εἰ
ὁ νόμος πνευματικός ἐστι
, χρῄζει πρὸς τὸ
γνῶναι καὶ ζητῆσαι αὐτόν
γνῶχθηναι ζητήσεως
.
105
psalm
2
verse
part
1
τίς λαλήσει τὰς δυναστείας τοῦ κυρίου
ἀκουστὰς ποιήσει πάσας τὰς αἰνέσεις αὐτοῦ;
sch1
scholion
Τὸ τίς ἐνταῦθα οὐ τὸ ἀδύνατον, ἀλλὰ τὸ σπάνιον δηλοῖ·
ἔστι
ἐστὶ
δ' ὅτε καὶ τὸ ἀδύνατον
δηλοῖ σημαίνειν
σημαίνει
, ὡς τὸ τὴν γενεὰν αὐτοῦ τίς διηγήσεται;
3
verse
μακάριοι οἱ φυλάσσοντες κρίσιν καὶ ποιοῦντες δικαιοσύνην ἐν παντὶ καιρῷ.
sch2
scholion
Ἐφ' ἑκάστης ἀρετῆς τὸ ἐν παντὶ καιρῷ λεκτέον ποιοῦντες
τὴν
σωφροσύνην, ποιοῦντες ἀνδρείαν
ἐν παντὶ καιρῷ,
ποιοῦντες ἀγάπην, μακροθυμίαν,
ἐν παντὶ καιρῷ,
καὶ ἐπὶ τῶν ἄλλων ὡσαύτως.
5
verse
part
3
τοῦ ἐπαινεῖσθαι μετὰ τῆς κληρονομίας σου
sch3
scholion
Οὗτος ἐπαινετὸς ὁ κληρονομήσας τὴν φύσιν τὴν τοῦ θεοῦ·
Ἐν τῷ κυρίῳ ἐπαινηθήσεται ἡ ψυχή μου
, τουτέστιν ἐν δικαιοσύνῃ
ἐπαινηθήσεται ἡ ψυχή μου
,
καὶ ἐν σοφίᾳ, καὶ ἐν γνώσει καὶ ἐν ἀγάπῃ· Ταῦτα
γὰρ πάντα ὁ κύριος
ἡμῶν κατ'
ἔπαινον
ἐπίνοιαν
ὀνομάζεται.
8
verse
καὶ ἔσωσεν αὐτοὺς ἕνεκεν τοῦ ὀνόματος αὐτοῦ τοῦ γνωρίσαι τὴν δυναστείαν αὐτοῦ
κ. τ. ἑ.
sch4
scholion
Διὰ τοῦτο
σώζει
σῴζει
ἡμᾶς ὁ κύριος, ἵνα γνῶσιν ἡμῖν τῆς δυναστείας αὐτοῦ χαρίσηται.
9
verse
part
1
καὶ
ἐπετίμησε
ἐπετίμησεν
τῇ ἐρυθρᾷ θαλάσσῃ
καὶ ἐξηράνθη
sch5
scholion
Καὶ ἐν τοῖς εὐαγγελίοις ὁ Χριστὸς
ἐπετίμησεν τῷ ἀνέμῳ καὶ τῇ θαλάσσῃ, καὶ ἐγένετο γαλήνη μεγάλη
.
11
verse
καὶ ἐκάλυψεν ὕδωρ τοὺς θλίβοντας αὐτούς,
εἷς ἐξ αὐτῶν οὐχ ὑπελείφθη
κ. τ. ἑ.
sch6
scholion
Μακάριος οὗτος ᾧ μηδεὶς τῶν ἐχθρῶν ὑπολείπεται.
13
verse
ἐτάχυναν ἐπελάθοντο τῶν ἔργων αὐτοῦ,
οὐχ ὑπέμειναν τὴν βουλὴν αὐτοῦ·
14
verse
1
part
καὶ ἐπεθύμησαν ἐπιθυμίαν ἐν τῇ ἐρήμῳ
κ. τ. ἑ.
sch7
scholion
Οὐκ ἀνέμειναν τὴν χάριν αὐτοῦ, ἀλλ' ἐπελάθοντο τῶν ἔργων αὐτοῦ καὶ ἐπεθύμησαν
ἐπιθυμίαν κακήν
.
16
verse
Καὶ παρώργησαν Μωϋσῆν ἐν τῇ παρεμβολῇ
καὶἈαρὼν
καὶ Ἀαρὼν
τὸν ἅγιον κυρίου
sch8
scholion
Οἱ τὰς ἐντολὰς τοῦ θεοῦ παραβαίνοντες
τὸν
Μωϋσῆν παροργίζουσιν· οἱ δὲ τὴν πίστιν ἀθετοῦντες
τὸνἈαρὼν παροξύνουσιν.Ὁ
τὸν Ἀαρὼν παροξύνουσιν· ὁ
μὲν γὰρ πρᾶξιν, ὁ δὲ θεωρίαν σημαίνει.
20
verse
καὶ ἠλλάξαντο τὴν δόξαν αὐτῶν ἐν ὁμοιώματι μόσχου
ἐσθίοντος
ἔσθοντος
χόρτον
κ. τ. ἑ.
sch9
scholion
Οἱ δοξάζοντες
κτίσμα παρὰ τὸν κτίσαντα
, οὗτοι ἀλλάσσουσι τὴν δόξαν αὐτῶν·
Καὶ ἤλλαξαν
, φησὶν ὁ Παῦλος,
τὴν δόξαν τοῦ ἀφθάρτου θεοῦ ἐν ὁμοιώματι φθαρτοῦ ἀνθρώπου, καὶ πετεινῶν καὶ τετραπόδων καὶ ἑρπετῶν
.
Καὶ εἶπε
23
verse
part
1
καὶ εἶπεν
τοῦ ἐξολοθρεῦσαι αὐτούς
κ. τ. ἑ. Ἡ ἐξολόθρευσις
sch10
scholion
Ἡ ἐξολέθρευσις
νῦν τὴν μετάθεσιν
τὴν
τῶν
ἐκ τοῦ βίου τούτου σημαίνει.
Εἰ μὴ Μωϋσῆς ὁ ἐκλεκτὸς αὐτοῦ ἔστη ἐν τῇ θραύσει ἐνώπιον αὐτοῦ,
23
verse
part
4
τοῦ ἀποστρέψαι
τὸν θυμὸν
τὴν ὀργὴν
αὐτοῦ τοῦ μὴ ἐξολοθρεῦσαι
αὐτοὺς, κ. τ. ἑ.
sch11
scholion
Σημειωτέον ὅτι καὶ εἷς ἅγιος ὡς ὁ
Μωϋσῆς,
Μωσῆς
δυνατός ἐστιν ἀποστρέψαι ὀργὴν φερομένην ἐπ' ἔθνος ὅλον.
24
verse
part
1
καὶ ἐξουδένωσαν γῆν ἐπιθυμητὴν
κ. τ. ἑ. Ἡ γῆ
sch12
scholion
Ἡ γῆ ἡ
ἐπιθυμητὴ ἡ βασιλεία
ἐστὶ
ἐστὶν
τῶν οὐρανῶν.
26
verse
part
1
καὶ
ἐπῆρε
ἐπῆρεν
τὴν χεῖρα αὐτοῦ
ἐπ' αὐτοὺς, κ. τ. ἑ.
αὐτοῖς
sch13
scholion
Χεῖρα λέγει τὰς κολαστικὰς αὐτοῦ δυνάμεις.
28
verse
part
1
καὶ
ἔφαγον θυσίας νεκρῶν, κ. τ. ἑ.
ἐτελέσθησαν τῷ Βεελφεγώρ
sch14
scholion
Τελετὰς ἤγαγον τῷ Βεελφεγὼρ
μνησθέντες
μυηθέντες
ἐν τοῖς μυστηρίοις αὐτοῦ.
29
verse
part
2
καὶ ἐπληθύνθη ἐν αὐτοῖς ἡ πτῶσις
sch15
scholion
Ἀντὶ τοῦ οἱ πίπτοντες.
30
verse
καὶ ἔστη Φινεὲς καὶ ἐξιλάσατο
κ. τ. ἑ.
καὶ ἐκόπασεν ἡ θραῦσις
sch16
scholion
Ἀνωτέρω μὲν λέγει ὅτι ἔστη Μωϋσῆς καὶ ἀπέστρεψε τὴν
ὀργὴν αὐτοῦ· ἐνταῦθα δὲ ὅτι ἔστη Φινεὲς καὶ οὐχὶ ἀπέστρεψε τὴν
θραῦσιν, ἀλλ' ἐκόπασεν ἡ θραῦσις.
33
verse
part
2
καὶ
ἐκακώθη Μωϋσῆς δι' αὐτούς.
διέστειλεν ἐν τοῖς χείλεσιν αὐτοῦ
sch17
scholion
Ἀντὶ τοῦ προσέκρουσε θεῷ.
34
verse
οὐκ
ἐξωλόθρευσαν
ἐξωλέθρευσαν
τὰ ἔθνη ἃ
εἶπε
εἶπεν
κύριος αὐτοῖς
sch18
scholion
Ὁ ἀποθέμενος τὰ πάθη οὗτος
ἐξωλόθρευσεν
ἐξωλέθρευσεν
τὰ ἔθνη ἃ
εἶπε
εἶπεν
κύριος.
35
verse
part
1
καὶ ἐμίγησαν ἐν τοῖς
ἔθνεσι, κ. τ. ἑ.
ἔθνεσιν [...]
36
verse
part
1
καὶ ἐδούλευσαν τοῖς γλυπτοῖς αὐτῶν
sch19
scholion
Μίγνυταί τις τοῖς ἔθνεσι δουλεύων γλυπτοῖς.
39
verse
part
2
καὶ ἐπόρνευσαν ἐν τοῖς ἐπιτηδεύμασιν αὐτῶν
κ. τ. ἑ.
sch20
scholion
Πορνεύει ψυχὴ σπέρματα λαμβάνουσα
παρὰ
τῆς ἀντικειμένης δυνάμεως καὶ τίκτουσα τέκνα πονηρά.
40
verse
part
2
καὶ ἐβδελύξατο τὴν κληρονομίαν αὐτοῦ
κ. τ. ἑ. «
sch21
scholion
Κληρονομία κυρίου ψυχαὶ λογικαί.
41
verse
part
2
καὶ ἐκυρίευσαν αὐτῶν οἱ μισοῦντες αὐτοὺς
κ. τ. ἑ.
42
verse
part
1
καὶ ἔθλιψαν αὐτοὺς οἱ ἐχθροὶ αὐτῶν
sch22
scholion
Οἱ
δαίμονές εἰσιν οἱ μισοῦντες ἡμᾶς καὶ θλίβοντες τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
45
verse
part
2
καὶ
ἔδωκεν αὐτοὺς εἰς οἰκτιρμοὺς ἐναντίον πάντων τῶν αἰχμαλωτευσάντων αὐτοὺς, κ. τ. ἑ.
μετεμελήθη κατὰ τὸ πλῆθος τοῦ ἐλέους αὐτοῦ
sch23
scholion
Ἐντεῦθεν
μανθάνομεν,
γινώσκομεν
ὅτι καὶ τοῦ ἐλεεῖσθαι
ἡμᾶς
ἀξίους
ὁ κύριος
ἀξίους ποιεῖ
ἡμᾶς ἀπεργάζεται
.
47
verse
Καὶ ἐπισυνάγαγεν ἡμᾶς ἐκ τῶν ἐθνῶν· τοῦ ἐξομολογήσασθαι τῷ ὀνόματί σου τῷ ἁγίῳ. τοῦ ἐγκαυχᾶσθαι ἐν τῇ αἰνέσει σου.
sch24
scholion
Τούτους συνάγει ἀπὸ τῶν ἐθνῶν ὁ θεὸς οὓς ἀφίστησιν ἀπὸ κακίας καὶ ἀγνωσίας.
sch25
scholion
Ὁ κύριος ἡμῶν ἡ αἴνεσίς ἐστιν, εἴ γε ὁ καυχώμενος, ἐν κυρίῳ καυχάσθω.
Καὶ
106
psalm
sch+1
scholion
[Παρ' Ἑβραίοις ἡ τετάρτη βίβλος ἵσταται μέχρι τοῦ ρεʹ ψαλμοῦ.]
3
verse
ἐκ τῶν χωρῶν συνήγαγεν αὐτοὺς ἀπὸ ἀνατολῶν καὶ δυσμῶν καὶ
βοῤῥᾶ
βορρᾶ
καὶ θαλάσσης
sch1
scholion
Ὁ μὲν ἀπὸ ἀνατολῶν ἐξελθὼν οὗτος πέπαυται τοῦ ἐπιθυμεῖν καὶ ὀργίζεσθαι, ἀπαθὴς
γεγονώς.Ὁ
γεγονώς· ὁ
δὲ ἀπὸ δυσμῶν συναχθεὶς ἀπέχεται μοιχείας καὶ φόνου καὶ τῶν κατ' ἐνέργειαν τέως ἁμαρτιῶν· εἰ δέ τις τοῦ
βοῤῥᾶ
βορρᾶ
καὶ τῆς θαλάσσης ἀπήλλακται, οὗτος ἐν ἀληθέσι δόγμασιν ὢν, οὐκέτι
περιφέρεται παντὶ ἀνέμῳ
τῆς
διδασκαλίας
οὐδὲ
περὶ τὴν πίστιν ναυαγεῖ
, κυβέρνησιν θείαν κτησάμενος διὰ τῆς χάριτος τοῦ Χριστοῦ.
Καὶ ὡδήγησεν αὐτοὺς εἰς
4
verse
ἐπλανήθησαν ἐν τῇ ἐρήμῳ ἐν ἀνύδρῳ,
ὁδὸν
εὐθεῖαν, τοῦ πορευθῆναι εἰς πόλιν κατοικητηρίου.
πόλεως κατοικητηρίου οὐχ εὗρον
sch2
scholion
Πόλις κατοικητηρίου ἐστὶν ἡ γνῶσις τοῦ θεοῦ.
9
verse
part
1
ὅτι ἐχόρτασε ψυχὴν κενήν
κ. τ. ἑ.
sch3
scholion
Ψυχὴ κενή
ἐστι
ἐστιν
ἡ ἀρετῶν καὶ
γνώσεως
γνώσεων
ἐστερημένη.
10
verse
καθημένους ἐν σκότει καὶ σκιᾷ θανάτου, πεπεδημένους ἐν πτωχείᾳ καὶ σιδήρῳ
sch4
scholion
Κάθηνται
μὲν
ἐν σκότει καὶ σκιᾷ θανάτου οἱ ἀγνοίᾳ συζῶντες, πεπέδηνται
δὲ
σιδήρῳ οἱ ἐν κακίᾳ διάγοντες.
11
verse
part
2
καὶ τὴν βουλὴν τοῦ ὑψίστου παρώξυναν
sch5
scholion
Ὥσπερ ὀφθαλμὸς κυρίου καὶ χεῖρες ὀνομάζονται δυνάμεις τινὲς νοεραί, οὕτω καὶ βουλὴ κυρίου λέγεται φύσις ἁγία ἡ παροξυνομένη ἐπὶ τοῖς
ἁμαρτήμασιν
ἁμαρτάνουσιν
.
14
verse
καὶ ἐξήγαγεν αὐτοὺς ἐκ σκότους καὶ σκιᾶς θανάτου
κ. τ. ἑ.
καὶ τοὺς δεσμοὺς αὐτῶν διέρρηξεν
sch6
scholion
Καθὸ φῶς ἐστιν ὁ κύριος ἐξάγει ἡμᾶς ἐκ
τοῦ
σκότους, καθὸ δὲ ζωὴ ἐκ θανάτου καὶ πάλιν ὡς δυνατὸς
διαῤῥήσσει
διαρρήξει
δεσμούς.
16
verse
ὅτι συνέτριψεν πύλας χαλκᾶς καὶ μοχλοὺς σιδηροῦς συνέθλασεν
Δεσμοὺς,
sch7
scholion
Πύλας χαλκᾶς ἤτοι τὰς κακίας λέγει ἢ τοὺς ἐνεργοῦντας αὐτὰς δαίμονας· διὰ
δὴ
δὲ
τοῦ μοχλοῦ τὸ δυσκαμπὲς πρὸς τὴν ἀρετὴν τοῦ ἡγεμονικοῦ δεδηλῶσθαι
νομίζου
νομίζω
.
18
verse
part
1
πᾶν βρῶμα ἐβδελύξατο ἡ ψυχὴ αὐτῶν
κ. τ. ἑ.
sch8
scholion
Ὥσπερ οἱ νοσοῦντες πᾶν βρῶμα βδελύσσονται, οὕτως οἱ ἀκάθαρτοι πᾶσαν γνῶσιν ἀπωθοῦνται.
20
verse
1
part
ἀπέστειλεν τὸν λόγον αὐτοῦ καὶ ἰάσατο αὐτοὺς
sch8
scholion
Ἰάσατο αὐτοὺς ὁ λόγος κατὰ τὴν ἐπίνοιαν τοῦ ἰατροῦ.
21
verse
ἐξομωλογησάσθωσαν τῷ κυρίῳ τὰ ἐλέη αὐτου
sch10
scholion
ὁ τοὺς περὶ προνοίας ἐπιστάμενος λόγους οὗτος δοξάζει τὰ ἐλέη κυρίου.
Ἀπέστειλε τὸν Λόγον αὐτοῦ, καὶ ἰάσατο αὐτοὺς, καὶ ἐῤῥύσατο αὐτοὺς ἐκ τῶν διαφθορῶν αὐτῶν.] Αναιρέσει
22
verse
part
1
καὶ θυσάτωσαν θυσίαν αἰνέσεως
sch11
scholion
Ἀναίρεσιν
νομικῆς λατρείας.
Αὐτοὶ εἶδον
23
verse
οἱ καταβαίνοντες εἰς τὴν θάλασσαν ἐν πλοίοις ποιοῦντες ἐργασίαν ἐν ὕδασι πολλοῖς,
24
verse
part
1
αὐτοὶ εἴδοσαν
τὰ ἔργα κυρίου
καὶ τὰ θαυμάσια αὐτοῦ ἐν τῷ βυθῷ, κ. τ. ἑ. Ὅσοι περισπασμοῖς
sch12
scholion
Ὅσοι πειρασποῖς
πολλοῖς καὶ ποικίλοις διὰ τὴν τῆς ἀρετῆς ἐργασίαν περιπίπτουσιν, οὗτοι ὁρῶσι τὰ ἔργα κυρίου, τουτέστι τοὺς λόγους τῶν γεγονότων καὶ γινομένων.
25
verse
part
2
καὶ
ἐκέκραξαν πρὸς Κύριον ἐν τῷ θλίβεσθαι αὐτοὺς, καὶ ἐκ τῶν ἀναγκαίων αὐτῶν ἐξήγαγεν αὐτούς. Καὶ ἐπέταξε τῇ καταιγίδι, καὶ ἔστη εἰς αὖραν, καὶ ἐσίγησαν
ὑψώθη
τὰ κύματα αὐτῆς·
26
verse
part
1
ἀναβαίνουσιν ἕως τῶν οὐρανῶν
part
2
καὶ καταβαίνουσιν ἕως τῶν ἀβύσσων
sch13
scholion
Εἰ τὰ κύματά εἰσιν οἱ πειρασμοί, τῶν δὲ πειρασμῶν οἱ μὲν ἀναγκάζουσιν ἡμᾶς βλασφημεῖν
εἰς
τὸν θεόν, οἱ δὲ καὶ εἰς ζῶντας καὶ εἰς νεκροὺς ἐξαμαρτάνειν, καλῶς
οὖν
λέγεται τὰ κύματα ἀναβαίνειν ἕως τῶν οὐρανῶν καὶ καταβαίνειν ἕως τῶν ἀβύσσων· τινὲς δὲ ταῦτά
φάσιν
φασιν
ὑπερβολικῶς λαλεῖν τὸν Δαυίδ.
27
verse
part
2
καὶ πᾶσα ἡ σοφία αὐτῶν κατεπόθη
κ. τ. ἑ.
sch14
scholion
Σοφίαν θεοῦ καταπίνει κακία· δικαιοσύνη δὲ κυρίου διαφθείρει κακίαν.
29
verse
part
2
καὶ
ἐσίγησε
ἐσίγησαν
τὰ κύματα αὐτῆς
κ. τ. ἑ.
sch15
scholion
Σιγὴν τῶν κυμάτων τὴν φθορὰν ὠνόμασε τῶν πειρασμῶν.
30
verse
part
2
καὶ
ὁδήγησεν
ὡδήγησεν
αὐτοὺς ἐπὶ λιμένα θελήματος αὐτῶν
sch16
scholion
Λιμὴν μὲν ψυχῆς ἡ ἀπάθεια· λιμὴν δὲ νοῦ γνῶσις σωμάτων καὶ ἀσωμάτων.
33
verse
part
1
ἔθετο ποταμοὺς εἰς ἔρημον
sch17
scholion
Οὗτοι οἱ ποταμοί εἰσιν περὶ ὧν εἶπεν ὁ σωτὴρ ἐν τοῖς εὐαγγελίοις οἱ
καταστρέφονται οἶκον
καταστρεφόντες τὴν οἰκίαν
τοῦ μωροῦ τοῦ οἰκοδομήσαντος ἐπὶ τῆς ψάμμου.
34
verse
γῆν καρποφόρον εἰς ἅλμην ἀπὸ κακίας τῶν κατοικούντων ἐν αὐτῇ
sch18
scholion
Ὅσον ἐκ τοῦ ῥητοῦ, γινώσκομεν ὅτι οὐ καρποφορεῖ πολλάκις ἡ γῆ διὰ τὴν κακίαν τῶν κατοικούντων ἐν αὐτῇ.
37
verse
καὶ ἔσπειραν ἀγροὺς καὶ ἐφύτευσαν ἀμπελῶνας καὶ ἐποίησαν καρπὸν
γεννήματος,
γενήματος·
38
verse
1
part
καὶ εὐλόγησεν αὐτούς,
Οὐ πάντες
καὶ ἐπληθύνθησαν σφόδρα
sch19
scholion
Οὐ πάντως
οἱ γεωργοῦντες καρποὺς αἰσθητοὺς εὐλογοῦνται, ἀλλ' οἱ ποιοῦντες καρποὺς πνευματικούς·
ὁ
γὰρ
καρπὸς τοῦ πνεύματός ἐστιν ἀγάπη,
χάρα
χαρά
, εἰρήνη, μακροθυμία, πίστις, πραΰτης,
ἐγκρατεία
ἐγκράτεια
.
40
verse
part
2
καὶ ἐπλάνησεν αὐτοὺς ἐν ἀβάτῳ καὶ οὐχ ὁδῷ
κ. τ. ἑ.
sch20
scholion
Ἐγκατέλιπεν αὐτοὺς πλανωμένους καὶ οὐκ ἀντελάβετο αὐτῶν διὰ τὴν κακίαν αὐτῶν.
Ὄψονται εὐθεῖς,
41
verse
part
2
καὶ ἔθετο ὡς πρόβατα πατριάς
sch21
scholion
Τότε ἡμεῖς γινόμεθα πρόβατα ὅταν
καὶ
εὐφρανθήσονται·
ὁ κύριος γένηται ἡμῶν ποιμήν.
42
verse
part
2
καὶ πᾶσα ἀνομία ἐμφράξει τὸ στόμα αὐτῆς
κβ´.Ὄψονται εὐθεῖς· τί ὄψονται; τὴν ἐπὶ τὸ κρεῖττον μεταβολήν. Τότε ἡμεῖς γενόμεθα πρόβατα, ὅταν ὁ Κύριος γένηται ποιμήν.
sch22
scholion
Τὸν ἄνομον ἀνομίαν
ὀνομάζει
ὠνόμασεν
.
107
psalm
2
verse
ἑτοίμη ἡ καρδία μου,
κ. τ. ἑ.
ὁ θεός, ἑτοίμη ἡ καρδία μου
sch1
scholion
Ὁ ἀποθέμενος τὰ πάθη, οὗτος
ἡτοίμασε
ἡτοίμασεν τῷ θεῷ
τὴν καρδίαν
τῷ Θεῷ
αὐτοῦ
.
3
verse
1
part
ἐξεγέρθητι, ψαλτήριον καὶ κιθάρα
sch2
scholion
Τοῦ νοῦ μὲν σύμβολόν ἐστι τὸ ψαλτήριον, τῆς δὲ ψυχῆς ἡ κιθάρα. Καὶ νοῦς μὲν ἐγείρεται ἀποβάλλων ἄγνοιαν, ψυχὴ δὲ κακίαν· ψυχὴν δὲ λέγω τὸ παθητικὸν μέρος τῆς ψυχῆς, ὅπερ ἐστὶ τὸ θυμικὸν καὶ τὸ ἐπιθυμητικόν.
5
verse
part
2
καὶ ἕως τῶν νεφελῶν ἡ ἀλήθειά σου
sch3
scholion
Τὴν τοῦ θεοῦ ἀλήθειαν αἱ λογικαὶ
νεφέλαι
γινώσκουσιν αἷς
ἐντέλλεται μὴ βρέξαι
ἐπὶ τοὺς ἁμαρτωλοὺς
ὑετόν
.
8
verse
part
1
ὁ θεὸς ἐλάλησεν ἐν τῷ ἁγίῳ αὐτοῦ
sch4
scholion
Ὁ ἅγιος τοῦ θεοῦ
ἐστίν
ἐστιν ὁ Χριστός.
9
verse
ἐμός ἐστιν Γαλαάδ, καὶ ἐμός ἐστιν Μανασσῆς, καὶ Ἐφραῒμ ἀντίλημψις τῆς κεφαλῆς μου, Ἰούδας βασιλεύς μου·
sch4b
scholion
[Γαλαὰδ μετοικία μαρτυρίας, σοφοῦ μαρτυρίας· Μανασσῆς ἐπιλογισμὸς ἐκλήθη· Ἐφραῒμ αὔξησις, καρποφορία· Ἰούδας ἐξομολογούμενος
.
]
10
verse
part
1
Μωὰβ λέβης τῆς ἐλπίδος μου
κ. τ. ἑ.
sch5
scholion
Λέβης ἐστὶν ὁ
τῷ πνεύματι ζέων
καὶ ἐλπίζων ἐπὶ τὸν κύριον, ἥτις
ἐλπὶς οὐ καταισχύνει
τὸν ἐλπίζοντα.
10
verse
part
2
ἐπὶ
τὴνἸδουμαίαν ἐπιβαλῶ
τὴν Ἰδουμαίαν ἐκτενῶ
τὸ ὑπόδημά μου
κ. τ. ἑ.
sch6
scholion
Ἡ σάρξ ἐστι τὸ ὑπόδημα τοῦ Χριστοῦ, ᾗ χρησάμενος ὁ κύριος
ἐπεδήμησε
ἐπεδήμησεν
τῷ βίῳ τῶν ἀνθρώπων.
Μωὰβ λέβης τῆς ἐλπίδος μου, ἐπὶ τὴνἸδουμαίαν ἐπιβαλῶ τὸ ὑπόδημά μου,
10
verse
part
3
ἐμοὶ ἀλλόφυλοι ὑπετάγησαν
sch7
scholion
Εἰ
ὁ ἄρχων τοῦ κόσμου τούτου
ἐξηβλήθη ἀπὸ
ἐξεβλήθη
ὑπὸ
τοῦ σωτῆρος ἔξω, πόσῳ μᾶλλον οἱ ἀρχόμενοι δαίμονες ὑπ' αὐτοῦ.
Δὸς ἡμῖν βοήθειαν ἐκ θλίψεως,
13
verse
part
2
καὶ ματαία σωτηρία
ἀνθρώπων.
ἀνθρώπου
sch8
scholion
Ἡ σωτηρία τῆς λογικῆς φύσεως πνευματικὴ γνῶσίς ἐστι· διὸ καλῶς γέγραπται ὅτι
παρὰ
ἡ παρὰ τῶν
ἀνθρώπων σωτηρία ματαία ἐστίν.
108
psalm
3
verse
part
1
καὶ λόγοις μίσους ἐκύκλωσάν με
καὶ ἐπολέμησάν με δωρεάν.
sch1
scholion
Λόγους μίσους ὠνόμασεν ἤτοι τοὺς ἀπὸ μίσους
προσφερομένους,
προφερομένους
ἢ τοὺς μισητοὺς ἡμᾶς ποιοῦντας παρὰ θεῷ.
4
verse
ἀντὶ τοῦ ἀγαπᾶν με, ἐνδιέβαλλόν με, ἐγὼ δὲ
προσηυχόμην.
προσευχόμην
sch2
scholion
Ἐντεῦθεν γινώσκομεν ὅτι
τινὸς κατηγορουμένου
τι κακηγουμένους
ἡμᾶς δεῖ προσεύχεσθαι ὑπὲρ τῶν ἐχθρῶν, ἵνα μήποτε μνησικακίᾳ περιπεσόντες ἐκκρουσθῶμεν ἀπὸ τῆς γνώσεως.
6
verse
part
2
καὶ διάβολος στήτω ἐκ δεξιῶν αὐτοῦ
κ. τ. ἑ.
sch3
scholion
Ὧν ἐκκόπτει ὁ σατανᾶς τὰ ἔργα τὰ δεξιὰ τούτων ἕστηκεν ἐκ
δεξιῶν.Ἐν
δεξιῶν· ἐν
δὲ τῷ Ζαχαρίᾳ
φησί· « Καὶ ἔδειξέ μοι ΚύριοςἸησοῦν τὸν ἱερέα τὸν μέγαν ἑστῶτα πρὸ προσώπου ἀγγέλου Κυρίου, καὶ ὁ διάβολος
τῷ Ἰησοῦ
εἱστήκει ἐκ δεξιῶν
αὐτοῦ· »
ὁ διάβολος
,
οὐχ ἁπλῶς,
δὲ, ἀλλὰ «
ἀλλὰ
τῷ ἀντικεῖσθαι αὐτῷ
.
οὐκ ἀντίκειται δὲ τῷ Ἰούδα.
7
verse
part
2
καὶ ἡ προσευχὴ αὐτοῦ γενέσθω εἰς ἁμαρτίαν.
sch4
scholion
Ὅταν αἰτῶμεν ἐπίγεια καὶ οὐκ ἐπουράνια ἡ προσευχὴ ἡμῶν γίνεται εἰς ἁμαρτίαν.
8
verse
part
1
γενηθήτωσαν αἱ ἡμέραι αὐτοῦ ὀλίγαι.
sch5
scholion
Ἡμέραι ὀλίγαι
αἱ ὑπὸ τοῦ νοητοῦ
ἡλίου
τῆς
δικαιοσύνης
γινόμεναι·
οὐκ εἰσὶν ὀλίγαι]·
περὶ γὰρ
τοῦἉβραὰμ
τοῦ Ἀβραὰμ
ἔχει ὅτι
ἀπέθανε
ἀπέθανεν Ἀβραὰμ
πλήρης ἡμερῶν
· καὶ
πάλιν ὁ Δαυὶδ λέγει·
Μὴ ἀναγάγῃς με ἐν ἡμίσει ἡμερῶν μου
.
8
verse
part
2
καὶ
τὴν ἐπισκοπὴν αὐτοῦ λάβοι ἕτερος
sch6
scholion
Τοῦτον τὸν στίχον ἐπὶ
τοῦἸούδα
τοῦ Ἰούδα
ὁ Πέτρος τέθεικεν ἐν ταῖς Πράξεσι τῶν ἀποστόλων.
9
verse
Γενηθήτωσαν
οἱ
υἱοὶ αὐτοῦ ὀρφανοὶ καὶ ἡ γυνὴ αὐτοῦ χήρα
κ. τ. ἑ. Οὐκ ἐπαρᾶσθαι
sch6
scholion
Οὐ καταρᾶσθαι
ὁ δίκαιος, ἀλλὰ προσεύχεσθαί μοι δοκεῖ·
Εὐλογεῖτε
γὰρ
τοὺς ἐχθροὺς ὑμῶν
, φησὶν
ὁἈπόστολος
ὁ ἀπόστολος
,
εὐλογεῖτε καὶ μὴ καταρᾶσθε
.
Ὀρφανοὶ τοίνυν
εἰσὶ
εἰσὶν
λογισμοὶ πονηροὶ τὸν
ἑαυτῶν
ἑαυτοῦ
θάψαντες πατέρα τὸν σατανᾶν· χήρα δὲ ψυχὴ ἡ
μὴ ἐπιλαβοῦσα
μηκέτι λαμβάνουσα
σπέρματα παρὰ τοῦ διαβόλου. Εὖ δὲ καὶ ἡ τάξις ἔχει· πρότερον μὲν γὰρ περιαιρεῖ τὰς κατ' ἐνέργειαν ἁμαρτίας, ἔπειτα δὲ καὶ τὰ τούτων φαῦλα νοήματα.
Μὴ ὑπαρξάτω αὐτῷ ἀντιλήπτωρ,
12
verse
part
2
μηδὲ γενηθήτω οἰκτίρμων τοῖς ὀρφανοῖς αὐτοῦ
sch8
scholion
Μηδεὶς
ἐλεήσῃ
ἐλεήσει
τὰ ἐκ τῶν ἐπισπειρομένων ζιζανίων γεννήματα.
13
verse
γενηθήτω τὰ τέκνα αὐτοῦ εἰς ἐξολέθρευσιν, ἐν γενεᾷ μιᾷ ἐξαλειφθήτω τὸ ὄνομα αὐτοῦ
sch9
scholion
Ματθαίου τοῦ τελώνου καὶ εὐαγγελιστοῦ ἐν γενεᾷ μιᾷ ἐξηλείφθη τὸ πονηρὸν ὄνομα, ὅπερ τὴν χειρίστην κατάστασιν ἐδήλου· οὐ γὰρ ἔσχε τέκνα διάδοχα τῆς κακίας αὐτοῦ.
14
verse
part
2
καὶ ἡ ἁμαρτία τῆς μητρὸς αὐτοῦ μὴ ἐξαλειφθείη
sch10
scholion
Ὑπὲρ ἧς ἁμαρτίας, μετὰ τὸν τοκετόν, προσφέρει
ζεῦγος τρυγόνων ἢ δύο νεωσσοὺς περιτερῶν, τὴν μίαν ὑπὲρ ἁμαρτίας καὶ τὴν μίαν εἰς ὁλοκάρπωσιν
.
16
verse
part
1
ἀνθ' ὧν οὐκ ἐμνήσθη τοῦ ποιῆσαι ἔλεος
part
2
καὶ κατεδίωξεν ἄνθρωπον πένητα καὶ πτωχὸν
sch11
scholion
Χρηστέον τούτῳ τῷ ῥητῷ πρὸς τοὺς ἀνελεήμονας.
17
verse
Καὶ
ἠγάπησε
ἠγάπησεν
κατάραν καὶ ἥξει αὐτῷ· καὶ οὐκ ἐθέλησεν εὐλογίαν καὶ μακρυνθήσεται ἀπ' αὐτοῦ
sch12
scholion
Εἰ τῷ ἀγαπῶντι τὴν κατάραν ἔρχεται ἡ κατάρα,
δηλονότι
καὶ τῷ ἀγαπῶντι
δηλονότι
τὴν εὐλογίαν ἔρχεται ἡ εὐλογία· καὶ πάλιν, εἰ τῷ μὴ θέλοντι τὴν
κατάραν
εὐλογίαν
, οὐκ ἔρχεται ἡ εὐλογία, καὶ τῷ μὴ θέλοντι τὴν κατάραν οὐκ ἔρχεται ἡ κατάρα. Καὶ τίς
οὖν
θέλει ἐλθεῖν αὐτῷ κατάραν; Οὐδεὶς μὲν τῷ λόγῳ, πλὴν δὲ δι' ὧν πράττουσι θέλουσι τὴν κατάραν· εἰ γὰρ
καὶ μὴ ἔθελον
μὴ ἤθελον
, οὐκ ἄν τι τῶν κατάρας ἀξίων
κατειργάσαιντο. Καὶ
κατειργάσαντο.
Ὡσαύτως καὶ ἐπὶ τοῦ θέλειν τὴν εὐλογίαν νοητέον· οὐ γὰρ ὁ λόγῳ θέλων τὴν εὐλογίαν οὗτος εὐλογεῖται, ἀλλ' ὁ παρέχων ἑαυτὸν ἄξιον τῆς εὐλογίας κυρίῳ δι' ἔργων ἀγαθῶν.
18
verse
part
καὶ ἐνεδύσατο κατάραν ὡς ἱμάτιον
sch13
scholion
Ὥσπερ τοὺς Χριστὸν ἐνδυσαμένους διὰ τῶν
κακῶν
κακιῶν
ἐκδύει ὁ σατανᾶς, οὕτως καὶ τοὺς κατάραν
ἐκδυσαμένους
ἐνδυσαμένους
διὰ τῶν ἀρετῶν
ἐνδύει
ἐκδύει
ὁ Χριστός.
Γενηθήτω αὐτῷ ὡς ἱμάτιον ὃ περιβάλλεται,
19
verse
part
2
καὶ ὡσεὶ ζώνη ἣν
διὰ παντὸς περιζώννυται, κ. τ. ἑ.
διαπαντὸς περιζώννυται
sch14
scholion
Αὕτη ἡ ζώνη σημαίνει τὴν τοῦ ἐπιθυμητικοῦ ἄλογον πύρωσιν.
20
verse
τοῦτο τὸ ἔργον τῶν ἐνδιαβαλλόντων με παρὰ
κυρίουκαὶ
κυρίου καὶ
τῶν λαλούντων πονηρὰ κατὰ τῆς ψυχῆς μου
sch15
scholion
Εἰ ἐνδύονται
κατάραν ὡς ἱμάτιον
οἱ λαλοῦντες πονηρὰ κατὰ τῆς ψυχῆς τοῦ σωτῆρος, οἱ δὲ αἱρετικοί εἰσιν οἱ λαλοῦντες πονηρὰ κατὰ τῆς ψυχῆς τοῦ Χριστοῦ, ἀναιροῦντες
αὐτὸν
αὐτήν
, οὗτοι ἄρα
ἐνδύσονται
ἐνδύονται
κατάραν ὡς ἱμάτιον
καὶ διπλοΐδα αἰσχύνην αὐτῶν.
24
verse
τὰ γόνατά μου ἠσθένησαν ἀπὸ νηστείας καὶ ἡ σάρξ μου ἠλλοιώθη δι'
ἔλαιον.
ἔλαιον
sch16
scholion
Χρηστέον τῷ ῥητῷ πρὸς τοὺς καταφρονοῦντας τῆς ἐγκρατείας.
Ant 1.18
25
verse
καὶ ἐγὼ ἐγενήθην ὄνειδος αὐτοῖς·
εἴδοσάν με, ἐσάλευσαν κεφαλὰς αὐτῶν
ιζ’.
sch17
scholion
Τοῦτο γέγονε κατὰ τὸν καιρὸν τοῦ σταυροῦ· ἐκίνουν γὰρ
οἱἸουδαῖοι
οἱ Ἰουδαῖοι
τὰς κεφαλὰς αὐτῶν
λέγοντες·Ἄλλους
λέγοντες·
Ἄλλους
ἔσωσεν, ἑαυτὸν οὐ δύναται σῶσαι
.
sch28
scholion
part
1
καταράσονται αὐτοί, καὶ σὺ εὐλογήσεις
κ. τ. ἑ.
sch18
scholion
Τοῦτον εὐλογεῖ κύριος ὃν ἀντικείμενοι καταρῶνται.
29
verse
ἐνδυσάσθωσαν οἱ
ἐν διαβάλλοντές
ἐνδιαβάλλοντές
με ἐντροπὴν καὶ περιβαλέσθωσαν
ὡς
ὡσεὶ
διπλοΐδα αἰσχύνην αὐτῶν
sch19
scholion
ὁ μὲν Σαμουὴλ ἐνδύεται διπλοΐδα ἣν πεποίηκεν αὐτῷ
ἡ
ἄνωἹερουσαλὴμ
ἄνω Ἱερουσαλήμ
, ἥτις ἐστὶ μήτηρ ἡμῶν
· οἱ δὲ ἁμαρτωλοὶ ἐνδύονται διπλοΐδα αἰσχύνης αὐτῶν.
31
verse
1
part
ὅτι παρέστη ἐκ δεξιῶν πένητος
τοῦ σῶσαι ἐκ τῶν καταδιωκόντων τὴν ψυχήν μου. εἴ τίς ἐστι
sch20
scholion
Εἴ τις ἐστὶ
δεξιός, οὗτος πάντως καὶ ἐν δεξιᾷ παρίσταται τῷ δικαίῳ·
εἰ
εἴ
δέ τις ἐν δεξιᾷ παρίσταταί τινι, οὗτος οὐ πάντως ἐστὶ καὶ δεξιός. Καὶ γὰρ
ὁ διάβολος
, φησί,
στήτω ἐκ δεξιῶν αὐτοῦ
,
τουτέστι τοῦ Ἰούδα.
109
psalm
1
verse
2
part
εἶπεν ὁ κύριος τῷ κυρίῳ μου· κάθου ἐκ δεξιῶν μου
sch+1
scholion
Οὐδεὶς τῶν πατέρων τὸν ἴδιον υἱὸν κύριον ἑαυτοῦ εἶπέν ποτε, ὁ δὲ Δαυὶδ τὸν Χριστὸν κύριον ἑαυτοῦ εἶπεν, οὐκ ἄρα ὁ Χριστὸς υἱός ἐστι τοῦ Δαυίδ.
3
verse
1
part
μετὰ σοῦ ἡ ἀρχὴ ἐν ἡμέρᾳ τῆς δυνάμεώς σου
sch1
scholion
Εἰ ἀρχὴ τοῦ υἱοῦ ὁ πατήρ, ἡ δὲ ἀρχὴ ἦν μετὰ
Χριστοῦ, ὁ πατὴρ ἦν μετὰ
τοῦ Χριστοῦ. Καλῶς
τοίνυν
λέγει ἐν τοῖς εὐαγγελίοις τό
οὐκ εἰμὶ μόνος, ἀλλ' ἐγὼ καὶ ὁ πέμψας με πατήρ
.
Ἡμέραν δὲ δυνάμεως εἶπεν τὴν ἡμέραν τοῦ σταυροῦ ἢ τῆς ἐνανθρωπήσεως.
3
verse
3
part
ἐκ γαστρὸς πρὸ ἑωσφόρου ἐξεγέννησά σε
sch2
scholion
Ἀντὶ τοῦ πρὸ πάσης λογικῆς φύσεως ἐγέννησά σε· τὸ γὰρ βαθύτερον περιεργάζεσθαι τὴν γέννησιν τοῦ Χριστοῦ καὶ τοῦ ἑωσφόρου οὐ τῆς ἡμετέρας ἐστὶ δυνάμεως· πολὺς γὰρ ὁ περὶ τούτου λόγος καὶ δυσθεώρητος.
6
verse
1
part
κρινεῖ ἐν τοῖς ἔθνεσιν, πληρώσει πτώματα
sch3
scholion
Πληροῖ πτώματα
τοῦ παλαιοῦ ἀνθρώπου τοῦ φθειρομένου κατὰ τῆς ἐπιθυμίας τῆς ἀπάτης
.
7
verse
ἐκ
χειμάῤῥου
χειμάρρου
ἐν ὁδῷ πίεται· διὰ τοῦτο ὑψώσει κεφαλήν
sch4
scholion
Εἰ διὰ τοῦτο ὑψώσει τὴν κεφαλὴν αὑτοῦ ὁ Χριστὸς, ἐπειδὴ ἐκ τοῦ
χειμάῤῥου
χειμάρρου
τοῦ ἐν τῇ ὁδῷ ἔπιεν ὕδωρ, τάχα ὁ
χείμαῤῥος
χείμαρρος
τὸν ἐν τῷ βίῳ τούτῳ θάνατον αὐτοῦ σημαίνει, ὃν ἐν
τοῖς
εὐαγγελίοις ποτήριον ὀνομάζει,
πάτερ
λέγων
εἰ
δύνατόν ἐστι παρελθέτω
δυνατόν, παρελθάτω
τὸ ποτήριον τοῦτο
· καὶ πάλιν·
Ὅταν ὑψωθῶ
, φησὶν ὁ σωτήρ,
εἱλκύσω πάντας
πάντας εἱλκύσω
πρὸς ἐμαυτόν.
110
psalm
2
verse
1
part
μεγάλα τὰ ἔργα κυρίου
sch1
scholion
Μεγάλα τὰ ἔργα κυρίου διὰ τὴν ἀποκειμένην ἐν αὐτοῖς σοφίαν ὠνόμασεν.
3
verse
2
part
καὶ ἡ δικαιοσύνη αὐτοῦ μένει εἰς τὸν αἰῶνα τοῦ αἰῶνος
sch2
scholion
Εἰ ἡ δικαιοσύνη αὐτοῦ μένει εἰς τὸν αἰῶνα τοῦ αἰῶνος, οἱ δὲ δίκαιοι διὰ τὴν δικαιοσύνην ὀνομάζονται δίκαιοι, καὶ αὐτοὶ ἄρα μένουσιν εἰς τὸν αἰῶνα τοῦ αἰῶνος. Καλῶς οὖν καὶ ὁ Παῦλος εἶπεν·
Ἡμεῖς δὲ πάντοτε σὺν κυρίῳ ἐσόμεθα
.
5
verse
1
part
τροφὴν ἔδωκεν τοῖς φοβουμένοις αὐτὸν
κ. τ. ἑ.
sch3
scholion
Ἡ τροφὴ τῶν φοβουμένων τὸν κύριον ἡ σοφία ἐστὶν ἡ τοῦ θεοῦ·
ἀρχη`» γὰρ «
Ἀρχὴ
γὰρ
σοφίας φόβος κυρίου
.
6
verse
1
part
ἰσχὺν ἔργων αὐτοῦ
ἀνήγγειλε
ἀνήγγειλεν
τῷ λαῷ αὐτου
sch4
scholion
Τὴν θεωρίαν τῶν γεγονότων ἰσχὺν ἔργων αὐτοῦ ὀνομάζει· ἰσχὺς δὲ εἴρηται ἡ γνῶσις διὰ τὸ ἰσχὺν ἐντιθέναι τῇ φύσει τῇ λογικῇ.
7
verse
ἔργα χειρῶν αὐτοῦ ἀλήθεια καὶ κρίσις· πισταὶ πᾶσαι αἱ ἐντολαὶ αὐτοῦ
sch5
scholion
Ἡ μὲν ἀλήθεια ἐν τοῖς ὀρθοῖς δόγμασι θεωρεῖται, ἡ δὲ κρίσις ἐν τῇ πρακτικῇ. Πιστὰς
εἶπε
δὲ εἶπεν
τὰς ἐντολὰς ἀντὶ τοῦ πίστεως ἀξίας· ὃ γὰρ ὑπισχνοῦνται, τοῦτο καὶ ποιοῦσιν· ὑπισχνοῦνται δὲ κάθαρσιν ψυχῆς λογικῆς τοῖς φυλάττουσιν αὐτάς.
10
verse
1
part
ἀρχὴ σοφίας φόβος κυρίου,
2
part
σύνεσις ἀγαθὴ πᾶσι τοῖς ποιοῦσιν αὐτήν
sch6
scholion
Σύνεσις ἀγαθὴ δίδοται τοῖς ποιοῦσι δηλονότι τὴν ἀρχὴν τῆς σοφίας.
111
psalm
1
verse
part
3
ἐν ταῖς ἐντολαῖς αὐτοῦ θελήσει σφόδρα
sch1
scholion
Οὗτος θέλει ἐν ταῖς ἐντολαῖς αὐτοῦ σφόδρα ὁ μετὰ πάσης ἀκριβείας φυλάσσων αὐτάς.
3
verse
part
1
δόξα καὶ πλοῦτος ἐν τῷ οἴκῳ αὐτοῦ
κ. τ. ἑ.
sch2
scholion
Ἡ σοφία τοῦ θεοῦ, καθὸ μὲν
ἀφθονίαν παρέχει
παρέχει ἀφθονίαν
θεωρημάτων, πλοῦτος καλεῖται, καθὸ δὲ παρασκευάζει τοὺς ἀνθρώπους δοξάζειν τὸν κεκτημένον αὐτήν, ὀνομάζεται δόξα.
4
verse
part
1
ἐξανέτειλεν ἐν σκότει φῶς τοῖς εὐθέσιν
κ. τ. ἑ.
sch3
scholion
Ὁ σωτὴρ ἐν τοῖς εὐαγγελίοις
φησὶ
πρὸς τοὺς μαθητάς
Ο
φησιν·
Ὃ
ἠκούσατε ἐν τῇ σκοτίᾳ,
εἴπετε
εἴπατε
ἐν τῷ φωτί
.
5
verse
χρηστὸς ἀνὴρ ὁ οἰκτίρων καὶ
κιχρῶνοἰκονομήσει
κιχρῶν οἰκονομήσει
τοὺς λόγους αὐτοῦ ἐν κρίσει
sch4
scholion
Χρηστέον τῷ ῥητῷ πρὸς τοὺς ἀπερισκέπτως ἐκφέροντας
τὰ
μυστήρια τῆς θείας γραφῆς ἀδιακρίτως. Καὶ γὰρ ὁ Παῦλός φησιν·
Οὕτως ἡμᾶς λογιζέσθω ἄνθρωπος ὡς ὑπηρέτας Χριστοῦ καὶ οἰκονόμους τῶν μυστηρίων θεοῦ
.
7
verse
part
1
ἀπὸ ἀκοῆς πονηρᾶς οὐ φοβηθήσεται
κ. τ. ἑ.
sch5
scholion
Ἀκοῆς ἀντὶ τοῦ φήμης, ὡς καὶ ἐν τῷ εὐαγγελίῳ γέγραπται·
̓Εξῆλθεν
Ἐξῆλθεν
ἡ ἀκοὴ αὐτοῦ εἰς ὅλην τὴν Συρίαν
·
καὶ πάλιν·
Μέλλετε ἀκούειν πολέμους καὶ ἀκοὰς πολέμων
,
ἀντὶ τοῦ φήμας πολέμων.
9
verse
part
3
τὸ κέρας αὐτοῦ ὑψωθήσεται ἐν δόξῃ
κ. τ. ἑ.
sch6
scholion
Οὐδὲν οὕτω φοβεῖται ὁ σατανᾶς ὡς νοῦν ὑψωθέντα ἐν γνώσει θεοῦ.
10
verse
part
3
ἐπιθυμία
ἁμαρτωλοῦ
ἁμαρτωλῶν
ἀπολεῖται
κ. τ. ἑ.
sch7
scholion
Εἰ ἡ ἐπιθυμία
ἁμαρτωλοῦ
τῶν ἁμαρτωλῶν
ἀπολεῖται, ἡ δὲ
ἁμαρτωλοῦ
τῶν ἁμαρτωλῶν
ἐπιθυμία
ἐστὶ κακία
ἡ κακία ἐστίν
, ἡ κακία ἄρα ἀπολεῖται τῶν ἁμαρτωλῶν.
112
psalm
3
verse
ἀπὸ ἀνατολῶν ἡλίου μέχρι δυσμῶν
αἰνετὸν
αἰνεῖτε
τὸ ὄνομα κυρίου
sch1
scholion
Ἀνατολαὶ μέν εἰσι
αἱ
φύσεις αἱ νοεραὶ ἐν αἷς
ὁ
τῆς
δικαιοσύνης ἥλιος ἀνατέλλει
, δυσμαὶ δὲ αἱ τῶν ἀνθρώπων ψυχαὶ ἐν αἷς ἔδυ ποτὲ ὁ πνευματικὸς καὶ ἐπουράνιος ἥλιος.
5
verse
τίς ὡς κύριος ὁ θεὸς ἡμῶν ὁ ἐν ὑψηλοῖς
κατοικῶν6.καὶ
κατοικῶν
6
verse
καὶ
τὰ ταπεινὰ ἐφορῶν ἐν τῷ οὐρανῷ καὶ ἐν τῇ γῃ
sch2
scholion
Οἰκεῖ μὲν ὁ θεὸς ἐν ταῖς ἁγίαις δυνάμεσι, προνοεῖται δὲ τῶν ταπεινῶν ἀνθρώπων, ἵνα
γένηται τὸ θέλημα
αὐτοῦ
ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ
τῆς γῆς. »
γῆς
.
7
verse
1
part
ὁ ἐγείρων ἀπὸ γῆς πτωχόν
sch3
scholion
Ψυχὴν μὲν ἐγείρει ἀπὸ κακίας ἐπ' ἀρετὴν ὁ θεός· νοῦν δὲ ἀπὸ ἀγνωσίας εἰς γνῶσιν προτρέπεται.
9
verse
ὁ κατοικίζων
στείραν
στεῖραν
ἐν οἴκῳ μητέρα
ἐπὶ τέκνοις
τέκνων
εὐφραινομένην
Εὐφράνθητι, στείρα
sch4
scholion
Εὐφράνθητι, στεῖρα
ἡ οὐ τίκτουσα, ῥῆξον καὶ βόησον, ἡ οὐκ ὠδίνουσα, ὅτι πολλὰ τὰ τέκνα τῆς ἐρήμου μᾶλλον ἢ τῆς ἐχούσης τὸν
ἄνδρα. » Καὶ στείρα
ἄνδρα.Καὶ στεῖρα
μὲν ἐγκαταλιπόντος
τοῦ
θεοῦ γίνεται ψυχή, μήτηρ δὲ ἐνεργοῦντος.
ἐγενήθηἸουδαία
113
psalm
2
verse
ἐγενήθη Ἰουδαία
ἁγίασμα αὐτοῦ,
Ισραηλ
Ἰσραὴλ
ἐξουσία αὐτοῦ.
sch1
scholion
Εἰ ἁγίασμα τοῦ θεοῦ
ἡἸουδαία
ἡ Ἰουδαία
ἐστίν, ἡ
δὲἸουδαία
δὲ Ἰουδαία
ἐξομολογουμένη ἑρμηνεύεται, πᾶσα ἐξομολογουμένη ψυχὴ
ἁγίασμα
ἁγίασμά ἐστι
τοῦ θεοῦ.
ἐστι
Τὸν δὲ ἐξουσιαζόμενον Ἰσραὴλ ἐξουσίαν ὠνόμασεν. Καὶ γὰρ βασιλεία λέγεται καὶ αὐτὸ τὸ ἀξίωμα καὶ οἱ βασιλευόμενοι καὶ ἡ χώρα ἐν ᾖ διάγουσιν οἱ βασιλευόμενοι
.
4
verse
τὰ ὄρη ἐσκίρτησαν ὡσεὶ κριοὶ καὶ οἱ βουνοὶ ὡς ἀρνία προβάτων
κ. τ. ἑ.
sch2
scholion
Τὰ ὄρη καὶ οἱ βουνοὶ νοεραὶ φύσεις εἰσὶ χαίρουσαι ἐπὶ τῇ σωτηρίᾳ τοῦ Ἰσραήλ· εἰ γὰρ χαίρουσιν οἱ ἐν τοῖς οὐρανοῖς
ἐπὶ ἑνὶ μετανοοῦντι
, πόσῳ μᾶλλον ἐπὶ τοσαύταις μυριάσιν ὁδευούσαις ἀπὸ κακίας πρὸς ἀρετὴν καὶ ἀπὸ ἀγνωσίας ἐπὶ γνῶσιν θεοῦ.
8
verse
part
1
τοῦ στρέψαντος τὴν πέτραν εἰς λίμνας ὑδάτων
καὶ τὴν ἀκρότομον εἰς πηγὰς ὑδάτων, κ. τ. ἑ. Ὡς μὲν πρὸς
sch3
scholion
Ὡς πρὸς μὲν
τὴν ἱστορίαν ἅπαξ ἐν τῇ ἐρήμῳ στρέψας τὴν πέτραν ἐπότισε
τὸνἸσραήλ
τὸν Ἰσραήλ
· ὡς δὲ πρὸς τὸ πνεῦμα ἀεὶ στρέφει τὴν πέτραν, ἥτις ἐστὶν ὁ Χριστός, καὶ ποτίζει τὸν
πνευματικὸνἸσραήλ. Μήποτε εἴπωσι τὰ ἔθνη· Ποῦ ἐστὶν
Ἰσραήλ.
10
verse
part
2
ποῦ ἐστιν
ὁ θεὸς αὐτῶν;
sch4
scholion
Ἔνθα τὸ ποῦ λέγεται, ἐκεῖ καὶ τὸ
πότε
ποτέ
· Τὸ μὲν γὰρ τόπου ἐστὶ σημαντικόν, τὸ δὲ χρόνου. Εἰ δὲ χρόνος οὐ λέγεται ἐπὶ θεοῦ, ποιητὴς γὰρ χρόνων
ἐστὶνŸ
ἐστίν
, οὐκοῦν οὐδὲ τὸ ποῦ ῥηθήσεται ἐπ' αὐτοῦ, δημιουργὸς γὰρ καὶ τόπων ἐστίν, εἴγε καὶ ὁ τόπος αὐτὸς τῆς σωματικῆς ἐστι φύσεως.
Ὁ δὲ Θεὸς ἡμῶν ἐν τῷ οὐρανῷ καὶ ἐν τῇ γῇ.
11
verse
part
3
πάντα ὅσα θέλησεν
ἐποίησε.
ἐποίησεν
sch5
scholion
Ἐντεῦθεν γινώσκομεν ὅτι ὅσα βούλεται ὁ θεός, ταῦτα καὶ δύναται· πάντα γάρ, φησίν,
ἃ ἐθέλησεν ὁ Θεὸς,
ὁ θεὸς ἃ ἠθέλησεν
ἐποίησεν· οὐκ εἴ τι δὲ δύναται, τοῦτο πάντως καὶ βούλεται. Νεκρῶν μὲν ἀνάστασιν δύναται ποιῆσαι νῦν, οὐ βούλεται δὲ καὶ πάλιν ἐνανθρωπῆσαι, ἀλλ' οὐ βούλεται.
Στόμα ἔχουσι,
12
verse
τὰ εἴδωλα τῶν ἐθνῶν ἀργύριον καὶ χρυσίον, ἔργα χειρῶν ἀνθρώπων·
13
verse
στόμα ἔχουσιν
καὶ οὐ λαλήσουσιν, ὀφθαλμοὺς
ἔχουσι,
ἔχουσιν
καὶ οὐκ ὄψονται,
κτλ.
14
verse
ὦτα ἔχουσιν καὶ οὐκ ἀκούσονται, ῥῖνας ἔχουσιν καὶ οὐκ ὀσφρανθήσονται,
15
verse
χεῖρας ἔχουσιν καὶ οὐ ψηλαφήσουσιν, πόδας ἔχουσιν καὶ οὐ περιπατήσουσιν, οὐ φωνήσουσιν ἐν τῷ λάρυγγι αὐτῶν
sch6
scholion
Οὐ ταὐτὸν αἴσθησις καὶ αἰσθητήριον οὐδὲ αἰσθητικόν τε καὶ αἰσθητόν. Αἴσθησις μὲν γάρ ἐστιν ἡ δύναμις καθ' ἣν εἰώθαμεν ἀντιλαμβάνεσθαι τῶν ὑλῶν· αἰσθητήριον δὲ τὸ ὄργανον ἐν ᾧ καθίδρυται αὕτη· αἰσθητικὸν δὲ τὸ
ζῶον
ζῷον αὐτὸ
τὸ κεκτημένον τὰς αἰσθήσεις· αἰσθητὸν δὲ τὸ πεφυκὸς ταῖς αἰσθήσεσιν
ὑποπίπτειν.Ἀλλ
ὑποπίπτειν. Ἀλλ
' οὐχ οὕτως ἐπὶ τῶν εἰδώλων· πάντων μὲν γὰρ τούτων
ἐστήρηνται·
ἐστέρηνται,
μόνα δὲ ἔχει τὰ τῶν φυσικῶν αἰσθητηρίων μιμήματα, οἷον ὀφθαλμοὺς καὶ ὦτα καὶ
ῥῖνας
ῥῖνα
καὶ τὰ ἑξῆς.
Εὐλόγησε
21
verse
εὐλόγησεν
τοὺς φοβουμένους τὸν κύριον, τοὺς μικροὺς μετὰ τῶν μεγάλων
κ. τ. ἑ.
sch7
scholion
Οὐχ οἱ μεγάλοι μετὰ τῶν μικρῶν εὐλογοῦνται, ἀλλ' οἱ μικροὶ μετὰ τῶν μεγάλων, ἵνα καὶ αὐτοὶ γένωνται μεγάλοι. Τὸ δὲ μικρὸν ἐνταῦθα καὶ τὸ μέγα οὐκ ἐπὶ τοῦ ἐκτός, ἀλλ' ἐπὶ τοῦ ἐντὸς νοητέον.
Ὁ δὲ Θεὸς ἡμῶν ἐν τῷ οὐρανῷ καὶ ἐν τῇ γῇ. Πάντα ὅσα θέλησεν, ἐποίησε.
24
verse
οὐρανὸς τοῦ οὐρανοῦ τῷ κυρίῳ, τὴν δὲ γῆν ἔδωκεν τοῖς υἱοῖς τῶν ἀνθρώπων
sch8
scholion
Τὸν μὲν κύριον ὡς
ἦν
κύριον
αἱ νοεραὶ καὶ ἅγιαι δυνάμεις ἐπίστανται, τὸν δὲ κύριον ὡς ἄνθρωπον γινώσκουσι καὶ οἱ ἄνθρωποι.
25
verse
1
part
οὐχ οἱ νεκροὶ
αἰνέσουσί
αἰνέσουσίν
σε, κύριε
οὐδὲ πάντες οἱ καταβαίνοντες εἰς ᾅδου.Ἀλλ' ἡμεῖς οἱ ζῶντες εὐλογήσομεν τὸν Κύριον ἀπὸ τοῦ νῦν καὶ ἕως τοῦ αἰῶνος, κ. τ. ἑ. ,ι´,ια´.
sch9
scholion
Οὐ δύναται νεκρὸς αἰνέσαι τὴν ζωὴν τὴν εἰποῦσαν·
̓Εγώ
Ἐγώ
εἰμι ἡ ζωή
.
– «
25
verse
2
part
οὐδὲ πάντες
οἱ καταβαίνοντες εἰς ᾅδου
sch10
scholion
Οὐκ εἶπεν οἱ καταβάντες,
ἀλλ' οἱ καταβαίνοντες.
–
26
verse
1
part
ἀλλ' ἡμεῖς οἱ ζῶντες
ὡς
εὐλογήσομεν τὸν κύριον
sch11
scholion
Καὶ Παῦλος
Επειτα
ἔπειτα·
Ἡμεῖς οἱ ζῶντες οἱ περιλειπόμενοι
.
Ὅτι ἔκλινε τὸ οὖς αὐτοῦ ἐμοὶ,
114
psalm
2
verse
part
2
καὶ ἐν ταῖς ἡμέραις μου ἐπικαλέσομαι
κ. τ. ἑ.
sch1
scholion
Ὁ τὸν
ἥλιον
τῆς
δικαιοσύνης
ἐπικαλούμενος ἐν ταῖς ἡμέραις τούτου τοῦ ἡλίου διάγων ἐπικαλείσθω.
4
verse
part
1
καὶ τὸ ὄνομα κυρίου ἐπεκαλεσάμην [...]
κ. τ. ἑ. «
5
verse
part
1
ἐλεήμων ὁ κύριος καὶ δίκαιος
sch2
scholion
Πᾶς
γάρ, φησίν,
ὃς
ὃν
ἂν ἐπικαλέσηται τὸ ὄνομα κυρίου σωθήσεται
.
Τοιγαροῦν ὁ ἐλεήμων ἐπικαλείσθω τὸν ἐλεήμονα, καὶ τὴν δικαιοσύνην ὁ
δίκαιος.Ἠχὼ
δίκαιος· ἠχὼ
γὰρ ὥσπερ
τις
τίς ἐστιν
ἡ ἐν ἡμῖν δικαιοσύνη τῆς πρώτης δικαιοσύνης, κατὰ ἀνάκλασιν ἡμῖν
ἐπισυμβαίνει
ἐπισυμβαίνουσα
.
7
verse
part
1
ἐπίστρεψον, ψυχή μου, εἰς τὴν ἀνάπαυσίν σου
sch3
scholion
Ὥσπερ ὁ νοσῶν ἐπιστρέφει πρὸς τὴν
ὑγιείαν
ὑγίειαν
, οὕτω καὶ ἡ ψυχὴ εἰς τὴν ἀνάπαυσιν
αὐτῆς.Ἢ
αὐτῆς. Εἰ
δὲ τοῦτο, ἦν ἄρα ποτὲ ἐν τῇ ἀναπαύσει αὐτῆς ἡ ψυχή· Καὶ γὰρ ὁ νοσήσας ἐν τῇ ὑγιείᾳ
ὑπῆρχέ
ὑπῆρχέν
ποτε. Τοῦτο
τοιοῦτο
καὶ ὁ ἀπόστολος λέγει
τῷ·
τὸ
θέλω
ἀναλῦσαι καὶ σὺν Χριστῷ
εἶναι.Ἡ
εἶναι
. Ἡ
γὰρ ἀνάλυσις τῶν ὑποστρεφόντων ἐπὶ τὸν πρότερον αὐτῶν τόπον
ἐστιν
ἐστίν
.
115
psalm
1
verse
part
2
ἐπίστευσα, διὸ ἐλάλησα
κ. τ. ἑ.
sch1
scholion
Πίστις ἐστὶ ψυχῆς αὐτεξουσίου λογικὴ συγκατάθεσις.
Ἐγὼ δὲ εἶπα ἐν τῇ ἐκστάσει μου·
2
verse
part
2
πᾶς ἄνθρωπος ψεύστης
κ. τ. ἑ. Εἰ ἄνθρωπος
sch2
scholion
Εἰ ἄνθρωπός ἐστι
καὶ ὁ
Δαυῒδ
Δαυίδ
, ψεύστης ἐστίν. Εἰ δὲ ψεύστης
ἐστὶ,
ἐστίν, ψεύστης ἐστὶν λέγων ἑαυτὸν ψεύστην. Εἰ δὲ ψεύστης ἐστὶν
λέγων ἑαυτὸν ψεύστην, οὐκ ἔστι ψεύστης, ἀλλ'
ἀληθής
ἀληθευτής
ἐστιν. Εἰ δὲ
ἀληθής
ἀληθευτής ἐστιν, ἀληθευτής
ἐστι λέγων ἑαυτὸν ψεύστην ἄνθρωπος ὢν.
οὐκ ἔστι ψεύστης. Περιστρέφει
Εἰ δὲ ἀληθευτής ἐστι λέγων ἑαυτὸν ψεύστην ἄνθρωπος ὤν, ψεύστης ἐστίν. Περιεγράφη
ἄρα ὁ λόγος εἰς ἀμφότερα, καὶ εἰς τὸ εἶναι αὐτὸν ἀληθευτὴν ἐὰν ἄνθρωπος ᾖ, καὶ εἰς τὸ εἶναι αὐτὸν ψεύστην. Καὶ καλεῖται ὁ λόγος οὗτος παρὰ τοῖς διαλεκτικοῖς ἄπορος.
sch2b
scholion
Ἐφ ὅσον
ἄνθρωπός τίς ἐστι, ψεύστης ἐστίν· ἐὰν δὲ ἀποθῆται τὸ εἶναι ἄνθρωπος, οὐκέτι ψεύστης, ἀλλὰ ἀληθευτής ἐστι. Τὸ γὰρ ἄνθρωπος ὄνομα ποτὲ μὲν οὐσίαν δηλοῖ, ποτὲ δὲ χειρίστην κατάσταιν, οἶον·
Ἄνθρωπός τις ἦν ἐν χώρᾳ τῇ Αὐσίτιδι
· καὶ πάλιν·
Ἐγὼ εἶπα· θεοί ἐστε καὶ υἱοὶ ὑψίστου πάντες, ὑμεῖς δὲ ὡς ἄνθρωποι ἀποθνῄσκετε καὶ ὡς εἷς τῶν ἀρχόντων πίπτετε
. Τὸ μὲν γὰρ πρότερον οὐσίαν σημαίνει, τὸ δὲ δεύτερον ἕξιν κακίστην δηλοῖ.
117
psalm
6
verse
2
part
οὐ φοβηθήσομαι τί ποιήσει μοι ἄνθρωπος
ἀνθρωπον
sch1
scholion
Ἄνθρωπον
λέγει ἡ γραφὴ τὸν διάβολον,
ὅτι
ἐχθρὸς
ἄνθρωπος
ἐπέσπειρε τὰ ζιζάνια
.
10
verse
πάντα τὰ ἔθνη ἐκύκλωσάν
με,καὶ
με καὶ
τῷ ὀνόματι κυρίου ἠμυνάμην αὐτοὺς
sch2
scholion
Τῶν δαιμόνων οἱ μὲν ὡς πρακτικόν, οἱ δὲ ὡς θεωρητικὸν ἐκύκλουν αὐτόν. Καὶ τοὺς μὲν προτέρους τῇ δικαιοσύνῃ, τοὺς δὲ δευτέρους τῇ σοφίᾳ ἠμύνατο.
17
verse
οὐκ ἀποθανοῦμαι, ἀλλὰ ζήσομαι καὶ
διηγήσομαι
ἐκδιηγήσομαι
τὰ ἔργα κυρίου
sch3
scholion
Τῶν ζώντων ἐστὶ διηγεῖσθαι τὰ ἔργα κυρίου.
19
verse
1
part
ἀνοίξατέ μοι πύλας δικαιοσύνης
sch4
scholion
Ὡς ἀνοίγονται πύλαι δικαιοσύνης, οὕτω καὶ σωφροσύνης καὶ ἀνδρείας καὶ ἀγάπης· διὰ γὰρ τούτων τῶν πυλῶν εἰσέρχεται νοῦς εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν.
20
verse
1
part
αὕτη ἡ πύλη τοῦ κυρίου
sch5
scholion
Μετὰ τὸ εἰσελθεῖν διὰ τῶν πρακτικῶν ἀρετῶν, εὑρήσομεν τὴν πύλην τῆς γνώσεως, ἥτις ἐστὶν ἡ θεωρία τῶν γεγονότων σωμάτων
τε
καὶ ἀσωμάτων.
22
verse
λίθον ὃν ἀπεδοκίμασαν οἱ οἰκοδομοῦντες, οὗτος
ἐγεννήθη
ἐγενήθη
εἰς κεφαλὴν γωνίας
sch6
scholion
Γωνία
ἐστὶ
ἐστὶν
διδασκαλία τοῦ σωτῆρος
ἡμῶνἸησοῦ
ἡμῶν Ἰησοῦ
Χριστοῦ τὰ ἐν οὐρανοῖς καὶ ἐπὶ γῆς εἰρηνεύουσα.
24
verse
part
1
αὕτη ἡ ἡμέρα ἣν ἐποίησεν ὁ κύριος
κ. τ. ἑ.
sch7
scholion
Ταύτην τὴν ἡμέραν οὐ νομοθέται, οὐ προφῆται πεποιήκασιν, ἀλλ' αὐτὸς
ὁ
τῆς
δικαιοσύνης ἥλιος
· ἡμέραν δὲ λέγει τὴν γνῶσιν τοῦ Χριστοῦ.
27
verse
2
part
συστήσατε ἑορτὴν ἐν τοῖς πυκάζουσιν.
sch8
scholion
Οὗτοι πυκάζουσιν οἱ φύλλοις καὶ καρποῖς κομῶντες, φύλλοις μὲν τοῖς καθήκουσι, καρποῖς δὲ ταῖς ἀρεταῖς. Καὶ γὰρ
τὸ
φύλλον
αὐτῶν
οὐκ
ἀποῤῥυήσεται·
ἀπορρυήσεται
καὶ
τὸν καρπὸν
αὐτῶν δώσουσιν
ἐν καιρῷ
αὐτῶν, » διὰ
αὐτῶν,διὰ
τὸ γεγενῆσθαι αὐτοὺς
ξύλα πεφυτευμένα
παρὰ τὰς διεξόδους τῶν ὑδάτων
.
118
psalm
1
verse
part
1
μακάριοι οἱ ἄμωμοι ἐν ὁδῷ
οἱ πορευόμενοι ἐν νόμῳ κυρίου.
sch1
scholion
Οὐ διὰ τὴν ἀμωμότητα μακάριος ἄνθρωπος ὀνομάζεται, ἀλλὰ διὰ τὴν γνῶσιν τὴν τοῦ θεοῦ
ἢν
ἣν
μέλλει κτᾶσθαι διὰ τῆς ἀμωμότητος·
Μακάριοι γὰρ
Μακάριοι
γάρ, φησίν,
οἱ καθαροὶ τῇ
καρδία
καρδίᾳ
, ὅτι αὐτοὶ τὸν θεὸν ὄψονται
.
3
verse
οὐ γὰρ οἱ ἐργαζόμενοι τὴν ἀνομίαν ἐν ταῖς ὁδοῖς αὐτοῦ ἐπορεύθησαν
sch2
scholion
Εἰ οἱ ἐργαζόμενοι τὴν ἀνομίαν ἐν ταῖς ὁδοῖς τοῦ θεοῦ οὐ πορεύονται, οἱ ἐργαζόμενοι δηλονότι τὴν δικαιοσύνην ἐν ταῖς ὁδοῖς τοῦ θεοῦ
πορευθήσονται
πορεύονται
. Οὐκοῦν ὁδοὶ τοῦ θεοῦ εἰσιν αἱ θεωρίαι τῶν γεγονότων ἐν αἷς πορευσόμεθα δικαιοσύνην κατεργαζόμενοι. Εἰ δὲ ἡ δικαιοσύνη ἡμῶν ἐστιν ὁ Χριστός,
ἐγενήθη γὰρ ἡμῖν σοφία παρὰ θεοῦ, δικαιοσύνη τε καὶ ἁγιασμὸς καὶ ἀπολύτρωσις
,
καλῶς λέγει ἐν ταῖς Παροιμίαις ὁ Σολομὼν τὴν σοφίαν
ἀρχὴν »
ἀρχὴν
εἶναι
τῶν
ὁδῶν »
ὁδῶν
τοῦ κυρίου, ἥτις ἐστὶν ὁ Χριστός· λέγω δὲ Χριστὸν τὸν μετὰ τοῦ θεοῦ λόγου ἐπιδημήσαντα κύριον.
4
verse
σὺ ἐνετείλω τὰς ἐντολάς
σουφυλάξασθαι
σου φυλάσσεσθαι
σφόδρα
sch3
scholion
Ὁ μὴ κατὰ διάνοιαν ἁμαρτάνων σφόδρα φυλάσσει τὰς ἐντολὰς τοῦ θεοῦ.
6
verse
τότε οὐ μὴ
αἰσχυνθῶ,
ἐπαισχυνθῶ
ἐν τῷ με ἐπιβλέπειν ἐπὶ πάσας τὰς ἐντολάς σου
κ. τ. ἑ.
sch4
scholion
Εἰ ὁ πάσας ποιήσας τὰς ἐντολὰς,
πταίσας δὲ ἐν μιᾷ γίνεται πάντων ἔνοχος
, καλῶς γέγραπται·
τότε οὐ μὴ αἰσχυνθῶ ἐν τῷ με ἐπιβλέπειν ἐπὶ πάσας τὰς ἐντολάς σου·
οἶδε
οἶδεν
γὰρ καὶ μία παραμεληθεῖσα ἐντολὴ αἰσχύνης ἡμῖν γίνεσθαι πρόξενος.
7
verse
ἐξομολογήσομαί σοι, κύριε, ἐν εὐθύτητι καρδίας ἐν τῷ μεμαθηκέναι με τὰ κρίματα τῆς δικαιοσύνης σου
sch5
scholion
Οὗτος ἐν εὐθύτητι καρδίας δοξάζει τὸν θεὸν ὁ τοὺς περὶ κρίσεως λόγους παρὰ κυρίου μεμαθηκώς, τίνος χάριν
ὁ οὐρανὸς μὲν τοῦ οὐρανοῦ τῷ κυρίῳ, τὴν δὲ γῆν ἔδωκε τοῖς υἱοῖς τῶν ἀνθρώπων
καὶ τίς ὁ λόγος τῶν καταχθονίων δαιμόνων καὶ διὰ τί μὴ οὗτοι γεγόνασιν ἄνθρωποι, τίς τε ἡ αἰτία τοῦ ᾅδου, καὶ τίς ὁ παράδεισος, καὶ τίς πάλιν ἡ
ἄνωἹερουσαλήμ
ἄνω Ἱερουσαλὴμ
καὶ ἡ ταύτης Σιών, ἀφ' ἧς λέγεται ἔρχεσθαι ὁ Χριστός —
ἥξει
γάρ, φησίν,
ἐκ Σιὼν ὁ ῥυόμενος καὶ ἀποστρέψει ἀσεβείας
ἀπὸἸακώβ,
ἀπὸ Ἰακώβ
—
καὶ τίς ὁ λόγος τοῦ ἐκπεσόντος Ἰσραὴλ καὶ τῶν ἀντεισαχθέντων ἐθνῶν· τίνος χάριν μὴ πάντες ἄνθρωποι ἐκλήθημεν
ἀπ' ἀρχῆς,
ἀπαρχῆς
τὸν τοῦ Μωσέως νόμον δεξάμενοι, ἀλλ' ἡμεῖς μὲν ἀγγέλων γεγόναμεν κλῆροι, ὁ δὲ Ἰσραὴλ
μερὶς
ἐχρημάτισε
τοῦ κυρίου
καὶ σχοίνισμα κληρονομίας αὐτοῦ, πῶς οὖν ἡ κληρονομία τῶν ἀγγέλων πεπίστευκεν, ἡ δὲ μερὶς τοῦ Κυρίου ἠπίστησεν· καὶ διὰ τί νῦν
ἠπίστησεν. Καλῶς τοίνυν
λέγει καὶ ὁ Δαυίδ·
Τὰ κρίματά σου ἄβυσσος πολλή
· καὶ Παῦλός φησιν·
Ὦ βάθος πλούτου σοφίας καὶ γνώσεως
Θεου
Θεοῦ
· ὡς ἀνεξερεύνητα τὰ κρίματα αὐτοῦ καὶ ἀνεξιχνίαστοι αἱ ὁδοὶ αὐτοῦ
.
11
verse
ἐν τῇ καρδίᾳ μου ἔκρυψα τὰ λόγιά σου ὅπως ἂν μὴ ἁμάρτω σοι
sch6
scholion
Κρύπτειν δεῖ τὰς ἐντολὰς τοῦ
κυρίου
θεοῦ
ἐν τῇ καρδίᾳ διὰ τοὺς ἁπράζοντας αὐτὰς δαίμονας· τὸ δ' αὐτὸ καὶ
ὁ
ὁ Σολομὼν ἐν ταῖς Παροιμίαις παραινεῖ·
Υἱέ
, φησίν,
ἐὰν δεξάμενος ῥῆσιν ἐμῆς ἐντολῆς
κρύφῃς
κρύψῃς
παρὰ σεαυτῷ, ὑπακούσεται σοφίας τὸ οὖς σου
. Τὰς οὖν
ἐνραῦθα
ἐνταῦθα
ἐντολὰς λεγομένας ἐν τοῖς εὐαγγελίοις ὁ κύριος σπόρον ὠνόμασεν ὑπὸ τῶν πετεινῶν τοῦ οὐρανοῦ ἁρπαζόμενον. Οὗτος οὖν κρύπτει τὴν ἐντολὴν τοῦ θεοῦ ὁ διαπαντὸς αὐτὴν ἐργαζόμενος, εἴπερ οἱ
ἁρπάζειν λέγονται. THIS TEXT IS NOT(!) IN RONDEAU Ἐν τῇ καρδίᾳ μου ἔκρυψα τὰ λόγιά σου, ὅπως ἂν μὴ ἁμάρτω σοι, κ. τ. ἑ
ἁρπάζοντες αὐτὴν ἐκ τοῦ μὴ συγχωρεῖν αὐτὴν ποιεῖν ἡμᾶς ἁρπάζειν λέγονται
.
6
scholion
Κίνδυνος γὰρ οὐ μόνον τὸ
τὰ ψευδῆ λέγειν
λέγειν ψευδῆ
, ἀλλὰ καὶ
τὸ τἀληθῆ, ἐπὰν ὅλως
τἀληθῆ τοῖς
μὴ
δεῖ ἀπαγγέλλειν. Οὐ
δυναμένοις χωρεῖν· οὐδὲ
γὰρ δεῖ τοὺς μαργαρίτας
βάλλεσθαι
βάλλειν
ἔμπροσθεν τῶν χοίρων οὐδὲ διδόναι τὰ ἅγια τοῖς
κυσί
κυσίν
.
15
verse
ἐν ταῖς ἐντολαῖς σου ἀδολεσχήσω καὶ κατανοήσω τὰς ὁδούς σου.
Καὶ ὁἸσαὰκ
sch7
scholion
Τὴν πολλὴν δὲ βάσανον ἀδολεσχίαν ἐκάλεσεν οὐ ψεκτῶς, ἐπεὶ
καὶ Ἰσαὰκ
ἐξῆλθεν εἰς τὸ πεδίον ἀδολεσχῆσαι
τῷ
Θεῷ.Ἐκ
θεῷ. Ἐκ
πολλῆς οὖν τῶν ἐντολῶν μελέτης ἔρχεταί τις εἰς τὸ κατανοῆσαι τὰς ὁδοὺς τοῦ θεοῦ, τόν τε νόμον καὶ τοὺς
προφήταςŸ
προφήτας,
τὰς φερούσας ἐπὶ τὴν βασιλικὴν καὶ τελείαν ὁδὸν τὸν Χριστὸν τὸν
εἰπόντα·Ἐγώ
εἰπόντα·
Ἐγώ
εἰμι
ὁδός. Ανταπόδος
ἡ ὁδός
.
17
verse
part
1
ἀνταπόδος
τῷ δούλῳ σου
ζήσομαι καὶ φυλάξω τοὺς λόγους σου, κ. τ. ἑ.
sch8
scholion
Ὁ ποιήσας πάντα τὰ συντελοῦντα πρὸς τὴν γνῶσιν τὴν τοῦ θεοῦ, οὗτος λεγέτω καὶ τῷ κυρίῳ
τὸ
ἀνταπόδος τῷ δούλῳ σου.
18
verse
ἀποκάλυψον τοὺς ὀφθαλμούς
μου,καὶ
μου, καὶ
κατανοήσω τὰ
θαυμάσια
θαυμάσιά σου
ἐκ τοῦ νόμου σου
sch8
scholion
Ὁ νόμος ἀποκαλύψεως δεῖται. Ἡ γὰρ
ἐντολὴ κυρίου τηλαυγής
ἐστιν· νόμον δὲ ἐνταῦθα
ὠνόμασε
ὠνόμασεν
τὴν πνευματικῶς ἀλληγορουμένην τῆς γραφῆς ἱστορίαν, ὅπερ καὶ Παῦλος πεποίηκεν ἐν τῇ πρὸς Γαλάτας ἐπιστολῇ γράφων·
Λέγετέ μοι
, φησίν,
οἱ ὑπὸ νόμον θέλοντες εἶναι, τὸν νόμον οὐκ ἀναγινώσκετε; Γέγραπται γὰρ,
ὅτιἈβραὰμ
ὅτι Ἀβραὰμ
δύο υἱοὺς ἔσχεν, ἕνα ἐκ τῆς παιδίσκης καὶ ἕνα ἐκ τῆς ἐλευθέρας
·
καὶ ἀνάγει
πᾶσι
πᾶσαν
τὴν ἱστορίαν πνευματικῶς ἀλληγορῶν ἐπὶ τὴν ἄνωἹερουσαλήμ.
21
verse
part
1
ἐπετίμησας ὑπερηφάνοις
ἐπικατάρατοι οἱ ἐκκλίνοντες ἀπὸ τῶν ἐντολῶν σου, κ. τ. ἑ.
sch10
scholion
Ὁ ἀντιτασσόμενος τοῖς ὑπερηφάνοις, οὗτος καὶ ὑπερηφάνοις ἐπιτιμᾷ,
κύριος
δὲ
ὑπερηφάνοις ἀντιτάσσεται
, κύριος ἄρα καὶ τοῖς ὑπερηφάνοις ἐπιτιμᾷ.
Καὶ γὰρ ἐκάθισαν ἄρχοντες, καὶ κατ' ἐμοῦ κατελάλουν·
23
verse
part
2
ὁ δὲ δοῦλός σου ἠδολέσχει ἐν τοῖς
δικαιώμασί σου, κ. τ. ἑ.
δικαιώμασίν σου
sch11
scholion
Ἡ περί τι συνεχὴς ὁμιλία καὶ διατριβὴ ἀδολεσχία καλεῖται.
25
verse
part
2
ἐκολλήθη τῷ ἐδάφει ἡ ψυχή μου
ζῆσόν με κατὰ τὸν λόγον σου, κ. τ. ἑ.
sch12
scholion
Τῶν ἁμαρτωλῶν αἱ ψυχαὶ τῷ ἐδάφει κολλῶνται
τὰ ἐπίγεια φρονοῦσαι
, τῶν δὲ δικαίων ἤτοι συνδεσμούμεναι σώμασιν ἢ χρονίζουσαι δι' οἰκονομίαν ἐν αὐτοῖς.
26
verse
part
2
δίδαξόν με τὰ δικαιώματά σου
sch12b
scholion
Ἐπιποθεῖ ὁ Δαυὶδ γνῶναι τὰ δικαιώματα τοῦ θεοῦ, τί ἐστι τὸ
ἐὰν κτήσῃ παῖδα Ἑβραῖον, ἓξ ἔτη δουλεύσει σοι, ἐν δὲ τῷ ἑβδόμῳ ἀφήσεις αὐτὸν ἐλεύθερον
, καὶ τίς ἡ ἀγαπωμένη γυνὴ καὶ τὰ ταύτης τέκνα δι' ἣν τὴν ἐλευθερίαν ἀποθεῖται ὁ δοῦλος, καὶ τίς ὁ λόγος τοῦ τιτρωσκομένου ὠτὸς καὶ τῆς αἰωνίου δουλείας ἣν αὐτὸς ἀφ' ἑαυτοῦ ὁ δοῦλος προείλετο.
28
verse
part
1
ἐνύσταξεν ἡ ψυχή μου ἀπὸ ἀκηδίας
βεβαίωσόν με ἐν τοῖς λόγοις σου, κ. τ. ἑ.̓ιγ´. Ακηδία
sch13
scholion
Ἀκηδία
ἐστὶ κίνησις ἐν τῷ αὐτῷ πολυχρόνιος θυμοῦ καὶ ἐπιθυμίας· τοῦ μὲν τοῖς παροῦσιν ὀργιζομένου, τῆς δὲ ἐφιεμένης τῶν μὴ παρόντων. Νυσταγμός ἐστι ψυχῆς λογικῆς ἀμέλεια τῶν ἀρετῶν καὶ τῆς γνώσεως τῆς τοῦ θεοῦ. Ὕπνος ἐστὶ ψυχῆς λογικῆς χωρισμὸς ἑκούσιος ἀπὸ τῆς ὄντως ζωῆς· διὸ καὶ ὁ σοφὸς Σολομῶν παραινεῖ
μὴ δοῦναι ὕπνον τοῖς ὄμμασι
μηδ'
μηδὲ
ἐπινυστάξαι τοῖς βλεφάροις
.
32
verse
ὁδὸν ἐντολῶν σου ἔδραμον, ὅταν ἐπλάτυνας τὴν καρδίαν μου
κ. τ. ἑ.
sch14
scholion
Οἱ λόγοι τῶν ἐντολῶν, πλατύνοντες τὴν καρδίαν, εὔκολον αὐτῇ παρασκευάζουσι τῆς πρακτικῆς τὴν ὁδόν.
34
verse
part
1
συνέτισόν με καὶ ἐξερευνήσω τὸν νόμον σου
καὶ φυλάξω αὐτὸν ἐν ὅλῃ καρδίᾳ μου, κ. τ. ἑ.
sch15
scholion
Συνέσεως χρῄζομεν πρὸς τὸ νοῆσαι τὸν νόμον.
35
verse
ὁδήγησόν με ἐν τρίβῳ τῶν ἐντολῶν σου ὅτι αὐτὸν ἠθέλησα
sch15b
scholion
Ὁδήγησόν με ἐν τῇ τρίβῳ τῶν ἐντολῶν σου ὅτι αὐτὸν τὸν ἀνωτέρω τὸν εἰρημένον νόμον ἠθέλησα.
36
verse
κλίνον τὴν καρδίαν μου εἰς τὰ μαρτύριά σου καὶ μὴ εἰς πλεονεξίαν
sch16
scholion
Τὰ γὰρ μαρτύρια τοῦ θεοῦ
οὐ φιλαργυρίαν
ἀφιλαργυρίαν
διδάσκει λέγοντα·
Οὐκ ἐπιθυμήσεις
.
κτλ.
37
verse
part
2
ἐν τῇ ὁδῷ σου ζῆσόν με.
sch17
scholion
Ἐγώ εἰμι
, φησίν,
ἡ ὁδός
, ἐν τοῖς εὐαγγελίοις
ὁ
κύριος.
43
verse
part
1
καὶ μὴ περιέλῃς ἐκ τοῦ στόματός μου λόγον ἀληθείας
κ. τ. ἑ.
ἕως σφόδρα
sch18
scholion
Καὶ μὴ περιέλῃς ἐκ τῆς καρδίας μου γνῶσιν ἀληθῆ.
46
verse
Καὶ ἐλάλουν ἐν τοῖς μαρτυρίοις σου ἐναντίον βασιλέων καὶ οὐκ ᾐσχυνόμην
κ. τ. ἑ.
sch19
scholion
Καὶ ὁ Παῦλός φησιν·
Οὐ γὰρ ἐπαισχύνομαι τὸ εὐαγγέλιον· δύναμις γὰρ θεοῦ ἐστιν εἰς σωτηρίαν παντὶ τῷ
πιστεύοντι,Ἰουδαίῳ
πιστεύοντι Ἰουδαίῳ
τε πρῶτον
καὶἝλληνι. » Καὶ ἐμελέτων ἐν ταῖς ἐντολαῖς σου, αἷς ἠγάπησα σφόδρα
καὶ Ἕλληνι
.
48
verse
1
part
καὶ ἦρα τὰς χεῖράς μου
καὶ ἠδολέσχουν ἐν τοῖς δικαιώμασί σου.
πρὸς τὰς ἐντολάς σου ἃς ἠγάπησα
sch20
scholion
Τὰς χεῖρας ἐπαίρομεν τῆς ψυχῆς διὰ τῶν ἐντολῶν τοῦ θεοῦ κατεργαζόμενοι τὴν πρακτικήν.
50
verse
part
1
αὕτη με παρεκάλεσεν ἐν τῇ ταπεινώσει μου
ὅτι τὸ λόγιόν σου ἔζησέ με, κ. τ. ἑ.
sch21
scholion
Πάνυ ἡ ἐλπὶς πέφυκεν ἐν τοῖς πειρασμοῖς παρακαλεῖν τὴν ψυχὴν, προσδοκίαν ἀγαθῶν παρέχουσα.
Εμνήσθην
55
verse
ἐμνήσθην
ἐν νυκτὶ τοῦ ὀνόματός σου, κύριε, καὶ ἐφύλαξα τὸν νόμον σου
sch22
scholion
Χαλεπὸν ἐν καιρῷ πειρασμοῦ μνησθῆναι τῆς γνώσεως τοῦ θεοῦ· ὁ γὰρ φαῦλος λογισμὸς χρονίζων ἐν τῇ διανοίᾳ περισπᾷ τὸν νοῦν καὶ χωρίζει αὐτὸν τῆς
γνώσεως
μνήμης τῆς
τοῦ θεοῦ, ἀφ' οὗ συμβαίνει καὶ τὸ παραβαίνειν τὸν νόμον αὐτοῦ.
57
verse
part
1
μερίς μου,
εἶ, Κύριε, εἶπα τοῦ φυλάξασθαι τὸν νόμον σου, κ. τ. ἑ.
κύριε
sch23
scholion
Ὥσπερ
ἐστὶ
ἐστὶν
μερὶς ἡ ἀφροσύνη τοῦ ἄφρονος, οὕτω καὶ τοῦ φρονίμου ἡ φρόνησις καὶ τοῦ δικαίου ἡ δικαιοσύνη.
60
verse
ἡτοιμάσθην καὶ οὐκ ἐταράχθην τοῦ φυλάξασθαι τὰς ἐντολάς σου
sch24
scholion
Ἡ ἀπάθεια
πέφυκε
πέφυκεν
ἀτάραχον τὴν καρδίαν φυλάττειν, ἥτις ἡμῖν προσγίνεται ἐκ πολιτείας ὀρθῆς καὶ δογμάτων ἀληθῶν.
61
verse
part
1
σχοινία ἁμαρτωλῶν περιεπλάκησάν μοι
καὶ τοῦ νόμου σου οὐκ ἐπελαθόμην.
sch25
scholion
Οἱ κακοὶ λογισμοὶ σχοινία τῶν δαιμόνων ἐστὶ περιπλεκόμενα τῇ ψυχῇ καὶ
οὐκ ἐῶντα ἀπιέναι ἐλευθερίως πρὸς τὸν εἰπόντα·Ἐγώ
μὴ συγχωροῦντα αὐτῇ τὴν ὁδὸν ἐκείνην ὀδεῦσαι τὴν εἰποῦσαν·
Ἐγώ
εἰμι
ὁδός.
ἡ ὁδός
. Τούτοις δὲ τοῖς σχοινίοις καὶ ὁ σατανᾶς δέδηκε τὴν θυγατέρα τοῦ Ἀβραὰμ ἣν ἔλυσεν ὁ Χριστός, εἴπερ
σειραῖς τῶν ἑαυτοῦ ἁμαρτιῶν ἕκαστος σφίγγεται
. Εἰ δὲ διττή ἐστιν ἡ ἁμαρτία, ἡ μὲν κατὰ διάνοιαν, ἡ δὲ κατ' ἐνέργειαν, διττὰ ἄρα νοητέον καὶ τὰ σχοινία. Καὶ ὁ μὲν λύσας τὰ κατὰ διάνοιαν σχοινία καὶ τὰ κατ' ἐνέργειαν λέλυκεν· ὁ δὲ τὰ κατ' ἐνέργειαν οὐ πάντως καὶ τὰ κατὰ διάνοιαν λέλυκεν. Καὶ ἡ μὲν παλαιὰ διαθήκη τὰ κατ' ἐνέργειαν λύει σχοινία, ἡ δὲ καινὴ τὰ κατὰ διάνοιαν·
Ἐρρέθη
γάρ, φησί,
τοῖς ἀρχαίοις· Οὐ φονεύσεις· ἐγὼ δὲ λέγω· Οὐκ ὀργισθήσῃ
.
61
verse
part
2
καὶ τοῦ νόμου σου οὐκ ἐπελαθόμην
sch26
scholion
Εἰ οὗτος ἐπιλανθάνεται τοῦ νόμου ὁ μὴ ζῶν κατ' αὐτόν, οὗτος μνημονεύει τοῦ νόμου ὁ κατὰ τὸν νόμον πολιτευόμενος.
62
verse
μεσονύκτιον
ἐξεγειρόμην
ἐξηγειρόμην
τοῦ
ἐξομολογεῖσθαί
ἐξομολογήσασθαί
σοι ἐπὶ τὰ κρίματα τῆς δικαιοσύνης σου
sch27
scholion
Λεκτέον τοῦτο πρὸς τοὺς ἀμελοῦντας νύκτωρ τῶν προσευχῶν.
63
verse
μέτοχος ἐγώ εἰμι πάντων τῶν φοβουμένων σε καὶ τῶν φυλασσόντων τὰς ἐντολάς σου
sch28
scholion
Ὁ μέτοχος τῶν φοβουμένων τὸν κύριον καὶ αὐτὸς φοβεῖται τὸν κύριον· καὶ ὁ μέτοχος τῶν δικαίων καὶ αὐτὸς δίκαιός ἐστι. Τῶν μὲν γὰρ ὁ φόβος κοινός, τῶν δὲ
δικαιο-σύνη. χρηστότητα ἐποίησας μετὰ τοῦ δούλου σου, Κύριε, κατὰ τὸν λόγον σου.χρηστότητα
ἡ δικαιοσύνη.
66
verse
1
part
χρηστότητα
καὶ παιδείαν καὶ γνῶσιν δίδαξόν με
sch29
scholion
Ἡ χρηστότης τοῦ θεοῦ τῇ γευστικῇ δυνάμει τῆς ψυχῆς ὑποπίπτει·
Γεύσασθε
γάρ, φησί,
καὶ ἴδετε ὅτι χρηστὸς ὁ κύριος
. Γεῦσις δέ ἐστιν ἡ ἀπάθεια ψυχῆς λογικῆς διὰ τοῦ πνευματικοῦ νόμου προσγινομένη· χρηστότης δέ ἐστιν γνῶσις ἀληθὴς τῶν γεγονότων ὑπὸ Θεου· παιδεία δὲ μετριοπάθεια παθῶν· γνῶσις δέ
ἐστιν
ἐστι
ἡ θεωρία τῆς ἁγίας τριάδος.
66
verse
2
part
ὅτι ταῖς ἐντολαῖς σου ἐπίστευσα
sch29b
scholion
Τῶν γὰρ πιστευόντων θεῷ οἱ μὲν ἐν ταῖς ἐντολαῖς αὐτοῦ τυγχάνοντες πιστεύουσιν αὐτῷ, οἱ δὲ οὐκ ἐν ταῖς ἐντολαῖς ὄντες.
70
verse
part
1
ἐτυρώθη ὡς γάλα ἡ καρδία αὐτῶν
sch30
scholion
Ὥσπερ ὁ τυρὸς ἦν ὅτε οὐκ ἦν τυρός, οὕτω καὶ οἱ δαίμονες ἦν ποτε ὅτε οὐκ ἦσαν πονηροί. Εἰ δὲ τὸ γάλα πρεσβύτερόν ἐστι τοῦ τυροῦ, δηλονότι καὶ ἡ ἀρετὴ πρεσβυτέρα τῆς κακίας ἐστίν· τυρῷ γὰρ
Δαυῒδ
Δαυὶδ
τὴν κακίαν ἀπείκασεν.
71
verse
ἀγαθόν μοι ὅτι ἐταπείνωσάς με, ὅπως ἂν μάθω τὰ δικαιώματά σου
sch31
scholion
Χρηστέον
τούτῳ
τῷ ῥητῷ τούτῳ πρὸς τοὺς ἐγκαταλειφθέντας παρὰ θεῷ εἰς ὠφέλειαν ψυχῆς.
73
verse
part
1
αἱ χεῖρές σου ἐποίησάν με καὶ ἔπλασάν με
συνέτισόν με καὶ μαθήσομαι τὰς ἐντολάς σου.
sch32
scholion
Πεποίηται μὲν ἡ ψυχή, πέπλασται δὲ τὸ σῶμα·
Ποιήσωμεν
γάρ,
φησὶ
φησίν
,
ἄνθρωπον κατ' εἰκόνα ἡμετέραν
· καὶ πάλιν·
Λαβὼν χοῦν ἀπὸ τῆς γῆς ἔπλασεν
.
74
verse
part
1
οἱ φοβούμενοί σε ὄψονταί με καὶ εὐφρανθήσονται
ὅτι εἰς τοὺς λόγους σου ἐπήλπισα.
sch33
scholion
Εὐφραίνονται πρακτικοὶ ἀκούοντες γνωστικῶν.
75
verse
ἔγνων, κύριε, ὅτι δικαιοσύνη τὰ κρίματά σου καὶ ἀληθείᾳ ἐταπείνωσάς με
sch34
scholion
Ζητήσεις
δὲ μᾶλλον
πότερον
τοὺς περὶ κρίσεως λόγους μεμαθηκὼς
ὅτι Δαυὶδ γεγράφηκε
Δαυὶδ γέγραφε
τοῦτο ἢ ἁπλῶς πεπιστευκὼς ὅτι οὐκ ἐνδέχεται τὸν δίκαιον θεὸν ἀδικῆσαι.
78
verse
part
1
αἰσχυνθήτωσαν ὑπερήφανοι ὅτι ἀδίκως ἠνόμησαν εἰς ἐμὲ
κ. τ. ἑ.
sch35
scholion
Ἡ αἰσχύνη εἰς συναίσθησιν πέφυκεν ἄγειν τὸν ἁμαρτάνοντα.
82
verse
ἐξέλιπον οἱ ὀφθαλμοί μου εἰς τὸ λόγιόν σου λέγοντες· πότε παρακαλέσεις με;
κ. τ. ἑ.
sch36
scholion
Παράκλησίς ἐστιν
ἡ ἀνάπαυσις
ἀνάκτησις
ψυχῆς ἀπὸ πόνων.
85
verse
διηγήσαντό μοι παράνομοι
ἀδολεσχίαςἀλλ
ἀδολεσχίας ἀλλ
' οὐχ ὡς ὁ νόμος σου, κύριε
sch37
scholion
Χρηστέον τούτῳ τῷ ῥητῷ πρὸς τοὺς ἐκ τῆς ἔξωθεν σοφίας περὶ γνώσεως θεοῦ ἐπαγγελλομένους διδάσκειν.
87
verse
part
1
παρὰ βραχὺ συνετέλεσάν με ἐν τῇ γῇ
ἐγὼ δὲ οὐκ ἐγκατέλιπον τὰς ἐντολάς σου, κ. τ. ἑ.
sch38
scholion
Ἀντὶ τοῦ παρ' ὀλίγον ἐγενόμην γήϊνος ὑπὸ τῶν ἐχθρῶν πειραζόμενος.
89
verse
εἰς
γενεὰν καὶ γενεὰν ἡ ἀλήθειά σου· ἐθεμελίωσας τὴν γῆν, καὶ
τὸν αἰῶνα, κύριε ὁ λόγος σου
διαμένει ἐν
ταῖς ἐπουρανίοις
τῷ οὐρανῷ
sch39
scholion
Ἐν ταῖς ἐπουρανίαις
δυνάμεσιν ὁ τοῦ θεοῦ λόγος ἀεὶ διαμένει ἀκίνητος·
Δυνατοὶ
γὰρ εἰς
ἰσχὺν,
ἰσχύϊ
ποιοῦντες τὸν λόγον αὐτου
.
Τῇ διατάξει σου διαμένει ἡ ἡμέρα,
91
verse
part
2
ὅτι τὸ σύμπαντα δοῦλα σά
sch40
scholion
Εἰ τὰ σύμπαντα δοῦλα τοῦ θεοῦ, πῶς ἐν ταῖς Παροιμίαις Σολομὼν περὶ τοῦ μύρμηκός
φησιν·Ἐκεῖνος,
φησιν·
Ἐκεῖνος γὰρ
γεωργίου μὴ ὑπάρχοντος, μηδὲ τὸν ἀναγκάζοντα ἔχων, μηδὲ ὑπὸ δεσπότην ὢν, ἑτοιμάζεται θέρους τὴν τροφήν
; Καὶ τάχα τοιοῦτόν ἐστι τὸ ἐν ταῖς Παροιμίαις λεγόμενον ὅτι ἐκεῖνος νόμον μὴ ἔχων τὸν καταναγκάζοντα μήτε γνώσεως μέτοχος ὤν,
ἑτοιμάζεται θέρους τὴν τροφήν
.Ὁ θεὸς γὰρ
δεσπότης λέγεται
λέγεται δεσπότης
δίττως ἢ ὡς δημιουργὸς ἢ ὡς γινωσκόμενος· διὸ καὶ Παῦλος γράφει·
Νυνὶ
δὲ
ἐλευθερωθέντες μὲν ἀπὸ τῆς ἁμαρτίας, δουλωθέντες δὲ τῷ θεῷ
, δηλονότι
κατ'
κατὰ
ἀρετὴν καὶ γνῶσιν,
ἔχετε τὸν καρπὸν ὑμῶν εἰς ἁγιασμόν, τὸ δὲ τέλος ζωὴν αἰώνιον
. Εἰ δὲ τοῦ τοιούτου τέλους ἄμοιρός ἐστιν ὁ μύρμηξ, δηλονότι καὶ ταύτης τῆς δουλείας. Καλῶς οὖν λέγεται
ὁ μύρμηξ
μὴ εἶναι ὑπὸ δεσπότην
κατὰ ταύτην τὴν δεσποτείαν.
92
verse
εἰ μὴ ὅτι ὁ νόμος σου μελέτη
μου
μού ἐστιν
, τότε ἂν ἀπωλόμην ἐν τῇ ταπεινώσει μου
sch41
scholion
Τὸν καιρὸν τῶν πειρασμῶν καιρὸν
ὠνόμαζε
ὠνόμασε
ταπεινώσεως, καθ' ὃν μάλιστα θλίβεται
λογισμοὺς πονηροὺς ἔχουσα
ἡ ψυχὴ, ἀφ'
οὗ
ὧν
οὐδὲν ἕτερον
ῥύεται
οὕτω ῥύεται αὐτὴν
ὡς ἡ θεωρία τῶν λόγων τοῦ
Θεοῦ.Ἔχων
θεοῦ· ἔχων
γὰρ ὁ νόμος πνευματικὰ θεωρήματα πρὸς ἑαυτὸν περισπᾷ τὴν διάνοιαν καὶ ἀπωθεῖται τοὺς λογισμούς.
Πάσης συντελείας εἶδον πέρας·
96
verse
part
2
πλατεῖα ἐντολή σου σφόδρα
κ. τ. ἑ.
sch41
scholion
Ὑπὲρ πάντας τοὺς ἔξωθεν λόγους οἱ λόγοι τῶν ἐντολῶν τοῦ θεοῦ πλατύνουσι καθαίροντες τὴν ψυχήν.
98
verse
part
1
ὑπὲρ τοὺς ἐχθρούς μου ἐσόφισάς με τὴν ἐντολήν σου
ὅτι εἰς τὸν αἰῶνα ἐμή ἐστιν, κ. τ. ἑ.
sch43
scholion
Νοῦς παθῶν γυμνωθεὶς καὶ γνώσεως μέτοχος γεγονὼς πανουργότερος γίνεται τῶν δαιμόνων, λέγων πολλάκις τὸ τοῦ Παύλου τὸ
οὐ γὰρ αὐτοῦ τὰ νοήματα ἀγνοοῦμεν
.
100
verse
1
part
ὑπὲρ πρεσβυτέρους συνῆκα
ὅτι τὰς ἐντολάς σου ἐξεζήτησα, κ. τ. ἑ.
sch44
scholion
Χρησώμεθα τούτῳ τῷ ῥητῷ πρὸς τοὺς γέροντας τοὺς
μακρῳ χρονῳ
τὸν μακρὸν χρόνον
καὶ τὴν ἀπάθειαν νομίζοντας εἶναι πρόξενον τῆς γνώσεως τοῦ θεοῦ.
103
verse
ὡς γλυκέα τῷ λάρυγγί μου τὰ λόγιά σου, ὑπὲρ μέλι τῷ στόματί μου
κ. τ. ἑ.
sch45
scholion
Ὁ ἡδόμενος καὶ τρεφόμενος ἐπὶ τῇ γνώσει νοῦς ὀνομάζεται στόμα.
106
verse
ὤμοσα καὶ ἔστησα τοῦ φυλάξασθαι τὰ κρίματα τῆς δικαιοσύνης σου
κ. τ. ἑ.
sch46
scholion
Τὸ ἀμετάθετον τοῦ σκοποῦ ὅρκον ὠνόμασεν.
108
verse
1
part
τὰ ἑκούσια τοῦ στόματός μου εὐδόκησον δὴ, κύριε
καὶ τὰ κρίματά σου δίδαξόν με.]
sch47
scholion
Ἑκούσια τοῦ στόματος ἡμῶν ἐστι παρθενία, βρωμάτων καὶ πομάτων ἀποχή, ἀναχώρησις ἡ ἐν τοῖς ἐρήμοις
τόποις
διαγωγή· τὰς γὰρ ἐντολὰς ὁ νόμος ἡμᾶς καταναγκάζει ποιεῖν. Ὁ τοίνυν πάσας ποιήσας τὰς ἐντολάς, προστεθεικὼς δὲ καὶ τὰ προειρημένα, οὗτος λέγέτω· τὰ ἑκούσια τοῦ στόματός μου εὐδόκησον δή, κύριε· παραβαίνων δὲ τοῦ νόμου τινὰ τοῦτο λέγειν οὐχ ἕξει
παῤῥησίαν
παρρησίαν
.
109
verse
part
1
ἡ ψυχή μου ἐν ταῖς χερσί σου διαπαντός
καὶ τοῦ νόμου σου οὐκ ἐπελαθόμην, κ. τ. ἑ.
sch48
scholion
Ζητήσεις πῶς ἡ ψυχὴ τοῦ
Δαυῒδ
Δαυὶδ διαπαντὸς
ἐν ταῖς χερσὶ τοῦ θεοῦ,
διαπαντός·
πότερον ὡς ἐν δικαιοσύνῃ ἢ ὡς ἐν γνώσει. Καὶ τάχα τὸ πρότερον· ἀγγέλων μὲν γάρ ἐστι τὸ
διαπαντὸς βλέπειν τὸ πρόσωπον τοῦ θεοῦ
, τουτέστι τὴν θεωρίαν αὐτοῦ, ἀνθρώπων δὲ τὸ δύνασθαι διαπαντὸς δικαιοπραγεῖν κατ' ἐνέργειαν, ὅπερ ἐστὶ τὸ εἶναι ἐν ταῖς χερσὶ τοῦ θεοῦ. Ἡ γὰρ κατὰ διάνοιαν δικαιοπραγία μόνῳ προσῆν τῷ Χριστῷ,
ὃς ἁμαρτίαν οὐκ
ἐποίησε
ἐποίησεν
, δηλονότι κατ' ἐνέργειαν,
καὶ οὐχ εὑρέθη δόλος ἐν τῷ στόματι αὐτοῦ
· σαφὲς, ὅτι κατὰ διάνοιαν.
112
verse
ἔκλινα τὴν καρδίαν μου τοῦ ποιῆσαι τὰ δικαιώματά σου εἰς τὸν αἰῶνα δι' ἀντάμειψιν
κ. τ. ἑ.
sch49
scholion
Ἡ ἀντάμειψις τῶν δικαιωμάτων ἡ γνῶσις αὐτῶν ἐστιν.
113
verse
παρανόμους ἐμίσησα, τὸν δὲ νόμον σου ἠγάπησα
κ. τ. ἑ.
sch50
scholion
Ὁ παράνομος καθὸ παράνομος ὑπάρχει μισητός ἐστι, καθὸ δὲ εἰκὼν καὶ πλάσμα θεοῦ ἀγαπητός ἐστι. Κατὰ
γοῦν τὴν δευτέραν
τὴν δευτέραν γοῦν
ἔννοιαν καὶ τοῖς ἐν τῇ φυλακῇ προσβάλλειν ἡμῖν προτέτακται καὶ εὖ ποιεῖν τοὺς κακούργους νενομοθέτηται. Δύναται δὲ
παρανόμους
ἐνταῦθα λέγειν λόγους καὶ νόμους οὓς μεμίσηκεν ὁ
Δαυΐδ.
Δαυίδ.
115
verse
ἐκκλίνατε ἀπ' ἐμοῦ πονηρευόμενοι καὶ ἐξερευνήσω τὰς ἐντολὰς τοῦ θεοῦ μου
sch51
scholion
Ἐὰν μὴ ἐκκλίνωσιν ἀφ' ἡμῶν οἱ δαίμονες, τὰς ἐντολὰς τοῦ θεοῦ ποιεῖν οὐκ ἰσχύομεν· πρὸς γὰρ ταύτας μάλιστα ἵστανται διὰ τὸ προξένους ἡμῖν
γενέσθαι
γίνεσθαι
τῆς γνώσεως τοῦ θεοῦ.
116
verse
ἀντιλαβοῦ μου κατὰ τὸ λόγιόν σου καὶ ζῆσόν με, καὶ μὴ καταισχύνῃς με ἀπὸ τῆς προσδοκίας μου
sch52
scholion
Ὅτι ἡ θλῖψις ὑπομονὴν κατεργάζεται, ἡ δὲ ὑπομονὴ δοκιμήν, ἡ δὲ δοκιμὴ ἐλπίδα, ἡ δὲ ἐλπὶς οὐ καταισχύνει.
120
verse
part
1
καθήλωσον ἐκ τοῦ φόβου σου τὰς σάρκας μου·
sch53
scholion
Δι'
οὗ·Ἐμοὶ ὁ
οὗ ἐμοὶ
κόσμος ἐσταυρώθη κἀγὼ τῷ κόσμῳ.
121
verse
ἐποίησα κρίμα καὶ δικαιοσύνην· μὴ παραδῷς με τοῖς ἀδικοῦσί με
κ. τ. ἑ. Πῶς οὖνἸὼβ
sch54
scholion
Πῶς οὖν Ἰὼβ
ποιήσας κρίμα καὶ δικαιοσύνην, ὡς αὐτὸς ὁ κύριος
ἐμαρτύρησε
ἐμαρτύρησεν
, παρεδόθη τοῖς ἀδικοῦσιν
αὐτόν;Ἢ
αὐτόν; Ἢ
τὴν ψυχὴν αὐτοῖς οὐ βούλεται παραδίδοσθαι· σώματος γὰρ καὶ κτημάτων ὁ δίκαιος οἶδεν καταφρονεῖν.
Δοῦλός σού εἰμι ἐγώ.
124
verse
ποίησον τῷ δούλῳ σου κατὰ τὸ ἔλεός σου καὶ τὰ δικαιώματά σου δίδαξόν με
sch55
scholion
Μόνος ὁ σοφὸς δοῦλός ἐστι τῆς σοφίας
καὶ
μόνος ὁ δίκαιος δοῦλος τῆς δικαιοσύνης ἐστίν· οὕτω καὶ
ἑαυτὸν Παῦλος
ὁ Παῦλος ἐν ταῖς ἐπιστολαῖς ἑαυτὸν
προέγραφεν
δοῦλονἸησοῦ
δοῦλον Ἰησοῦ
Χριστοῦ
.
126
verse
part
1
καιρὸς τοῦ ποιῆσαι τῷ κυρίῳ
διεσκέδασαν τὸν νόμον σου, κ. τ. ἑ.
sch56
scholion
Καιρός ἐστι χρόνος κατορθώσεως.
128
verse
διὰ τοῦτο πρὸς πάσας τὰς ἐντολάς σου κατωρθούμην· πᾶσαν ὁδὸν ἄδικον ἐμίσησα
κ. τ. ἑ.
sch57
scholion
Ὁ μὴ πάσας τὰς ἐντολὰς κατορθώσας
οὐδὲ
πᾶσαν ὁδὸν ἄδικον
οὐω
ἐμίσησεν. Εἰ δὲ
ὁ
φοβούμενος τὸν Κύριον
φόβος τοῦ κυρίου
μισεῖ ἀδικίαν
, οὗτος δὲ οὐκ ἐμίσησεν
ἀδικίαν, οὗτος
οὐ φοβεῖται τὸν
Κύριον.Ὁ
κύριον. Ὁ
δὲ μὴ φοβούμενος
τὸν κύριον
οὐ μακάριος, εἴπερ
Μακάριος
μακάριος ἀνήρ
ἐστιν
ὁ φοβούμενος τὸν κύριον
.
130
verse
ἡ δήλωσις τῶν λόγων σου φωτιεῖ καὶ συνετιεῖ νηπίους
sch58
scholion
Ἡ ἑρμηνεία τῶν λόγων τοῦ
Κυρίου
θεοῦ
φωτίζει τοὺς νηπίους ἐν Χριστῷ.
131
verse
part
1
τὸ στόμα μου ἤνοιξα καὶ εἵλκυσα πνεῦμα
ὅτι τὰς ἐντολάς σου ἐπεπόθουν, κ. τ. ἑ.
sch59
scholion
Ὁ ἀνοίξας διὰ τῆς πρακτικῆς τὴν καρδίαν ἕλκει τὸ ἅγιον πνεῦμα τὸ ἀποκαλύπτον αὐτῷ τὰ μυστήρια τοῦ θεοῦ.
Τὰ διαβήματά μου κατεύθυνον κατὰ τὸ λόγιόν σου,
133
verse
part
2
καὶ μὴ κατακυριευσάτω μου πᾶσα ἀνομία
κ. τ. ἑ.
sch60
scholion
Τοῦ μὲν κατὰ διάνοιαν ἁμαρτάνοντος κυριεύειν λέγεται ἡ ἀνομία, τοῦ δὲ κατ' ἐνέργειαν παρανομοῦντος
κατακυριεύειν.Ἢ
κατακυριεύειν. Ἢ
τάχα τῶν μὲν ὀλίγα ἁμαρτανόντων κυριεύει ἡ ἀνομία, τῶν δὲ πλείονα κατακυριεύει.
135
verse
τὸ πρόσωπόν σου ἐπίφανον ἐπὶ τὸν δοῦλόν σου καὶ δίδαξόν με τὰ δικαιώματά σου
sch61
scholion
Τοῦτο
τὸ πρόσωπον διαπαντὸς οἱ ἄγγελοι βλέπουσι τοῦ πατρὸς τοῦ ἐν τοῖς οὐρανοῖς
. Πλὴν τοῦτο σημειωτέον ὅτι τῆς ἀγγελικῆς γνώσεώς ἐστιν ἡ θεωρία τῶν δικαιωμάτων.
136
verse
διεξόδους ὑδάτων
κατέδυσαν
κατέβησαν
οἱ ὀφθαλμοί μου, ἐπεὶ οὐκ
ἐφύλαξα
ἐφύλαξαν
τὸν νόμον σου
κ. τ. ἑ.
sch62
scholion
Τοὺς κατὰ διάνοιαν πειρασμοὺς νῦν τροπικῶς ὕδατα ὀνομάζει,
ὧν
ἀφ' ὧν ὑδάτων εἴργει
ἡμᾶς
ἀποτρέπει
ἐν ταῖς Παροιμίαις ὁ σοφὸς
Σολομὼν λέγων·
Ἀπὸ ὕδατος ἀλλοτρίου ἀπόσχου καὶ ἀπὸ πηγῆς ἀλλοτρίας μὴ πίῃς
.
140
verse
part
1
πεπυρωμένον τὸ λόγιόν σου σφόδρα
καὶ ὁ δοῦλός σου ἠγάπησεν αὐτὸ, κ. τ. ἑ.
sch63
scholion
Τὸ πεπυρωμένον λόγιον τοῦ θεοῦ κατακαίει
ξύλα, χόρτον, καλάμην
, τὰς μοχθηρὰς ἕξεις
ἀναλίσκον. Θλίψεις
καταναλίσκον.
143
verse
part
1
θλῖψις
καὶ
ἀνάγκαι
ἀνάγκη
εὕροσάν με
αἱ ἐντολαί σου μελέτη μου, κ. τ. ἑ. Ὥσπερ ἐκζητουσῶν
sch64
scholion
Ὥς περιζητουσῶν
ἡμᾶς τῶν θλίψεων καὶ τῶν ἀναγκῶν, λέγει τὸ
εὕροσάν με. Ἢ τάχα θλίψεις οἱ θλίβοντες λέγονται καὶ ἀνάγκαι οἱ τὰς ἀνάγκας ἐπάγοντες· ἔθος γὰρ ἔχει ἡ γραφὴ τὰς ἕξεις ἀντὶ τῶν ἐχόντων αὐτὰς ὀνομάζειν· οὕτω
γὰρ
παρὰ Παύλῳ·
Ἡ ἀγάπη
οὐδέποτε ἐκπίπτει· »
οὐ περπερεύεται
·
καὶ παρὰ
Σολομῶντι
Σολομῶνι
·
Ἡ κακὴ βουλὴ
ἀπέλιπε
ἀπέλιπεν
τὴν διδασκαλίαν τὴν ἐκ νεότητος καὶ τῆς θείας ἐπελάθετο διαθήκης
.
Ποιεῖ δὲ πολλάκις καὶ τὸ ἀνάπαλιν ἡ γραφὴ καὶ τὸν πεφυκότα δέχεσθαι τὴν ἀρετὴν ἀντὶ τῆς ἀρετῆς
ὀνομάζει.Ἐν
ὀνομάζει· ἐν
γὰρ ταῖς Παροιμίαις φησίν·
Οἱ ἀπαίδευτοι
ἐμίσησαν σοφίαν, »
ἔνθεσθε καρδίαν
,
ἀντὶ τοῦ ἀρετήν· καὶ ὁ Παῦλος·
Μὴ μετατίθεσθε ἀπὸ τοῦ νοὸς ἡμῶν
,
τουτέστιν
ἀντὶ τοῦ
ἀπὸ τῆς τοιᾶσδε γνώμης.
Δικαιοσύνη τὰ μαρτύριά σου εἰς τὸν αἰῶνα·
144
verse
part
2
συνέτισόν με καὶ
ζήσομαι, κ. τ. ἑ.̔ξε´. Η
ζῆσόν με
sch65
scholion
Ἡ
σύνεσις προτέρα ἐστὶ τῆς γνώσεως ὡς εἶναι τὸν γνωστικὸν καὶ συνετόν, τὸν δὲ συνετὸν οὐ πάντως καὶ γνωστικόν.
145
verse
part
1
ἐκέκραξα ἐν ὅλῃ καρδίᾳ μου· ἐπάκουσόν μου, κύριε
τὰ δικαιώματά σου ἐκζητήσω, κ. τ. ἑ.
sch66
scholion
Ὁ
ἐξ ὅλης καρδίας ἀγαπῶν τὸν θεόν
, οὗτος ἐν ὅλῃ κράζει καρδίᾳ.
147
verse
part
1
προέφθασα ἐν ἀωρίᾳ καὶ ἐξέκραξα
εἰς τοὺς λόγους σου ἐπήλπισα, κ. τ. ἑ.
sch67
scholion
Ἀωρία ἐστὶ νοητὴ διάθεσις ἕξεως ἐπὶ τὴν γνῶσιν σπουδάζουσα.
151
verse
part
1
ἐγγὺς εἶ σύ, κύριε
καὶ πᾶσαι αἱ ὁδοί σου ἀλήθεια, κ. τ. ἑ.
sch68
scholion
Ἐγγύς ἐστιν ἡ δικαιοσύνη τοῦ πεφυκότος δικαιοπραγεῖν
καὶ ἡ γνῶσις τοῦ πεφυκότος γινώσκειν·
πολλῷ δὲ πλέον ἐστὶν ἐγγύτερον τῶν κατ' ἐνέργειαν κτησαμένων δικαιοσύνην καὶ γνῶσιν.
155
verse
part
1
μακρὰν ἀπὸ ἁμαρτωλῶν σωτηρία
ὅτι τὰ δικαιώματά σου οὐκ ἐξεζήτησαν, κ. τ. ἑ.
sch69
scholion
Εἰ ἡ σωτηρία
ἐστὶ
τῆς λογικῆς
φύσεως
φύσεώς ἐστιν
ἡ γνῶσις
ἡ
τοῦ θεοῦ, αὕτη δὲ καθαραῖς
ψυχαῖς
καρδίαις
ἐγγίνεται, καλῶς λέγεται τὸ
μακρὰν ἀπὸ ἁμαρτωλῶν σωτηρία·
Εἰς
γὰρ
κακότεχνον ψυχὴν οὐκ εἰσελεύσεται σοφία
.
157
verse
part
1
πολλοὶ οἱ ἐκδιώκοντές με καὶ θλίβοντες·
ἐκ τῶν μαρτυρίων σου οὐκ ἐξέκλινα, κ. τ. ἑ. «
sch70
scholion
Μακάριοι
, φησίν,
οἱ δεδιωγμένοι ἕνεκεν δικαιοσύνης, ὅτι αὐτῶν ἐστιν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν
.
158
verse
part
1
εἶδον ἀσυνετοῦντας καὶ ἐξετηκόμην
ὅτι τὰ λόγιά σου οὐκ ἐφυλάξαντο, κ. τ. ἑ. «
sch71
scholion
Ὁ ζῆλος τοῦ οἴκου σου
,
κατέφαγέ με. »
φησί,
κατέφαγέν με
.
159
verse
ἴδε ὅτι τὰς ἐντολάς σου ἠγάπησα· κύριε, ἐν τῷ ἐλέει σου ζῆσόν με
sch72
scholion
Ὁ ἀγαπῶν τὰς ἐντολὰς ποιείτω αὐτὰς καὶ ζήσεται ἐν αὐταῖς ἢ δι' αὐτῶν, ἐν αὐταῖς μὲν τοὺς λόγους τῆς πρακτικῆς
γνώσεως ἐκμαθών·
ἐγνωκώς,
δι' αὐτῶν δὲ σοφίας καταξιωθείς.
160
verse
part
1
ἀρχὴ τῶν λόγων σου ἀλήθεια
καὶ εἰς τὸν αἰῶνα πάντα τὰ κρίματα τῆς δικαιοσύνης σου.
sch73
scholion
Εἰ ἀρχὴ τῶν λόγων τοῦ θεοῦ
ἐστιν ἀλήθεια, ὁ δὲ Χριστός ἐστιν ἡ ἀλήθεια·
Ἐγὼ
γὰρ, φησίν,
εἰμὶ ἡ
ἀλήθεια
, ὁ Χριστὸς ἄρα ἀρχὴ τῶν λόγων
ἐστὶ
ἐστὶν
τοῦ θεοῦ· ἀρχὴν δὲ ἐνταῦθα λέγει ὡς αἴτιον. Πάλιν· εἰ ἡ ἀρχὴ τῶν λόγων
[Θεοῦ]
ἐστὶν ἡ ἀλήθεια, ἐν οἷς ἂν
αὐτὴ ἐγγίνηται
αὕτη ἐγγένηται
, ἐν ἐκείνοις γενήσονται καὶ οἱ λόγοι τοῦ θεοῦ.
161
verse
part
1
ἄρχοντες κατεδίωξάν με δωρεάν
καὶ ἀπὸ τῶν λόγων σου ἐδειλίασεν ἡ καρδία μου, κ. τ. ἑ.
sch74
scholion
Ἄρχοντας λέγει
τοὺς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τούτου
·
Ἔρχεται
γάρ, φησίν,
ὁ ἄρχων τοῦ κόσμου τούτου καὶ ἐν ἐμοὶ εὑρίσκει οὐδέν
.
Κόσμον
δὲ λέγει οὐ τὸ ἐξ οὐρανοῦ καὶ γῆς σύστημα, ἀλλὰ τοὺς κοσμικὸν βίον βιοῦντας.
Ἄρχοντες κατεδίωξάν με δωρεάν,
161
verse
2
part
καὶ ἀπὸ τῶν λόγων σου ἐδειλίασεν ἡ καρδία μου
ἀγαλλιάσομαι ἐγὼ ἐπὶ τὰ λόγιά σου ὡς ὁ εὑρίσκων σκῦλα πολλά. Τῷ
sch75
scholion
Τὸ
ἐδειλίασεν ἀντὶ τοῦ
εὐλάβετο,
εὐλαβήθη
ἐχρήσατο.
Ἑπτάκις
164
verse
part
1
ἐπτάκις
τῆς ἡμέρας ᾔνεσά
σε· ἐπὶ τὰ κρίματα τῆς δικαιοσύνης σου, κ. τ. ἑ.
σοι
sch76
scholion
Ὥσπερ ἡ ὀγδόη σύμβολόν ἐστι τοῦ μέλλοντος αἰῶνος
δύναμιν ἀναστάσεως
περιέχουσα, οὕτω καὶ ἡ ἑβδόμη σύμβολόν ἐστι
τοῦ κόσμου τούτου
τούτου τοῦ κόσμου
. Μήποτε οὖν τοὺς περὶ
δικαιοκρισίας
δικαιας κρίσεως
λόγους τοῦ κόσμου τούτου τοῦ αἰσθητοῦ γινώσκων ὁ
Δαυῒδ,
Δαυὶδ
ᾔνει τὸν κύριον.
165
verse
εἰρήνη πολλὴ τοῖς ἀγαπῶσι τὸν νόμον σου, καὶ οὐκ ἔστιν αὐτοῖς σκάνδαλον.
sch77
scholion
Εἰ οἱ μικροὶ σκανδαλίζονται —
ὅστις
γὰρ
ἂν σκανδαλίσῃ
, φησίν,
ἕνα τῶν μικρῶν τούτων
—,
τῶν πιστευόντων εἰς ἐμὲ, συμφέρει αὐτῷ ἵνα κρεμασθῇ μύλος ὀνικὸς εἰς τὸν τράχηλον αὐτοῦ, καὶ καταποντισθῇ ἐν τῷ πελάγειŸ
οἱ δὲ ἀγαπῶντες τὸν κύριον οὐ σκανδαλίζονται, οἱ μικροὶ οὐκ
ἀγαπῶντες
ἀγαπῶσι
τὸν κύριον.
σκανδαλίζονται,
Διὸ καὶ
ἀγνοοῦντες
ἀγνοοῦσι
τοὺς λόγους τῶν γινομένων, ἐφ' οἷς καὶ σκανδαλίζονται.
170
verse
part
1
εἰσέλθοι τὸ ἀξίωμά μου
ἐνώπιον σου, Κύριε, κατὰ τὸ λόγιόν σου ῥῦσαί με.
ἐνώπιόν σου
sch78
scholion
Τὸ ἀξίωμα, τινὲς μὲν ἡρμήνευσαν τὴν ἀπάθειαν, ἄλλοι δὲ τὴν ἀξίωσιν,
Ἐξερεύξονται
τουτέστιν τὴν ἱκεσίαν.
171
verse
ἐξερεύξαιντο
τὰ χείλη μου ὕμνον, ὅταν διδάξῃς με τὰ δικαιώματά σου
κ. τ. ἑ.
sch79
scholion
Ὥσπερ τῶν εὐθυμούντων ἐστὶ τὸ ψάλλειν —
εὐθυμεῖ
γάρ
τις
, φησίν,
ἐν ὑμῖν, ψαλλέτω
—
»Ÿ,
οὕτω τὸ ὑμνεῖν τῶν θεωρούντων τοὺς λόγους τῶν δικαιωμάτων
ἐστίν.Ἀλλὰ
ἐστίν. Ἀλλὰ
τὸ μὲν ψάλλειν ἀνθρώποις ἁρμόζει, τὸ δὲ ὑμνεῖν ἀγγέλοις ἢ τοῖς
ἀγγελικὸν ἔχουσι βίον· διὸ
ἔχουσι σχεδὸν ἀγγελικὴν κατάστασιν· οὕτω
καὶ οἱ ἀγραυλοῦντες ποιμένες οὐκ ἤκουσαν
ἀγγέλων ψαλλόντων, ἀλλ' ἀνυμνούντων
ψαλλόντων τῶν ἀγγέλων, ἀλλ'
ὑμνούντων
καὶ λεγόντων·
Δόξα ἐν ὑψίστοις θεῷ,
καὶ τὰ ἑξῆς.Ἔστι
καὶ ἐπὶ γῆς εἰρήνη ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία
. Εὐθυμία
τοίνυν
εὐθυμία
ἐστὶν
ἀπάθεια ψυχῆς ἀπὸ τῶν ἐντολῶν τοῦ θεοῦ καὶ τῶν
ἀληθινῶν
ἀληθῶν
δογμάτων προσγινομένη· ὕμνος δέ ἐστι δοξολογία
Œ [Ρ] Ὕμνος δέ ἐστιν δοξολογία
μετ' ἐκπλήξεως ἐπὶ τῇ θεωρίᾳ τῶν
γενομένων
γινομένων
ὑπὸ θεοῦ.
Φθέγξαιτο ἡ γλῶσσά μου τὰ λόγιά σου,
172
verse
part
2
ὅτι πᾶσαι αἱ ἐντολαί σου δικαιοσύνη
Τουτέστι
σου
sch80
scholion
Δικαιοσύνη, τουτέστιν
δικαιοσύνης ποιητικαί.
175
verse
part
1
ζήσεται ἡ ψυχή μου καὶ αἰνέσει σε
καὶ τὰ κρίματά σου βοηθήσει μοι.
sch81
scholion
Τὸ αἰνεῖν
σε
τὸν κύριον
τῶν ζώντων ἐστίν·
Οἱ
γὰρ
νεκροὶ οὐκ αἰνέσουσι
τὸν κύριον.
176
verse
part
1
ἐπλανήθην ὡς πρόβατον ἀπολωλός
ζήτησον τὸν δοῦλόν σου, ὅτι τὰς ἐντολάς σου οὐκ ἐπελαθόμην, κ. τ. ἑ.
sch82
scholion
Πρῶτον μὲν τὴν πλανηθεῖσαν ψυχὴν ὡς δικαιοσύνη ἐπιστρέφει ὁ κύριος, ἔπειτα δὲ καὶ ὡς σοφία, εἴπερ πλάνη ἐστὶ ψυχῆς κακία καὶ ἀγνωσία.
119
psalm
1
verse
πρὸς κύριον ἐν τῷ θλίβεσθαί με ἐκέκραξα καὶ
εἰσήκουσέ
εἰσήκουσέν
μου
κ. τ. ἑ.
sch1
scholion
Τῶν δι' ἀρετὴν καὶ γνῶσιν θλιβομένων ἐπακούει
Θεὸς
ὁ κύριος.
4
verse
τὰ βέλη τοῦ δυνατοῦ ἠκονημένα σὺν τοῖς
ἄνθραξι
ἄνθραξιν
τοῖς ἐρημικοῖς
κ. τ. ἑ.
sch2
scholion
Οὐδὲν οὕτως ἁρμόζει πρὸς τὰς ἀντικειμένας δυνάμεις ὡς τὰ βέλη τοῦ Χριστοῦ τὰ ἀντικείμενα
τοῖς πεπυρωμένοις βέλεσι τοῦ πονηροῦ
καὶ οἱ ἄνθρακες οἱ καταναλίσκοντες
ξύλα, χόρτον, καλάμην
. Εἰ δέ ἐστι βέλος ἀγάπης κατὰ τὴν ἐν
τοῖςἌσμασι νύμφην· «
τοῖς ᾌσμασι νύμφην·
Τετρωμένη
γάρ, φησίν,
ἀγάπῃ
ἀγάπης
ἐγώ
·
ἔστι
ἐστὶ
βέλος δικαιοσύνης καὶ
ἀνδρίας καὶ σωφροσύνης
σωφροσύνης καὶ ἀνδρείας
καὶ τῶν λοιπῶν ἀρετῶν, οἷς βέλεσι τιτρωσκόμενοι ὑποκάτω τοῦ θεοῦ πίπτουσιν οἱ λαοί.
5
verse
part
1
οἴμοι, ὅτι ἡ παροικία μου ἐμακρύνθη
κατεσκήνωσα μετὰ τῶν σκηνωμάτων Κηδὰρ, κ. τ. ἑ.
sch3
scholion
Οὐκ ἔστι τοῦ αὐτοῦ λέγειν
τὸ
μὴ ἀναγάγῃς με ἐν ἡμίσει ἡμερῶν μου
καὶ τό· «
καὶ τὸ
οἴμοι, ὅτι ἡ παροικία μου ἐμακρύνθη. Ἢ τάχα
ἡμέρας
ἐκεῖ λέγει ἃς ὁ
φόβος τοῦ κυρίου
κατὰ τὸν Σολομῶντα
προστίθησι
, τὰς ὑπὸ τοῦ ἡλίου τῆς
δικαιοσύνης
γενομένας, ἐν αἷς
καὶἈβραὰμ ἀπέθανε
καὶ
Ἀβραὰμ ἀπέθανεν
πλήρης ἡμερῶν
.Ἐνταῦθα δὲ πρὸς τὴν αἰσθητὴν
δωρεὰν
ζωὴν
ἀποδύρεται· ἔχει γὰρ καὶ οὗτος
ἐπιθυμίαν τοῦ
ἐπιθυμίαν εἰς τὸ
ἀναλῦσαι καὶ σὺν Χριστῷ εἶναι, πολλῷ
μᾶλλον κρείσσονα
γὰρ μᾶλλον κρείσσον
· τὸ δὲ ἐπιμένειν τῇ σαρκὶ ἀναγκαιότερον
,
διὰ τοὺς ὠφελημένους, εἴπερ ὁ
Δαυῒδ
Δαυὶδ
κατὰ τὸν Λουκᾶν ἐν ταῖς Πράξεσι
τῶνἈποστόλων,
τῶν ἀποστόλων
ἢ
καὶ κατὰ Παῦλον «
κατὰ τὸν Πέτρον
ἰδίᾳ γενεᾷ ὑπερετήσων
ἐξαπεστάλη.
ἐξαπεστάλη
.
7
verse
μετὰ τῶν μισούντων τὴν εἰρήνην
ἤμην εἰρηνικός· ὅταν ἐλάλουν αὐτοῖς, ἐπολέμουν με δωρεάν
sch4
scholion
Τότε μάλιστα χαλεπώτεροι γίνονται πολεμοῦντες οἱ δαίμονες ὅταν τις αὐτοῖς πρὸς τοὺς λογισμοὺς ἀποκρίνηται καὶ διδάσκει ἡμᾶς τοῦτο ποιεῖν ὁ Χριστὸς πειραζόμενος. Νηφούσης γάρ
ἔσται
ἐστι
διανοίας πρὸς τοὺς λογισμοὺς ἀπαντᾶν· νήφειν δὲ ἡμᾶς ἐν τῇ πάλῃ οὐ βούλονται οἱ ἐχθροὶ, ἵνα μὴ εὐπορήσωμεν νοημάτων ἀντικειμένων τοῖς λογισμοῖς αὐτῶν· ἐφ' ὅσον γὰρ οὐδὲν αὐτοῖς προσφέρομεν οἴκοθεν, χρονίζοντες αὐτῶν ἐν ἡμῖν οἱ λογισμοὶ διαστρέφουσι τὴν ψυχήν. Διὸ καλῶς λέγει ἐν ταῖς Παροιμίαις
τό·Ἀποπήδησον
τὸ
ἀποπήδησον
, μὴ
χρονίσῃς
ἐγχρονίσῃς
ἐν τῷ τόπῳ αὐτῆς, μηδὲ ἐπιστήσῃς σὸν ὄμμα πρὸς αὐτήν
, δηλονότι τὴν ἀντικειμένην δύναμιν ἢ τὴν κακίαν ἣν σωματικῶς ἡ σοφία μορφοῖ εἰς γυναῖκα.
120
psalm
6
verse
ἡμέρας ὁ ἥλιος οὐ συγκαύσει σε οὐδὲ ἡ σελήνη τὴν νύκτα
κ. τ. ἑ. Οὗτος,
sch1
scholion
Οὗτος, ὦ
οἶμαι,
ἐστὶν
ὁ ἥλιος
ὃς ἀνατέλλει
ὁ ἀνατέλλων
ἐπὶ τὴν σπαρεῖσαν γῆν καὶ ξηραίνων αὐτήν·
καθ' ἢν «
καὶ αὕτη ἡ σελήνη καθ' ἢν
ὁ ἄφρων ὡς σελήνη ἀλλοιοῦται
.
8
verse
part
1
κύριος φυλάξει τὴν εἴσοδόν σου καὶ τὴν ἔξοδόν σου
ἀπὸ τοῦ νῦν καὶ ἕως τοῦ αἰῶνος, κ. τ. ἑ.
sch2
scholion
Τὴν
ἔξοδον τὴν ἀπὸ κακίας εἰς ἀρετήν,
καὶ τὴν
εἴσοδον τὴν ἀπὸ τῆς ἀρετῆς εἰς τὴν γνῶσιν τοῦ θεοῦ.
121
psalm
4
verse
1
part
ἐκεὶ γὰρ ἀνέβησαν αἱ
φυλαὶ,φυλαὶ
φυλαί,
2
part
φυλαὶ
κυρίου μαρτύριον
τοῦἸσραὴλ
τῷ Ἰσραήλ
sch1
scholion
Προφητεύει περὶ τῶν μελλουσῶν φυλῶν ἀναβαίνειν ἐπὶ τὴν ἀρετὴν καὶ
τὴν
γνῶσιν τὴν τοῦ θεοῦ· πρότερον γὰρ
ὁἸσραὴλ ἐκάλει τὸ
ὁ Ἰσραὴλ ἐκαλεῖτο
ἐπὶ τὴν Ἱερουσαλὴμ καὶ
ἐπὶ τὸν οἶκον κυρίου
, νυνὶ δὲ καὶ πᾶσαι αἱ φυλαὶ
τετυχήκασι
τετυχήκασιν
τῆς ἀρετῆς καὶ τῆς γνώσεως τοῦ
Θεου
θεοῦ
.
7
verse
γενέσθω δὴ εἰρήνη ἐν τῇ δυνάμει σου καὶ εὐθηνία ἐν ταῖς
πυργοβάρεσί
πυργοβάρεσίν
σου
Πυργόβαρός
sch2
scholion
Πυργόβαρίς
ἐστι νοῦς θεωρητικός.
122
psalm
1
verse
πρὸς σὲ ᾖρα τοὺς ὀφθαλμούς
μουτὸν
μου τὸν
κατοικοῦντα ἐν τῷ οὐρανῷ
sch1
scholion
Ὁ θεὸς ἐν μὲν τοῖς σωματικοῖς οὐρανοῖς ὡς δημιουργὸς κατοικεῖ διὰ
τῆς πολυποικίλου σοφίας
αὐτοῦ, ἐν δὲ τοῖς νοητοῖς ὡς δικαιοσύνη καὶ
γνώσει
γνώσις
καὶ σοφία.
Ἐπὶ πλεῖον ἐπλήσθη ἡ ψυχὴ ἡμῶν·
4
verse
part
2
τὸ ὄνειδος τοῖς
εὐθηνοῦσι
εὐθηνοῦσιν
sch2
scholion
Ἰδοὺ οὗτοι ἁμαρτωλοὶ
καὶ
ἡ ἐξουδένωσις τοῖς ὑπερηφάνοις, κ. τ. ἑ. [Ρ]
εὐθηνοῦλτες·
εὐθηνία τοίνυν
ἐστὶν
ἁμαρτωλῶν ἐστιν
ἀπόλαυσις ἀνεμπόδιστος τῶν σωματικῶν ἡδονῶν.
... Œ Ἰδοὺ οὗτοι ἁμαρτωλοὶ καὶ εὐθηνοῦντες.
123
psalm
3
verse
part
1
ἄρα ζῶντας ἂν κατέπιον ἡμᾶς
κ. τ. ἑ. Τὸν προδότηνἸούδαν
sch1
scholion
Τὸν προδότην Ἰούδαν
ζῶντα κατέπιον· εἶχε γὰρ πρὸ τῆς παραδόσεως τὴν ζωὴν τὴν εἰποῦσαν·
6̓Εγώ
Ἐγώ
εἰμι ἡ
ζωή·"6
ζωή
·
τοὺς δὲ ἀπ' ἀρχῆς
τῇ
ἐν
κακίᾳ ἐντρεφομένους νεκροὺς καταπίνουσιν.
4
verse
ἄρα τὸ ὕδωρ
ἂν
κατεπόντισεν ἡμᾶς,
κ. τ. ἑ. Χείμαῤῥον
χείμαρρον
διῆλθεν ἡ ψυχὴ ἡμῶν
κ. τ. ἑ.
sch2
scholion
Ὕδωρ τροπικῶς λέγει τοὺς πειρασμοὺς τοὺς καταποντίζοντας τὴν ψυχήν· οἱ δὲ αὐτοὶ πειρασμοὶ καὶ λογισμοὶ καλοῦνται.
Χείμαῤῥον
Χειμάρρουν
δὲ πάλιν λέγει τοὺς λογισμοὺς διὰ τὸ μὴ χρονίζειν αὐτοὺς, ἀλλὰ ἀθρόως
ἐπιπηδᾷν
ἐπιπηδᾶν
εἰς τὸν νοῦν καὶ πάλιν
ξηραίνεσθαι. Ἡ ψυχὴ ἡμῶν ὡς στρουθίον ἐῤῥύσθη ἐκ τῆς παγίδος τῶν θηρευόντων, κ. τ. ἑ. Θηρεύουσιν ἐπὶ ψυχὴν δικαίου αἱ ἀντικείμεναι δυνάμεις, ὧν παγίδες οἱ ὑπ' αὐτῶν ἐνεργούμενοι, καὶ ἐρεθίζοντες προσκαλούμενοι ἡμᾶς εἰς τὸ ἁμαρτεῖν, καὶ πᾶσα ὕλη ἐπὶ τὸ ἁμαρτάνειν προκαλουμένη. Οὐ πίπτει δὲ στρουθίον εἰς παγίδα ἄνευ τοῦ Πατρὸς τοῦ ἐν τοῖς οὐρανοῖς
ἀποξηραίνεσθαι
.
7
verse
ἡ παγὶς συνετρίβη καὶ ἡμεῖς
ἐῤῥύσθημεν, κ. τ. ἑ.
ἐρρύσθημεν
sch3
scholion
Ἡ μὲν παλαιὰ διαθήκη τὰς κατ' ἐνέργειαν συντρίβει παγίδας, νομοθετοῦσα τὸ
Οὐ μοιχεύσεις·́.
οὐ μοιχεύσεις
·
ἡ δὲ καινὴ τὰς κατὰ διάνοιαν φθείρει παγίδας παραγγέλλουσα τό
οὐκ ἐπιθυμήσεις
. Πλὴν ἐπὶ μὲν
τοῦἈβιμέλεχ τῶν Γεραρῶν
τοῦ Ἀβιμέλεχ τοῦ Γεράρων
τὴν κατ' ἐνέργειαν
παγίδα διέφθειρε,
ὁ θεὸς παγίδα διέφθειρεν
μὴ συγχωρήσας τῆς ἀλλοτρίας αὐτὸν ἅψασθαι γυναικός· ἐπὶ
δὲἸωσὴφ
δὲ τοῦ Ἰωσὴφ
τὴν κατὰ διάνοιαν· οὐ γὰρ εἰσάγει
αὐτὸν
ἡ γραφὴ ἐπιθυμήσαντα τῆς ἀλλοτρίας
αὐτὸν
γυναικός. Καὶ μακάριος μὲν οὗ
συνέτριψε
συνέτριψεν ὁ
κύριος τὴν κατ' ἐνέργειαν παγίδα· μακαριώτερος δὲ οὗ τὴν κατὰ διάνοιαν παγίδα
διέφθειρεν,
διέφθειρε. Τὸ γὰρ μηδὲ ὅλως γενέσθαι παγίδος δεκτικὸν τοῦ σωτῆρος μόνου ἐστίν, ὃς
ἁμαρτίαν οὐκ ἐποίησεν
οὐδὲ εὑρέθη δόλος ἐν τῷ στόματι αὐτοῦ
.
Οἱ πεποιθότες ἐπὶ Κύριον, ὡς ὄρος Σιών·
124
psalm
1
verse
part
3
οὐ σαλευθήσεται εἰς τὸν αἰῶνα ὁ
κατοικῶνἹερουσαλήμ.
κατοικῶν Ἱερουσαλήμ
sch1
scholion
Οὐκ εἶπεν
δηλονότι
ὅτι
οὐ σαλευθήσεται ὁ κατοικήσας
τὴν Ἱερουσαλήμ,
ἀλλ' ὁ κατοικῶν· αἱ γὰρ ἀρεταὶ ἐν τῷ ἀεὶ
γενέσθαι
γίνεσθαι
ἔχουσι τὸ εἶναι.
3
verse
ὅτι οὐκ ἀφήσει
Κύριος
τὴν ῥάβδον τῶν ἁμαρτωλῶν ἐπὶ τὸν κλῆρον τῶν δικαίων
κ. τ. ἑ. ῾Ο Κύριος
sch2
scholion
Τῷ κλήρῳ τῶν δικαίων τὴν τῶν ἁμαρτωλῶν ῥάβδον οὐ τέθεικεν·
Œ Εἰ
εἰ δὲ
κλῆρος δικαίων ἐστὶν ἡ γνῶσις τοῦ θεοῦ, οὐκ ἀφήσει
κύριος
τοὺς δικαίους ἐν ἀγνωσίᾳ, ἵνα μὴ γένηται αὐτοῖς
πρόξενος ἀγνωσίας. Τοὺς δὲ ἐκλίνοντας εἰ τὰς στραγγαλιὰς
αὕτη πρόξενος ἁμαρτίας.
5
verse
part
2
ἀπάξει κύριος μετὰ τῶν ἐργαζομένων τὴν ἀνομίαν
sch3
scholion
Οὐκ ἐργασαμένων, ἀλλ' ἐργαζομένων.
125
psalm
1
verse
part
1
ἐν τῷ ἐπιστρέψαι κύριον τὴν αἰχμαλωσίαν Σιών
ἐγενήθημεν ὡσεὶ παρακεκλημένοι, κ. τ. ἑ.
sch1
scholion
Αἰχμαλωσία ἐστὶ φύσεως λογικῆς ἀπὸ ἀρετῆς καὶ γνώσεως ἐπὶ κακίαν καὶ
ἀνοησίαν
ἀγνωσίαν
μετάβασις.
Τότε ἐροῦσιν ἐν τοῖς ἔθνεσιν·Ἐμεγάλυνε Κυριος
3
verse
part
1
ἐμεγάλυνεν κύριος
τοῦ ποιῆσαι
μετ' αὐτῶν. «
μεθ' ἡμῶν
sch2
scholion
Μετὰ ταῦτα
γὰρ
ἐπὶ τῆς γῆς ὤφθη, καὶ τοῖς ἀνθρώποις συνανεστράφη
.
5
verse
οἱ σπείροντες ἐν δάκρυσιν ἐν ἀγαλλιάσει θεριοῦσιν
sch3
scholion
Οἱ μὲν τὴν πρακτικὴν μετὰ πόνου καὶ δακρύων κατεργαζόμενοι ἐν δάκρυσι σπείρουσιν· οἱ δὲ τῆς γνώσεως ἀπόνως μεταλαμβάνοντες ἐν ἀγαλλιάσει θεριοῦσι. Πλὴν τούτῳ τῷ ῥητῷ προσεκτέον ὅτι πάντες ἔχοντες σπέρματα τῶν ἀρετῶν ἐπιδημοῦμεν τῷ βίῷ. Καὶ ὥσπερ ἕπεται τοῖς σπέρμασι δάκρυα, οὕτω τοῖς δράγμασιν ἡ χαρά.
126
psalm
1
verse
ἐὰν μὴ κύριος οἰκοδομήσῃ
οἶκον,εἰς
οἶκον, εἰς
μάτην ἐκοπίασαν οἱ
οἰκοδομοῦντες·ἐὰν
οἰκοδομοῦντες αὐτόν· ἐὰν
μὴ κύριος φυλάξῃ
πόλιν,εἰς
πόλιν, εἰς
μάτην ἠγρύπνησεν ὁ φυλάσσων
sch1
scholion
Χρήσιμον τὸ ῥητὸν πρὸς τοὺς τῆς ὑπερηφανίας λογισμούς.
Ant 8.30
sch2
scholion
Ἐφ' ὅσον οἶκός ἐστιν ἡ ψυχή,
ὡς
οἰκοδεσπότην ἔχει ἐν ἑαυτῇ τὸν Χριστόν· ἐὰν δὲ γένηται πόλις, ὡς βασιλέα καθεζόμενον ἔχει ἐν ἑαυτῇ τὸν Χριστόν· ἐὰν δὲ γένηται καὶ ναός, ὡς θεὸν ὑπάρχοντα ἔχει ἐν ἑαυτῷ τὸν Χριστόν. Καὶ διὰ μὲν πρακτικῆς κτᾶται ὡς οἰκοδεσπότην αὐτόν, διὰ δὲ φυσικῆς θεωρίας ὡς βασιλέα, καὶ πάλιν διὰ θεολογίας ὡς θεόν. Καὶ τῷ μὲν τρίτῳ ἕπεται ἐξ ἀνάγκης τὰ δύο, ὥσπερ καὶ τῷ δευτέρῳ τὸ πρῶτον· τῷ δὲ πρώτῳ νῦν οὐκ ἐξ ἀνάγκης τὸ δεύτερον καὶ τὸ τρίτον.
εἰς μάτην ὑμῖν ἐστιν τοῦ ὀρθρίζειν, ἐγείρεσθαι μετὰ τὸ καθῆσθαι,] [οἱ ἔσθοντες ἄρτον ὀδύνης,]
2
verse
part
4
ὅταν δῷ τοῖς ἀγαπητοῖς αὐτοῦ ὕπνον
sch3
scholion
Ὥσπερ ὁ ὕπνος ἀφίστησιν ἡμᾶς τῶν αἰσθητῶν, οὕτω καὶ ἡ τοῦ θεοῦ θεωρία χωρίζει ἡμᾶς τῶν
αἰ̓σθητῶν. ωσπερ
αἰσθητῶν.
sch3b
scholion
Ὥσπερ
ὑπνοῦντες οὐδ' αὐτὸ τοῦτο γινώσκομεν ὅτι ὑπνοῦμεν, οὕτω καὶ
οἱ
θεωροῦντες οὐδ’ αὐτὸ τοῦτο
γινώσκομεν, ὅτι
ἐπιστάμεθα ὅτιπερ
ἐν θεωρίᾳ γεγόναμεν.
sch3c
scholion
Εἰ ἡ πρακτικὴ ἄρτου λόγον ἐπέχει, ὁ δὲ ὕπνος τῆς γνώσεως, καλῶς μετὰ τὴν βρῶσιν τοῦ
ἀρτου
ἄρτου
τῆς
ὀδύνης
δίδοται ἡμῖν ὁ ὕπνος· μόνη γὰρ ἡ γνῶσις τοῦ θεοῦ πέφυκε λύειν τὸν κάματον τῆς πρακτικῆς.
sch3d
scholion
Εἰ ὁ ὕπνος εἴωθεν τὸ σῶμα θερμαίνειν, καλῶς ἡ γνῶσις λέγεται ὕπνος· πάντας γὰρ τοὺς κεκτημένους αὐτὴν ποιεῖ
τῷ πνεύματι ζέοντας
.
sch3e
scholion
Ὥσπερ ὁ ὕπνος πέπτων τὰς τροφὰς διὰ τῶν χυμῶν τρέφει τὸ σῶμα, οὕτω καὶ ἡ γνῶσις τρέφει τὴν ψυχὴν τοὺς τῆς πρακτικῆς αὐτὴν λόγους διδάσκουσα.
127
psalm
1
verse
μακάριοι πάντες οἱ φοβούμενοι τὸν κύριον οἱ πορευόμενοι ἐν ταῖς ὁδοῖς
αὐτου εἰ «
αὐτοῦ
sch1
scholion
Εἰ
φόβος κυρίου προστίθησιν ἡμέρας
,
μακάριοι
μακάριοι πάντες
οἱ φοβούμενοι τὸν κύριον.
sch1b
scholion
Εἰ
ὁ πορευόμενος ὀρθῶς φοβεῖται τὸν κύριον
,
μακάριοι πάντες οἱ φοβούμενοι τὸν κύριον.
ει «
sch1c
scholion
Εἰ
ἀρχὴ σοφίας φόβος
θεοῦ, »
κυρίου
, μακάριοι πάντες οἱ φοβούμενοι τὸν κύριον.
sch1d
scholion
Εἰ
τῷ δὲ
τῷ
φόβῳ κυρίου ἐκκλίνει πᾶς ἀπὸ κακοῦ
,
μακάριοι πάντες οἱ φοβούμενοι τὸν κύριον.
3
verse
part
1
ἡ γυνή σου ὡς ἄμπελος εὐθηνοῦσα
sch2
scholion
Ἡ γυνὴ τοῦ νοῦ ἡ σοφία ἐστίν·
Ἐράσθητι
γάρ, φησίν,
αὐτῆς καὶ
τηρέσει
τηρήσει
σε
·
τίμησον αὐτὴν ἵνα σε περιλάβῃ
καὶ κτήσῃ ἀπ' αὐτῆς λόγους σοφοὺς καὶ δόγματα ὀρθά. Λέγει δὲ αὐτὴν καὶ ἀδελφὴν τοῦ νοῦ·
Εἶπον τὴν σοφίαν ἀδελφὴν σὴν εἶναι
·
ἀελφὴν
ἀδελφὴν
δὲ αὐτὴν ὀνομάζει διότι καὶ αὐτὴ ἐκ τοῦ πατρὸς τῶν πάντων ἐστί. Μνημονευτέον δὲ καὶ
τοῦἉβραὰμ
τοῦ Ἀβραὰμ
πῶς τὴν ἰδίαν γυναῖκα ὠνόμασεν ἀδελφήν,
πάντὸς
παντὸς
τοῦ βουλομένου τὴν σοφίαν εἶναι διδάσκων.
6
verse
part
1
καὶ ἴδοις υἱοὺς τῶν υἱῶν σου.
sch3
scholion
Καὶ ὁ Σολομών φησιν·
Ἀγαθὸς ἀνὴρ κληρονομήσει υἱοὺς υἱῶν
.
128
psalm
1
verse
πλεονάκις ἐπολέμησάν με ἐκ νεότητός μου, εἰπάτω δὴ Ἰσραήλ·
2
verse
πλεονάκις ἐπολέμησάν με ἐκ νεότητός μου,
εἰπάτω δὴἸσραήλ
καὶ γὰρ οὐκ ἠδυνήθησάν μοι
sch1
scholion
Τὸν νῦν μάρτυρα καλεῖ τὸν μηδέποτε ἡττηθέντα καὶ διὰ
τοῦτοἸσραὴλ ἐπικαλεῖται.
τοῦτο Ἰσραὴλ ὀνομαζόμενον.
3
verse
part
2
ἐμάκρυναν τὴν ἀνομίαν αὐτῶν
sch2
scholion
Μακρύνουσι τὴν ἀνομίαν
αὑτῶν
αὐτῶν
οἱ ἐχθροὶ συνεχεῖς πειρασμοὺς ἐπιπέμποντες ἤτοι κατὰ διάνοιαν διὰ τῶν λογισμῶν ἢ καὶ ἐκ τῶν ἔξωθεν ὡς ἐπὶ
τοῦἸώβ.
τοῦ Ἰώβ.
5
verse
αἰσχυνθήτωσαν καὶ ἀποστραφήτωσαν εἰς τὰ ὀπίσω πάντες οἱ μισοῦντες Σιών
sch3
scholion
Αἰσχυνθήτωσαν πάντες οἱ
μιισοῦντες
μισοῦντες
τὴν σοφίαν ἢ τὸν σοφόν.
7
verse
οὗ οὐκ ἐπλήρωσεν τὴν χεῖρα αὐτοῦ ὁ θερίζων καὶ τὸν κόλπον αὐτοῦ ὁ τὰ δράγματα συλλέγων,
8
verse
part
1
καὶ οὐκ εἶπαν οἱ παράγοντες· εὐλογία κυρίου ἐφ' ὑμᾶς
sch4
scholion
Ταῦτα τὰ δράγματα τῶν ζιζανίων
ἐστὶν,
ἐστὶ
καὶ οὐ πληροῖ τὸν νοῦν· οὐ γάρ ἐστιν ἐκ
τοῦ πληρώματος τοῦ τὰ πάντα ἐν πᾶσι
πληρωμένου
πληρουμένου
· διόπερ καὶ οἱ ἅγιοι οὓς παράγοντας
εἶπε
εἶπεν
τὸν κόσμον τοῦτον οὐκ εὐλογοῦσι
τοὺς
τὰ δράγματα ταῦτα
συνάγοντες.Ἔστι καὶ
συνάγοντες· ἐστὶ γὰρ
δράγματα κακίας καὶ ἀγνωσίας.
129
psalm
1
verse
ἐκ βαθέων ἐκέκραξά
σοι, Κύριε, κ. τ. ἑ.
σε, κύριε
sch1
scholion
Ὁ
τὰ βάθη
ἐρευνῶν τοῦ θεοῦ, οὗτος ἐκ βαθέων κράζει πρὸς κύριον.
3
verse
ἐὰν ἀνομίας
παρατηρήσῃς
παρατηρήσῃ
, κύριε, κύριε, τίς ὑποστήσεται;
κ. τ. ἑ. Ἐα`ν
sch2
scholion
Ἐὰν
αἱ κατὰ διάνοιαν ἁμαρτίαι τὸν νοῦν ἀκάθαρτον ποιοῦσαι τῆς τοῦ θεοῦ γνώσεως αὐτὸν ἀφιστῶσιν, οὐδεὶς ἀνθρώπων καταξιωθήσεται γνώσεως·
Τίς γὰρ καυχήσεται ἁγνὴν ἔχειν καρδίαν;
Ἢ τίς
παῤῥησιάσεται
παρρησιάσεται
καθαρὸς εἶναι ἀπὸ ἁμαρτιῶν;
Καὶ
Οὐδείς
, φησί,
καθαρὸς ἀπὸ ῥύπου, οὐδ' ἂν ἐν μιᾷ
ὥρᾳ
ἡμέρᾳ
ἡ ζωὴ αὐτοῦ
.
Ἐὰν ἀνομίας παρατηρήσῃς, Κύριε, Κύριε, τίς ὑποστήσεται;Ὅτε παρὰ σοὶ ὁ ἱλασμός ἐστιν,
5
verse
1
part
ἕνεκεν τοῦ
ὀνόματός
νόμου
σου ὑπέμεινά σε,
Κύριε.Ἀπὸ φυλακῆς κτλ. ῾Ενεκεν
κύριε
sch3
scholion
Ἕνεκεν
, ὡσεὶ ἔλεγεν, τῆς γνώσεώς σου ὑπέμεινά σε, κύριε.
Ὑπέμεινεν ἡ ψυχή μου εἰς τὸν λόγον σου·
6
verse
1
part
ἤλπισεν ἡ ψυχή μου ἐπὶ τὸν κύριον
κ. τ. ἑ.
sch4
scholion
Ἡ ἐλπὶς ἐκ δοκιμῆς πέφυκε γίνεσθαι, ἡ δὲ δοκιμὴ ἐκ τῆς ὑπομονῆς, ἡ δὲ ὑπομονὴ ἐκ τῆς θλίψεως, ἡ δὲ
θλίψις
θλῖψις
ἐκ τῆς ἐγκρατείας καὶ τῶν πειρασμῶν. Τούτων
δὲ
δ'
αἴτιος ὁ φόβος τοῦ θεοῦ ὅστις τῇ ὀρθῇ πίστει συνέζευκται· πίστις δέ ἐστιν ἡ πρὸς τὰ μὴ κατειλημμένα συγκατάθεσις.
8
verse
καὶ αὐτὸς λυτρώσεται
τὸνἸσραὴλ
τὸν Ἰσραὴλ
ἐκ πασῶν τῶν ἀνομιῶν αὐτοῦ
κ. τ. ἑ. Τοτηνικαῦτα
sch5
scholion
Τὸ τηνικαῦτα
ὁ νοῦς
ἀπαλλάσσεται
ἀπαλλάττεται
τῶν κατὰ διάνοιαν ἁμαρτιῶν,
ἢ ἀνομιῶν,
ὁπηνίκα ἂν γνώσεως καταξιωθῇ· ἡ γὰρ πρακτικὴ οὐ τὰ νοήματα τῆς καρδίας περιαιρεῖ, ἀλλὰ τὰ ἐμπαθῆ νοήματα·
ἡ δὲ γνῶσις καὶ τὰ νοήματα περικόπτει. Ἴδια γὰρ λοιπὸν ὁ νοῦς κτησάμενος θεωρήματα τοὺς παρὰ τῶν ἀντικειμένων πεμπομένους λογισμοὺς ἀπωθεῖται.
130
psalm
1
verse
part
2
κύριε, οὐχ ὑψώθη μου ἡ καρδία
part
3
οὐδὲ ἐμετεωρίσθησαν οἱ ὀφθαλμοί μου
sch1
scholion
Τὸ τῆς ὑπερηφανίας πάθος καρδίας ψεκτὸν ὕψωμα καὶ ὀφθαλμῶν μετεωρισμὸν ὠνόμασεν.
2
verse
part
3
ὡς
ἀνταποδώσεις
τὸ ἀπογεγαλακτισμένον
ἐπὶ τὴν
ψυχήν μου. <
μητέρα αὐτοῦ
sch2
scholion
Ἐὰν μὴ στραφῆτε καὶ γένησθε ὡς τὰ παιδία, οὐ μὴ εἰσέλθητε
,
> φησίν, <
φησίν,
εἰς τὴν βασιλείαν τῶν
οὐρανῶν,>
οὐρανῶν
,
τουτέστιν ἐὰν μὴ ἀπάθειαν κτήσησθε, γνώσεως οὐ
καταξιωτήσεσθε
καταξιωθήσεσθε
.
131
psalm
1
verse
μνήσθητι, κύριε, τοῦ
Δαυῒδ,
Δαυὶδ
καὶ πάσης τῆς
πραότητος αὐτου
πραΰτητος αὐτοῦ
sch1
scholion
Ἐκείνου μνημονεύει ὁ κύριος τοῦ ἐν ᾧ γίνεται· κἀκείνου οὐ μνημονεύει
τοῦ]
ἐν ᾧ οὐ γίνεται. Εἰ δὲ πραΰτητος μνημονεύει ὁ κύριος, πολλῆς ἀοργησίας χρεία, ἵνα τις δέξηται τὸν κύριον. Πραΰτης γάρ ἐστιν ἀταραξία θυμοῦ κατὰ στέρησιν ἡδονῶν προσγινομένη φθαρτῶν.
in Ron.tr.; not in MS̓]
5
verse
part
1
ἕως οὗ εὕρω τόπον τῷ κυρίῳ
sch2
scholion
Τόπος κυρίου ὁ νοῦς καθαρός.
6
verse
1
part
ἰδοὺ ἠκούσαμεν αὐτὴν ἐν
Ἐφραθᾷ
Ἐφραθά
sch3
scholion
Παρ' Ἑβραίοις
το`Ἐφραθὰ
τὸ Ἐφραθὰ
Μαρία σημαίνει.
6
verse
2
part
εὕρομεν αὐτὴν ἐν τοῖς πεδίοις τοῦ δρυμοῦ
sch4
scholion
Περὶ τῆς σοφίας λέγει προφητικῶς ἥτις ἐστὶν ὁ Χριστός.
7
verse
2
part
προσκυνήσωμεν εἰς τὸν τόπον οὗ ἔστησαν οἱ πόδες αὐτοῦ
sch5
scholion
Προσκυνοῦμεν τὴν σάρκα τοῦ σωτῆρος οὐ διὰ τὴν φύσιν, ἀλλ' ἐπειδὴ ὁ Χριστός ἐστιν ἐν αὐτῇ· καὶ ἡ μὲν σὰρξ προσκυνητὴ διὰ τὸν Χριστόν, ὁ δὲ Χριστὸς διὰ τὸν θεὸν λόγον τὸν ἐν αὐτῷ. Χριστὸν δὲ ἐνταῦθά φημι τὴν λογικὴν καὶ ἁγίαν ψυχὴν τὴν μετὰ τοῦ θεοῦ λόγου ἐπιδημήσασαν τῷ βίῳ τῶν ἀνθρώπων· μόνη γὰρ σὰρξ οὐ πέφυκε δέχεσθαι θεόν, διότι ὁ θεὸς ἡμῶν σοφία ἐστίν,
ἐν
δὲ
καρδίᾳ
v|r
ἀγαθῇ
, φησὶ Σαλομών,
ἀναπαύσεται σοφία
. Οὐδὲν δὲ τῶν συνεστώτων ἐκ τῶν τεσσάρων στοιχείων γνώσεώς ἐστι δεκτικόν, γνωστὸς δὲ ἡμῶν
ἐστιν
ὁ θεός.
8
verse
ἀνάστηθι, κύριε, εἰς τὴν ἀνάπαυσίν σου, σὺ καὶ ἡ κιβωτὸς τοῦ ἁγιάσματός σου
sch6
scholion
Ἡ σὰρξ μέν ἐστι κιβωτὸς τοῦ Χριστοῦ· κιβωτὸς δὲ θεοῦ ὁ Χριστός, εἴπερ
ὁ θεὸς ἦν ἐν Χριστῷ κόσμον καταλλάσσων
ἑαυτόν:-
ἑαυτῷ
.
9
verse
1
part
οἱ ἱερεῖς σου ἐνδύσονται δικαιοσύνην
sch7
scholion
Ὥσπερ ἐνδύεταί τις δικαιοσύνην, οὕτω καὶ σωφροσύνην καὶ ἀνδρείαν καὶ ἀγάπην καὶ μακροθυμίαν καὶ τὰς λοιπὰς ἀρετάς. Καὶ τοῦτό ἐστι τὸ ἐν τοῖς εὐαγγελίοις
ἔνδυμα γάμου
.
ὤμοσε
11
verse
1
part
ὤμοσεν
κύριος τῷ Δαυὶδ ἀλήθειαν καὶ οὐ μὴ ἀθετήσει αὐτήν
sch8
scholion
Τὸ ἀψευδὲς τῆς ἐπαγγελλίας ὅρκον ὠνόμασεν. Ἄνθρωποι μὲν γὰρ κατὰ τοῦ μείζονος ὀμνύουσιν, ὁ δὲ θεὸς
κατ' οὐδενὸς ἔχει μείζονος ὀμόσαι
, οὐκ ἄρα ὄμνυσι θεός.
11
verse
2
part
ἐκ καρποῦ τῆς κοιλίας σου θήσομαι ἐπὶ τὸν θρόνον σου
sch9
scholion
Καὶ δώσει αὐτῷ
, φησὶ Γαβριὴλ τῇ Μαριάμ,
ὁ θεὸς τὸν θρόνον Δαυὶδ τοῦ πατρὸς αὐτου
.
sch10
scholion
Θρόνος μέν ἐστι τοῦ θεοῦ ἡ φύσις ἡ λογική· θρόνος δὲ Χριστοῦ ἡ θεωρία τῶν γεγονότων καὶ γενησομένων αἰώνων.
15
verse
τὴν θήραν αὐτῆς εὐλογῶν εὐλογήσω, τοὺς πτωχοὺς αὐτῆς χορτάσω ἄρτων
sch11
scholion
Ταύτης τῆς
θήρας
ὁ ἐν ταῖς Παροιμίαις
<οὐκ
οὐκ
ἐπιτεύξεται
δόλιος>.
δόλιος
·
ἐκ ταύτης δὲ τῆς θήρας ἦν καὶ τὸ προσενεχθὲν βρῶμα
τῷἸσαὰκ ἀπὸἸακὼβ
τῷ Ἰσαὰκ ὑπὸ Ἰακὼβ
τοῦ παιδὸς
αὐτου:-
αὐτοῦ.
16
verse
τοὺς ἱερεῖς αὐτῆς ἐνδύσω σωτηρίαν καὶ οἱ ὅσιοι αὐτῆς ἀγαλλιάσει ἀγαλλιάσονται
sch12
scholion
Θήρα, πτωχοί, ἱερεῖς, ὅσιοι, τέσσαρα εἴδη τῶν οἰκείων τῆς Σιών.
17
verse
2
part
ἡτοίμασα λύχνον τῷ χριστῷ μου
sch13
scholion
Ἐκεῖνος ἦν ὁ λύχνος ὁ καιόμενος καὶ φαίνων.
132
psalm
1
verse
ἰδοὺ δὴ τί καλὸν ἢ τί τερπνὸν ἀλλ' ἢ τὸ κατοικεῖν ἀδελφοὺς
ἐπιτοαυτό.
ἐπὶ τὸ αὐτό
sch1
scholion
Οὗτοι
κατοικοῦσι ἐπιτοαυτὸ,
κατοικοῦσιν ἐπὶ τὸ αὐτὸ
οἱ
τὸ αὐτὸ ἐν κυρίῳ
φρονοῦντες.
2
verse
part
1
ὡς μύρον ἐπὶ κεφαλῆς τὸ καταβαῖνον ἐπὶ πώγωνα
τὸν πώγωνα τὸνἈαρὼν, κ. τ. ἑ. Μύρον ἐστὶ τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, κεφαλὴ δὲ ὁ νοῦς, πώγων δὲ ὁ λόγος· ἐμπεριέχει δὲ τὴν καρδίαν ὁ λόγος. Πώγων δὲ τοῦἈαρὼν ὁ λόγος ὁ καταφράττων τὰ πάθη, καὶ ἱερουργῶν τῷ Θεῷ τὰς ἀρετάς. Καταβαίνει δὲ ἡ τοῦ Πνεύματος χάρις καὶ ἐπὶ τὴν ὤαν τοῦ ἐνδύματος αὐτοῦ· τουτέστι διαδίδοται διὰ τῆς πρακτικῆς ἀρετῆς καὶ ἐπὶ τῆς ἠθικῆς φιλοσοφίας.Ἡ γὰρ ὤα τοῦ ἐνδύματος, αὐτοῦ ἐστι τὸ πέρας. NOT in Rondeau’s key but very intriguing. =PG 12.1562 a Ὡς μύρον ἐπὶ κεφαλῆς τὸ καταβαῖνον ἐπὶ πώγωνα, τὸν πώγωνα τοῦἈαρὼν, τὸ καταβαῖνον ἐπὶ ὤαν τοῦ ἐνδύματος αὐτοῦ.
sch2
scholion
Μύρον ἐκκενωθὲν ὄνομά σου.
2
verse
part
2
τὸν πώγωνα τὸν Ἀαρών
sch3
scholion
Τοῦτον τὸν πώγωνα φέρει ὁ καταντήσας
εἰς ἄνδρα τέλειον, εἰς μέτρον ἡλικίας τοῦ πληρώματος τοῦ Χριστοῦ
.
2
verse
part
3
τὸ καταβαῖνον ἐπὶ τὴν ᾤαν τοῦ ἐνδύματος αὐτοῦ
sch4
scholion
Εἰ τὸ ἔνδυμα τῶν ἱερέων δικαιοσύνη ἐστίν —
οἱ ἱερεῖς σου
γάρ, φησίν,
ἐνδύσονται
δικαιοσύνηνŸ
δικαιοσύνην
—
, ἱερεὺς δὲ ἦν
ὁἈαρὼν
ὁ Ἀαρών
, τὸ ἔνδυμα αὐτοῦ ἦν ἄρα δικαιοσύνη.Ἐπὶ οὖν τὸν τοιοῦτον πώγωνα καὶ τὸ ἔνδυμα τὸ τοιοῦτον ἔρχεται τὸ οὐράνιον μύρον, ὅ ἐστιν γνῶσις ἡ τοῦ θεοῦ.
3
verse
part
1
ὡς
δρόσοςἈερμὼν
δρόσος Ἀερμὼν
ἡ καταβαίνουσα ἐπὶ τὰ ὄρη Σιών
κ. τ. ἑ.
sch5
scholion
Ἐν τῷ Δευτερονομίῳ
Μωϋσῆς
Μωσῆς
μὲν τὸ ὄρος τοῦτο
ὀνομάζειἈερμών
ὀνομάζει Ἀερμών
· οἱ Φοίνικες δὲ καλοῦσιν αὐτὸ Σανιώρ, οἱ
δὲἈμοῤῥαῖοι Σανείρ.
δὲ Ἀμμοραῖοι Σανίρ·
ἔστι δὲ πέραν τοῦ Ἰορδάνου. Λόγος δὲ τοὺς ἀποστατήσαντας τῶν ἀγγέλων ἐπὶ
τοῦτο τὸ ὄρος
τούτου τοῦ ὄρους
ἐσκέφθαι περὶ τῆς ἀποστασίας
αὐτῶν
καὶ συνθήκας πεποιηκέναι.
133
psalm
1
verse
part
3
οἱ ἑστῶτες ἐν οἴκῳ κυρίου,
part
4
ἐν αὐλαῖς οἴκου θεοῦ ἡμῶν
sch1
scholion
Οἱ μὲν θεωρητικοὶ ἐν οἴκῳ κυρίου
εἰσιν
εἰσίν
· οἱ δὲ πρακτικοὶ ἐν αὐλαῖς οἴκου θεοῦ ἡμῶν.
134
psalm
5
verse
part
1
ὅτι ἐγὼ ἔγνων ὅτι μέγας ὁ κύριος
sch1
scholion
Γνώσεως χρεία πρὸς τὸ θεωρῆσαι τὴν μεγαλειότητα τοῦ κυρίου.
6
verse
πάντα ὅσα ἠθέλησεν ὁ κύριος
ἐποίησενἐν
ἐποίησεν ἐν
τῷ οὐρανῷ καὶ ἐν τῇ
γῇ,ἐν
γῇ, ἐν
τοῖς θαλάσσαις καὶ ἐν πάσαις ταῖς ἀβύσσοις
sch2
scholion
Ὥσπερ ὁ οὐρανὸς ἁγίων δυνάμεών
ἐστιν
οἰκητήριον, οὕτω καὶ ἡ γῆ τῶν ἀνθρώπων·
Ὁ οὐρανὸς
γάρ, φησί,
τοῦ οὐρανοῦ τῷ κυρίῳ, τὴν δὲ γῆν ἔδωκε τοῖς υἱοῖς τῶν ἀνθρώπων
.
Καὶ ὥσπερ ἐν ταῖς τροπικῶς λεγομέναις θαλάσσαις οἰκοῦσιν οἱ ἀντικείμενοι ἡμῖν δαίμονες, ἐν αἷς καὶ ὁ δράκων ἐπλάσθη, τοῦ ἐμπαίζειν αὐτοῖς, οὕτως καὶ ἐν ταῖς ἀλληγορικῶς λεγομέναις ἀβύσσοις οἱ καταχθόνιοι δαίμονες, πρὸς οὓς μὴ πεμφθῆναι παρεκάλουν τὸν Χριστὸν ἐν τοῖς εὐαγγελίοις οἱ ἐπίγειοι δαίμονες· ἡ δὲ τούτων τῶν κόσμων καὶ τῶν διαφόρων σωμάτων ἀκριβεστέρα γνῶσις ἐν τοῖς περὶ κρίσεως λόγοις ἀπόκειται.
7
verse
1
part
ἀνάγων νεφέλας ἐξ ἐσχάτου τῆς γῆς
sch3
scholion
Νεφέλη
ἐστιν̀
ἐστὶ
φύσις λογικὴ τοὺς περὶ προνοίας λόγους πεπιστευμένη.
7
verse
2
part
ἀστραπὰς εἰς ὑετὸν ἐποίησεν
sch4
scholion
Ἀστραπή ἐστιν διδασκαλία πνευματικὴ λογικὰς ψυχὰς ἀπὸ κακίας
ἐπανάγουσα.
ἐπ' ἀρετὴν ἐπανάγουσα.
7
verse
3
part
ὁ
ἐξάγων ἀνέμους ἐκ θησαυρῶν αὐτοῦ
sch5
scholion
Οἱ τροπικῶς νῦν λεγόμενοι ἄνεμοι τοὺς τῆς ψυχῆς στάχυς ἐκ τῶν καλύκων προβάλλουσιν, ἵν'
οἱ σπείροντες ἐν δάκρυσιν, ἐν ἀγαλλιάσει θερίσωσιν
.
sch5b
scholion
Ἄνεμός ἐστι φύσις λογικὴ τὸν ἀπὸ πρακτικῆς ὑψωθέντα νοῦν ἐπὶ τὴν τῆς γνώσεως μεταφέρουσα τελειότητα.
[VG ] καὶ ἔδωκε
12
verse
part
1
καὶ ἔδωκεν
τὴν γῆν αὐτῶν κληρονομίαν
sch6
scholion
Εἰ
ἡ κληρονομία ἡμῶν ἡ γνῶσίς ἐστιν ἡ τοῦ Θεου, πῶς λέγονται κατέχειν ταύτην οἱ ἀντικείμενοι; Καὶ ζητήσεις μήποτε λέγονται κατέχειν αὑτήν, οὐχ ὡς γινώσκοντες, ἀλλ' ὡς κωλύοντες ἡμᾶς
ἐλθεῖν
ἐισελθεῖν
πρὸς αὐτήν.
sch6b
scholion
Εἰ ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν ἡ θεωρία τῶν γεγονότων ἐστίν, αὔτη δὲ κατὰ τὸν κύριον
ἐντὸς ὑμῶν ἐστιν
, τὰ δὲ ἐντος ὑπὸ δαιμόνων κεκράτηται, καλῶς λέγονται οἱ ἀλλόφυλοι τὴν γῆν τῆς ἐπαγγελίας κατέχειν.
15
verse
τὰ εἴδωλα τῶν ἐθνῶν ἀργύριον καὶ χρυσίον, ἔργα χειρῶν ἀνθρώπων·
16
verse
στόμα
ἔχουσι,
ἔχουσιν
καὶ οὐ λαλήσουσιν, ὀφθαλμοὺς
ἔχουσι,
ἔχουσιν
καὶ οὐκ ὄψονται,
17
verse
part
1
ὦτα ἔχουσιν καὶ οὐκ ἐνωτισθήσονται [...]
ἴνα
18
verse
ὅμοιοι αὐτοῖς γένοιντο πάντες οἱ ποιοῦντες αὐτὰ καὶ πάντες οἱ πεποιθότες ἐπ' αὐτοῖς
sch7
scholion
Ἵνα
τὰς αἰσθήσεις
ἀποβάλλωσι
ἀποβάλωσι
τὰς ψεκτὰς καθ' ἃς
εἰσκινούμενοι
κινούμενοι
τὰ εἴδωλα θεοὺς εἶναι νομίζουσιν καὶ οὕτω θείαν εὕρωσιν αἴσθησιν· οὕτω γὰρ πείθομαι καταρᾶσθαι τὸν ἅγιον ψαλμῳδόν.
21
verse
εὐλογητὸς κύριος ἐκ Σιὼν ὁ
κατοικῶνἹερουσαλὴμ
κατοικῶν Ἱερουσαλήμ
sch8
scholion
ὁ ἐν καθαρᾷ καρδίᾳ κατοικῶν κατοικεῖ ἐνἹερουσαλήμ.
135
psalm
135
verse
1
part
ἐξομολογεῖσθε τῷ κυρίῳ, ὅτι
ἀγαθὸς
χρηστός
, ὅτι εἰς τὸν αἰῶνα τὸ ἔλεος αὐτοῦ
sch1
scholion
Οἱ ταλαιπωροῦντες ἐν τῷ αἰῶνι εἰκότως χρῄζουσι καὶ τοῦ ἐλέους ἐν τῷ αἰῶνι.
sch2
scholion
Ἡ ἐξομολόγησις ἐν τῇ γραφῇ τὴν δοξολογίαν καὶ εὐχαριστίαν σημαίνει· κεῖται δὲ καὶ ἐπὶ τῆς ἐξομολογήσεως τῆν ἁμαρτιῶν ἐν τοῖς εὐαγγελίοις, ἐνθα οἱ βαπτιζόμενοι ὑπὸ Ἰωάννου ἐξωμολογοῦντο τὰς ἁμαρτίας αὑτῶν.
6
verse
1
part
τῷ στερεώσαντι τὴν γῆν ἐπὶ τῶν
ὑδάτωνὅτι εἰς τὸν αἰῶνα τὸ ἔλεος αὐτου
ὑδάτων
sch3
scholion
Εἰ τοῦ ὕδατός ἐστι βάσις ἡ γῆ, πῶς ἡ γῆ ἐπὶ τῶν ὑδάτων
ἐστερέωται
ἐστερεώθη
; Πῶς δὲ καὶ
ὁἸὼβ
ὁ Ἰὼβ
ἀληθεύει λέγων
τὸ
κρεμάσας τὴν γῆν ἐπ' οὐδενός
;
Καὶ μήποτε ἡ μὲν ὑποκάτω γῆ τῆς ἀβύσσου κρέμαται ἐπ' οὐδενός, ἡ δὲ ἐπάνω γῆ τῆς ἀβύσσου, ἐφ' ἧς
καὶ ἡμεῖς κατοικοῦμεν͂
ἡμεῖς κατοικοῦμεν,
ἐπὶ τῶν ὑδάτων τῆς ἀβύσσου ἐστερεώθη, ὡς εἶναι τὴν ἄβυσσον ἐν μέσῳ τῆς γῆς περιεχομένην ὡς ἐν ἀγγείῳ. Καὶ ταῦτα μὲν εἴ τις βούλοιτο τῇ ἱστορίᾳ συναγωνίζεσθαι, πρὸς δὲ διάνοιαν· δοξολογεῖτε, φησί, τὸν στερεώσαντα τὴν φύσιν τὴν λογικὴν ἐπὶ τῆς ἀληθοῦς
γνώσεως.ὅτι
γνώσεως. Ὅτι
δὲ ἐν τοῖς εὐαγγελίοις ὁ κύριος γῆν λέγει τὰς λογικὰς ψυχὰς καὶ ὕδωρ τὴν γνῶσιν ἐκ τοῦ σπόρου τοῦ πεσόντος
εἰς
ἐπὶ
τὴν γῆν τὴν καλὴν ἔστι μαθεῖν καὶ ἐκ τοῦ ῥέοντος ποταμοῦ
ἐκ τῆς κοιλίας
τοῦ πεπιστευκότος
ὕδατος
ζῶντος.καὶ
ζῶντος
. Καὶ
τὰ ἑξῆς δὲ τοῦ ψαλμοῦ ἀκολουθεῖ τῇ δευτέρᾳ ἐξηγήσει, ἐν οἷς σελήνη καὶ ἀστέρες φωτίζουσι ταύτην τὴν γῆν ἐν ἀγνοίᾳ τέως διάγουσαν καὶ μήπω δυναμένην φωτισθῆναι ὑπὸ τοῦ τῆς
δικαιοσύνης ἡλίου
· Καὶ πάλιν Αἴγυπτος
καταλαμβάνεται
καταλιμπάνεται
σύμβολον οὖσα κακίας, τῶν κατὰ διάνοιαν πρωτοτόκων φθαρέντων· καὶ κολάζεται Φαραὼ τοῖς πνευματικοῖς ἐναποπνιγόμενος ὕδασιν· καὶ
ὁἸσραὴλ
ὁ Ἰσραὴλ
ὁδεύει τὴν ἔρημον πεινῶν καὶ διψῶν καὶ πειραζόμενος, ἥτις ἐστὶ σύμβολον τῆς πρακτικῆς, σπεύδων ἐπὶ τὴν γῆν τῆς ἐπαγγελίας, ἥντινά
φησι
φασὶν
εἶναι τὴν γνῶσιν τοῦ θεοῦ.
23
verse
part
1
ὅτι ἐν τῇ ταπεινώσει ἡμῶν ἐμνήσθη ἡμῶν ὁ κύριος
sch4
scholion
Ὅταν μὲν ὡς ἀκαθάρτων ἡμῶν ὄντων μνημονεύει ἡμῶν ὁ κύριος, κατὰ τὴν ἐπίνοιαν τῆς δικαιοσύνης ἡμῶν μνημονεύει· ὅταν δὲ πάλιν ὡς καθαρῶν, κατὰ τὴν ἐπίνοιαν τῆς σοφίας. Πλὴν
ὅτι
τοῦτο ἰστέον ὅτιπερ αὗται αἱ ἐπίνοιαι κατὰ τῆς τῶν γεγονότων θεωρίας κατηγοροῦνται, ἥτις ὡς δημιουργὸν παρίστησιν τὸν Χριστόν.
25
verse
part
1
ὁ διδοὺς τροφὴν πάσῃ σαρκί
κ. τ. ἑ.
sch5
scholion
Ἡ τρεφομένη σὰρξ παρὰ τοῦ θεοῦ αὕτη
ὄψεται τὸ σωτήριον τοῦ θεοῦ
.
136
psalm
verse
1
τῷ Δαυίδ
sch+1
scholion
[Εἰς τὸ Εὐσεβίου τῷ Δαυίδ μόνον ἐπεγέγραπτο καὶ ἔξω ἀνεπίγραφος παρὰ τοῖς γʹ καὶ ἐν τῷ τετρασελίδῳ· ὁμοίως τῷ Δαυίδ ἐπεγέγραπτο παρὰ μόνοις τοῖς οʹ.]
2
verse
ἐπὶ ταῖς ἰτέαις ἐν μέσῳ αὐτῆς ἐκρεμάσαμεν τὰ ὄργανα ἡμῶν
κ. τ. ἑ.
sch1
scholion
Ὅσαι ψυχαὶ κάθηνται ἐν
σκιᾷ
κακίᾳ
καὶ ἀγνωσίᾳ
ἰστέον ὅτι λόγον ἄκαρπον ἔχουσι
λόγον ἰτεῶν ἀκάρπων ἐπέχουσιν
, τὰ ὄργανα κρεμάσασαι τὰ συντελοῦντα
εἰς
πρὸς
τὴν πρακτικήν.
3
verse
part
1
ὅτι ἐκεῖ ἐπηρώτησαν ἡμᾶς οἱ αἰχμαλωτεύσαντες ἡμᾶς λόγους ᾠδῶν
καὶ οἱ ἀπαγαγόντες ἡμᾶς·Ἄσατε ἡμῖν ἐκ τῶν ᾠδῶν Σιών.
sch2
scholion
Ἔγνων ἐγὼ καὶ δαίμονας
ἀναγκάζειν
ἀναγκάζοντας
λέγειν ψαλμοὺς καὶ ᾠδὰς πνευματικὰς ἐν αἷς
ἔστι
κεῖται τοιαύτη
τις ἐντολὴ ἣν
παρέβημεν, ὡς ἂν ἀκούοντες καταγελῶσιν,
ἀπαντηθέντες παρέβημεν, ἵν' ἀκούσαντες καταγελάσωσιν
ὡς λεγόντων
ἡμῶν
καὶ μὴ ποιούντων. Διὸ καὶ Δαυὶδ λέγει·
Μὴ καταγελασάτωσάν μου ὑπερήφανοι
.
4
verse
πῶς ᾄσωμεν τὴν ᾠδὴν κυρίου ἐπὶ γῆς ἀλλοτρίας;
sch3
scholion
Ὁ ἐν κακίᾳ διάγων ἐπὶ γῆς ἐστιν ἀλλοτρίας· διὸ οὐ δύναται
εἰπεῖν·Ἄσω
εἰπεῖν·
ᾌσω
τῷ κυρίῳ
τῷ
εὐεργετήσαντί με
. Τῶν γὰρ ἐξελθόντων ἐστὶν ἀπὸ κακίας τὸ
λέγειν·Ἄσωμεν
λέγειν·
ᾌσωμεν
τῷ κυρίῳ· ἐνδόξως γὰρ δεδόξασται·
κτλ
ἵππον καὶ ἀναβάτην ἔρριψεν εἰς θάλασσαν
.
7
verse
μνήσθητι, κύριε, τῶν
υἱῶνἘδὼμ
υἱῶν Ἐδὼμ
τὴν ἡμέραν Ἱερουσαλὴμ τῶν λεγόντων· ἐκκενοῦτε, ἐκκενοῦτε, ἕως
οὗ
ὁ θεμέλιος ἐν αὐτῇ
sch4
scholion
Τὸ
ἐκκενοῦτε, ἐκκενοῦτε ἕως οὗ ὁ θεμέλιος ἐν αὐτῇ ὡς παρὰ τῶν ἐχθρῶν λεγόμενον τέθειται· δηλοῖ δὲ τοὺς παλαίοντας ἡμῖν πειρᾶσθαι καὶ τῶν φυσικῶν τῆς ἀρετῆς ἅπτεσθαι σπερμάτων, ἅπερ τροπικῶς ὠνόμασε θεμέλιον ἀπ' ἀρχῆς καταβεβλημένον ἐν
αὐτῇ τῇ ψυχῃ
τῇ ψυχῇ,
ἵνα παντάπασιν ὁ νοῦς ἀρετῆς ἐκπεσὼν κατὰ τὴν παροιμίαν
περιπατήσῃ γυμνότερος ὑπέρου
, μὴ ἐνδυσάμενος τὸν Χριστὸν μηδὲ ἔχων
ἔνδυμα γάμου
.
9
verse
Μακάριος ὃς κρατήσει καὶ ἐδαφιεῖ τὰ νήπιά σου πρὸς τὴν πέτραν
κ. τ. ἑ.
sch5
scholion
Ὅσοι κατὰ τὴν διδασκαλίαν
τὴν
τοῦ Χριστοῦ τὰ φαῦλα νοήματα διαφθείρουσι τῆς ψυχῆς, οὗτοι τὰ νήπια
τῆς
Βαβυλῶνος ἐδαφίζουσι
πρὸς τὴν πέτραν.
137
psalm
1
verse
3
part
καὶ ἐναντίον ἀγγέλων ψαλῶ σοι
sch1
scholion
Ἐναντίον ἀγγέλων ψάλλειν
ἐστὶ
ἐστὶν
τὸ ἀπερισπάστως ψάλλειν, ἤτοι τυπουμένου τοῦ ἡγεμονικοῦ ἡμῶν μόνοις τοῖς σημαινομένοις πράγμασιν ὑπὸ τοῦ ψαλμοῦ, ἢ καὶ μὴ τυπουμένου· ἢ τάχα
οὕτος
οὗτος
ἐναντίον ἀγγέλων ψάλλει ὁ νοῶν τὴν δύναμιν τῶν ψαλμῶν.
Οτι
5
verse
καὶ ᾀσάτωσαν ἐν ταῖς ὁδοῖς κυρίου, ὅτι μεγάλη ἡ δόξα κυρίου
sch2
scholion
Ὁδοὶ κυρίου εἰσὶν αἱ ἀρεταὶ αἱ φέρουσαι ἐπὶ τὴν γνῶσιν τὴν τοῦ θεοῦ.
6
verse
ὅτι
ὑψηλὸς κύριος καὶ τὰ ταπεινὰ ἐφορᾷ καὶ τὰ ὑψηλὰ ἀπὸ μακρόθεν γινώσκει
sch3
scholion
Τοὺς μὲν ταπεινοὺς ὁ κύριος διὰ τῶν ἀρετῶν ἐφορᾷ· τοὺς δὲ κατὰ διάνοιαν ὑψηλοὺς διὰ τῆς σοφίας γινώσκει. Τούτους γὰρ ἐφορᾶν καὶ γινώσκειν λέγεται ὁ θεὸς τοὺς ἐν οἷς χωρεῖ καὶ τούτους μὴ ἐφορᾶν μηδὲ γινώσκειν τοὺς ἐν οἷς οὐ χωρεῖ· καὶ τοῦτο καθόλου σημειωτέον
καὶ
ἐν πάσῃ τῇ θείᾳ
γραφῃ. a. «̓Εὰν
γραφῇ.
7
verse
part
1
ἐὰν
πορευθῶ ἐν μέσῳ θλίψεως, ζήσεις με
sch4
scholion
Εἰ
ἡ θλῖψις ὑπομονὴν κατεργάζεται, ἡ δὲ ὑπομονὴ δοκιμήν, ἡ δὲ δοκιμὴ ἐλπίδα
, πέρας δὲ τῆς ἐλπίδος ἐστὶν ἡ γνῶσις ἡ τοῦ θεοῦ, ἥτις λέγεται ἡμῶν εἶναι ζωή,
καθὼς γέγραπται·Ἐὰν
καλῶς γέγραπται τὸ ἐὰν
πορευθῶ
κτλ
ἐν μέσῳ θλίψεως, ζήσεις με
.
138
psalm
2
verse
1
part
σὺ ἔγνως τὴν καθέδραν μου καὶ τὴν ἔγερσίν μου
sch1
scholion
Καθέδρα ἐστὶν ἕξις ἀρίστη λογικῆς ψυχῆς καθ' ἣν δυσκίνητος γίνεται πρὸς κακίαν· ἔγερσίς
δέ
ἐστιν ἀπὸ τῶν αἰσθητῶν πραγμάτων ἐπὶ τὰ νοητὰ μετάβασις.
= Pitra .138.2]
4
verse
ὅτι οὐκ
ἔστι
ἔστιν
λόγος ἐν γλώσσῃ μου
sch2
scholion
Γλῶσσαν τροπικῶς τὴν καρδίαν ὠνόμασεν.
7
verse
ποῦ πορευθῶ ἀπὸ τοῦ πνεύματός
σουκαὶ
σου καὶ
απὸ τοῦ
προωσ́που
προσώπου
σου ποῦ φύγω;
sch3
scholion
Οὐκ ἔστι τόπος ἔνθα μή
ἔστιν
ἐστιν
ἡ γνῶσις ἡ τοῦ θεοῦ καὶ οἱ λόγοι τῶν γεγονότων.
καὶ
Κἂν
γὰρ τὰ σώματα διαφύγῃ ὁ νοῦς, ἀλλ' εἰς τοὺς λόγους αὐτῶν ἐμπεσεῖται·
εἴγε
εἰ δὲ
καὶ τούτους παρέλθοι, τὴν γοῦν ἀσώματον οὐ διαφεύξεται φύσιν, ἀλλ' ἐν
ἑαυτῇ
ἀυτῇ
ὄψεται τὸν δημιουργόν· εἰ δὲ καὶ τοὺς λόγους τῆς ἀσωμάτου φύσεως ὁ νοῦς ὑπερβαίη, ὄψεται πάλιν τὴν ἁγίαν τριάδα, ἥτις γνῶσίς ἐστιν ἀπέραντος καὶ οὐσιώδης σοφία.
11
verse
καὶ εἶπα· ἄρα σκότος καταπατήσει με καὶ νὺξ φωτισμὸς ἐν τῇ τρυφῇ μου
12
verse
ὅτι σκότος οὐ σκοτισθήσεται ἀπὸ σοῦ,
καὶ νὺξ ὡς ἡμέρα φωτισθήσεται· ὡς τὸ σκότος αὐτῆς, οὕτως καὶ τὸ φῶς αὐτῆς.
sch4
scholion
Εἰ ἡ ἄγνοια καρδίας σκότος ἐστίν,
ἐσκοτίσθη
γάρ, φησίν,
ἡ ἀσύνετος αὐτῶν καρδία
, εἰκότως ἄρα ὁ αἴτιος ἡμῖν τοῦ σκότους τούτου γινόμενος καὶ αὐτὸς ὀνομάζεται σκότος, ὅστις ἡμῶν τὴν ἐν γνώσει τρυφὴν προαιρεῖται σκοτίζειν, τοῦ θεοῦ μὴ συγχωροῦντος, ἀλλὰ τὸ σκότος φωτίζοντος·
Τὸ
γὰρ
φῶς ἐν τῇ σκοτίᾳ φαίνει καὶ ἡ σκοτία αὐτὸ οὐ κατέλαβεν
. Ὡς γὰρ τὴν ἄγνοιαν διὰ τῆς κακίας ἐπεκτησάμεθα, οὕτω
καὶ
τὴν γνῶσιν διὰ τῆς ἀρετῆς προσελάβομεν.
13
verse
1
part
ὅτι σὺ ἐκτήσω τοὺς νεφρούς μου, κύριε
sch5
scholion
Οὗτινος τοὺς νεφροὺς κτᾶται ὁ κύριος, λεγέτω τὸ
κύριε, ἐναντίον σου πᾶσα ἡ ἐπιθυμία μου
.
15
verse
οὐκ ἐκρύβη τὸ ὀστοῦν μου ἀπὸ σοῦ, ὃ ἐποίησας ἐν κρυφῇ, καὶ ἡ ὑπόστασίς μου ἐν τοῖς κατωτάτοις τῆς γῆς
ὀστοῦν
sch6
scholion
Ὁστοῦν
τὴν ψυχὴν ὠνόμασε νῦν ἣν
ἐποίησε
ἐποίησεν
μόνος ὁ θεὸς κακίας ἐκτός, ὕστερον δὲ γέγονεν ἐν τοῖς κατωτάτοις τῆς γῆς, τουτέστιν ἐν ἐσχάτῃ ἀκαθαρσίᾳ, ἀλλ' ὅμως καὶ τοῦτο μέλλουσαν αὐτὴν πάσχειν προεῖδεν ὁ κύριος καὶ διὰ τῆς προνοίας πάλιν τῷ ἰδίῳ βιβλίῳ
κατέγραψεν
αὐτὴν ἐγκατέγραψεν
.
16
verse
1
part
τὸ ἀκατέργαστόν μου
εἶδον
εἶδοσαν
οἱ ὀφθαλμοί σου
ἀκατέργαστος
sch7
scholion
Ἀκατέργαστός
ἐστι ψυχὴ ἡ μήπω δι' ἀρετῆς μορφωθεῖσα καὶ γνώσεως .
16
verse
2
part
καὶ ἐπὶ τὸ βιβλίον σου πάντες γραφήσονται
sch8
scholion
Βιβλίον θεοῦ ἐστιν ἡ θεωρία σωμάτων καὶ ἀσωμάτων, ἐν ᾧ πέφυκε διὰ τῆς γνώσεως γράφεσθαι νοῦς καθαρός· ἐν δὲ τούτῳ τῷ βιβλίῳ εἰσὶ γεγραμμένοι καὶ οἱ περὶ προνοίας καὶ κρίσεως λόγοι, δι' οὗ βιβλίου γινώσκεται ὁ θεὸς ὡς δημιουργὸς καὶ σοφὸς καὶ προνοητὴς καὶ κριτής·
καὶ
δημιουργὸς μὲν διὰ τὰ γεγονότα ἀπὸ τοῦ μὴ ὄντος εἰς τὸ εἶναι· σοφὸς δὲ διὰ τοὺς ἀποκειμένους λόγους
ἐν
αὐτοῖς· προνοητὴς δὲ διὰ τὰ συντελοῦντα πρὸς ἀρετὴν ἡμῖν καὶ γνῶσιν· κριτὴς δὲ πάλιν διὰ τὰ διάφορα σώματα τῶν λογικῶν καὶ τοὺς ποικίλους κόσμους καὶ
τούτους
τούς
περιέχοντας
τοὺς
τούτους
αἰῶνας.
16
verse
3
part
ἡμέρας πλασθήσονται, καὶ οὐθεὶς ἐν αὐτοῖς
sch9
scholion
Ἐν γνώσει πλασθήσονται καὶ οὐδεὶς ἔσται γνώσεως ἐκτός, ὅπως γένηται
ὁ θεὸς τὰ πάντα ἐν πᾶσιν
.
18
verse
2
part
ἐξηγέρθην καὶ
ἔτε
ἔτι
εἰμὶ μετὰ σοῦ
sch10
scholion
Ἔγειρε
,
φυσίν
φησίν
,
ὁ
κατεύδων
καθεύδων
καὶ ἀνάστα ἐκ τῶν νεκρῶν και ἐπιφαύσει ὁ Χριστός
· διὸ ἔγερσίς
ἔστι
ἐστι
ψυχῆς ἡ ἀπὸ κακίας ἐπ' ἀρετὴν ἐπάνοδος.
λήψονται
20
verse
2
part
λήμψονται
εἰς ματαιότητα τὰς πόλεις σου
sch11
scholion
Αἱ λογικαὶ ψυχαὶ πόλεις εἰσὶ τοῦ θεοῦ, πεφυκυῖαι δέχεσθαι
λόγον
νόμον
θεοῦ καὶ αὐτὸν τὸν θεόν,
ἅςτινας
ἅστινας
λαμβάνουσιν οἱ ἐχθροὶ πρὸς ματαιότητα καὶ ἐργασίαν κακίας.
22
verse
1
part
τέλειον μῖσος ἐμίσουν αὐτοὺς
sch12
scholion
Εἰ ὁ τελείως μισήσας
τον̀
τὸν
πονηρὸν ἀπέχεται πάσης κακίας, ὁ μεταλαμβάνων ἡστινοσοῦν κακίας αὐτοῧ τελείως οὐ μεμίσηκε τον̀ πονηρόν.
23
verse
1
part
δοκίμασόν με, ὁ θεός, καὶ γνῶθι τὴν καρδίαν μου
sch13
scholion
Εἰ
ὁ θεὸς ἡμῶ
ν ἐστι
πῦρ καταναλίσκο
ν, διὰ τῆς ἐπινοίας δηλονότι τοῦ πυρὸς δοκιμάζει τὰς ψυχὰς τῶν ἀνθρώπων.
139
psalm
3
verse
οἵτινες ἐλογίσαντο
ἀδικίαν
ἀδικίας
ἐν καρδίᾳ, ὅλην τὴν ἡμέραν παρετάσσοντο πολέμους
sch1
scholion
κ. τ. ἑ.
Διὰ τῶν λογισμῶν
ἡμῖν οἱ δαίμονες
οἱ δαίμονες ἡμῖν
παρατάσσονται, ποτὲ μὲν
ἐπιθυμίας
ἐπιθυμίαν
κινοῦντες, ποτὲ δὲ
ὀργὰς,
ὀργὴν, καὶ
ἄλλοτε πάλιν ἐν
ταυτῷ
τῷ αὐτῷ
θυμὸν καὶ ἐπιθυμίαν, δι' ὧν γίνεται ὁ λεγόμενος πεπλεγμένος λογισμός, ἀλλ' οὗτος ἐν καιρῷ τῆς ἀκηδίας συμβαίνει μόνον. Οἱ
δ'
δὲ
ἄλλοι ἐκ
διαλείμματος
διαλειμμάτων
ἐπέρχονται ἀλλήλους διαδεχόμενοι· τὸν δὲ τῆς ἀκηδίας λογισμὸν κατ' ἐκείνην τὴν ἡμέραν οὐδεὶς διαδέχεται
διαλογισμὸς
λογισμός
, πρῶτον μὲν ὅτι καὶ χρονίζει, ἔπειτα δὲ
ὅτι
καὶ σχεδὸν πάντας τοὺς λογισμοὺς ἔχει ἐν ἑαυτῷ.
4
verse
part
1
ἠκόνησαν
τὴν
γλῶσσαν αὐτῶν ὡσεὶ ὄφεως
sch2
scholion
κ. τ. ἑ.
Τὸν ὀξύτατον λογισμὸν ἠκονημένον
ὡς ὄφεως
λέγει. Τοιοῦτος δέ
καὶ
ἐστι καὶ ὁ λογισμὸς
ὁ πρὸς βλασφημίαν
θεοῦ
τὸν νοῦν
ὑφαρπαζων λογισμός. Οἵτινες διελογίσαντο τοῦ ὑποσκελίσαι τὰ διαβήματά
ἐξαρπάζων.
6
verse
ἔκρυψαν ὑπερήφανοι παγίδα μοι καὶ σχοινία διέτειναν, παγίδας τοῖς ποσίν
μου,
κ. τ. ἑ. Ἀλλὰ καὶ τὰ
ἐχόμενα τρίβου σκάνδαλον ἔθεντό μοι
sch3
scholion
Πάνυ τετηρημένως τέθεικε τοῦτο· τὰ γὰρ
φαῦλα
νοηματα
νοήματα
πολλάκις
οἱ δαίμονες
οὐ γυμνὰ
ἀποτίθενται ἡμῖν
ἐναποτίθενται ἡμῖν οἱ δαίμονες
, ἵνα μὴ ὁ νοῦς ἄντικρυς τὸ ἄλογον αὐτῶν
θεασαμενος,
θεασάμενος
τοὺς λογισμοὺς
ἀποῤῥίψῃ·
ἀπορρίψῃ,
ἀλλὰ μετά τινων ἄλλων χρηστοφανῶν νοημάτων,
καὶ
τὰ πονηρὰ νοήματα ἐπισπείρουσι. Καὶ τοῦτο μόνον ἐπὶ τῶν τελείων ποιοῦσι τῶν μὴ ἐχόντων πάθη· τοῖς γὰρ
ἐμπαθέσι καὶ
ἀκαθάρτοις καὶ φανερῶς ἐμβάλλουσι τοὺς λογισμοὺς οὓς ἀπώσασθαι
ἀδυνατοῦσιν. Ἔκρυψαν ὑπερήφανοι παγίδα μοι. Œ [γ´].
διὰ τὰ πάθη
ἀδυνατοῦσιν, καὶ
ἀδυνατοῦσι κἂν
τὴν
ἄλογον
ἀλογίαν
αὐτῶν
ἐπίγνωσιν,
ἐπιγνῶσιν·
οὕτω καὶ τῇ Εὔᾳ
φησίν·Ἔσεσθε
φησίν·
Ἔσεσθε
ὡς θεοὶ γινώσκοντες καλὸν καὶ πονηρό
ν.
9
verse
διελογίσαντο κατ' ἐμοῦ, μὴ ἐγκαταλίπῃς με, μήποτε
ὑψωθώσιν.
ὑψωθῶσιν
sch4
scholion
Ὅσον ὑψοῦνται νικῶντες οἱ ἐχθροί, τοσοῦτον ἡττώμενοι
αἰσχύνωνται
ταπεινοῦνται
.
10
verse
part
1
ἡ κεφαλὴ τοῦ κυκλώματος αὐτῶν
sch5
scholion
Κύκλωμα εἶπεν τὸ κυκλῶσαι αὐτὸν τάγμα· κεφαλὴν δὲ ἤτοι τὸν προεστῶτα
διαβολον
διάβολον
τοῦ τάγματος τούτου ἢ τὸ πρῶτον ἐν τῇ καρδίᾳ πονηρὸν συνιστάμενον νόημα, περὶ οὗ εἶπεν καὶ ὁ θεὸς ἐν τῇ Γενέσει τό
Συντηρήσεις
σὺ τηρήσεις
αὐτοῦ κεφαλήν
καὶ αὐτός σου τηρήσει πτέρνα
ν.
11
verse
part
1
πεσοῦνται ἐπ' αὐτοὺς ἄνθρακες,
part
2
πυρὸς, κ. τ. ἑ.
ἐν πυρὶ καταβαλεῖς αὐτούς
sch6
scholion
Τοῦτο τὸ πῦρ
καὶ οἱ ἄνθρακες κατακαίουσι
μετὰ τῶν ἀνθράκων κατακαίει
ξύλα, χόρτον, καλάμη
ν, τὰς μοχθηρὰς ἕξεις
καταναλίσκοντα
καταναλίσκον.
12
verse
part
2
ἄνδρα ἄδικον κακὰ θηρεύσει εἰς διαφθοράν
sch7
scholion
Θηρεύσει τὸν ἄδικον τὰ κακοῦντα αὐτὸν καὶ κολάζοντα
.
13
verse
ἔγνων ὅτι ποιήσει κύριος
τὴν
κρίσιν τοῦ πτωχοῦ
καὶ τὴν δίκην τῶν πενήτων
sch8
scholion
Ἔγνω τῷ προφητικῷ πνεύματι τὰ περὶ τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Χριστοῦ.
14
verse
part
2
Πλὴν δίκαιοι ἐξομολογήσονται τῷ ὀνόματί σου,
καὶ κατοικήσουσιν εὐθεῖς σὺν τῷ προσώπῳ σου
sch9
scholion
Σὺν τῷ προσώπῳ σου, σὺν τῇ σοφίᾳ σου τῇ θεωρουμένῃ ἐν τοῖς γεγονόσιν.
140
psalm
2
verse
1
part
κατευθυνθήτω ἡ προσευχή μου ὡς θυμίαμα ἐνώπιόν σου
sch1
scholion
Τούτου κατευθύνεται ἡ προσευχὴ ὡς θυμίαμα τοῦ δυναμένου εἰπεῖν·
Χριστοῦ εὐωδία ἐσμὲν ἐν τοῖς
σωζομένοις
σῳζομένοις
καὶ ἐν τοῖς ἀπολλυμένοι
ς. Καὶ
ἐστὶν
ἔστιν
ἓν εἶδος προσευχῆς ὁμιλία νοῦ πρὸς θεὸν ἀτύπωτον τὸν νοῦν
διαζῴζουσα
διασῴζουσα
· ἀτύπωτον δὲ λέγω νοῦν τὸν μηδὲν σωματικὸν κατὰ τὸν καιρὸν τῆς προσευχῆς φανταζόμενον. Μόνα γὰρ ἐκεῖνα τῶν ὀνομάτων καὶ ῥημάτων τυποῖ τὸν νοῦν ἡμῶν καὶ σχηματίζει τὰ σημαίνοντά τι τῶν αἰσθητῶν, προσευχόμενον δὲ νοῦν πάντη δεῖ τῶν αἰσθητῶν ἐλεύθερον εἶναι· τὸ δὲ τοῦ θεοῦ νόημα
διασώζει
διασῴζει
τὸν νοῦν ἀναγκαίως ἀτύπωτον· οὐ γάρ ἐστι σῶμα
θεός.
3
verse
1
part
θοῦ, κύριε, φυλακὴν τῷ στόματί μου
sch2
scholion
Οὐδὲν οὕτω φυλάσσει τὴν καρδίαν ἡμῶν ὡς ὁ φόβος τοῦ θεοῦ, εἴγε
τῷ φόβῳ κυρίου ἐκκλίνει πᾶς ἀπὸ κακο
ῦ.
5
verse
2
part
ἔλαιον δὲ ἁμαρτωλοῦ μὴ λιπανάτω τὴν κεφαλήν μου
sch3
scholion
Ἔλαιον λέγει ἁμαρτωλοῦ τὴν εὐποιΐαν τὴν μὴ διὰ τὴν γνῶσιν τοῦ θεοῦ γινομένην, ἀλλὰ διὰ τὴν δόξαν τὴν παρὰ τῶν ἀνθρώπων. Τοῦτο γάρ
ἐστι
ἐστιν
καὶ τὸ σαλπίζειν τὸν τὴν ἐλεημοσύνην ποιοῦντα.
7
verse
2
part
διεσκορπίσθη τὰ ὀστᾶ ἡμῶν παρὰ τὸν ᾅδην
sch4
scholion
Τὰς δυνάμεις τῆς ψυχῆς ὀστᾶ τῆς ψυχῆς ὀνομάζει, ἅπερ
διεσκορπίζεται
διασκορπίζεται
κακίας ἐφαπτόμενα καὶ ἀγνωσίας. Εὖ δὲ καὶ τὸ φάναι·
διεσκορπίσθη·
διεσκορπίσθησαν,
οἱ γὰρ ἐν ἀρετῇ ὄντες εἷς εἰσιν ἐν κυρίῳ.
10
verse
part
1
πεσοῦνται ἐν ἀμφιβλήστρῳ αὐτοῦ
ἀμαρτωλοι
ἁμαρτωλοί
sch5
scholion
Ἀμφίβληστρόν ἐστι κόλασις ποικίλη ἀπὸ τῶν βυθῶν τῆς κακίας τοὺς ἀκαθάρτους
ἀνειμωμένη.
ἀνιμωμένη,
ἀλλὰ τοῦτο μὲν τὸ ἀμφίβληστρον τοῦ μέλλοντός ἐστιν αἰῶνος, τοῦ δὲ ἐνεστῶτος αἰῶνός ἐστιν ἀμφίβληστρον διδασκαλία
πνευματικη
πνευματικὴ
τοὺς ἀποπλανηθέντας ἀπὸ
τῆς
θεοσεβείας ἐπὶ τὴν ἀρετὴν ἐπανάγουσα.
141
psalm
4
verse
3
part
ἐν ὁδῷ ταύτῃ ᾗ ἐπορευόμην ἔκρυψαν παγίδα μοι
sch1
scholion
Πάσαις οἱ ἐχθροὶ ἡμῶν ἐπιβουλεύουσι ταῖς ἀρεταῖς. Καὶ ἐν μὲν τῇ ἀνδρείᾳ κρύπτουσι τὴν τῆς δειλίας παγίδα, ἐν δὲ τῇ σωφροσύνῃ τὴν τῆς πορνείας καὶ πάλιν ἐν τῇ ἀγάπῃ τιθέασι τοῦ μίσους
τὴν
παγίδα καὶ ἐν τῇ πραΰτητι ἐμβάλλουσι τὴν θρασύτητα καὶ ἐν τῇ ἐλεημοσύνῃ τὸ μὴ διὰ τὸν θεόν, ἀλλὰ διὰ τοὺς ὁρῶντας ἐλεεῖν καὶ ἐν τῇ νηστείᾳ τὸ διὰ τοὺς ἀνθρώπους νηστεύειν. Καὶ ταῦτα μὲν ὡς ἐπὶ τῆς πρακτικῆς, τί
δε
δέ
τις ἂν εἴποι καὶ ἐπὶ τῆς θεωρίας, ὁπόσας παγίδας οἱ ἐχθροὶ διὰ τῶν αἱρέσεων τοῖς ὀρθοῖς δόγμασιν
ἑναπέκρυψαν
ἐναπέκρυψαν
;
5
verse
3
part
ἀπώλετο φυγὴ ἀπ' ἐμοῦ
sch2
scholion
Ὁ ἀπολέσας τὴν φυγὴν ταύτην οὐ δύναται λέγειν τὸ
<
ἐν θλίψει ἐπλάτυνάς μο
ι,
>
διέξοδον ἀπὸ τῶν
πταιζόντων
πιεζόντων
αὐτὸν λογισμῶν μὴ εὑρίσκων, ὅπερ μάλιστα συμβαίνει τοῖς μὴ ἔχουσι διάκρισιν λογοσμῶν. Ἐνταῦθα δὲ ἤτοι ταπεινοφροσύνης χάριν τέθειται τοῦτο ἢ ὄντως καὶ αὐτὸς ἀπώλεσε τὴν φυγὴν κατ' ἀναλογίαν τῆς αυτοῦ καταστάσεως πειραζόμενος καὶ μὴ εὑρίσκων τοὺς λόγους τῶν προσπεσόντων αὐτῷ πειρασμῶν· πάντως γὰρ καὶ τούτῳ
ἡ πάλη ἐγένετο οὐ πρὸς αἷμα καὶ σάρκα, ἀλλὰ πρὸς τὰς ἀρχάς, πρὸς τὰς ἐξουσίας, πρὸς τοὺς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τούτου, πρὸς τὰ πνευματικὰ
τῆς πονηρίας
ἐν τοῖς ἐπουρανίοι
ς.
6
verse
3
part
μερίς μου
εἶ
ἐν γῇ ζώντων
sch3
scholion
Εἰ ὁ κύριος ἡμῶν σοφία
ἐστὶ
ἐστίν
, ἡ μερὶς δὲ τῶν ζώντων ὁ
κυριός·
κύριός ἐστιν,
ἡ μερὶς ἄρα τῶν ζώντων ἡ σοφία ἐστὶ καθ' ἣν καὶ χρηματίζουσι ζῶντες.
7
verse
3
part
ῥῦσαί με ἐκ τῶν καταδιωκόντων με
sch4
scholion
Πειρασμοὶ συνεχεῖς διώκουσι τὸν νοῦν ἀπὸ γνώσεως.
8
verse
1
part
ἐξάγαγε ἐκ φυλακῆς τὴν ψυχήν μου
sch5
scholion
Οὐ πάντων ἐστὶ τὸ λέγειν·
«Ἔκβαλε
ἔκβαλλε
ἐκ φυλακῆς τὴν ψυχήν μου,
εἰ μὴ τῶν δυναμένων διὰ καθαρότητα καρδίας καὶ χωρὶς τοῦ σώματος τούτου
ἐπιβαλεῖν
ἐπιβάλλειν
τῇ θεωρίᾳ τῶν γεγονότων.
142
psalm
2
verse
1
part
καὶ μὴ εἰσέλθῃς εἰς κρίσιν μετὰ τοῦ δούλου σου
sch1
scholion
Καὶ
ὁἸώβ φησιν·Ἐὰν
ὁ Ἰώβ φησιν·
Ἐὰν
γὰρ βούληται κριθῆναι αὐτῷ, οὐ μὴ ὑπακούσῃ αὐτῷ, ἵνα μὴ ἀντείπῃ πρὸς ἕνα λόγον αὐτοῦ ἐκ χιλίω
ν.
2
verse
2
part
ὅτι οὐ δικαιωθήσεται ἐνώπιόν σου πᾶς ζῶν
sch2
scholion
Εἰ οἱ
συναποθνήσκοντες
συναποθνῄσκοντες
τῷ Χριστῷ δικαιοῦνται, οἱ ζῶντες ἄρα τὴν ζωὴν ἀντικειμένην τούτῳ τῷ θανάτῳ οὐ δικαιοῦνται ἐνώπιον τοῦ θεοῦ.
5
verse
1
part
ἐμνήσθην ἡμερῶν ἀρχαίων
2
part
καὶ ἐμελέτησα ἐν πᾶσι τοῖς ἔργοις σου
sch3
scholion
Ὁ γινώσκων τοὺς λόγους τῶν γεγονότων, οὗτος μελετᾷ ἐν τοῖς ἔργοις τοῦ θεοῦ.
6
verse
2
part
ἡ ψυχή μου ὡς γῆ ἄνυδρός σοι
sch4
scholion
Γῆ ἄνυδρός ἐστι ψυχὴ καθαρὰ πνευματικὴν γνῶσιν ἐπιζητοῦσα.
8
verse
part
1
ἀκουστὸν ποίησόν μοι τὸ πρωῒ τὸ ἔλεός σου
sch5
scholion
ὅτι ἐπὶ σοὶ ἤλπισα
Τὴν θεωρίαν ἐπιζητεῖ τοῦ μέλλοντος αἰῶνος, ἣν καὶ βασιλείαν οὐρανῶν
ἔθος ὀνομάζειν
ὀνομάζειν ἔθος
τῇ θείᾳ γραφῇ· τοῦτο γὰρ ἀκούειν λέγεται νοῦς ὃ γινώσκει καὶ τοῦτο μὴ ἀκούειν ὃ μὴ γινώσκει. Τὸ δὲ ἔλεος τοῦ θεοῦ πνευματικήν τινα θεωρίαν σημαίνει, εἴπερ νοῦς ἐστιν ὁ τοῦ ἐλέους τούτου καταξιούμενος. Ἔλεον δὲ ὀνομάζει τὴν θεωρίαν, διότι
αὐτὴ τοῦς
αὕτη τοὺς
κοπιῶντα
ς ἀναπαύει καὶ
πεφορτισμένου
ς ταῖς ἀνομίαις. Καὶ γὰρ ὁ Σολομὼν ἐν ταῖς Παροιμίαις φησί·
Δότε μέθην τοῖς ἐν λύπαις καὶ οἶνον πίνειν τοῖς ἐν ὀδύναις ἵν' ἐπιλάθωνται τῆς πενία
ς, τουτέστι τῆς ἀγνωσίας· αὕτη γὰρ ἡ πενία φύσεως λογικῆς,
καὶ τῶν πόνων μὴ μνησθῶσιν ἔτ
ι. Ὁ γὰρ μεθυσθεὶς
ἀπὸ τῆς πιότητος τοῦ οἴκο
υ
οἴνου??]
κυρίου
ἐπιλανθάνεται τῆς πενίας καὶ τῶν πόνω
ν καὶ τῶν ὀδυνῶν.
12
verse
1
part
καὶ ἐν τῷ ἐλέει σου ἐξολεθρεύσεις τοὺς ἐχθρούς μου
sch6
scholion
Οὐδὲν οὕτως ἀποδιώκει τοὺς ἐχθροὺς ἡμῶν ὡς θεωρία
πνευματικη
πνευματική
.
143
psalm
1
verse
εὐλογητὸς κύριος ὁ θεός
μουὁ
μου ὁ
διδάσκων τὰς χεῖράς μου εἰς
παράταξιντοὺς
παράταξιν τοὺς
δακτύλους μου εἰς πόλεμον
sch1
scholion
Ὁ διδαχθεὶς παρὰ κυρίου τὸν πρὸς τὴν ἀντικειμένην δύναμιν πόλεμον ἐπίσταται λόγους ἀρετῶν καὶ κακιῶν καὶ διαφορὰς λογισμῶν, γνωρίσματά τε ἀπαθείας καὶ ὅρους αὐτῆς. Ἔτι δὲ καὶ τῶν νυκτερινῶν φαντασμάτων ἢ̀ ἐνυπνίων γινώσκει τοὺς λόγους, ὧν οἱ μὲν ἀπὸ τοῦ λογιστικοῦ μέρους γίνονται τῆς ψυχῆς κινουμένης τῆς μνήμης, οἱ δὲ ἀπὸ
τοῧ
τοῦ
θυμικοῦ, ἕτεροι δὲ ἀπὸ τοῦ ἐπιθυμητικοῦ. Ἀλλὰ περὶ μὲν τούτων ἀκριβέστερον ἐν τῷ Μοναχῳ
περιειλήφαμεν.
διειλήφαμεν·
τῆς γὰρ ἠθικῆς πραγματείας ἡ τοιαύτη τῶν λόγων ἐξέτασις· νυνὶ δὲ ποσῶς κεκινήκαμεν τὸν ὑπὸ τοῦ κυρίου διδασκόμενον πόλεμον παραστῆσαι βουλόμενοι
4
verse
part
1
. ἄνθρωπος ματαιότητι ὡμοιώθ
sch2
scholion
η
αἱ ἡμέραι αὐτοῦ ὡσεὶ σκιὰ παράγουσι]]
Ματαιότης ἐστὶν ἕξις χειρίστη λογικῆς ψυχῆς, καθ' ἣν τὰς φθαρτὰς ἡδονὰς προαιρουμένη τῶν ἀϊδίων καὶ ἀφθάρτων καταφρονεῖ
5
verse
part
2
.
[[Κύριε, κλῖνον οὐρανούς σου, καὶ κατάβηθι·]]
ἅψαι τῶν ὀρέων καὶ καπνισθήσοντα
sch3
scholion
ι Ἁφή ἐστι θεοῦ διδασκαλία πνευματικὴ τὸν ἐκ τῆς κακίας ἐναποκείμενον καπνὸν ταῖς λογικαῖς ψυχαῖς ἐξελαύνουσα
6
verse
2
part
. ἐξαπόστειλον τὰ βέλη σου καὶ συνταράξεις αὐτοὺ
sch4
scholion
ς Ταῦτα τὰ βέλη ἀντίκειντα
ι τοῖς πεπυρωμένοις βέλεσι τοῦ πονηρ
οῦ
7
verse
2
part
.
[[Ἐξαπόστειλον τὴν χεῖρά σου ἐξ ὕψους]]
ἐξελοῦ με καὶ ῥῦσαί με ἐξ ὑδάτων πολλῶν
3
part
, ἐκ χειρὸς υἱῶν ἀλλοτρίω
sch5
scholion
ν Χείρ ἐστιν ἀλλοτρία λογισμὸς μετὰ τοῦ παθητικοῦ μέρους τῆς ψυχῆς ἐγγινόμενος καὶ κατέχων τὸν νοῦν, ἀλλ' αὐτὴ μὲν ἡ χεὶρ ἅπτεται τῶν πρακτικῶν· τῶν δὲ θεωρητικῶν ἐστιν ἡ χεὶρ γνῶσις ψευδὴς αὐτῶν τῶν πραγμάτων ἢ τῆς θεωρίας αὐτῶν, ἄδικον ἢ ἄσοφον τὸν δημιουργὸν ὑποβάλλουσα
8
verse
part
1
. ὧν τὸ στόμα
ἐλάλησε
ἐλάλησεν
ματαιότητ
sch6
scholion
α Καὶ
ἡ δεξιὰ αὐτῶν δεξιὰ ἀδικίας]] Καὶ
ὁ προφήτης φησί
·
Πλὴν κρίμα
Πλὴν κρίματα
λαλήσω πρός
σέ
σε
· τί ὅτι ὁδὸς ἀσεβῶν εὐοδοῦτ
αι·
καὶ πάλιν ὁ
Δαυΐδ φησι· «
Δαυίδ φησι
·
Παρ' ὀλίγον ἐξεχύθη τὰ διαβήματά μου ὅτι ἐζήλωσα ἐπὶ τοῖς ἀνόμοις εἰρήνην ἁμαρτωλῶν θεωρ
ῶν
15
verse
part
1
.
ἐμακάρισαν τὸν λαόν, ᾧ ταῦτά ἐστιν
sch7
scholion
·
μακάριος ὁ λαός, οὗ κύριος ὁ θεὸς αὐτοῦ
Μακαριότης ἀδίκων ἐστὶ βίος ἀπενθὴς μετὰ πλήθους χρημάτων
15
verse
part
2
.
δικαίων δὲ μακαριότης
μακάριος ὁ λαός, οὗ κύριος ὁ θεὸς αὐτο
sch8
scholion
ῦ Μακαριότης δικαίων ἐστὶν
ἀπάθεια ψυχῆς μετὰ γνώσεως θεοῦ
144
psalm
1
verse
part
1
. ὑψώσω σε, ὁ θεός μου, ὁ βασιλεύς μο
sch1
scholion
υ
ὑψωσις
Ὕψωσις
πνευματική ἐστι εὐχαριστία νοῦ καθαροῦ ἐπὶ τοῖς συμβᾶσιν αὐτῷ παρὰ
θεοῦ
θεῷ
ἀγαθοῖς
3
verse
2
part
. καὶ τῆς μεγαλωσύνης αὐτοῦ οὐκ ἔστι πέρα
sch2
scholion
ς Πάντων μὲν τῶν γεγονότων ἡ θεωρία πεπεράτωται· μόνης δὲ τῆς ἁγίας τριάδος ἡ γνῶσίς ἐστιν ἀπέραντος· οὐσιώδης γάρ ἐστι
ἡ
σοφία
4
verse
1
part
. γενεὰ καὶ γενεὰ ἐπαινέσει τὰ ἔργα σο
sch3
scholion
υ Αὕτη ἡ γενεὰ ἐκ τῶν κατ' ἀρετὴν καὶ γνῶσιν
γενομένων
γεννωμένων
συνίσταται
10
verse
1
part
. ἐξομολογησάσθωσάν σοι, κύριε, πάντα τὰ ἔργα σο
sch4
scholion
υ Νῦν τὰ ἔργα τὰς λογικὰς φύσεις λέγει·
αὐταὶ
αὗται
γὰρ πεφύκασιν ἐξομολογεῖσθαι θεῳ· εἰ
δὲ
δ'
ἀναπέμπεταί τις ἐξομολόγησις καὶ ἀπὸ τῆς φύσεως τῆς σωματικῆς, θεὸς ἂν εἰδείη καὶ οἱ τούτου φίλοι
13
verse
. ἡ βασιλεία σου βασιλεία πάντων τῶν αἰώνων, καὶ ἡ δεσποτεία σου ἐν πάσῃ γενεᾷ καὶ γενε
sch5
scholion
ᾷ Εἰ ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ ἡ θεωρία τῶν γεγονότων καὶ γενησομένων αἰώνων
ἐστὶῃ
ἐστίν
, καλῶς εἴρηται ἡ βασιλεία σου βασιλεία πάντων τῶν αἰώνων. Πλὴν
καὶ
τοῦτο ἰστέον ὅτι γενεὰ καὶ γενεὰ ἐν τοῖς αἰῶσιν λέγεται, τῶν μὲν διδασκόντων, τῶν δὲ μανθανόντων· ἐν δὲ τῇ ἁγίᾳ τριάδι γενεὰ καὶ γενεὰ οὐ ῥηθήσεται, πάντων γεγονότων ἐν θεῷ ἓν κατὰ τὴν προσευχὴν τοῦ
Χριστοῦ λέγουσαν· «
κυρίου τὴν λέγουσαν
·
Δὸς αὐτοῖς ἵνα καὶ αὐτοὶ ἐν ἡμῖν ἓν ὦσιν καθὼς ἐγὼ καὶ σὺ
ἐσμὲν ἓν, Πάτερ. »
ἓν ἐσμὲν πάτ
ερ
15
verse
part
2
.
καὶ σὺ δίδως τὴν τροφὴν αὐτῶν ἐν εὐκαιρί
sch6
scholion
ᾳ Ὡς ἰατρὸς τῶν ψυχῶν ὁ Χριστὸς ἐν εὐκαιρίᾳ δίδωσιν αὐτοῖς τὴν τροφήν. Χρήσει δὲ τῷ ῥητῷ τούτῳ λύων τὸ ἐν τοῖς εὐαγγελίοις ὑπὸ τοῦ σωτῆρος λεγόμενον
τ
ὸ
τί ἐμοὶ καὶ σοί, γῦναι; καὶ οὔπω ἥκει ἡ ὥρα μ
ου.
Καὶ γὰρ ἐκεῖ καιρὸν σημείων οὐχ ἔφασκεν εἶναι, εἴπερ
τὰ σημεῖ
α οὐ τοῖς πιστεύουσιν, ἀλλὰ τοῖς ἀπίστο
ις·
ἀπιστία γὰρ μετὰ τὸ κήρυγμα εἴωθε γίνεσθαι
, κηρύσσε
ιν δὲ οὔπω ὁ κύριο
ς ἤρξατο τὴν βασιλείαν οὐραν
ῶν
20
verse
2
part
.
καὶ πάντας τοὺς ἁμαρτωλοὺς ἐξολοθρεύσε
sch7
scholion
ι Ἐξολόθρευσις ἁμαρτωλοῦ ἐστι χωρισμὸς λογικῆς ψυχῆς ἀπὸ τῆς
συμβάσης
ἐπισυμβάσης
αὐτῇ κατὰ κακίαν ζωῆς
21
verse
2
part
. καὶ εὐλογείτω πᾶσα σὰρξ τὸ ὄνομα τὸ ἅγιον αὐτο
sch8
scholion
ῦ
και
Καὶ
ὁ Παῦλος φησιν
· Οὐκ ἐν πλαξὶ λιθίναις, ἀλλ’ ἐν πλαξὶ καρδίαις σαρκίνα
ις. Πλὰξ τοίνυν σαρκίνη ἐστὶν ψυχὴ λογικὴ εὐκόλως ὑποδεχομένη τὸν νόμον τοῦ θεοῦ. Ἔστι δὲ καὶ ψεκτὴ σάρξ, ὡς τ
ὸ οὐ μὴ
καταμείῃ
καταμείνῃ
τὸ πνεῦμα μου ἐν τοῖς ἀνθρώποις τούτοις διὰ τὸ εἶναι αὐτοὺς σάρκ
ας· καὶ πάλιν ὁ Παῦλός φησι
· Σὰρξ καὶ αἵμα βασιλείαν θεοῦ κληρονομῆσαι οὐ δύναντ
αι· ἐνταῦθα γὰρ ἡ σὰρξ τὴν κακίαν σημαίνει
145
psalm
6
verse
part
3
. Τὸν φυλάσσοντα ἀλήθειαν εἰς τὸν αἰῶν
sch1
scholion
α
ποιοῦντα κρίσιν τοῖς ἀδικουμένοις, διδόντα τροφὴν τοῖς πεινῶσιν]
Ἀλήθειαν εἶπε τὸν ἀληθινὸν ἀπὸ τῆς ἕξεως ὀνομάσας τὸν μετέχοντα τῆς ἕξεως· οὕτω κα
ὶ ἐλεημοσύνην ἀγαπᾷ κύριος καὶ κρίσ
ιν, τουτέστι τὸν ἐλεήμονα καὶ
δικαιόκριτον
δικαιοκρίτην
. Καὶ παρὰ τῷ Παύλῳ
·
Ἡ ἀγάπη οὐ περπερεύετ
αι,
ἀντὶ τοῦ ὁ ἔχων τὴν ἀγάπην. Κατὰ τὰ αὐτὰ δὲ καὶ ἀπὸ τῶν χειρόνων ἕξεων εὑρήσεις ὀνομαζομένους τοὺς κεκτημένους αὐτάς
7
verse
part
3
. κύριος λύει πεπηδημένου
sch2
scholion
ς Οὔτε τὰ πράγματα
δεσμοῖ
δεσμεῖ
τὸν νοῦν οὔτε
τὰ
τούτων νοήματα, ἀλλὰ τὰ ἐμπαθῆ τῶν πραγμάτων νοήματα. Καὶ γὰρ τὸν χρυσὸν ὁ κύριος ἔκτισεν καὶ αὐτὸς τὴν γυναῖκα πεποίηκεν· οὐδὲν δὲ τῶν γεγονότων ὑπὸ θεοῦ ἐναντιοῦται τῇ σωτηρίᾳ τῇ τῶν ἀνθρώπων, ἀλλ' ἡ πορνεία καὶ ἡ πλεονεξία δεσμοῦσι τὸν νοῦν ἀναγκάζουσι χρονίζειν τὰ νοήματα τῶν πραγμάτων ἐν τῇ καρδίᾳ. Ἵστησι γὰρ τὸν νοῦν τὰ πράγματα διὰ τῶν
εμπαθῶν
ἐμπαθῶν
νοημάτων, καθάπερ καὶ τὸ ὕδωρ τὸν διψῶντα διὰ τῆς δίψης καὶ τὸν πεινῶντα ὁ ἄρτος διὰ τῆς πείνης. Τί οὖν πρὸς ταῦτα; Ὁ ἰατρὸς τῶν ψυχῶν οὔτε τὰ πράγματα διαφθείρει, αὐτὸς γὰρ αὐτῶν ἐστι δημιουργός, οὔτε τὸν νοῦν μὴ νοεῖν αὐτὰ καταναγκάζει, τοῦ γὰρ ὑπ' αὐτοῦ νοεῖσθαι ἕνεκεν γέγονεν, ἀλλὰ διὰ τῆς πνευματικῆς διδασκαλίας καὶ τῶν ἐντολῶν ἀνατρέψας τὰ πάθη, ἅπερ ἕτερά ἐστι τῶν νοημάτων καὶ τῶν πραγμάτων ἀφ' ἡμῶν ἔχοντα τὰς ἀρχὰς, ἐλεύθερον ἀφῆκε τὸν νοῦν τῶν δεσμῶν· καὶ τοῦτ' ἂν εἴη τό κύριος λύει πεπεδημένους
8
verse
part
2
. κύριος σοφοῖ τυφλοὺ
sch3
scholion
ς Τυφλότης ἐστὶ στέρησις γνώσεως
146
psalm
2
verse
part
2
. τὰς διασπορὰς
τοῦἸσραὴλ
τοῦ Ἰσραὴλ
ἐπισυνάξε
sch1
scholion
ι Οὓς διασκορπίζει ἡ κακία, τούτους συνάγει ἡ ἀρετή· οὕτω καὶ ὁ κύριος ἐν τοῖς
εὐαγγρλίοις
εὐαγγελίοις
φησί
· Καὶ ὁ μὴ συνάγων μετ’ ἐμοῦ σκορπίζ
ει
4
verse
. ὁ ἀριθμῶν πλήθη ἄστρων
kaiì pa=sin au)toiÍj o)no/mata kalw½n
καὶ πᾶσιν αὐτοῖς ὀνόματα καλῶ
sch2
scholion
ν
Ὁ ἀριθμὸς ᾧ χρώμενος ὁ θεὸς ἀριθμεῖ τὰ λογικὰ καταστάσεων
ἄστρων
ἀρίστων
μηνύει διαφορὰς καὶ ἃ τίθησιν ὀνόματα αὐτοῖς διαφόρους
καὶ
πνευματικὰς γνώσεις σημαίνει. Περὶ δὲ τῶν ἑρπετῶν τῶν ἐν τῇ θαλάσσῃ φησίν
·
Ἐκεῖ ἑρπετὰ ὧν οὐκ ἔστιν ἀριθμ
ός.
Πῶς γὰρ ἐφαρμοσθήσεται ὁ πνευματικὸς ἀριθμὸς τοῖς ἕρπουσιν ἐπὶ γαστέρα καὶ δουλεύουσι ταῖς ἡδοναῖς, ὧ
ν
ὁ θυμὸς κατὰ τὴν ὁμοίωσιν τοῦ ὄφε
ως κα
ὶ ἰὸς ἀσπίδων ὑπὸ τὰ χείλη αὐτ
ῶν.
Καὶ πάλιν ὁ Σολομὼ
ν πολλο
ὺς λέγει τοὺς τετρωμένους ὑπὸ
τῆς
κακίας κα
ὶ ἀναριθμήτο
υς τοὺς πεφονευμένους
9
verse
2
part
. καὶ
διδόντι τοῖς κτήνεσι τροφὴν αὐτῶν,] καὶ
τοῖς νεοσσοῖς τῶν κοράκων τοῖς ἐπικαλουμένοις αὐτό
sch3
scholion
ν Ζητήσεις μήποτε συνεκδοχικῶς διὰ τῶν κοράκων πᾶσαν τῶν πτηνῶν τὴν φύσιν σημαίνει ὡς ἐπικαλουμένην θεὸν ἢ κόρακας νῦν λέγει φύσεις λογικὰς νοητῶς τρέφειν δικαίους πεπιστευμένας καὶ κολάζειν ἀδίκους προστασσομένας, εἴπε
ρ τοῦ μὲν καταγελῶντος πατρὸς καὶ ἀτιμάζοντος γῆρας μητρὸς ἐκκόπτουσι κόρακ
ες τοὺς ὀφθαλμοὺ
ς ἐκ τῶν φαράγγ
ων· τῷ
δὲἩλίᾳ
δὲ Ἠλί
ᾳ
ἄρτ
ον κομίζουσ
ι τὸ πρωῒ καὶ κρέα τὸ
δείλης
δεί
λῃ
10
verse
. οὐκ ἐν τῇ δυναστείᾳ τοῦ ἵππου θελήσει οὐδὲ ἐν ταῖς κνήμαις τοῦ ἀνδρὸς εὐδοκεῖ
11
verse
·
εὐδοκεῖ κύριος ἐν τοῖς φοβουμένοις αὐτὸν καὶ ἐν τοῖς ἐλπίζουσιν ἐπὶ τὸ ἔλεος αὐτο
sch4
scholion
ῦ
Ματαία, φησί, δύναμις ἀνθρώπου καὶ τάχος ποδῶν
· Φόβος γὰρ κυρίου προστίθη
σι γνῶσιν καὶ
ἀγάθη
ἀγαθὴ
ἐλπὶς δωρεῖται ἔλεον
147
psalm
1
verse
.
Ἐπαίνει Ἱερουσαλήμ, τὸν κύριον, αἴνει τὸν θεόν σου, Σιών
2
verse
1
part
,
ὅτι ἐνίσχυσεν τοὺς μοχλοὺς τῶν πυλῶν σο
sch1
scholion
υ Μοχλοὶ μὲν
τῆςἹερουσαλήμ
τῆς Ἱερουσαλήμ
εἰσιν αἱ πρακτικαὶ ἀρεταὶ κωλύουσαι τοὺς ἐχθροὺς
παρεισδῦνειν·
παρεισδύνειν,
τῆς δὲ Σιὼν τὰ οὐράνια δόγματα καὶ ἡ ὀρθὴ πίστις τῆς προσκυνητῆς καὶ ἁγίας τριάδος, εἴπερ ἡ
μὲνἹερουσαλὴμ
μὲν Ἱερουσαλὴμ
τὴν ψυχὴν σημαίνει, ἡ δὲ Σιὼν τὸν νοῦν· ἑρμηνεύεται
γὰρἹερουσαλὴμ
γὰρ Ἱερουσαλὴμ
μὲν ὅρασις εἰρήνης,
Σιὼν δὲ
ἡ δὲ Σιὼν
σκοπευτήριον
3
verse
1
part
. ὁ τιθεὶς τὰ ὅριά σου εἰρήνη
sch2
scholion
ν
τα
Τὰ
ὅρια τῆς εἰρήνης φασὶν εἶναι τὴν ἀπάθειαν τῆς ψυχῆς
3
verse
part
2
. καὶ στέαρ πυροῦ ἐμπιπλῶν σ
sch3
scholion
ε Οὗτος ὁ πυρὸς ἐκ το
ῦ σπέρματ
ός ἐστιν ἐκείνου το
ῦ καλ
οῦ τοῦ σπαρέντος ὑπὸ τοῦ κυρίο
υ ἐν τῷ ἀγ
ρῷ, ὅπερ πνευματικὴν γνῶσιν σημαίνει
5
verse
.
ὁ ἀποστέλλων τὸ λόγιον αὐτοῦ τῇ γῇ, ἕως τάχους δραμεῖται ὁ λόγος αὐτου, [
τοῦ διδόντος χιόνα ὡσεὶ ἔριον,
ὁμίχλην ὡσεὶ σποδὸν πάσσοντος
6
verse
, βάλλοντος κρύσταλλον αὐτοῦ ὡσεὶ ψωμούς, κατὰ πρόσωπον ψύχους αὐτοῦ τίς ὑποστήσεται
7
verse
part
1
;
ἀποστελεῖ τὸν λόγον αὐτοῦ καὶ τήξει αὐτά
sch4
scholion
· Διττῶς λέγεται διδόναι θεὸς ἢ ἐνεργῶν ἢ συγχωρῶν. Καὶ ἑπὶ μὲν τῶν ἀγαθῶν ὡς ἐνεργῶν, ἐπὶ δὲ τῶν
κακων
κακῶν
ὡς συγχωρῶν, ὡς εἰ καὶ περὶ τοῦ ἡλίου τις ἔλεγεν ὅτι αὐτός ἐστιν ὁ τὴν ἡμέραν ποιῶν καὶ τὴν νύκτα, ἀλλ' ἡμέραν μὲν λάμπων, νύκτα δὲ ὑποχωρῶν. Κατὰ οὖν τὸ δεύτερον σημαινόμενον τὸ διδόναι τὸν θεὸν ἐνταῦθα νομιστέον, εἴπερ ἀποστέλλων τὸν λόγον αὐτοῦ
τήξει αὐτά. τοῦ διδόντος χιόνα ὡσεὶ ἔριον, ὁμίχλην ὡσεὶ σποδὸν πάσσοντος, 6 βάλλοντος κρύσταλλον αὐτοῦ ὡσεὶ ψωμούς, κατὰ πρόσωπον ψύχους αὐτοῦ τίς ὑποστήσεται; 7 ἀποστελεῖ τὸν λόγον αὐτοῦ καὶ τήξει
τήκει
αὐτά
sch5
scholion
. Ἡ χιὼν καὶ ὁ κρύσταλλος καὶ ἡ ὁμίχλη καὶ τὸ ψῦχος κατὰ στέρησιν το
ῦ ἡλί
ου τῆ
ς δικαιοσύν
ης ἐπισυμβαίνει τῇ φύσει τῇ λογικῇ, ἅπερ ἔτηξεν ὁ τοῦ θεοῦ λόγος ἀποσταλείς
·
Πῦρ »
Π
ῦρ
γὰ
ρ
φησὶν, « ἦλθον
ἦλθεν
βαλεῖν ἐπὶ τὴν γ
ῆν
8
verse
.
ἀπαγγέλλων τὸν
λόγον
λόγιον
αὐτοῦ τῷ Ιακωβ, δικαιώματα καὶ κρίματα αὐτοῦ τῷ
Ισραηλ. 9.
Ἰσραήλ
9
verse
part
1
·
οὐκ ἐποίησεν οὕτως παντὶ ἔθνε
sch6
scholion
ι Εἰ οὐκ ἐποίησεν οὕτως παντὶ ἔθνει, ἀλλὰ μόνῳ
τῳ
τῷ
Ἰακὼβ καὶ
τῳ
τῷ
Ἰσραήλ, καὶ ἡμεῖς οἱ ἐξ ἐθνῶν τὰ λόγια αὐτοῦ καταδεξάμενοι, Ἰακὼβ καὶ Ἰσραήλ ἐσμεν,
ἐπαὶ
ἐπεὶ
καὶ ἡμῖν ἐποίησεν
148
psalm
1
verse
part
2
. αἰνεῖτε τὸν κύριον ἐκ τῶν οὐρανῶ
sch1
scholion
ν
κ. τ. ἑ.
Αἶνός ἐστιν ὕμνος εἰς θεὸν ἐπὶ τῇ θεωρίᾳ τῶν γεγονότων
3
verse
2
part
. αἰνεῖτε αὐτόν, πάντα τὰ ἄστρα καὶ τὸ φῶ
sch2
scholion
ς Τὸ φῶς νῦν συμβολικῶς λογικὴν φύσιν σημαίνει
· Ὑμε
ῖς γάρ,
φησὶν, «
φησίν
,
ἐστὲ τὸ φῶς τοῦ κόσμ
ου
4
verse
1
part
.
αἰνεῖτε αὐτόν, οἱ οὐρανοὶ τῶν οὐρανῶ
sch3
scholion
ν Οὐρανός ἐστι νοητὸς φύσις λογικὴ τὸν τῆ
ς δικαιοσύνης ἥλι
ον ἐν
αὐτῇ
ἑαυτῇ
περιφέρουσα
4
verse
2
part
. καὶ τὸ ὕδωρ τὸ ὑπεράνω τῶν οὐρανῶν
5
verse
1
part
,
αἰνεσάτωσαν τὸ ὄνομα κυρίο
sch4
scholion
υ
Τὸ ὕδωρ τὸ ἐπάνω τῶν οὐρανῶν λογικὰς φύσεις σημαίνει κεχωρισμένας ἀπὸ τῶν ἐν τοῖς οὐρανοῖς ὄντων ὑδάτων. Ἄλλο γάρ ἐστιν ὕδωρ τ
ὸ ὑποκάτω τοῦ στερεώματος κ
αὶ ἄλλο τ
ὸ ἐπάνω τοῦ στερεώματ
ος καὶ ἕτερον τὸ ἐν τοῖς οὐρανοῖς καὶ ἄλλο πάλιν τὸ ἐπάνω τῶν οὐρανῶν, ὅπερ νῦν αἰνεῖν λέγεται τὸ ὄνομα κυρίου. Ταῦτα δὲ πάντα τὰ ὕδατα σημαίνει ἅγια καὶ λογικὰ τάγματα διαφόροις ἐνδιατρίβοντα κόσμοις, ἅπερ ὁ ἱερὸς
ἀπόστολος
ἀπόστολος
ὀνόμασιν ἑτέροις δεδήλωκε
ν θρόνο
υς λέγων κα
ὶ κυριότητας καὶ ἀρχὰς καὶ ἐξουσί
ας
14
verse
1
part
. καὶ ὑψώσει κέρας λαοῦ αὐτο
sch5
scholion
υ Κέρας ἐστὶ νοῦς καθαρός
14
verse
2
part
. ὕμνος πᾶσι τοῖς ὁσίοις αὐτο
sch6
scholion
υ Ὕμνος ἐστὶν
ἔμπληξις
ἔκπληξις
μετὰ δοξολογίας ἐπὶ τῇ θεωρίᾳ τῶν γεγονότων καὶ
γενομένων
γινομένων
ὑπὸ θεοῦ
149
psalm
1
verse
part
1
. ᾄσατε τῷ κυρίῳ ᾆσμα καινὸ
sch1
scholion
ν Οὗτος ᾄδει
καινὸν ᾆσμα
ᾆσμα καινὸν
ὁ τὸν παλαιὸν ἄνθρωπο
ν ἀποθέμενος τὸν φθειρόμενον κατὰ τὰς ἐπιθυμίας τῆς ἀπάτ
ης κα
ὶ ἐνδυσάμενος τὸν νέον τὸν κατὰ θεὸν κτισθέν
τα
6
verse
2
part
. καὶ ῥομφαῖαι δίστομοι ἐν ταῖς χερσὶν αὐτῶ
sch2
scholion
ν Ῥομφαία ἐστὶ
νοῦς λογικὸς
νοητὴ λόγος πνευμακικὸς
ἐκκόπτων ψυχὴν ἀπὸ κακίας καὶ ἀγνωσίας
8
verse
part
1
. τοῦ δῆσαι τοὺς βασιλεῖς αὐτῶν ἐν πέδαι
sch3
scholion
ς Δεσμός ἐστι νοητὸς ἀπάθεια
λογικῆς ψυχῆς.δεσμός ἐστι νοητὸς φόβος Κυρίου ἐκκλίνων ἀπὸ κακίας.δεσμός
ψυχῆς λογικῆς. Δεσμός
ἐστι νοητὸς διδασκαλία πνευματικὴ μὴ συγχωροῦσα τὸν νοῦν ἐπὶ τὴν κακίαν
ὁδεύειν.δεσμός
ὁδεύειν. Δεσμός ἐστι νοητὸ
ς ὁ φόβος κυρίου ἐκκλίνων ἀπὸ κακί
ας. Δεσμός
ἐστι νοητὸς ἀγάπη πνευματικὴ μηδὲν προτιμῶσα τῆς γνώσεως τοῦ
Θεοῦ.δεσμός
θεοῦ. Δεσμός
ἐστι νοητὸς ἐπιθυμία..
150
psalm
3
verse
1
part
. αἰνεῖτε αὐτὸν ἐν ἤχῳ σὰλπιγγο
sch1
scholion
ς Σάλπιγξ ἐστὶ νοῦς θεωρητικὸς ἢ νοῦς διδασκαλίαν πνευματικὴν γνῶναι πεπιστευμένος
3
verse
2
part
. αἰνεῖτε αὐτὸν ἐν ψαλτηρίῳ καὶ κιθάρ
sch2
scholion
ᾳ Ψαλτήριον
sch3
scholion
. Κιθάρα ἐστὶ ψυχὴ πρακτικὴ ὑπὸ τῶν ἐντολῶν τοῦ Χριστοῦ κινουμένη
4
verse
1
part
. αἰνεῖτε αὐτὸν ἐν τυμπάνῳ καὶ
χορῳ,
χορ
sch4
scholion
ῷ
Τύμπανόν ἐστι νέκρωσις τοῦ ἐπιθυμητικοῦ δι' αὐτὸ τὸ καλόν
sch5
scholion
. Χορὸς ἐστι συμφωνία ψυχῶν λογικῶν τὸ αὐτὸ λεγουσῶν καὶ μὴ ἐχουσῶν σχίσματα
ἐν αὐταῖς
4
verse
2
part
.
αἰνεῖτε αὐτὸν ἐν χόρδαις καὶ ὀργάν
sch6
scholion
ῳ Χορδαί
εἰσι
εἰσιν
συμφώνησις
ὀργανόν
ἀνταναιρεθείσης φωνῆς ἀρετῶν
sch7
scholion
. Ὄργανόν
ἐστιν ἐκκλησία θεοῦ ἀπὸ πρακτικῶν καὶ θεωρητικῶν συνεστῶσα ψυχῶν
5
verse
1
part
. αἰνεῖτε αὐτὸν ἐν κυμβάλοις εὐήχοι
sch8
scholion
ς Κύμβαλόν ἐστιν εὔηχον ψυχὴ
λογική
πρακτικὴ τῷ πόθῳ προσηλουμένη Χριστοῦ
5
verse
2
part
. αἰνεῖτε αὐτὸν ἐν κυμβάλοις ἀλαλαγμοῦ
sch9
scholion
. Κύμβαλόν ἐστιν ἀλαλαγμοῦ
νοῦς καθαρὸς παρὰ τῆς τοῦ Χριστοῦ ἐμπνεόμενος σωτηρίας
6
verse
part
1
.
πᾶσα πνοὴ αἰνεσάτω τὸν κύριο
sch10
scholion
ν Ε
ἰ τὸ φῶς τοῦ κυρί
ου, κατὰ τὸν
σοφὸν
Σολομῶντα
, ἡ πνοὴ τῶν ἀνθρώπων ἐστ
ίν, πᾶσα λογικὴ φύσις ἀναπνέουσα τοῦτο τὸ φῶς αἰνεσάτω τὸν κύριον